Bài 20: Thu hoạch, bảo quản và chế biến nông sản
Tóm tắt lý thuyết
I. Thu hoạch
1. Yêu cầu:
-
Để đảm bảo được số lượng và chất lượng của nông sản phải tiến hành thu hoạch đúng độ chín, nhanh gọn và cẩn thận.
2. Thu hoạch bằng phương pháp nào?
-
Tùy theo từng loại cây có cách thu hoạch khác nhau như: hái, cắt, nhổ, đào bằng phương pháp thủ công hay cơ giới.
-
Hái: cam, quýt, đậu xanh ...
-
Nhổ: su hào, khoai mì, đậu phộng …
-
Đào: khoai tây, khoai lang …
-
Cắt: lúa, hoa, bắp cải …
-
II. Bảo quản
1. Mục đích:
-
Bảo quản nhằm hạn chế sự hao hụt về số lượng và giảm sút về chất lượng của nông sản.
2. Các điều kiện bảo quản tốt:
-
Hạt hạt cần phải phơi hoặc say khô.
-
Rau quả phải sạch sẽ, không giập nát.
-
Kho bảo quản phải xây dựng nơi khô ráo, thoáng khí, có hệ thống thông gió và phải có biện pháp để trừ mối, mọt, chuột,…
3. Phương pháp bảo quản
-
Có 3 phương pháp bảo quản:
-
Bảo quản thông thoáng: Lúa, bắp…
-
Bảo quản kín: Đậu xanh, các loại hạt ….
-
Bảo quản lạnh: Hoa, rau xà lách, trái vải…
-
III. Chế biến
1. Mục đích
-
Chế biến nông sản làm tăng giá trị của sản phẩm và kéo dài thời gian bảo quản.
2. Phương pháp chế biến
-
Có 4 phương pháp:
-
Sấy khô.
-
Chế biến thành bột mịn hay tinh bột.
-
Muối chua.
-
Đóng hộp.
-
Bài tập minh họa
Tại sao phải thu hoạch đúng lúc, nhanh, gọn và cẩn thận?
Hướng dẫn giải
-
Vì thu hoạch không đúng lúc [quá non hay quá già]: Sẽ làm giảm chất lượng và sản lượng nông sản
-
Nhanh gọn để tránh thời kỳ cây trồng qua đợt thu hoạch sẽ cho sản lượng thấp
-
Trong quá trình thu hoạch cần cẩn thận để đạt được sản lượng tối đa cho cây .
Bài 2:
Bảo quản nông sản nhằm mục đính gì và bằng cách nào?
Hướng dẫn giải
-
Bảo quản nông sản nhằm mục đích hạn chế hao hụt về số lượng và hạn chế giảm chất lượng của nông sản. Ví dụ không bảo quản hoặc bảo quản không tốt, các nông sản dễ bị mốc, mọt phá hoại, rau quả sẽ bị thối.
-
Bảo quản nông sản:
-
Một số loại cần bảo quản lạnh
-
Một số loại cần bảo quản ở nơi khô ráo thoáng mát, tránh ánh sáng trực tiếp, tránh độ ẩm quá lớn
-
Đóng gói trong bao bì, thùng đựng, trong nhà kho
-
Hút chân không
-
Bài 3:
Người ta thường chế biến nông sản bằng cách nào? Cho ví dụ?
Hướng dẫn giải
-
Sấy khổ: Một số rau, củ ,quả tại lò hấp
-
Chế biến thành tinh bột hay bột mịn: Một số củ, hạt theo quy trình nhất định
-
Muối chua: Một số rau, củ nên men nhờ hoạt động của vi sinh
-
Đóng hộp: một số rau, quả cho vào hộp hay lọ thuỷ tinh
Lời kết
Sau khi học xong bài Thu hoạch, bảo quản và chế biến nông sản, các em cần ghi nhớ những nội dung chính sau đây:
-
Hiểu được mục đích và yêu cầu của các phương pháp thu hoạch, bảo quản, chế biến nông sản
-
Biết cách thu hoạch,bảo quan ,chế biến nông sản
Bạn đã từng nghe đến rau củ quả đóng hộp, vậy có bao giờ thắc mắc cách chúng được làm ra và có tốt cho sức khỏe hay không? Cùng Điện máy XANH tìm hiểu ngay và lưu lại một số mẹo để chọn mua rau củ quả đóng hộp an toàn cho sức khỏe nhé!
Là các loại trái cây, rau củ quả được sơ chế sạch rồi mang đi đóng hộp. Một số phương pháp được sử dụng như nấu chín, diệt khuẩn, sấy khô, hút chân không,... để tiêu diệt vi khuẩn cũng như loại bỏ một số tính chất ban đầu.
Tuy nhiên trong thực tế, loại sản phẩm này nói chung vẫn giữ được những thành phần dinh dưỡng vốn có như khi chúng còn tươi nhờ công nghệ bảo quản ngày càng hiện đại.
2. Thông tin dinh dưỡng của rau củ quả đóng hộp
Rau củ đóng hộp vẫn chứa nhiều chất xơ tương tự như trong rau củ tươi, tốt cho sức khỏe hệ tiêu hóa.
Hợp chất oxy hóa được sinh ra nhiều hơn sau quá trình làm nóng để đóng hộp. Do đó cà chua đóng hộp chứa nhiều chất chống oxi hóa hơn cà chua tươi.
Vitamin A sau quá trình đun nóng cũng sản sinh ra nhiều hơn, đặc biệt là bắp ngô đóng hộp có lượng Vitamin A cao hơn cả bắp tươi.
Hàm lượng dinh dưỡng trong rau củ đóng hộp không bị giảm đi theo thời gian, ngược lại, chất dinh dưỡng trong rau củ tươi sẽ giảm dần theo thời gian.
3. Những điều cần biết về rau củ quả đóng hộp
Lượng thuốc trừ sâu ít hơn so với rau củ quả tươi sống
Để đóng hộp đúng tiêu chuẩn kỹ thuật thì rau củ quả thường phải trải qua quá trình xử lý, làm sạch nên dư lượng thuốc trừ sâu ở rau củ đóng hộp thường ít hơn nhiều so với sản phẩm tươi sống.
Natri trong rau củ quả đóng hộp có hàm lượng khá cao
Bạn biết đó natri giúp cho việc bảo quản và lưu giữ hương vị của rau quả tốt hơn nên thường được sử dụng trong công nghệ đóng hộp. Để khử natri lời khuyên cho bạn là dùng nước đun sôi để nguội nhưng bạn lưu ý việc này sẽ làm giảm hàm lượng vitamin trong rau quả đóng hộp.
Hóa chất BPA trong lớp lót nắp hộp
BPA là một hóa chất độc hại cho con người dù đã bị cấm dùng ở nhiều quốc gia nhưng một số nhà sản xuất vẫn sử dụng để làm lớp lót bên trong nắp đồ hộp. Làm sao để kiểm tra sản phẩm có BPA không? Thông tin thường sẽ không có trên bao bì sản phẩm bạn nhé, nên tốt nhất bạn tìm thông tin về nhà sản xuất trên internet. Vì thế khi mua sản phẩm đóng hộp bạn nên mua của những nhà sản xuất có danh tiếng, có thông tin rõ ràng.
4. Lưu ý khi mua rau củ quả đóng hộp
Không nên mua rau củ quả đóng hộp dùng siro làm nước ngâm
Ngâm rau củ quả nhà sản xuất thường dùng siro, nước muối, nước sốt, nước rau quả. Nước siro có đường thường sẽ làm mất hương vị thực của rau quả, nước muối và nước sốt cũng không được các chuyên gia đánh giá cao trong việc giữ lại hàm lượng dinh dưỡng trong rau củ quả.
Cho nên khi mua sản phẩm đóng hộp bạn nên mua loại rau củ quả được ngâm trong nước quả là tốt nhất.
Rau củ quả đóng hộp đã mở dùng hết trong 2 ngày
Rau củ quả đóng hộp không là sản phẩm tươi sống nên sau khi mở hộp, bạn nên dùng hết trong vòng 2 ngày. Không nên mua những hộp bị móp méo, hư hỏng, kiểm tra hạn sử dụng trước khi mua, rau củ đã nấu chín không dùng nồi nấu lại sẽ làm mất dinh dưỡng, có thể hâm nóng trong lò vi sóng để dùng.
Trên đây là những thông tin giúp bạn có thể hiểu hơn về rau củ quả đóng hộp là gì và những điều cần biết. Hy vọng bài viết mang đến cho bạn những thông tin bổ ích!
Biên tập bởi Đoàn Huỳnh Bảo Duy • 18/03/2021
Câu 1 : Các loại nông sản như sắn , khoai , hạt ngô , đậu thường được chế biến bằng phương pháp nào? a] Sấy khô b] chế biến thành tinh bột c] muối chua d] đóng hộp Câu 2 : Các loại nông sản như hoa , rau , quả ... nên được dùng phương pháp bảo quản gì là tốt nhất? a] Bảo quản thông thoáng b] Bảo quản kín c] Bảo quản lạnh d] Tất cả đều sai Câu 3: Các loại nông sản như su hào,củ cải trắng,cà rốt...được thu hoạch bằng phương pháp nào? a]Hái b] nhổ c] đào d] cắt
Sách giải bài tập công nghệ 7 – Bài 20: Thu hoạch, bảo quản và chế biến nông sản giúp HS giải bài tập, lĩnh hội các kiến thức, kĩ năng kĩ thuật và vận dụng được vào thực tế cần khơi dậy và phát huy triệt để tính chủ động, sáng tạo của học sinh trong học tập:
Xem thêm các sách tham khảo liên quan:
- Giải Vở Bài Tập Công Nghệ Lớp 7
- Sách Giáo Khoa Công Nghệ Lớp 7
- Sách Giáo Viên Công Nghệ Lớp 7
[trang 47 sgk Công nghệ 7]: Em hãy giải thích ý nghĩa của yêu cầu phải tiến hành thu hoạch đúng độ chin, nhanh gọn và cẩn thận.
Trả lời:
– Vì nếu thu hoạch quá sớm hay quá muộn đều ảnh hưởng đến sản lượng và chất lượng nông sản.
– Ví dụ:
+ Khi thu hoạch lúa quá chín dẫn đến hao hụt hạt bị rụng quá nhiều.
+ Thu hoạch sớm quá, lúa còn xanh, chất lựơng không tốt.
– Do đó cần phải thu hoạch đúng độ chín.
– Nếu thời gian thu hoạch kéo dài và không cẩn thận sẽ làm giảm chất lượng và sản lượng nông sản.
[trang 47 sgk Công nghệ 7]: Hãy điền vào vở bài tập tên các phương pháp thu hoạch vào dưới các hình 31a, b, c, d và cho ví dụ loại cây trồng nào được thu hoạch the phương pháp trên.
Trả lời:
– Thu hoạch bằng cách hái. [Áp dụng cho: Đậu, cam, quýt,…].
– Thu hoạch bằng nhổ. [Áp dụng cho: Su hào, cà rốt, sắn,…].
– Thu hoạch bằng cách đào. [Áp dụng cho: Khoai lang, khoai tây,…].
– Thu hoạch bằng cách cắt. [Áp dụng cho: Các loại hoa, lúa,…].
[trang 47 sgk Công nghệ 7]: Bảo quản lạnh thường áp dụng cho loại nông sản nào?
Trả lời:
Bảo quản lạnh thường áp dụng cho loại nông sản: rau, hoa, quả.
[trang 49 sgk Công nghệ 7]:Hãy kể tên các loại rau, quả, củ thường được sấy khô.
Trả lời:
– Nho, vải, chuối, mít,.. thường được sấy khô.
Lời giải:
– Thu hoạch không đúng lúc: Sẽ làm giảm chất lượng và sản lượng nông sản. [Khi thu hoạch lúa quá chín dẫn đến hao hụt hạt bị rụng quá nhiều. Thu hoạch sớm quá, lúa còn xanh, chất lựơng không tốt].
– Nhanh gọn để tránh thời kỳ cây trồng qua đợt thu hoạch sẽ cho sản lượng thấp
– Trong quá trình thu hoạch cần cẩn thận để đạt được sản lượng tối đa cho cây, thu hoạch cẩu thả sẽ làm thất thoát về số lượng, giảm chất lượng.
Lời giải:
– Mục đích của bản quản nông sản: Hạn chế sự hao hụt về số lượng và giảm sút về chất lượng của nông sản. Ví dụ: Rau, hoa quả nếu bảo quản không tốt hoặc không bảo quản sẽ bị mọt, mốc phá hại hư thối….
– Một số cách bảo quản:
+ Bảo quản thông thoáng: Nông sản được để trong kho những vẫn tiếp xúc với không khí bên ngoài.
+ Bảo quản kín: Bảo quản trong kho, phương tiện kín không cho không khí xâm nhập.
+ Bảo quản lạnh: Đưa nông sản vào kho lạnh giảm sự hoạt động của vi sinh vật
Lời giải:
– Sấy khô: Như mít sấy, chuối sấy, vải khô, nho khô,…
– Chế biến thành tinh bột hay bột mịn: Sắn, khoai, ngô,…
– Muối chua: Dưa chua, bắp cải,…
– Đóng hộp: Dưa chuột, rau cải,…