Nhiều người có tình trạng đau nửa đầu chóng mặt buồn nôn, nhưng “bán tín bán nghi” cho rằng mình bị trúng gió hay ngộ độc thực phẩm do ăn phải thức ăn không hợp vệ sinh. Đại đa số người bệnh thường chủ quan không đi thăm khám, nhưng đây có thể là “tín hiệu” cảnh báo nhiều bệnh lý nguy hiểm mà ít người nghĩ đến.
1. Biểu hiện cơn đau nửa đầu chóng mặt buồn nôn
Cơn đau nửa đầu chóng mặt buồn nôn thường đến bất ngờ, khiến người bệnh chưa kịp trở tay. Có nhiều người khởi phát bằng cơn đau đầu, sau đó có cảm giác hoa mắt, chóng mặt và buồn nôn. Triệu chứng này thường tăng lên khi người bệnh di chuyển hoặc thay đổi tư thế.
Đau đầu, chóng mặt, buồn nôn có thể kèm theo một số biểu hiện như sợ ánh sáng, sợ âm thanh, cảm giác đồ vật chao đảo, đi đứng không vững như bị say sóng, ù tai, giảm thị lực,…
Khi có biểu hiện này, người bệnh thường không muốn vận động hay làm bất cứ việc gì, chỉ muốn nhắm nghiền mắt, nằm im ở một tư thế để giảm bớt biểu hiện khó chịu.
Đau nửa đầu kèm theo chóng mặt buồn nôn có thể là dấu hiệu cảnh báo nhiều bệnh lý thần kinh nguy hiểm.
2. Những bệnh lý gây đau đầu chóng mặt, buồn nôn
Có nhiều nguyên nhân gây tình trạng đau đầu chóng mặt buồn nôn, gồm cả những nguyên nhân do thói quen sinh hoạt như sử dụng chất kích thích [say bia, rượu, cà phê,…], say tàu xe, say sóng, ốm nghén, do tác dụng phụ của thuốc,… Bên cạnh đó, triệu chứng nửa đau đầu chóng mặt buồn nôn có thể xuất phát do nhiều bệnh lý gây ra, trong đó điển hình là các bệnh lý liên quan đến thần kinh như:
2.1 Rối loạn tiền đình
Biểu hiện chóng mặt kèm hoa mắt, ù tai, buồn nôn, mất thăng bằng là những triệu chứng điển hình nhất của bệnh rối loạn tiền đình.
Bệnh do nhiều nguyên nhân gây ra như:
– Tuần hoàn não kém
– Rối loạn tuần hoàn não
– Viêm tai giữa cấp
– Thay đổi thời tiết
– Sỏi tiền đình [thạch nhĩ lạc chỗ]
Cơn chóng mặt, buồn nôn, ù tai do rối loạn tiền đình thường xuất hiện đột ngột rồi thôi. Có những cơn chóng mặt chỉ thoáng qua nên người bệnh thường chủ quan bỏ qua không đi thăm khám. Lâu dần bệnh tiến triển thành mãn tính và nặng dần lên.
Rối loạn tiền đình gây ảnh hưởng tới cuộc sống của người bệnh, cản trở công việc hàng ngày, khiến khiến người bệnh mệt mỏi, suy giảm trí nhớ, hiệu suất công việc không cao, cơ thể suy yếu, khi tham gia giao thông dễ xảy ra tai nạn. Nếu để lâu ngày có thể kéo theo nhiều biến chứng nguy hiểm như trầm cảm, bệnh lý thần kinh khác, suy nhược cơ thể, bệnh nhồi máu cơ tim,…
Đau nửa đầu, buồn nôn, chóng mặt có thể do bệnh tiền đình.
2.2 Thiếu máu não gây đau nửa đầu chóng mặt buồn nôn
Thiếu máu não là tình trạng lưu lượng máu cung cấp lên não để nuôi các tế bào não bị thiếu hụt. Nguyên nhân là do các cục máu đông hay xơ vữa động mạch làm hẹp, co thắt hoặc gây tắc nghẽn một mạch máu ở não, dẫn tới đau đầu hoặc đau nửa đầu hoa mắt chóng mặt. Thiếu máu não nhẹ biểu hiện thường chỉ thoáng qua, người bệnh thỉnh thoảng bị choáng váng vài giây, vài phút hoặc vài chục phút rồi biến mất nên đa số thường chủ quan. Tuy nhiên tình trạng đau đầu, hoa mắt, xây xẩm chóng mặt, đi đứng loạng choạng,… có thể tái diễn trở lại làm tăng nguy cơ đột quỵ não.
Thiếu máu não cục bộ hay thiếu máu não thoáng qua còn được xem là bệnh lý “tiền” đột quỵ. Nếu không được kiểm soát, xử trí và can thiệp kịp thời có thể dẫn tới nguy cơ đột quỵ. Biến cố này đặc biệt dễ xảy ra ở những người lớn tuổi, người mắc các bệnh lý mạn tính như tiểu đường, cao huyết áp, huyết áp thấp, tim mạch, béo phì,…
Theo các bác sĩ chuyên khoa thần kinh, thiếu máu não xảy ra chủ yếu do hai nguyên nhân chính: xơ vữa thành mạch máu và thoái hóa đốt sống cổ, thoái hóa não. Đây là một “tín hiệu” cảnh báo sớm nguy cơ đột quỵ mà bạn có thể phòng ngừa được. Do đó khi có biểu hiện đau nửa đầu hoa mắt chóng mặt bạn nên đi thăm khám với bác sĩ chuyên khoa nội thần kinh để được tư vấn và có biện pháp can thiệp kịp thời, ngăn ngừa biến chứng nguy hiểm xảy ra.
2.3 Huyết áp thấp
Huyết áp thấp cũng nguy hiểm không kém gì huyết áp cao. Đây là một bệnh lý tim mạch, xảy ra do lực đẩy máu lại thành động mạch khi tim bơm máu yếu, khiến não không được cung cấp đủ lượng máu dẫn tới đau nửa đầu hoa mắt chóng mặt buồn nôn, đổ mồ hôi, chân tay run, lạnh, giảm thị lực “tối sầm mắt lại”, loạng choạng dễ ngã.
Nếu huyết áp bị tụt nhiều lần lặp đi lặp lại, sẽ làm cho các cơ quan trong cơ thể nhanh bị suy yếu do thường xuyên thiếu hụt oxy và chất dinh dưỡng. Trường hợp nguy hiểm, huyết áp giảm đột ngột có thể gây sốc, ngất xỉu khi đang làm việc, trèo cao, tham gia giao thông,.. gây nguy hiểm đến tính mạng. Ngoài ra, huyết áp thấp kéo dài dễ gây nguy cơ tai biến mạch máu não lên tới 10-15% và nguy cơ mất trí nhớ cao gấp 2 lần.
2.4 Bệnh đau nửa đầu migraine gây đau nửa đầu chóng mặt buồn nôn
Đau nửa đầu migraine là bệnh gây đau một bên đầu từng cơn, cơn đau đầu hoa mắt chóng mặt buồn nôn, đau đầu có cảm giác trong đầu như có sợi dây giật giật theo nhịp mạch đập. Cơn đau có thể xuất hiện một bên hoặc hai bên đầu. Đau thay đổi cường độ nhẹ đến dữ dội, đau thoáng qua phút chốc rồi hết hoặc kéo dài đến vài ba ngày.
Cơn đau thường tăng lên khi người bệnh chảy nhạy, di chuyển, thay đổi tư thế, ho, hắt hơi. Sau cơn đau người bệnh thường cảm thấy mệt mỏi, uể oải, buồn ngủ.
Đau nửa đầu migraine hiện chưa rõ nguyên nhân, nhưng theo các nhà nghiên cứu cho rằng sự giãn nở các mạch máu não làm phóng thích các chất hóa học như serotonin, dopamin gây rối loạn chức năng não dẫn tới cơn đau đầu. Đây là căn bệnh thường gặp, những người bị đau nửa đầu migraine có nguy cơ bị đột quỵ cao hơn người không bị bệnh này.
Ngoài ra, một số bệnh lý khác cũng gây hiện tượng đau đầu chóng mặt ù tai như viêm dây thần kinh tiền đình, bệnh Parkinson, u tiểu não, u dây thần kinh tiền đình – ốc tai, rối loạn thị giác, ngộ độc thực phẩm, viêm [liệt] dây thần kinh số 7 ngoại vi [trúng gió], viêm tai giữa cấp và mạn tính,…
Đau đầu migraine có thể là nguyên nhân gây ra tình trạng chóng mặt, buồn nôn kèm theo đau đầu.
3. Cách xử trí khi bị đau nửa đầu kèm chóng mặt buồn nôn
Thuốc giảm đau chỉ là giải pháp tạm thời, lạm dụng thuốc giảm đau có thể khiến gan, thận của bạn phải làm việc quá tải dẫn tới suy giảm chức năng. Khi nguyên nhân gây đau nửa đầu chóng mặt buồn nôn vẫn chưa được tìm ra và xử trí thì tình trạng này sẽ còn tiếp diễn, làm phiền đến cuộc sống của bạn và nguy cơ để lại biến chứng cao.
Chính vì vậy, khi có các biểu hiện đau nửa đầu, chóng mặt buồn nôn, bạn tuyệt đối không nên chủ quan. Hãy đi thăm khám sớm với bác sĩ chuyên khoa thần kinh để được khám, chẩn đoán đúng bệnh và có biện pháp xử trí hiệu quả. Đồng thời xây dựng lối sống lành mạnh như ăn uống điều độ, không sử dụng các chất kích thích, ngủ đủ giấc và đúng giờ, tập thể dục thường xuyên, lên kế hoạch làm việc và nghỉ ngơi khoa học, xây dựng thói quen thăm khám sức khỏe định kỳ hàng năm.
Hệ thống Y tế Thu Cúc quy tụ đội ngũ chuyên gia, bác sĩ hàng đầu trong lĩnh vực Nội thần kinh, cùng hệ thống trang thiết bị máy móc hiện đại là địa chỉ tin cậy để thăm khám và điều trị các bệnh lý hệ thần kinh.
Trước khi tìm hiểu đau đầu buồn nôn chóng mặt là bệnh gì, người bệnh cần hiểu rõ các triệu chứng cụ thể của tình trạng này. Theo đó, đau đầu, buồn nôn, chóng mặt là cảm giác sai về sự di chuyển của cơ thể so với không gian hoặc của không gian so với cơ thể [cảm giác đồ vật chao đảo quanh mình hoặc mình quay quanh đồ vật]. Người bị chứng chóng mặt, đau đầu thường mất thăng bằng, đi không vững, có cảm giác như đang ngồi trên thuyền, có thể buồn nôn hoặc nôn, ù tai, giảm thính lực,... Triệu chứng chóng mặt tăng khi người bệnh thay đổi tư thế hoặc khi quay đầu. Vì vậy, bệnh nhân thường nằm im một tư thế, mắt nhắm nghiền để giảm triệu chứng khó chịu.
Để giữ thăng bằng cho cơ thể cần có sự tham gia của hệ thống giác quan [hệ tiền đình, cảm giác sâu và thị giác], hệ thống thần kinh trung ương và các cơ vùng cổ, thân, chi... Nếu các cơ quan này bị tổn thương thì sẽ gây chóng mặt và mất thăng bằng.
2. Đau đầu buồn nôn là bệnh gì?
Tình trạng này có thể là biểu hiện của nhiều vấn đề sức khỏe khá nguy hiểm.
2.1 Đau đầu chóng mặt có nguồn gốc ngoại biên
- Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính: chóng mặt xuất hiện đột ngột, khi thay đổi tư thế và không có dấu hiệu báo trước. Triệu chứng chóng mặt thường kéo dài vài giây, xuất hiện sau khi cử động đầu. Chóng mặt tư thế kịch phát lành tính chiếm khoảng 30% các trường hợp chóng mặt.
- Bệnh Meniere: biểu hiện của căn bệnh này là cơn chóng mặt kéo dài 5 phút - 5 giờ. Trước khi bị chóng mặt, người bệnh có cảm giác suy giảm thính lực và ù tai. Chóng mặt xuất hiện đột ngột, đi kèm với triệu chứng buồn nôn và nôn. Cơn chóng mặt có thể tái phát và dẫn đến mất dần thính lực. Bệnh Meniere chủ yếu gặp ở người thường xuyên căng thẳng tâm lý. Nguyên nhân gây bệnh là do mất thăng bằng áp lực tai trong.
- Viêm dây thần kinh tiền đình: virus Zona, thủy đậu, quai bị chiếm 5% trường hợp viêm dây thần kinh, gây liệt dây thần kinh tiền đình, dẫn tới triệu chứng chóng mặt xuất hiện đột ngột, kéo dài từ vài giờ tới vài tháng nhưng không gây rối loạn thính lực. Người bệnh còn có biểu hiện rung giật nhãn cầu đánh ngang về bên lành.
- Một số bệnh khác: dị dạng tai trong, viêm tai giữa cấp và mạn tính, u dây thần kinh tiền đình - ốc tai, rối loạn thị giác [cận thị, viễn thị, loạn thị,...], sử dụng rượu, ma túy, chấn thương hoặc tiền sử phẫu thuật, say tàu xe, tổn thương dây thần kinh vùng cổ [tổn thương cột số cổ 2, 3],...
2.2 Đau đầu chóng mặt có nguồn gốc trung ương
- Thiểu năng tuần hoàn não: bệnh lý xuất hiện khi lưu lượng máu tưới lên não không đủ, khiến lượng oxy và các dưỡng chất cung cấp cho hoạt động bình thường của não bị giảm. Nguyên nhân gây bệnh chủ yếu là do xơ vữa động mạch, thiếu máu, thoái hóa đốt sống cổ, các cục máu đông, các bệnh về tim,... Triệu chứng bệnh chủ yếu là đau đầu, buồn nôn, chóng mặt, khó ngủ, mất ngủ, ngủ không sâu giấc, cơ thể mệt mỏi, tinh thần chán nản, dễ cáu bẳn, giảm sút khả năng tư duy và suy giảm trí nhớ,...
- Hạ huyết áp tư thế: có biểu hiện là người bệnh thấy chóng mặt, choáng váng, nhìn mờ, yếu người, ngất xỉu, buồn nôn,... khi đứng lên và những triệu chứng này chỉ kéo dài vài giây. Khi chúng ta đứng lên, tác động lực hấp dẫn đưa máu về vùng chân, gây hạ huyết áp vì lượng máu lưu thông trở lại tim bị giảm sút. Nguyên nhân gây ra tình trạng này chủ yếu là do: bị mất nước, mắc vấn đề về tim mạch, mắc một số bệnh lý về nội tiết, rối loạn thần kinh,...
- Các vấn đề sức khỏe khác: nhồi máu tiểu não, u tiểu não, hội chứng Wallenberg,...
2.3 Nguyên nhân khác
- Nhức đầu Migraine: là bệnh gây đau đầu từng cơn, kéo dài từ nhiều giờ tới vài ba ngày, đi kèm buồn nôn và nôn. Cơn đau đầu có thể xảy ra đột ngột hoặc có các triệu chứng báo trước như hoa mắt, nhìn mờ, ù tai, chóng mặt, nhìn đôi, nói khó, tê buốt da đầu,... Tình trạng căng thẳng thần kinh, mất ngủ kéo dài, thay đổi thời tiết, tiếng ồn, chấn thương đầu, hít phải mùi nước hoa nồng nặc, sử dụng rượu,... đều dễ dẫn tới đau đầu migraine.
- Bệnh Parkison: còn gọi là bệnh liệt rung, xảy ra khi chất dẫn truyền thần kinh dopamine bị giảm sút. Biểu hiện của bệnh là run tay, cứng khớp, mất thăng bằng, chóng mặt, nhức đầu, mất dần khả năng chuyển động tự động,...
- Bệnh giang mai thần kinh: là bệnh lây truyền qua đường tình dục do vi khuẩn Treponema pallidum gây ra. Biểu hiện ban đầu của bệnh là sốt, nhức đầu, buồn nôn,... Sang giai đoạn sau, người bệnh có thể bị điếc, mù mắt, liệt vận động, mất trí, mắc bệnh tâm thần, đột quỵ,...
3. Phương pháp điều trị đau đầu, buồn nôn, chóng mặt
Khi đã nắm được đau đầu buồn nôn chóng mặt là bệnh gì, mức độ nguy hiểm của bệnh lý này, bạn đọc nên tìm hiểu về phương pháp điều trị bệnh. Những phương pháp thường được áp dụng là:
3.1 Sử dụng thuốc điều trị triệu chứng
- Acetyl - DL - leucine: 500mg [ống tiêm, viên nén]: có tác dụng tốt đối với tất cả các trường hợp chóng mặt do bất kỳ nguyên nhân nào. Chống chỉ định với những người bệnh quá mẫn cảm với các thành phần của thuốc hoặc phụ nữ mang thai.
- Metoclopramide HCL: 10mg [ống tiêm, viên nén]: chỉ định cho bệnh nhân chóng mặt kèm theo triệu chứng buồn nôn và nôn.
- Meclozine: viên nén 25mg: có tác dụng giảm triệu chứng chóng mặt và phòng say tàu xe.
- Flunarizine: chỉ định trong điều trị nhức đầu Migraine và triệu chứng chóng mặt do các nguyên nhân khác. Chống chỉ định đối với bệnh nhân trầm cảm hoặc mắc bệnh Parkinson, phụ nữ có thai hoặc đang cho con bú.
- Các thuốc có tác dụng giãn mạch: ginkgo biloba viên nén 40mg, piracetam ống tiêm 3g hoặc viên nén 800mg.
3.2 Điều trị theo nguyên nhân và duy trì lối sống khoa học
- Bỏ rượu, ma túy.
- Điều trị kháng sinh nếu nguyên nhân gây đau đầu, buồn nôn, chóng mặt là do viêm tai giữa.
- Điều trị kháng sinh kháng virus nếu nguyên nhân gây triệu chứng là do Zona.
- Điều trị ngoại khoa cắt bỏ khối u trong trường hợp có khối u ở vùng đầu gây chóng mặt, đau đầu, buồn nôn.
- Điều trị phục hồi chức năng phối hợp: chỉ định cho người bị chóng mặt do viêm dây thần kinh tiền đình hoặc chóng mặt tư thế lành tính kịch phát.
- Thường xuyên kiểm tra huyết áp, nếu có tăng huyết áp phải điều trị sớm.
- Nên ăn nhiều rau tươi và quả chín, tránh làm việc căng thẳng, ngủ đủ 8 tiếng/ngày, tăng cường tập luyện thể dục thể thao, giữ cân nặng ở mức hợp lý.
Để đặt lịch khám bệnh tại Phòng khám đa khoa Biển Việt
Quý khách hàng vui lòng liên hệ với chúng tôi qua số điện thoại: 02435420311/ 0812217575/ 0912075641
Hoặc đến trực tiếp phòng khám để đăng ký khám
Địa chỉ phòng khám: Số 18, Nhà Vườn 1, Tổng Cục 5, Bộ Công An, Tân Triều, Thanh Trì, Hà Nội.