Đó là một trong những nội dung và giải pháp phối hợp thực hiện được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch và Ban Thường trực Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam thống nhất, hàng năm tổ chức đánh giá kết quả Chương trình phối hợp gắn với báo cáo kết quả thực hiện Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” và Cuộc vận động “Toàn dân đoàn kết xây dựng nông thôn mới, đô thị văn minh”; sau 5 năm tổ chức sơ kết đánh giá kết quả thực hiện Chương trình.
Từ khi Nghị định số 122/2018/NĐ-CP ngày 17/9/2018 của Thủ tướng Chính phủ quy định về xét tặng danh hiệu “Gia đình văn hóa”; “Thôn văn hóa”, “Làng văn hóa”, “Ấp văn hóa”, “Bản văn hóa”, “Tổ dân phố văn hóa” được ban hành cho đến nay, phong trào xây dựng gia đình văn hóa trên địa bàn tỉnh Kiên Giang đạt nhiều kết quả thiết thực, từng bước nâng cao nhận thức, thu hút sự tham gia của các hộ gia đình, góp phần tích cực vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Gia đình là một thiết chế xã hội có vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, là cái nôi nuôi dưỡng, xây dựng và phát triển nhân cách con người phù hợp với xu hướng phát triển của xã hội hiện đại. Thực hiện chủ trương chung của Đảng và Nhà nước, trong những năm qua, chính quyền tỉnh Kiên Giang luôn chú trọng và dành nhiều nguồn lực cho công tác xây dựng, phát triển đời sống văn hóa gia đình, đặc biệt là luôn quan tâm chỉ đạo phát triển phong trào xây dựng gia đình văn hóa, giúp cho phong trào ngày càng đi vào đời sống, góp phần xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh trong từng gia đình, từng địa phương.
Ông Nguyễn Lưu Trung – Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh phát biểu chỉ đạo Hội nghị tổng kết 20 năm thực hiện Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” tỉnh Kiên Giang, giai đoạn 2000-2020. Ảnh: Trần Ánh Nhung.
Trải qua 20 năm thực hiện phong trào [giai đoạn 2000 - 2020], tỉnh Kiên Giang đã gặt hái được nhiều kết quả tích cực, nhất là từ khi Nghị định số 122/2018/NĐ-CP được ban hành, phong trào xây dựng gia đình văn hóa tại tỉnh nhà được cụ thể hóa và ngày càng đạt chất lượng đáng ghi nhận. Công tác tuyên truyền, triển khai thực hiện phong trào được Ban Chỉ đạo Phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa” [TDĐKXDĐSVH] các cấp quan tâm thực hiện một cách đồng bộ, hiệu quả bằng nhiều hình thức đa dạng, phong phú, góp phần nâng cao nhận thức của các cấp, các ngành và Nhân dân về tầm quan trọng và lợi ích mà phong trào mang đến. Vai trò của cấp cơ sở trong công tác vận động các hộ gia đình tự nguyện đăng ký tham gia thực hiện phong trào từng bước được nâng cao, công tác bình xét và công nhận danh hiệu gia đình văn hóa nhìn chung thực hiện đúng quy trình, thủ tục, đánh giá đúng người, đúng việc. Số lượng gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa hàng năm đều tăng so với năm trước; năm 2020, toàn tỉnh có 378.070/416.201 hộ gia đình đạt danh hiệu gia đình văn hóa, đạt 90,84% [tăng 0,11% so với năm 2019]. Qua thực hiện các tiêu chí của phong trào xây dựng gia đình văn hóa, mối quan hệ giữa các thành viên trong gia đình và giữa gia đình với cộng đồng xã hội ngày càng gắn kết chặt chẽ hơn, xuất hiện ngày càng nhiều hộ gia đình văn hóa tiêu biểu trên các lĩnh vực sản xuất kinh tế, xây dựng gia đình hạnh phúc, gia đình hiếu học, ông bà mẫu mực, con cháu hiếu thảo, nêu cao tinh thần tương thân tương ái, ý thức tự giác chấp hành chủ trương, chính sách pháp luật của người dân ngày càng được cải thiện, đảm bảo trật tự kỷ cương, an toàn xã hội.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, phong trào xây dựng gia đình văn hóa trên địa bàn tỉnh cũng gặp không ít khó khăn, hạn chế. Dưới tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường, cùng với sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ máy tính đã đặt ra nhiều thách thức, khó khăn trong công tác xây dựng gia đình văn hóa. Một số giá trị truyền thống về đạo đức, lối sống của gia đình đang có nguy cơ phai nhạt. Tình trạng ly hôn ngày càng tăng dẫn đến hình thành nhiều mô hình gia đình mới như: gia đình đa huyết thống [anh em cùng cha khác mẹ hoặc cùng mẹ khác cha], mô hình gia đình khuyết [thiếu cha hoặc thiếu mẹ]…, ảnh hưởng đến sự phát triển tâm sinh lý và tính cách của trẻ nhỏ. Tình trạng bạo lực gia đình, bạo hành trẻ em tuy có giảm về số lượng nhưng mức độ vi phạm còn nghiêm trọng. Vai trò của Ban Vận động một số ấp, khu phố chưa được phát huy triệt để, khả năng tuyên truyền vận động, thuyết phục Nhân dân còn có mặt hạn chế. Công tác bình xét, công nhận danh hiệu gia đình văn hóa một số nơi chưa thực sự đảm bảo đúng quy trình, còn mang tính hình thức, nể nang, thiếu tính dân chủ; một bộ phận Nhân dân còn thờ ơ, chưa thấy được ý nghĩa thiết thực của phong trào trong đời sống hiện nay...
Phát biểu tại Hội nghị tổng kết 20 năm thực hiện phong trào TDĐKXDĐSVH tỉnh Kiên Giang, giai đoạn 2000 - 2020, ông Nguyễn Lưu Trung - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh xác định: “Phong trào xây dựng gia đình văn hóa là quá trình lâu dài, bền bỉ, yêu cầu xuyên suốt trong tiến trình đổi mới và phát triển đất nước. Chính vì thế, trong công tác thực hiện phong trào xây dựng gia đình văn hóa ở tỉnh Kiên Giang cần có sự phối hợp thực hiện đồng bộ từ cấp tỉnh đến cơ sở, nâng cao vai trò, trách nhiệm của các cấp, các ngành, tăng cường tuyên truyền, vận động Nhân dân tham gia trên tinh thần tự giác, tự nguyện. Nâng cao chất lượng phong trào xây dựng gia đình văn hóa ở tỉnh nói riêng và trên cả nước nói chung sẽ đóng góp một phần không nhỏ vào việc triển khai, quán triệt tinh thần Nghị quyết số 33-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương Đảng [khóa XI] về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước; tích cực phát huy vai trò của gia đình, cộng đồng, xã hội trong việc xây dựng môi trường văn hóa toàn diện, làm cho văn hóa trở thành nhân tố thúc đẩy con người Việt Nam hoàn thiện nhân cách.