ROA và ROE được đánh giá là những chỉ số vô cùng quan trọng trong quá trình sử dụng vốn để kinh doanh của các công ty, doanh nghiệp hiện nay. Vậy, để hiểu rõ hơn về chỉ số ROA, ROE là gì? Ý nghĩa và cách phân tích ROA và ROE ra sao? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu một cách chi tiết và chính xác trong bài viết sau đây.
Tìm hiểu ROA và ROE là gì?
Việc hiểu rõ hơn về chỉ số ROA và ROE sẽ giúp các bạn quản lý cũng như đánh giá chính xác quá trình sử dụng vốn kinh doanh của mình có hiệu quả không. Và dưới đây chúng tôi sẽ giúp các bạn phân tích chi tiết chỉ số ROA và ROE.
Chỉ số ROA là gì?
ROA là viết tắt của cụm từ Return On Assets có nghĩa là Chỉ số về mặt lợi nhuận trên tổng tài sản của công ty, cũng có thể hiểu là Tỷ suất sinh lời trên tổng tài sản sử dụng để kinh doanh của công ty, doanh nghiệp. Đây được đánh giá là một trong những chỉ số vô cùng quan trọng trong các báo cáo tài chính của các doanh nghiệp. Và nó có chức năng đo lường một cách chính xác khả năng sinh lời trên mỗi đồng vốn của công ty, doanh nghiệp.
Vì thế, ROA là chỉ số vô cùng quan trọng và mối quan tâm của các nhà quản lý doanh nghiệp. Họ dựa vào chỉ số này để phân tích khả năng sinh lời trên tổng tài sản của mình. Từ đó, xác định chính xác được phương pháp kinh doanh hiện tại của công ty mình có đi đúng hướng hay không, để có thể điều chỉnh kịp thời.
Công thức tính chỉ số ROA
Để có thể hiểu rõ và tính chính xác được chỉ số ROA thì thông thường, các nhà quản lý doanh nghiệp sẽ áp dụng công thức sau đây:
- ROA = Lợi nhuận ròng hay lợi nhuận sau thuế dành cho cổ đông / Tổng số vốn đầu tư của doanh nghiệp X 100%
Trong đó:
+ Lợi nhuận sau thuế là số tiền mà doanh nghiệp nhận được sau khi trừ đi tất cả chi phí liên quan.
+ Tổng số vốn chính là toàn bộ số vốn của doanh nghiệp dùng để kinh doanh, bao gồm cả vốn chủ sở hữu và vốn đi vay.
Ví dụ:
1 công ty có vốn sở hữu là 60 tỷ và lợi nhuận ròng đạt 10 tỷ. Và theo công thức trên thì chỉ số ROA = 10/60×100% = 16.6%
Ý nghĩa của ROA
Dựa vào chỉ số ROA mà các nhà quản lý doanh nghiệp biết được chính xác số vốn đầu bỏ ra để đầu tư cũng như lợi nhuận ròng đem về là bao nhiêu. Và chỉ số ROA càng cao chứng tỏ hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp càng tốt.
Chỉ số ROE là gì?
ROE là viết tắt của cụm từ Return On Equity, có nghĩa là lợi nhuận trên số vốn chủ sở hữu hay lợi nhuận trên vốn của công ty, doanh nghiệp. Có thể phân tích chỉ số ROE một cách dễ hiểu như sau:
Bạn dùng toàn bộ số tiền của mình có và không vay mượn ai để đầu tư và kinh doanh, trong vòng 12 tháng bạn kiếm được một số tiền lời nhất định. Thì chỉ số ROE chính là tỉ số tiền lời bạn thu được trong kinh doanh trên tổng số vốn bạn đã bỏ ra để kinh doanh.
Công thức tính chỉ số ROE
Để tính chính xác chỉ số ROE, các nhà quản lý doanh nghiệp sẽ áp dụng công thức như sau:
- ROE = Lợi nhuận sau thuế / Vốn chủ sở hữu X 100%
Trong đó:
+ Lợi nhuận sau thuế là lợi nhuận ròng sau khi đã trừ tất cả chi phí liên quan
+ Vốn chủ sở hữu là nguồn vốn của doanh nghiệp tự bỏ ra [Không bao gồm vốn đi vay]
Ví dụ:
1 Doanh nghiệp có lợi nhuận sau thuế là 30 tỷ và có vốn chủ sở hữu là 100 tỷ. Thì chỉ số ROE = 30/100×100% = 30%.
Ý nghĩa của chỉ số ROE
Chỉ số ROE cho các nhà quản lý doanh nghiệp biết: Số vốn sở hữu mà doanh nghiệp của mình bỏ ra để kinh doanh sẽ thu về bao nhiêu lợi nhuận ròng. Chỉ số ROE càng cao thì chứng tỏ quá trình sử dụng vốn của công ty, doanh nghiệp vô cùng hiệu quả.
Phân tích chỉ số ROA và ROE trong kinh doanh
Thông thường, trên các sàn chứng khoán, các nhà đầu tư thường dành sự chú ý của mình tới cổ phiếu của công ty có chỉ số ROA và ROE có mức tăng trưởng đều đặn. Và đây được đánh giá là chỉ số chính để các nhà đầu tư có thể nhận định cổ phiếu của một công ty có khả năng phát triển hay không.
Tuy nhiên, trong việc phân tích ROA và ROE thì vẫn cần quan tâm tới ngành nghề kinh doanh của công ty, doanh nghiệp đó. Bởi giữa hai doanh nghiệp hoạt động trong 2 lĩnh vực khác nhau thường có sự chênh lệch rất lớn giữa 2 chỉ số này. Ngay trong tình trạng ROE và ROA bằng nhau hoặc khác nhau thì người đầu tư cần phân tích thêm về nhiều khía cạnh khác nhau của doanh nghiệp trước khi thực hiện đầu tư.
Bởi vì thế, dựa vào chỉ số ROA giúp người phân tích thấy được khả năng kinh doanh của doanh nghiệp mình mang đến lợi nhuận như thế nào từ vốn góp cổ đông. Ngoài ra, cần phân tích thêm tỷ lệ vốn vay, lãi suất ngân hàng….
Mối liên hệ giữa chỉ số ROA và ROE
Hiện nay, còn rất nhiều người đang thắc mắc về mối quan hệ giữa hai chỉ số ROA và ROE là như thế nào? Và để giúp giải đáp được thắc mắc trên, mời các bạn cùng tham khảo những thông tin chi tiết sau đây. Cụ thể:
- Đòn bẩy tài chính = ROE / ROA = Tổng tài sản hiện có / Vốn của chủ sở hữu
Trên đây chính là công thức giúp cho các nhà quản lý doanh nghiệp đánh giá chính xác được khả năng sử dụng vốn trong kinh doanh của mình. Bởi nếu đòn bẩy tài chính ở mức thấp, chứng tỏ khả năng sử dụng vốn và mức phát triển của doanh nghiệp rất tốt và ngược lại. Những doanh nghiệp có mức đòn bẩy tài chính cao cần sử dụng đến vốn vay bên ngoài để duy trì kinh doanh. Vì thế, hiện nay đa số các công ty, doanh nghiệp đang chú trọng hơn vào quá trình đầy mạnh ROE, giúp cho quá trình kinh doanh của doanh nghiệp tốt hơn và ổn định hơn.
Như vậy, bài viết trên đây chúng tôi đã giúp các bạn giải đáp chi tiết ROA, ROE là gì? Ý nghĩa và cách phân tích theo ROA và ROE. Cũng như chia sẻ đến các bạn mối liên hệ giữa hai chỉ số ROA và ROE. Hy vọng, qua những thông tin này đã giúp các bạn có thêm những kiến thức hữu ích để áp dụng vào quá trình kinh doanh của doanh nghiệp mình.
ROA = [Lãi ròng / Tổng tài sản] * 100%
Trong đó:
- Lợi nhuận sau thuế: là lợi nhuận ròng dành cho cổ đông thường.
- Tài sản: là tổng tài sản của doanh nghiệp.
- P/s: Tổng tài sản = Vốn chủ sở hữu + Nợ.
- ROA đơn vị tính là %.
Ví dụ: Ta có thể tính chỉ số ROA của Tổng Công Ty Cổ Phần Cáp Treo Núi Bà Tây Ninh năm 2017 như sau:
Bước 1: Xác định chỉ tiêu lợi nhuận sau thuế.
Trên báo cáo hoạt động kinh doanh, ta thấy lợi nhuận sau thuế của TCT Năm 2017 là 75 tỷ.
Bước 2: Xác định chỉ tiêu tổng tài sản bình quân.
Chỉ tiêu Lợi Nhuận Sau Thuế phản ánh kết quả kinh doanh của cả năm 2017.
Do đó, nếu chỉ lấy tổng tài sản tại thời điểm 31.12.2017, sẽ không phản ánh đúng bản chất thay đổi về tài sản của công ty trong cả một năm.
Để tăng tính chính xác, ta sử dụng chỉ tiêu tổng tài sản bình quân như sau:
Tổng tài sản bình quân đầu kỳ = [ Tổng tài sản đầu kì + Tổng tài sản cuối kì ] / 2
Như vậy, tổng tài sản bình quân đầu kỳ của TCT = [253+253]/2 = 253 tỷ VNĐ.
Bước 3: Tính chỉ số ROA
Để tính ROA chúng ta chỉ cần thay dữ liệu vào công thức như sau:
ROA [TCT]= 75 tỷ VNĐ / 253 Tỷ VNĐ * 100% = 29.56%
Ý nghĩa của chỉ số ROA
Chỉ số ROA được nhà đầu tư sử dụng rất nhiều trong chứng khoán bởi nó hàm chứa nhiều ý nghĩa quan trọng. Đó là những gì chúng ta sẽ được biết ngay sau đây:
- Dựa vào chỉ số ROA nhà đầu tư sẽ biết được công ty mình chọn đang hoạt động hiệu quả hay không. Bởi thông qua ROA bạn sẽ biết được với 1 đồng vốn ban đầu công ty có thể tạo ra khoản lãi ra sao.
- ROA cũng được dùng để đánh giá tiềm lực của một công ty. Ví dụ, công ty A có ROA kỳ này là 10% cao hơn ROA trung bình của ngành là 3%, điều này chứng tỏ doanh nghiệp A đang hoạt động tốt, có tiềm lực phát triển và lợi thế cạnh tranh trong ngành.
- ROA cũng được dùng để so sánh các doanh nghiệp cùng ngành với nhau. Ví dụ, cùng là 2 công ty hoạt động ở lĩnh vực sản xuất sữa nhưng công ty A lại có lãi ròng 10 tỷ đồng và tổng tài sản trong kỳ là 50 tỷ đồng → ROA = 20%. Còn công ty B có thu nhập là 10 tỷ nhưng tài sản lại là 100 tỷ đồng thì ROA của họ là 10%. Rõ ràng tài sản chênh lệch lớn nhưng công ty A lại hoạt động hiệu quả hơn.
- Sử dụng thông số ROA để đánh giá bộ máy vận hành của doanh nghiệp. Nếu một doanh nghiệp tổ chức bộ máy quản trị tốt thì chắc chắn với số tài sản ban đầu sẽ thu về một nguồn lợi lớn.
Chỉ số ROA bao nhiêu là tốt?
Trên lý thuyết để đánh giá được hạn mức tối thiểu của chỉ số này người ta sẽ móc nối qua một chỉ số khác đó là ROE. Bởi ROA và ROE có liên hệ với nhau thông qua hệ số nợ. Theo một tiêu chuẩn quốc tế thì ROE tốt khi > 15%, như vậy ROA cần phải > 7.5% mới đủ để nhận định doanh nghiệp đang phát triển tốt.
Tuy nhiên, chỉ số ROA có thể biến động theo năm, theo kỳ và nếu đánh giá trong một thời gian ngắn hạn sẽ không đủ để đưa ra một kết luận chính xác về độ hiệu quả kinh doanh của một công ty. Do đó để thực sự hiệu quả thì nhà đầu tư nên xét trên một khoảng thời gian đủ rộng là 3 năm.
Lưu ý thêm, hiện nay trên thị trường vẫn có những doanh nghiệp ma hiện hữu, họ sẽ đưa ra những phương pháp khác để tăng tỷ số ROA lên hơn 7.5%. Ngoài ra một số ngành đặc thù có mức biến động thấp nên tốt nhất là cân nhắc giá trị ROA >=10%.
Ngoài ra, có một số trường hợp đặc biệt như ngành ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, tài chính… thường có độ biến động cao, đòn bẩy cao và rất nhạy. Do đó mà đôi khi chỉ cần doanh nghiệp duy trì ở mức ROA > 2% trong 3 năm liên tiếp cũng là một dấu cho thấy doanh nghiệp đó hoạt động tốt.
Ưu – Nhược điểm khi sử dụng chỉ số ROA
Để sử dụng chỉ số ROA vào phân tích tài chính thì nhà đầu tư cần phải nắm được những ưu và nhược điểm của chỉ số này. Sau đây chúng tôi sẽ giúp bạn đọc đưa ra những ý nổi bật nhất:
Ưu điểm
- ROA là một trong những tiêu chí quan trọng giúp nhà đầu tư biết được doanh nghiệp đó có đang hoạt động hiệu quả hay không, bộ máy vận hành của doanh nghiệp này có tốt không.
- Chỉ số ROA đơn giản, dễ sử dụng nên dù là nhà đầu tư mới vẫn có thể hiểu và áp dụng khi phân tích thị trường.
Nhược điểm
- Chỉ số ROA chỉ phản ánh một khía cạnh của doanh nghiệp mà không thể bao trùm được nhiều mặt. Do vậy, để đưa ra quyết định thì nhà đầu tư cần sử dụng thêm các chỉ báo khác.
- Giá trị ROA ở mỗi ngành là khác nhau. Những ngành có độ biến động cao như ngân hàng, tài chính và bảo hiểm có chỉ số ROA ở trên 2% là đã hiệu quả. Còn ở một số ngành khác thì phải trên 10% mới giảm được rủi ro.
- Không thể dùng ROA để đánh giá hai hay nhiều công ty khác ngành nghề.
- Để ROA có tính chính xác cao thì cần đảm bảo rằng các thông số như lãi ròng, tổng tài sản phải đúng và thực tế.
- ROA tính trong thời gian ngắn hạn sẽ không hiệu quả.
Kết luận
Như vậy bài viết đã giúp bạn giải thích được cặn kẽ khái niệm ROA là gì và cách tính ra sao. Thêm nữa, thông qua các thông tin hữu ích bên trên nhà đầu tư sẽ biết được chỉ số này có vai trò như thế nào trong việc nhận định sức khỏe, mức độ hiệu quả của một doanh nghiệp. Mong rằng các kiến thức mà suthatchungkhoan cung cấp hữu ích đối với người đọc.