Gấu Đỏ không đủ chức năng kêu gọi đóng gópThực tâm từ thiện hay chủ yếu vì lợi nhuận?
| Tỉ phú Mỹ Bill Gates cho trẻ em uống văcxin trong một lần đến thăm Ấn Độ. Nhiều chuyên gia cho rằng có lẽ ông Gates cần dạy cách làm từ thiện cho các tập đoàn Ấn Độ - Ảnh: Getty Images |
Ở bất cứ thành phố lớn nào tại Ấn Độ cũng đều có những trường học, bệnh viện, trung tâm nghiên cứu y tế... do Tập đoàn Tata tài trợ. Theo số liệu của Chính phủ Ấn Độ, trong hai năm 2010 và 2011 Tata đã đầu tư hơn 100 triệu USD vào các chương trình từ thiện như thủy lợi nông thôn, tăng dinh dưỡng cho trẻ em, phổ cập giáo dục cho phụ nữ... Chủ tịch Ratan Tata nổi tiếng là người cực kỳ hào hiệp.
Tata đã mở đường cho phong trào thực hiện trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp [CSR] ở Ấn Độ. Tập đoàn Birla cũng chi tới 60 triệu USD trong một năm cho các dự án giáo dục, y tế và đóng góp vào sự phát triển của khoảng 3.000 ngôi làng. Công ty Mahindra & Mahindra thực hiện các chương trình từ thiện như dự án Nanhi Kali, dạy học cho 70.000 cô gái nghèo ở các vùng nông thôn. Tập đoàn khai thác mỏ Vedanta cũng tuyên bố đã chi 36 triệu USD trong năm 2011 để “đầu tư vào cộng đồng”...
Lấy lòng chính trị gia
Thế nhưng, liệu những hành động từ thiện này có thật sự vô tư, vô vị lợi? Tất nhiên là không rồi! “CSR đang bùng nổ ở Ấn Độ” - bà Emily Harrison, giám đốc Hãng tư vấn doanh nghiệp Innovaid Advisory Services ở Mumbai về lĩnh vực này, thừa nhận. Nhưng cách thức thể hiện trách nhiệm xã hội này của doanh nghiệp đã biến tướng. Người ta đang xa rời việc làm từ thiện vô vị lợi với những tấm séc trao tặng cho các tổ chức phi chính phủ. Giờ đây, các doanh nghiệp đang tìm cách sử dụng đồng tiền này để tạo ảnh hưởng trên môi trường, người tiêu dùng, các quan chức...”- bà Emily Harrison báo động.
Điển hình như vụ xìcăngđan của Tata năm 2011. Vụ bê bối này xuất phát từ nhà vận động hành lang nổi tiếng Nira Radia, làm việc cho Tata và Tập đoàn Reliance của tỉ phú Mukesh Ambani. Điện thoại di động của bà Radia đã bị cơ quan thuế vụ nghe lén gần như suốt cả năm. Năm 2010, hai tạp chí thời sự ở Ấn Độ đã có được hai đoạn băng ghi âm, và nội dung hai đoạn băng này đã được đăng tải trên mạng Internet.
Trong một đoạn băng, bà Radia nói chuyện với một trợ lý của Andimuthu Raja lúc đó là bộ trưởng viễn thông, người hiện đang ngồi tù vì tội nhận hối lộ để bán rẻ giấy phép kinh doanh viễn thông, khiến nhà nước thiệt hại gần 40 tỉ USD. Cả hai thảo luận việc quỹ từ thiện của Tata cung cấp các thiết bị y tế trị giá tới 4 triệu USD cho một bệnh viện ở quê nhà của ông Raja. Dư luận Ấn Độ xôn xao, Tata lên tiếng khẳng định không có ý “tranh thủ” ông bộ trưởng và chỉ hỗ trợ bệnh viện đó một máy quét trị giá 600.000 USD.
Nhiều chuyên gia Ấn Độ nhận định vụ bê bối của Tata cho thấy chương trình từ thiện của các tập đoàn đang có nguy cơ bị lạm dụng, trở thành trò mua bán giữa các doanh nghiệp và chính trị gia. “Nguy cơ thực tế là CSR có thể tạo ra một mạng lưới bảo kê, đỡ đầu - chuyên gia Pratap Bhanu Meta thuộc Viện Nghiên cứu chính sách [CPR] cảnh báo - Một chính trị gia có thể muốn công ty chi tiền cho quỹ giáo dục này, người khác lại muốn khu vực họ đại diện phải được hưởng thứ khác”.
Hồi tháng 6-2011, ủy viên bầu cử S Y Quraishi cũng lên tiếng chỉ trích các tập đoàn làm từ thiện chủ yếu là để quảng bá hình ảnh, chứ không vì mục đích đóng góp thật sự cho xã hội. “Họ muốn báo chí tung hô ầm ĩ dù họ chỉ đi xây một nhà vệ sinh công cộng” - ông Quraishi cho biết - Chúng ta cần Warren Buffett và Bill Gates dạy các tập đoàn Ấn Độ ý nghĩa của CSR”. Các chuyên gia cho biết nhiều khi để lấy tiếng, một số công ty đến vùng nông thôn tuyên bố xây đường hay trường học mà không hề khảo sát xem cộng đồng địa phương ấy đang cần gì.
Để né tiếng xấu
Theo chuyên gia Meta, một nguy cơ nữa là việc các tập đoàn có thể chi tiền làm từ thiện để xoa dịu và dập tắt sự phản đối của cộng đồng tại các địa phương.
Điển hình như trường hợp của Tập đoàn Hindustan Unilever [HUL], chi nhánh của Unilever ở Ấn Độ. Hãng này thực hiện hàng loạt chương trình từ thiện như y tế, giáo dục nông thôn, bảo vệ quyền lợi phụ nữ... Tuy nhiên, từ năm 2001 nhà máy của HUL lại âm thầm thải ra môi trường chất thủy ngân cực kỳ độc hại, khiến hàng loạt sông hồ tại thành phố Kodaikanal ở bang Tamil Nadu bị ô nhiễm nghiêm trọng. Nhà máy này sau đó bị đóng cửa. Hơn 10 năm trôi qua, HUL không hề có bất cứ chương trình gì để làm sạch môi trường ở Kodaikanal. Các nạn nhân nhiễm độc thủy ngân ở thành phố cũng không được đền bù. Khi bị truyền thông lên án, HUL càng đẩy mạnh các hoạt động từ thiện để cứu vãn hình ảnh.
Theo chuyên gia quản lý Gurcharan Das - cựu giám đốc Hãng Procter & Gamble chi nhánh Ấn Độ, sự bùng nổ CSR ở nước này chưa chắc sẽ đem lại cho các tập đoàn uy tín và hình ảnh đẹp như họ mong muốn.
The COVID-19 pandemic has been particularly difficult on the corporates of the country. Their operations were stagnated for a large part of the financial year 2020-21. Despite this, the companies have taken up their responsibility towards society and spent significant amounts for community welfare. Following are the companies that spent over ₹ 100 crores on CSR in the last financial year [FY2020-21].
ITC Ltd has spent ₹ 353.46 cr on Corporate Social Responsibility [CSR] during FY 2020-21. Of this, a total of Rs. 182 crores were spent by ITC and its Trusts on COVID-19 related relief and assistance. Cash contributions were made to the PM CARES Fund and to 17 state governments and various NGOs engaged in direct relief work with migrant workers. The company also distributed dry rations, cooked food and personal hygiene products in 25 states.
Vedanta Group, India’s leading producer of metals, minerals and oil & gas spent ₹ 331 crores on social impact. The company’s CSR initiatives have benefitted about 42 million individuals across the country. Additionally, it has managed to conserve 1.89 million GJ of energy and achieved a 30.7 per cent of water recycling rate in its operations. Vedanta has recently announced the Anil Agarwal Foundation initiative of Swasth Gaon Abhiyan and has created a roadmap to spend ₹ 5,000 crore over the next five years to provide end-to-end healthcare to communities across 24 districts in 12 states. Through its flagship initiative, 2,400 Nand Ghars across 11 states aims to touch the lives of 7 crore children and 2 crore women.
Infosys Limited, an early adopter of CSR initiatives, spent ₹ 325.32 crores on various projects and transferred ₹ 49.52 crore to the Unspent Corporate Social Responsibility [CSR] Account. Gross amount required to be spent by the Company during the year is ₹ 372 crores. The company allocated ₹ 50 crores for Infosys Headstart, a digital literacy initiative, and spent ₹ 0.48 crore in fiscal 2021 towards this initiative.
Hindustan Unilever [HUL] has spent ₹ 165 crores with a major focus on COVID relief projects and long-term Women Empowerment projects. The company’s CSR spent also increased by close to 15 per cent as compared to its CSR expenditure last year. The company spent more than Rs 61 Cr on COVID relief work. Further, the company also continued its long-term CSR projects like Project Shakti which is focused on empowering women through creating livelihood opportunities for them.
SBI Bank has spent over ₹ 144 crores with focus areas of activities include healthcare, education, livelihood, sports, the welfare of armed forces veterans, skill development, environmental sustainability, protection of National Heritage, empowerment of women, youth and senior citizens.
The Kotak Mahindra Bank spent ₹ 142.99 crores contributing to the economic, environmental and social well-being of communities. The Bank implements its CSR programmes on Education and Livelihood through Kotak Education Foundation [KEF]. The foundation supports children & youth from underprivileged families. It reached out to over 1.05 lakh students in FY 2019-20 and also empowered nearly 2,700 youth, including about 1,900 women, through livelihood training.
Maruti Suzuki spent over ₹ 140 crores with a focus on COVID-19 relief, community development, skill development and road safety. Key highlights included setting up of multi-speciality hospital and school in Gujarat. The hospital with 50 beds and the primary wing of the school has been made operational in April 2021. The hospital and the school were established in partnership with Zydus Hospitals, Ahmedabad and the Poddar Education Network, respectively.
Mahindra & Mahindra [M&M Ltd.] invested ₹ 112 crores with a contribution of ₹ 20 crores to PMCARES to contribute to the nation’s fight against COVID-19. The company’s flagship Project ‘Nanhi Kali’ supported the education of over 1,71,950 underprivileged girls through 6,346 academic support centres across 24 locations in 9 states. Of these 33,046 girls were supported by M&M Ltd., while the Mahindra Group as a whole, supported 73,699 girls.
Bajaj Finance Limited exceeded its prescribed CSR budget of ₹ 106.55 crores by spending a total of ₹ 107.07 crores. This course, CPBFI [a customised certificate programme in banking, finance, and insurance] not only increases the employability of the trained youth but also creates a local talent pool for the BFSI sector in Tier 2 and 3 cities.
Piramal Enterprises’ Piramal Foundation, launched initiatives to address the devastating impact of the second wave of COVID in India’s aspirational districts. To address the emergency, the Foundation has committed to set up 100 covid care centres in rural and tribal blocks across 25 aspirational districts, and Home Care Support to the tribal and rural population in 112 aspirational in partnership with NITI Aayog. The intervention seeks to reach 2 million people in 1143 blocks through a network of 1000 NGOs and over 1 lakh volunteers. In Maharashtra alone, it aims to reach 1.25 lakh people in 32 blocks of 4 Aspirational Districts of Gadchiroli, Nandurbar, Osmanabad and Washim.