Phi Nhung sinh ngày 10 tháng 4 năm 190 tại Pleiku, Việt Nam. Phi Nhung mang trong người hai dòng máu Mỹ - Việt khi cha cô là người Mỹ và mẹ là người Việt. Hoàn cảnh gia đình khó khăn, Phi Nhung chỉ được theo học đến hết lớp 6, sau đó chuyển sang làm nghề may mặc để kiếm sống, trong khi mẹ cô lấy chồng và có thêm 5 người con cùng mẹ khác cha với cô. Trước đó Phi Nhung không bao giờ được mẹ cô nhắc đến cha cô, là một quân nhân Hoa Kỳ đồn trú tại Pleiku, trong thời kỳ chiến tranh tại Việt Nam. Từ nhỏ Phi Nhung đã thích nghe những bài cải lương và dân ca, điều này đã thể hiện trong đến những nhạc phẩm cô hát sau này.
Lớn lên trong một hoàn cảnh không lấy gì làm tốt đẹp, Phi Nhung chỉ có một nguồn vui duy nhất là nghe những bài cải lương dân ca mộc mạc để rồi từ đó cô thấm nhuần được nét bình dị dân dã của quê hương để sau này cô chuyên hát những nhạc phẩm nói lên những sắc thái đặc biệt của đất nước hoặc những mối tình bộc lộ nét giản dị, hiền hòa. Ngay từ tuổi ấu thơ, Phi Nhung đã có ước mơ trở thành một ca sĩ.
Năm 1982, mẹ Phi Nhung qua đời khi cô mới được 11 tuổi. Mồ côi cả cha lẫn mẹ, Phi Nhung phải về ở với ông bà ngoại. Cô phải kiếm tiền và chăm sóc 5 đứa em cùng mẹ khác cha và mấy đứa cháụ trong hoàn cảnh chật vật và túng thiếu.
Sự nghiệp ca hát của Phi Nhung
Vào tháng 10 năm 1989, Phi Nhung được sang Mỹ theo diện con lai do một người mợ bảo lãnh và cư ngụ tại Tampa, tiểu bang Florida. Cô gặp Trizzie Phương Trinh, một nữ ca sĩ nổi tiếng người Việt tại một buổi biểu diễn từ thiện ở một ngôi chùa trên đất Mỹ, khi ấy Trizzie đang lưu diễn ở bang Florida. Nhận thấy những tài năng của Phi Nhung, Trizzie đã khuyên Phi Nhung tới California để thực hiện ước mơ của mình. Do còn quá lạ lẫm với đất nước này, Phi Nhung khi ấy rất do dự. Sau đó cuối năm 1993, cô đã chuyển tới sống ở quận Cam, bang California theo lời khuyên này.
Nhiều người bắt đầu yêu mến Phi Nhung sau khi nghe cô thể hiện nhạc phẩm song ca "Sông Quê 1" cùng với nam ca sĩ nổi tiếng Thái Châu tại Hollywood Night 15 và sau đó cô đã có một CD đầu tay góp giọng chung với hai ca sĩ lớn là Tuấn Vũ và Mỹ Huyền. Trong một bài phỏng vấn gần đây Phi Nhung đã tâm sự rằng để có được tên tuổi lớn như ngày hôm nay cô đã phải đánh đổi nhiều mồ hôi, nước mắt để theo đuổi với nghề cũng như phải tự bán CD, miệt mài học thanh nhạc và không ngại kiên trì xin vào nhiều trung tâm âm nhạc dù không ít lần bị từ chối.
Năm 1998, Phi Nhung là nữ ca sĩ ra nhiều album nhất. Cũng vì thế nên Phi Nhung được người trong giới và khán giả đặt cho nghệ danh ''nữ hoàng băng dĩa''.
Từ năm 2005, Phi Nhung chính thức được phép trở về biểu diễn tại Việt Nam và trở thành ca sĩ độc quyền của trung tâm băng nhạc Rạng Đông. Ngoài ca hát Phi Nhung còn tham gia nhiều lĩnh vực khác như diễn viên điện ảnh, nghệ sĩ cải lương, nghệ sĩ kịch nói, nghệ sĩ hài, MC.
Từ đó đến nay, cô luôn lao động cực nhọc để không phụ lòng sự yêu mến của người hâm mộ với hàng loạt những ca khúc gắn liền với tên tuổi của cô. Phi Nhung thu âm và cho ra mắt đến nay hàng trăm album và hàng ngàn ca khúc với nhiều thể loại khác nhau nhưng có một điểm chung duy nhất là những ca khúc mà Phi Nhung thể hiện đều gắn liền với hình ảnh con người đất nước Việt Nam vừa truyền thống nhưng cũng pha lẫn chút tươi mới hiện đại.
Phi Nhung luôn làm mới mình, luôn tiếp nhận mọi góp ý về chuyên môn để cống hiến cũng như thử sức mình ở lĩnh vực mới để không phụ lòng mong mỏi của khán giả ái mộ. Những ca khúc cô thể hiện với những chủ đề ngợi ca quê hương đất nước, cảm thông sâu sắc cho phận người phụ nữ hay trong tình yêu muôn màu muôn vị cũng như tiếng hát giản dị của Phi Nhung phục vụ phần lớn tầng lớp lao động nghèo. Phi Nhung là nữ ca sĩ nhạc vàng rất được mến mộ và là nữ nghệ sĩ thuộc hàng hot của Vbiz hiện nay.
Phi Nhung trải qua chuỗi ngày tuổi thơ vất vả khi mẹ mất sớm. Lúc sang Mỹ, cô làm đủ nghề mưu sinh trước khi trở thành ca sĩ nổi tiếng.
| |
“Tóc mây thơm mùi cỏ/ Đưa anh thoát xa dần vùng trần gian/ Với những ưu tư/ Cỏ may đan dấu chân tròn/ Đường đi bước mòn…”.
Phi Nhung hát Bông cỏ may trong bộ đồ bảo hộ, đeo khẩu trang che chắn và phụ họa bằng những động tác nhí nhảnh khi đi làm thiện nguyện trong thời dịch. Đó là những hình ảnh, ký ức cuối cùng mà nữ ca sĩ để lại trước khi qua đời.
Trang Facebook của nhiều người thân, đồng nghiệp, giới mộ điệu đồng loạt đổi avatar đen trong ngày 28/9 như một lời tiễn biệt nữ ca sĩ về nơi an nghỉ.
Tuổi thơ nhiều nước mắt
Năm 1993 được xem là cột mốc để đánh dấu sự thay đổi, phân tách hai mảng trong cuộc đời lẫn sự nghiệp của nghệ sĩ có tên Phi Nhung.
Nếu trước 1993, tuổi thơ của cô là mảng tối với chuỗi ngày cực khổ, trầm luân. Tổng kết về quá khứ, Phi Nhung từng bày tỏ: “Lúc nhỏ, tôi là đứa trẻ thiếu tình thương”. Cô sinh ra trong chùa, có cha là người Mỹ, mẹ người Việt Nam. Một tháng sau khi chào đời, Phi Nhung được ông bà ngoại đón về nuôi. Mẹ cô đi bước nữa và Phi Nhung có thêm 5 người anh em cùng mẹ khác cha trong hoàn cảnh khó khăn, thiếu thốn.
Học hết lớp 6, Phi Nhung phải nghỉ giữa chừng để theo đuổi công việc thợ may, phụ giúp gia đình. Không lâu sau, mẹ của cô đột ngột qua đời sau một vụ tai nạn. Cô và các chị em lại nương nhờ bên nhà ngoại.
Nỗi đau mất mẹ chưa kịp nguôi ngoai, Phi Nhung lại tiễn biệt bà ngoại về thế giới bên kia. Những ngày tháng vất vả nối tiếp khi cô thay cha mẹ nuôi nấng, dạy dỗ các em. Nỗi lo cơm, áo, gạo, tiền đã chôn vùi ước mơ làm ca sĩ thuở nhỏ của Phi Nhung. Thế nhưng, những bài cải lương, dân ca khi ấy lại là nguồn vui duy nhất của cô bé 13 tuổi.
Phi Nhung là ca sĩ nổi tiếng ở dòng nhạc dân ca, trữ tình. Ảnh: Nguyễn Đức Tân. |
Đến năm 1989, Phi Nhung được người quen bảo lãnh sang Mỹ. Nơi xứ người, cô vẫn miệt mài với nhiều công việc, từ rửa bát thuê đến bưng bê phục vụ ở nhà hàng. Thời gian khác trong ngày, cô làm thợ may để kiếm tiền gửi về nuôi các em ở quê.
“18 tuổi, tôi không dám mơ về những bộ cánh đẹp, son môi hay kiểu tóc mới. Tóc dài, tôi còn tự cắt cho đỡ tốn”, cô từng tâm sự.
Cô đơn, vất vả, Phi Nhung chỉ biết lấy âm nhạc làm bạn. Trên xe hay trong phòng trọ chật chội, cô thường xuyên mở những ca khúc nhạc trữ tình, quê hương. Bông điên điển, Mưa nửa đêm, Ngẫu hứng lý qua cầu… chính là sự cứu rỗi tinh thần, xua tan nỗi nhớ nhà của nữ ca sĩ thời điểm đó.
Cuộc đời Phi Nhung bước sang một trang mới vào năm 1993. Trong một lần đi hát thiện nguyện ở chùa, cô tình cờ gặp Trizzie Phương Trinh lúc ấy là ca sĩ có tiếng ở hải ngoại. Mến mộ giọng hát của đàn chị, Phương Trinh khuyên Phi Nhung nên theo đuổi nghiệp cầm ca và ngỏ ý giúp đỡ.
Cùng năm, Phi Nhung quyết định chuyển sang California để tạo dựng sự nghiệp. Được sự giới thiệu, hướng dẫn của Trizzie Phương Trinh, Phi Nhung bắt đầu đi hát ở một số sân khấu nhỏ, nhà hàng với mức cát-xê khiêm tốn. Không lâu sau, Phi Nhung được yêu mến với giọng hát ngọt ngào, thấm đẫm cảm xúc.
Bài hát Sông quê mà cô song ca cùng Thái Châu nhanh chóng tạo tiếng vang. Chỉ trong vòng 4 năm từ 1994-1998, Phi Nhung lần lượt giới thiệu 15 CD để đáp ứng nhu cầu khán giả. Nữ ca sĩ được mệnh danh là “nữ hoàng băng đĩa” vì mức độ phủ sóng dày đặc trên thị trường giai đoạn đó.
Giọng ca trữ tình được mến mộ
Về Việt Nam năm 2005, Phi Nhung nhanh chóng trở thành ca sĩ độc quyền của Trung tâm băng nhạc Rạng Đông. Giọng hát ngọt ngào, pha lẫn chất khàn đặc biệt của cô để lại dấu ấn trong lòng khán giả.
Trên sân khấu, giọng ca sinh năm 1970 kết hợp cùng nhiều nam ca sĩ như Thế Sơn, Duy Trường… Tuy nhiên, tri kỷ âm nhạc của Phi Nhung phải kể đến là Mạnh Quỳnh.
Hơn hai thập kỷ gắn bó của Mạnh Quỳnh và Phi Nhung. |
Cơ duyên gặp gỡ Mạnh Quỳnh theo lời kể của Phi Nhung là tại một chương trình ca nhạc ở Canada. Cả hai có màn song ca trong một liên khúc. Ở một số đoạn, Phi Nhung quên lời, Mạnh Quỳnh khi ấy đã nhắc cô một cách nhỏ nhẹ, tinh tế. “Ấn tượng ban đầu về Mạnh Quỳnh là người đàn ông nhẹ nhàng, dễ chịu”, Phi Nhung nhớ lại.
Về sau, cả hai hát chung trên hàng trăm sân khấu lớn nhỏ ở trong và ngoài nước. Màu hoa tím, Dòng sông hò hẹn, Thành phố buồn, Đừng nói xa nhau, Tình đời… trở thành ca khúc nằm lòng trong ký ức của thế hệ người yêu nhạc trữ tình ở thập niên 2000.
Mạnh Quỳnh và Phi Nhung có lúc trở thành vợ chồng, có lúc thành tình nhân trên sân khấu. Cả hai kết hợp ăn ý, tình tứ và mùi mẫn. Mạnh Quỳnh thậm chí không ngại nắm tay, ôm hôn, nói lời yêu với Phi Nhung.
Người yêu nhạc luôn kỳ vọng “cặp đôi vàng” trên sân khấu sẽ về chung một nhà ở ngoài đời.
Thế nhưng, nam ca sĩ dùng hình ảnh “lửa” và “rơm ướt” để ví von mối quan hệ của anh cùng đồng nghiệp. Mạnh Quỳnh nói cả hai chỉ dừng lại ở mức độ bạn bè, chưa bao giờ đi xa hơn về tình yêu.
“Chúng tôi lên sân khấu luôn làm theo cảm xúc bài hát, không có bất cứ sự sắp đặt nào. Vì vậy, đứng trên sân khấu cùng Phi Nhung, tôi luôn có cảm giác thoải mái. Tôi có thể diễn chung với bất kỳ ca sĩ nào, dù hay đến mấy vẫn không tìm được cảm xúc như hát với Phi Nhung”, anh bộc bạch trong một bài phỏng vấn trên Zing.
Điều ít người biết, Phi Nhung chính là bà mối se duyên cho Mạnh Quỳnh và vợ anh. Nữ ca sĩ cũng trở thành người bạn thân thiết của gia đình Mạnh Quỳnh. Trong những dịp Mạnh Quỳnh về nước biểu diễn, trên sân khấu không thể thiếu Phi Nhung.
Và rồi, khi “người tình âm nhạc” vướng bạo bệnh, từ Mỹ, Mạnh Quỳnh gửi lời động viên: “Cố lên bạn tôi nhé. Ta còn nợ nhau nửa đời nghệ thuật còn lại. Mình đã bên nhau suốt một quãng đường dài nhiều chông gai vất vả. Hãy mạnh mẽ và kiên cường như chính cuộc đời bạn. Cũng như mình, cuộc đời này vẫn luôn cần bạn”.
Đời tư kín tiếng
Trái ngược với sự sôi nổi trên sân khấu, Phi Nhung kín tiếng về đời tư. Cô chưa từng một lần chia sẻ về chuyện tình cảm trên truyền thông. Chỉ đến năm 2017, giọng ca Bông điên điển mới chính thức công khai con gái ruột có tên Wendy, sinh năm 1992, đỗ thủ khoa chuyên ngành y tá và hiện làm việc ở một bệnh viện tại Mỹ.
Tiết lộ về lý do giấu con trong gần 20 năm, Phi Nhung cho biết cô mong muốn Wendy có cuộc sống bình yên, trưởng thành không bị chú ý.
| |
| Phi Nhung và con gái ruột Wendy. |
Kể về quãng thời gian tự mình sinh con rồi làm bà mẹ đơn thân trên nước Mỹ, cô bày tỏ đó là tháng ngày cực khổ, cô đơn đến tột cùng. Phi Nhung phải chấp nhận xa Wendy trong nhiều năm để đến miền đất mới lập nghiệp với mong muốn “tạo dựng cuộc sống mới, đủ đầy cho con gái”.
Còn về thông tin cha của con gái, Phi Nhung giữ kín. “Cha Wendy rất tốt, hiền giỏi, nhưng không có duyên”, ca sĩ hiếm hoi chia sẻ.
Chỉ có một người con ruột nhưng Phi Nhung lại là “người mẹ nhiều con nhất Việt Nam”. Sau nhiều năm, nữ ca sĩ nhận 23 người con nuôi, một số ở chung nhà với cô, số còn lại sống ở chùa Phước Lạc [Bình Phước].
Trong chương trình Ký ức vui vẻ lên sóng năm 2019, Phi Nhung tâm sự cô nhận nuôi nhiều người con vì bản thân từng rơi vào hoàn cảnh tương tự, tuổi thơ thiếu tình thương cha mẹ.
“Tôi làm nhà mồ côi, cho các em nhỏ gọi tôi bằng má, nó cũng như bù lại cái hồi nhỏ tôi không có má để gọi. Và tôi hiểu tiếng gọi đó thiêng liêng và giá trị như nào”, nữ ca sĩ bộc bạch.
Những ngày cuối cùng của cuộc đời, Phi Nhung vẫn chăm chỉ làm thiện nguyện. Cô tham gia vào một số bếp ăn từ thiện tại TP.HCM. Người thân cho biết nữ ca sĩ đã dự tính chuyện về Mỹ làm show gây quỹ để lấy tiền mua máy thở ủng hộ Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới.
Sau khi có triệu chứng đầu tiên, Phi Nhung đã đến bệnh viện xét nghiệm và nhận kết quả dương tính với SARS-CoV-2. Nữ ca sĩ phải hủy chuyến bay và một show diễn ở Mỹ vào ngày 22/8.
Trong thời gian điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy [TP.HCM], sức khỏe của Phi Nhung từng có tiến triển. Thế nhưng, cô đã không chiến thắng được Covid-19. Nữ nghệ sĩ trút hơi thở cuối cùng vào 11h57 ngày 28/9, tại Bệnh viện Chợ Rẫy.
Yên nghỉ và tạm biệt Phi Nhung - “cành lan tím” trong lòng người yêu nhạc.
Những sân khấu cuối cùng của Phi Nhung Phi Nhung vẫn giữ được chất giọng ngọt ngào, da diết khi biểu diễn ở game show Ký ức vui vẻ và lần song ca cùng ca sĩ Mạnh Quỳnh.