Cảm nhận về vẻ đẹp của con người làm việc và lo nghĩ cho đất nước

Trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa”, tác giả Nguyễn Thành Long đã gửi gắm chủ đề củacâu chuyện vào một lời nhận xét ngắn gọn “trong cái lặng im... đất nước”.Hãy phân tích đểlàm rõ vẻ đẹp của con người lao động và ý nghĩa cao quý của những công việc thầm lặng.Dàn ý chi tiếtI. Mở bài:- Nguyễn Thành Long là cây bút chuyên về truyện ngắn và ký. Trong đó “Lặng lẽ Sa Pa”là một trong những tác phẩm tiêu biểu của ông. Tác phẩm là kết quả của chuyến “thâm nhập thực tế”ở Lào Cai của tác giả trong mùa hè năm 1970.- Trong truyện, tác giả Nguyễn Thành Long đã gửi gắm chủ đề của câu chuyện “Trong cái im lặngcủa Sa Pa, dưới những dinh thự cũ kĩ của Sa Pa, Sa Pa mà chỉ nghe tên, người ta đã nghĩ đếnchuyện nghỉ ngơi, có những người làm việc và lo nghĩ như vậy cho đất nước”. Điều ấy sẽ được thấyrõ qua nhân vật: anh thanh niên; ông kĩ sư ở vờn rau Sa Pa, anh kĩ sư nghiên cứu bản đồ sét,…II. Thân bài: Đọc truyện, người đọc thấy vẻ đẹp của Sa Pa hiện lên thật độc đáo, đầy chất thơ,nhưng truyện còn giới thiệu với chúng ta về vẻ đẹp của con người Sa Pa. Đó là những con ngườimiệt mài làm việc, nghiên cứu khoa học, trong lặng lẽ mà rất khẩn trương vì lợi ích của đất nước, vìcuộc sống của con người.1. Trước tiên, đó là anh thanh niên: Anh là nhân vật chính trong truyện làm công tác khí tượngkiêm vật lý địa cầu.* Hoàn cảnh sống và làm việc của anh vô cùng đặc biệt: Anh thanh niên sống và làm việc một mìnhtrên đỉnh núi Yên Sơn cao 2600m, quanh năm suốt tháng chỉ làm bạn với cỏ cây và mây mù lạnh lẽokhông một bóng người.- Anh làm công tác khí tượng kiêm vật lí địa cầu . Công việc của anh là “đo gió, đo mưa, đo nắng,tínhmây và đo chấn động mặt đất, dự báo thời tiết hằng ngày để phục vụ sản xuất và phục vụ chiến đấu”.- Mỗi ngày 4 lần ốp [1giờ , 4giờ, 11 giờ, 19 giờ] đều đặn và chính xác dù mưa nắng, gió bão, nửa đêmtuyết rơi đều phải đi ốp=> Một công việc tưởng chừng như đơn giản nhưng lại vô cùng gian khó đòi hỏi ở anh sự chính xác, tỉmỉ và tinh thần trách nhiệm cao trong công việc.- Tuy nhiên cái gian khổ của công việc chưa đáng sợ bằng cái gian khổ của hoàn cảnh sống: đó là sự côđơn, vắng vẻ, quanh năm suốt tháng một mình trên đỉnh núi cao không một bóng người. Đây quả thực làmột thử thách lớn đối với tuổi trẻ vốn khát khao và hành động như anh.=> Như vậy anh thanh niên sống và làm việc trong hoàn cảnh rất đặc biệt nhưng chính điều đó đã làmtỏa sáng ở anh nhiều nét đẹp đáng trân trọng, yêu mến và cảm phục.Vậy điều gì đã khiến anh sống tốt, sống đẹp trên mảnh đất Sa pa này?* Trước hết, ở anh thanh niên có một lý tưởng, lẽ sống giản dị, chân thành mà đẹp đẽ, đáng quý vôcùng- Là một chàng trai trẻ vừa tốt nghiệp Đại học, vậy mà anh đã rời bỏ nơi phồn hoa đô thị, tự nguyện trởvề Sapa, trở về quê hương Lào Cai của mình để làm việc, dâng hiến tuổi trẻ, sức lực của mình để xâydựng quê hương. Quả thực lựa chọn của anh thật đúng dắn, sâu sắc mà không phải ai cũng làm được.- Anh luôn ao ước được sống và làm việc ở nơi có độ cao hơn 3000 m. Bởi anh cho rằng đó mới là nơi lítưởng.- Anh luôn xác định cho mình một lẽ sống rất rõ ràng: “Mình sinh ra là gì? Mình đẻ ra ở đâu? Mình vì aimà làm việc?”. Anh hiểu mình sinh ra để làm người có ích, để vì quê hương đất nước mà hoàn thànhnhiệm vụ, làm việc để cống hiến cho tổ quốc- Hiểu được điều đó, vì thế mà khi biết mình phát hiện ra đám mây khô giúp bộ đội ta bắn rơi được nhiềumáy bay Mĩ trên cầu Hàm Rồng anh đã sống thật hạnh phúc=> Đối với anh thanh niên được cống hiến chính là niềm vui lớn, cuộc sống mới thật có ý nghĩa. Anhquả thực là người sống có lí tưởng, có lẽ sống thật đẹp khiến ta khâm phục, đáng để ta học tập và noitheo.* Anh thanh niên còn là người có lòng say mê, nhiệt huyết, tận tâm tận tụy, tinh thần trách nhiệmcao với công việc. Anh có suy nghĩ sâu sắc và đúng đắn về công việc mình đang đảm nhận:- Hồi chưa vào nghề , khi thấy một ngôi sao trên bầu trời đen kịt, anh nghĩ rằng nó lẻ loi, đon độc. Thênhưng khi đã vào nghề rồi những suy nghĩ của anh đã thay đổi. Anh hiểu rằng vì sao kia có nhiệm vụthắp sáng bầu trời đêm, cũng giống như anh có nhiệm vụ cống hiến cho đất nước.- Anh rất yêu công việc của mình, anh kể về nó một cách say sưa và tự hào.Với anh, công việc là niềmvui, là lẽ sống. Hãy nghe anh tâm sự của anh với ông họa sĩ:“[…] khi ta làm việc, ta với công việc làđôi,sao gọi là một mình được? Huống chi công việc của cháu gắn liền với việc của bao anh em đồng chídưới kia. Công việc của cháu gian khổ thế đấy, chứ cất nó đi, cháu buồn đến chết mất". Qua lời anh kểvà lời bộc bạch này, ta hiểu rằng anh đã thực sự tìm thấy niềm vui và hạnh phúc trong công việc thầmlặng giữa Sa Pa và sương mù bao phủ.- Không những vậy anh còn hết lòng tận tụy với công việc. Làm việc một mình trên đỉnh núi cao,khôngcó ai giám sát,thúc giục anh vẫn luôn tự giác, tận tụy. Suốt mấy năm ròng rã anh luôn ghi và báo - “ốp”đúng giờ. Thậm chí nhiều khi phải ghi và báo về nhà trong mưa tuyết lạnh cóng, gió lớn, thời tiết khắcnghiệt và đêm tối lúc 1h sáng, anh vẫn không ngần ngại. “Nhiều lúc nghe chuông đồng hồ kêu, anh chỉmuốn đưa tay tắt đi, nhưng rồi anh vẫn dứt khoát vùng dậy xách đè bão đi làm việc,..”=> Như vậy chính lòng yêu nghề đã giúp anh vượt qua tất cả những khó khăn trong nghề để hoàn thànhxuất sắc nhiệm vụ được giao. Có lẽ anh hiểu rằng, công việc mình làm tuy nhỏ bé nhưng liên quan đếncông việc chung của đất nước, của mọi người.* Mặc dù sống một mình trên đỉnh núi cao nhưng anh biết tổ chức, sắp xếp cuộc sống ngăn nắp,chủ động:- Ở một mình trên đỉnh núi cao, đối với một chàng trai trẻ người ta dễ nghĩ đến sự lôi thôi, luộm thuộm.Nhưng khi bước chân vào căn nhà, ông họa sĩ đã thực sự ngỡ ngàng: “một căn nhà ba gian, sạch sẽ, vớibàn ghế, sổ sách, biểu đồ, thống kê, máy bộ đàm”. Cuộc sống riêng của anh “thu gọn lại một góc tráigian với chiếc giường con,một chiếc bàn học, một giá sách”.=> Căn nhà ấy tuy nhỏ nhắn nhưng lại rất gọn gàng, ngăn nắp.- Ngoài công việc, anh còn trồng hoa, nuôi gà.+ Anh có một vườn hoa đủ loại, rực rỡ sắc màu như: “Hoa dơn, hoa thược dược vàng, tím, đỏ, hồngphấn, tổ ong…” làm cho cuộc sống của anh trở nên thi vị, thơ mộng+ Anh nuôi gà đẻ trứng làm trở nên phong phú, giàu có cả về vật chất và tinh thần.- Cuộc sống của anh không cô đơn, buồn tẻ vì anh có một nguồn vui khác đó là đọc sách.+ Anh có hẳn một giá sách với nhiều loại sách quý.+ Anh coi sách như một người bạn để trò chuyện, để thanh lọc tâm hồn.=> Vì thế khi nhận được sách từ tay bác lái xe anh đã mừng quýnh như bắt được vàng. Sách chính lànhịp cầu kết nối với thế giới nhộn nhịp bên ngoài.* Không những vậy anh còn sống cởi mở, chân thành, biết quan tâm tới mọi người và có lòng hiếukhách:- Sống trong hoàn cảnh như thế có người sẽ dần thu mình lại trong nỗi cô đơn.Nhưng anh thanh niên nàylại thật đáng yêu ở nỗi “ thèm người”, lòng hiếu khách đến nồng nhiệt và sự quan tâm đến người khácmột cách chu đáo.+ Với bác lái xe, anh luôn quý trọng bác, coi bác như người thân, khi biêt vợ bác vừa ốm dậy anh đã lặnlội vào tận trong rừng đào củ tam thất để tặng bác mang về bồi bổ cho bác gái vừa mới ốm dậy+ Đối với những vị khách trên chuyến xe lên Sa pa, khi được gặp họ, được trò chuyện với họ khiến anhmừng đến luống cuống, anh đon đả mời họ lên nhà chơi, tiếp đón họ bằng món trà hảo hạng chỉ có ở Sapa. Anh còn tặng cô kĩ sư một bó hoa to, đẹp, tặng ông họa sĩ một làn trứng để ăn dọc đường.+ Anh trò chuyện với ông họa sĩ và cô kĩ sư một cách cởi mở. Anh tâm sự với họ về công việc, cuộcsống của mình, của bạn bè nơi Sa Pa lặng lẽ.+ Ạnh còn đếm từng phút vì sợ hết mất ba mươi phút gặp gỡ vô cùng quý báu. Vì thế, anh đã vô cùngtiếc nuối khi thời gian còn lại ít ỏi: “Trời ơi chỉ còn 5 phút!”+ Anh còn lưu luyến với khách khi chia tay, xúc động đến nỗi phải “quay mặt đi” và ấn vào tay ông hoạsĩ già cái làn trứng làm quà, không dám tiễn khách ra xe dù chưa đến giờ “ốp”-> Tất cả không chỉ chứng tỏ tấm lòng hiếu khách của người thanh niên mà còn thể hiện sự cởi mở, chânthành, nhiệt tình đáng quí.* Điều đặc biệt ở anh thanh niên chính là tính khiêm tốn,thành thật:- Anh luôn cảm thấy công việc và sự đóng góp của mình là bình thường, nhỏ bé, không đáng kể vànhững lời giới thiệu nhiệt tình của bác lái xe là về anh là chưa xứng đáng-Anh cho rằng mình vẫn còn thua xa ông bố vì chưa được đi bộ đội, chưa được trực tiếp ra chiến trườngđánh giặc.- Anh còn thua cả anh bạn trên đỉnh Phan xi phăng cao hơn 3000m. Anh cho rằng ở trên cao như vậy mớilà lí thưởng.- Khi ông hoạ sĩ kí hoạ chân dung, anh đã e ngại từ chối vì cho rằng mình chưa xứng đáng và anh đãnhiệt tình giới thiệu cho ông họa sĩ những người khác đáng vẽ hơn anh nhiều như: ông kĩ sư ở vườn rauSa hay anh cán bộ nghiên cứu bản đồ sét- Vì thành thực quá nên trong cuộc trò chuyện anh đã dốc hết cả ruột gan của mình để kể cho khách nghenhững điều đáng lẽ chỉ nghĩ thôichứ không nên nói ra.-Cũng vì thành thực mà khi cô kĩ sư có ý muốn tặng cho anh chiếc mùi soa làm kỉ niệm, anh lại tưởng côbỏ quên và tả lại khiến cô đỏ mặt và e ngại.=> Anh thanh niên chỉ xuất hiện trong khoảng thời gian 30 phút ngắn ngủi nhưng anh đã để lại ấn tượngkhá sâu đậm trong lòng mọi người, khiến ta khâm phục.2. Ngoài ra, ta còn bắt gặp ở đất Sa Pa những con người làm việc âm thầm, lặng lẽ cho đấtnước qua lời kể của anh thanh niên:a] Đó là ông kỹ sư ở vườn rau SaPa: Ngày này qua ngày khác, ông ngồi im trong vườn, chăm chúrình xem cách lấy mật của ong để rồi tự tay thụ phấn cho hàng vạn cây su hào để hạt giống làm ratốt hơn, để tạo ra giống su hào ngon ngọt nhất miền Bắcb] Đó là anh cán bộ nghiên cứu bản đồ sét: Đã “11 năm không một ngày xa cơ quan lấy một ngày”luôn “trong tư thế sẵn sàng, suốt ngày chờ sét” để lập bản đồ tìm ra tài nguyên trong lòng đất làmgiàu cho đất nước.=> Những con người ấy làm cho anh thanh niên thấy “cuộc đời đẹp quá” đâu còn buồn tẻ “cô độcnhất thế gian”. Đúng như tác giả đã viết: “Trong cái lặng im... cho đất nước”.3. Đánh giá: Từ nhân vật anh thanh niên, ông kỹ sư vườn rau SaPa, anh cán bộ nghiên cứu bản đồsét giúp ta hiểu thêm ý nghĩa của những công việc thầm lặng:- Sống cống hiến cho dân tộc, cho nhân dân, sống có ý nghĩa sẽ mang đến cho con người niềm vui vàhạnh phúc.- Cuộc sống lao động giản dị nhưng cao đẹp làm nên vẻ đẹp đích thực của mỗi con người, có sứcthuyết phục lan toả với những người xung quanh.4. Liên hệ, mở rộng- Trên khắp mọi miền đất nước, có biết bao con người như anh thanh niên đangsống và làm việc âm thầm vì dân vì nước; họ giúp chúng ta thấy cuộc đời thật đẹp.- Tuy vậy vẫn còn những người sống ích kỷ, vô trách nhiệm, họ vì lợi ích bản thân, không qua tâm tớimọi người xung quanh, hại dân hại nước đáng lên án; ...- Nhân vật anh thanh niên, ông kỹ sư vườn rau SaPa, anh cán bộ nghiên cứu bản đồ sét đã để lại chota bài học thấm thía về ý thức trách nhiệm đối với công việc và đối với đất nước. Họ là hình ảnh tiêubiểu cho những con người lao động ở Sa Pa, là chân dung con người lao động mới trong công cuộc xâydựng và bảo vệ đất nước, là hình ảnh tiêu biểu cho thế hệ trẻ Việt Nam thời kì chống Mĩ. Qua đó gópphần làm nổi bật chủ đề truyện: Ca ngợi những con người lao động thầm lặng trong công cuộc xây dựngđất nước.d. Suy nghĩ về thành công nghệ thuật của tác phẩm:- Truyện thành công bởi cách xây dựng tình huống truyện đơn giản, tự nhiên, tình cờ nhưng rất hợp lý.- Cách kể chuyện theo ngôi thứ ba giản dị, tự nhiên mà sâu sắc, ngôn ngữ trần thuật nhẹ nhàng, trongtrẻo- Xây dựng chân dung, tính cách nhân vật qua ngôn ngữ, cử chỉ, hành động. Nhân vật vừa được bộc lộtính cách trực tiếp qua cử chỉ, việc làm; vừa bộc lộ gián tiếp qua suy nghĩ, tình cảm , đánh giá của cácnhân vật khác nên rất khách quan.- Cách đặt tên nhân vật mang ý nghĩa sâu xa, …III. Kết bài: Truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” đang ngân vang trong lòng ta những rung động nhẹnhàng mà thú vị về những con người âm thầm lặng lẽ nhưng thật đáng yêu. Họ đã dệt lên bài ca vềtình yêu tổ quốc, tình yêu đất nước. Bản thân em là một ngừoi học sinh em thấy mình cần ra sứcphấn đấu học tập sau này trở thành người có ích, phục vụ quê hương, đất nước