Xã hội ngày càng hiện đại với công nghệ phát triển. Các thiết bị điện tử, Internet, mạng xã hội và các ứng dụng tiện ích ngày càng phổ biến, giúp con người giao tiếp dễ dàng và nhanh chóng. Bên cạnh đó, tác hại của công nghệ ảnh hưởng đến chúng ta cũng không nhỏ.
Công nghệ ngày nay giúp mọi người giao tiếp hiệu quả hơn cũng như giúp việc liên lạc trở nên dễ dàng, thuận tiện hơn dù ở bất cứ nơi đâu. Qua sử dụng những mạng xã hội từ Skype, Facebook,… cho đến email, việc giao tiếp chưa bao giờ dễ dàng đến vậy. Chính vì thế, có những lúc giao tiếp trực tiếp giữa người với người bị lãng quên vì chúng ta chỉ lo tập trung sử dụng các thiết bị điện tử.
Tác hại của công nghệ: ti vi và mạng xã hội
Ti vi
Hiện nay, tình trạng cả gia đình ngồi xem ti vi hàng giờ cạnh nhau mà không ai nói với ai câu nào xảy ra thường xuyên.
Để cải thiện tình trạng này, cha mẹ có thể hạn chế thời gian xem ti vi của trẻ và khuyến khích trẻ trò chuyện về chương trình trẻ đang xem hoặc kệnh truyền thích yêu thích.
Mạng xã hội
Nghiên cứu tại Đại học Indiana đã khảo sát ý kiến các bậc phụ huynh và nhiều cha mẹ tin rằng trẻ sẽ càng bị xã hội bên ngoài cô lập và trở nên trầm cảm khi các mối quan hệ chỉ gói gọn trên mạng xã hội.
Tuy nhiên, số ít còn lại tin rằng Internet giúp trẻ tìm thấy niềm vui qua các chương trình và giúp trẻ bớt trầm cảm hơn.
Tương tác trực tiếp và trên mạng
Cha mẹ có thể làm chủ tình hình bằng cách sử dụng Facebook cùng con và kiểm tra xem con đang giao du với ai. Cách này giúp bạn có tương tác với trẻ cũng như chia sẻ với trẻ nhiều hơn.
Điều đáng lo ngại
Các giáo sư của Đại học Texas A&M cảnh báo sức ảnh hưởng của công nghệ có thể làm cản trở các mối quan hệ giữa người với người.
Sự ra đời của công nghệ đã làm thế giới nhỏ hơn, nhưng lại làm khoảng cách giữa người với người lớn hơn. Nhiều phụ huynh bỏ mặc con cái chơi một mình với thiết bị điện tử khiến trẻ trở nên lệ thuộc vào các thiết bị ấy. Là các bậc cha mẹ, bạn có thật sự muốn con mình là “nô lệ” của công nghệ?
Cách ngăn ngừa và hướng giải quyết
Nhiều trẻ hiện nay đang sống trong “thế giới ảo” hay chơi điện thoại quá nhiều khiến người làm bố mẹ phải đau đầu tìm giải pháp. Sau đây là một vài gợi ý giúp bạn cải thiện tình trạng trên. Bạn nên:
- Tạo cho con thói quen chỉ khi ăn cơm tối xong và hoàn tất bài tập mới được dùng điện thoại.
- Yêu cầu trẻ tắt thiết bị điện tử vào giờ ngủ.
- Đặt ti vi và máy vi tính ở khu vực chung của gia đình như phòng khách.
- Quan sát trẻ sử dụng máy vi tính như thế nào và chặn các trang web không phù hợp.
- Hướng dẫn trẻ cách sử dụng Internet an toàn, không bao giờ công khai thông tin cá nhân lên mạng.
- Nói về lợi ích và tác hại của việc dùng các thiết bị điện tử cho trẻ biết.
- Giúp trẻ học cách tự đặt ra những giới hạn cho bản thân, hiểu rõ nhu cầu của mình và phát triển khả năng tự kiểm soát.
- “Biến” việc xem ti vi hay xem phim thành dịp để gia đình quây quần với nhau.
- Trò chuyện với con nhiều hơn.
Hãy sử dụng thiết bị công nghệ một cách đúng đắn và thông minh để không “biến” mình trở thành “nô lệ” của công nghệ bạn nhé.
Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Các nhà nghiên cứu tại Đại học Colorado tại Boulder đã xác định vào năm 2013 rằng “đồng xem” [xem phương tiện kỹ thuật số đồng thời với trẻ] tạo ra kết quả học tập tốt hơn có ý nghĩa thống kê trong khi xem video giáo dục so với trẻ xem video một cách độc lập. Mặc dù kết quả trước mắt là tương tự, tỷ lệ giữ chân lâu dài cao hơn đáng kể khi cha mẹ tương tác với con họ về nội dung video và theo dõi các hoạt động.
Thông tin này có thể được kết hợp với một nghiên cứu năm 2006 từ Úc cho thấy sự hiện diện trong việc đồng xem - nghĩa là ngồi bên cạnh trẻ mà không có sự tương tác hoặc theo dõi - không tạo ra tác động tích cực có ý nghĩa thống kê nào đến việc học hoặc giữ chân trẻ, có nghĩa là tương tác là biến quan trọng trong việc đồng xem. Điều này phản ánh những gì giáo viên hiệu quả làm khi sử dụng phương tiện một cách có chủ đích trong thiết kế giảng dạy tốt: bật video và ngồi xuống trong suốt thời gian học là thụ động và “đang chiếu phim” chứ không phải giảng dạy. Tuy nhiên, việc sử dụng có ý nghĩa các tài liệu video, tạm dừng để thảo luận và phân tích cũng như phát triển một hoạt động có ý nghĩa xung quanh nội dung video hạn chế, có thể mang lại hiệu quả cao.
Có bằng chứng cho thấy đây cũng có thể là một mô hình hiệu quả, vì để làm được điều này một cách hiệu quả, cha mẹ phải thay đổi hành vi của họ, chuyển từ tiêu thụ phương tiện thụ động sang tương tác chu đáo xung quanh phương tiện. Dọc Nê-pan nghiên cứu, được tiến hành từ năm 1996 đến 2006, đã tìm thấy mối tương quan giữa thói quen xem phim của gia đình và việc thiết lập các khuôn mẫu lâu dài, cũng như mối tương quan với việc tăng lượng calo trong quá trình tiêu thụ phương tiện truyền thông.
Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy điều mà một số bạn có thể đang nghĩ là đúng: Điều này rất khó thực hiện, đặc biệt là với các phương tiện truyền thông mà họ không quen thuộc. Các bậc cha mẹ có xu hướng đồng xem bằng cách sử dụng các phương tiện truyền thống như sách và phim, hơn là đồng xem với trò chơi điện tử. Việc di chuyển ra ngoài vùng an toàn của chúng ta có thể được tạo điều kiện thuận lợi bằng cách yêu cầu đứa trẻ dạy chúng ta cách chơi, dành thời gian để khám phá cùng chúng và thực sự cố gắng phát triển các kỹ năng để tham gia vào các phương tiện truyền thông mới, thay vì chỉ nhận thức về nó.
Một điều đáng lưu ý khác đối với người lớn chúng ta là thói quen của chính chúng ta: Một nghiên cứu năm 2015 cho thấy hơn một nửa số cha mẹ cho con bú bình làm việc đa nhiệm, đặc biệt là xem phương tiện trên màn hình. Một nghiên cứu năm 2014 cho thấy 73% các bậc cha mẹ được quan sát đang dùng bữa tại một nhà hàng cụ thể với sự hiện diện của trẻ mới biết đi sử dụng thiết bị di động của họ trong bữa ăn. Vì chúng tôi biết [từ một nghiên cứu khác năm 2015] rằng thói quen của cha mẹ có liên quan chặt chẽ với thói quen của trẻ em, điều này yêu cầu chúng tôi, những người trưởng thành, phải thay đổi hành vi của mình nếu chúng tôi mong đợi những lợi ích và hành vi tích cực từ con mình.
Cần lưu ý rằng một nghiên cứu quy mô đáng kể năm 2008 cho thấy rằng bản thân việc đồng xem đã không hiệu quả trong việc giảm nguy cơ gặp phải rủi ro trực tuyến cho trẻ em từ 12-17 tuổi, và do đó, đồng xem tương tác là một trong những chiến lược, nhưng không phải là chiến lược duy nhất được áp dụng với trẻ em liên quan đến phương tiện trực tuyến.
Tiến trình phát triển
Mặc dù tất cả trẻ em đều khác nhau, nhưng sự phát triển não bộ của con người thường tuân theo một chuỗi các giai đoạn. Một tài nguyên hướng dẫn và nghiên cứu xuất sắc mà chúng tôi sử dụng tại Discovery Tiểu học là cuốn sách Yardsticks: Trẻ em trong lớp học, 4-14 tuổi bởi Chip Wood, một phần của Lớp học đáp ứng mô hình. Mặc dù những người làm việc với trẻ em, đặc biệt là chuyên nghiệp, có trách nhiệm đạo đức để tiếp cận mọi đứa trẻ với tư cách là một cá nhân - vì tất cả con người đều là duy nhất và bẩm sinh xứng đáng được người khác, đặc biệt là những người chăm sóc, coi là những cá nhân đích thực - chúng ta cũng có thể trang bị cho mình "Quy tắc ngón tay cái" giúp thông báo cho việc ra quyết định của chúng tôi. Cha mẹ cũng có thể làm điều tương tự.
Ví dụ, nghiên cứu cho chúng ta biết nhìn chung những gì đang xảy ra trong não của trẻ em ở độ tuổi nhỏ khi trải nghiệm phương tiện truyền thông, như được phản ánh trong danh sách này do nhà trị liệu ngôn ngữ trẻ em Leslie Humes tổng hợp: