Nhân giống bằng phương pháp hữu tính là quá trình tạo cây con từ hạt, thuộc phương pháp nhân giống cổ truyền, hạt được hình thành do kết quả thụ tinh của tế bào hạt phấn với tế bào noãn. Từ hạt sẽ mọc ra một cây mới mang đặc tính di truyền của cả cây bố và cây mẹ, hoặc nghiêng hẳn về phía cây bố hoặc mẹ. Hạt được hình thành do quá trình tự hoa thụ phấn [hoa lưỡng tính và có khả năng cách ly] có nhiều khả năng duy trì các đặc tính tính trạng của cây mẹ hơn.
Là một phương pháp tương đối đơn giản dễ làm, tốc độ nhân nhanh và trong đa số trường hợp hệ số nhân cao, nhanh chóng thoả mãn nhu cầu cây giống cho sản xuất.
Muốn hạt nảy mầm tốt cần chú ý tạo điều kiện nhiệt độ và ẩm độ thích hợp đối với từng loài cây ăn quả nhất định, độ sâu lấp hạt phải vừa phải để thoáng khí và tránh vườn đọng nước…
Trong vụ xuân và vụ thu ở nước ta, điều kiện nhiệt độ là yếu tố quyết định đến khả năng nảy mầm của hạt.
Các loài cây khác nhau, đòi hỏi điều kiện nhiệt độ khác nhau.
Muốn hạt nảy mầm tốt ngoài các yếu tố môi trường và đặc tính sinh học của giống loài, ta cần chú ý chọn lọc trước khi thu hoạch và trước lúc gieo.
* Những ưu điểm của phương pháp nhân giống bằng hạt.
- Kỹ thuật đơn giản, dễ làm.
- Chi phí lao động thấp, do đó giá thành cây con thấp.
- Hệ số nhân giống cao.
- Tuổi thọ của cây trồng bằng hạt thường cao.
- Cây trồng bằng hạt thường có khả năng thích ứng rộng với điều kiện ngoại cảnh.
* Những nhược điểm của phương pháp nhân giống bằng hạt
- Cây giống trồng từ hạt thường khó giữ được những đặc tính của cây mẹ.
- Cây giống trồng từ hạt thường ra hoa kết quả muộn.
- Cây giống trồng từ hạt thường có thân tán cao, gặp khó khăn trong việc chăm sóc cũng như thu hái sản phẩm.
Do những nhược điểm như vậy nên phương pháp nhân giống bằng hạt chỉ được sử dụng trong một số trường hợp:
- Gieo hạt lấy cây làm gốc ghép
- Sử dụng gieo hạt đối với những cây ăn quả chưa có phương pháp khác tốt hơn.
- Dùng trong công tác lai tạo chọn lọc giống.
Những điều cần chú ý khi nhân giống bằng hạt
Để hạt nảy mầm đều, tỷ lệ nảy mầm cao cần phải nắm được đặc tính sinh lý của hạt từ đó có các biện pháp xử lý thích hợp:
+ Một số giống cây ăn quả hạt chín sinh lý sớm, hạt có thể nảy mầm ngay khi quả chín, ví dụ: mít, cam, quýt, đu đủ…
+ Một số giống sau thu hoạch nên gieo ngay, càng để lâu sức nảy mầm càng giảm, như: vải, nhãn, đu đủ, na…
+ Một số giống muốn hạt nảy mầm tốt cần được bảo quản trong điều kiện nhiệt độ thấp khoảng 3 – 6°C từ 1 – 2 tuần, như: đào, mận, hồng…
+ Một số hạt có vỏ cứng cần được xử lý trước khi gieo như ngâm nước nóng, gọt bớt lớp vỏ ngoài, tác động cơ giới bằng cách đập nhẹ để tách được lớp vỏ cứng, xử lý hoá học đối với hạt đào, mơ, mận, táo ta… Riêng với dừa thì dùng dao phạt một lớp vỏ ngoài phía gần cuống cho đến gần sọ dừa …
Điều kiện ngoại cảnh để hạt nảy mầm tốt
– Nhiệt độ thích hợp đối với hạt giống cây ăn quả nhiệt đới: 23 – 35°c, cây ăn quả á nhiệt đới: 15,5 – 26,5C, cây ăn quả ôn đới: 10 – 21C.
– Độ ẩm đất: 70 – 80% độ ẩm bão hoà.
– Đủ ô xy: Đất gieo hạt phải tơi xốp, thoáng khí, không nên lấp hạt quá sâu nhất là với các loại hạt bé.
- Phải nắm được các đặc tính, sinh lý của hạt: một số hạt chín sinh lý sớm, nảy mầm ngay trong hạt [hạt mít, hạt bưởi]; một số hạt có vỏ cứng cần xử lý hoá chất, bóc bỏ vỏ cứng trước khi gieo [hạt xoài, hạt mận] và một số hạt khi để lâu sẽ mất sức nảy mầm [hạt nhãn, hạt vải].
- Phải đảm bảo các điều kiện ngoại cảnh cho hạt nảy mầm tốt: nhiệt độ, không quá thấp hoặc quá cao, độ ẩm đất đảm bảo 70 - 80% độ ẩm bão hoà và đất gieo hạt phải tơi xốp, thoáng khí.
- Phải tuân thủ nghiêm ngặt các bước chọn lọc: chọn giống có khả năng sinh trưởng khoẻ, năng suất cao và phẩm chất tốt; chọn những cây mang đầy đủ các đặc điểm của giống muốn nhân; chọn những quả có hình dạng đặc trưng của giống; chọn những hạt to, mẩy, cân đối và chọn cây con to, khoẻ, sinh trưởng cân đối.
* Các phương pháp gieo hạt làm cây giống
- Gieo ươm hạt trên luống đất.
+ Đất gieo hạt phải được cày bừa kỹ, bón lót 50 - 70 kg phân chuồng hoai mục + 0,5 - 0,7 kg supe lân/100m2 và lên thành các luống cao 10 - 15 cm, mặt luống rộng 0,8 - 1,0 m, khoảng cách giữa các luống 40 - 50 cm.
+ Hạt được gieo thành hàng hoặc theo hốc với các khoảng cách tuỳ thuộc vào loại cây ăn quả, gieo ươm để lấy cây ra ngôi hoặc gieo trực tiếp lấy cây giống. Độ sâu lấp hạt từ 1 - 3 cm tuỳ thuộc vào thời vụ gieo và tuỳ thuộc vào hạt giống cây ăn quả đem gieo.
+ Các khâu chăm sóc phải được làm thường xuyên như: tưới nước giữ ẩm, nhổ cỏ, xới xáo phá váng, bón phân đặc biệt là theo dõi, phát hiện và phòng trừ bệnh kịp thời. Bón thúc bằng nước phân chuồng pha loãng 1/10 - 1/15 hoặc các loại phân vô cơ pha loãng 1%.
- Gieo ươm hạt trong bầu
Phương pháp gieo ươm hạt trong túi bầu được sử dụng cho cả phương pháp nhân giống bằng hạt và gieo ươm cây gốc ghép cho nhân giống bằng phương pháp ghép. Hạt giống được gieo trực tiếp vào túi bầu tiêu chuẩn hoặc gieo vào túi bầu nhỏ rồi tiến hành ra ngôi sau. Hạt giống thường được xử lý và ủ cho nứt nanh mới tiến hành gieo. Hỗn hợp bầu đang được sử dụng là đất + phân chuồng hoai mục với tỷ lệ là 1 m3 đất mặt + 200 - 300 kg phân chuồng hoai mục + 10 - 15 kg supe lân. Các khâu kỹ thuật chăm sóc được tiến hành tương tự như phương pháp gieo ươm hạt trên luống đất.
Kythuatnuoitrong.edu.vn, caytrongvatnuoi.com
Nhân giống hữu tính [ gieo hạt ] được vận dụng thông dụng nhất vì dễ triển khai và có số lượng mai con nhiều để trồng, không tốn kém nhiều về thời hạn và công sức của con người. Còn ngày này, cây mai được trồng đa phần là giâm cành .Nội dung chính
- 1. Thu hái và xử lý hạt [quả] giống mai chiếu thủy
- 2. Kỹ thuật gieo hạt [quả] mai chiếu thủy
- 2.1. Kỹ thuật gieo hạt [quả] trực tiếp vào đất
- 2.2. Gieo hạt vào bầu nilon
- 3. Chăm sóc cây mai chiếu thủy giai đoạn sau khi mọc
- Video liên quan
Ưu điểm: Số lượng nhiều, không tốn kém, không mất nhiều công sức.
Bạn đang đọc: Phương pháp nào sau đây là phương pháp nhân giống hữu tính
Nhược điểm: Cây mai thường không mang những đặc tính tốt của cây mẹ.
Khi gieo và ươm hạt giống cần phải biết đặc tính sinh học của hạt bảo vệ chắc như đinh hạt đang trong quá trình tốt nhất cho việc gieo hạt. Hạt mai chiếu thủy trước khi nảy mầm cũng trải qua tiến trình ” NGỦ “. Tuy nhiên, thời hạn ngủ ở hạt mai chiếu thủy ngắn, do vậy cần biết chọn thời gian đem giải quyết và xử lý ngay qua thuốc kích thích nảy mầm một đêm rồi gieo ngay.
1. Thu hái và xử lý hạt [quả] giống mai chiếu thủy
Hạt mai chiếu thủy có năng lực nảy mầm khá tốt, nên tuyển lựa từ những cây mai mẹ có nhiều ưu điểm nhất trong vườn như sinh trưởng tốt, ít sâu bệnh, nhiều hoa và nở hoa lớn, sắc tố tươi đẹp.
2. Kỹ thuật gieo hạt [quả] mai chiếu thủy
2.1. Kỹ thuật gieo hạt [quả] trực tiếp vào đất
Vườn ươm hạt mai giống phải được xới tơi xốp và bón lót phân chuồng hoai không thiếu, sau đó lên liếp để chuẩn bị sẵn sàng cho việc gieo hạt. Liếp ươm phải đủ cao, xung quanh phải có mương rãnh thoát nước hữu hiệu để tránh bị úng ngập trong những tháng mưa và bão. Hạt mai giống gieo trên liếp nên gieo theo hàng, với khoảng cách hàng cách hàng khoảng chừng 20 cm, hạt cách hạt khoảng chừng 10 cm. Quả [ hạt ] giống mai chiếu thủy khô, mỗi hạt có một chùm bông thướt tha Tùy vào nhiệt độ thiết yếu của đất gieo hạt mà hạt mai giống hoàn toàn có thể nảy mầm sau vài ba tuần hoặc có khi sau một hai tháng. Với những cây mai con mọc chậm, sau này nếu được chăm nom kỹ, tưới và bón phân rất đầy đủ, chúng cũng tăng trưởng nhanh. Trong thời hạn gieo, ươm cần quan tâm giữ ẩm và tránh không để cho kiến tha mất. Hạt giống mai chiếu thủy
2.2. Gieo hạt vào bầu nilon
Ươm giống mai vào bịch nilon
Ưu điểm: khi cây đã lớn dể vào chậu hoặc đem trồng.
Nhược điểm: khó tưới nước đối với những vùng có nguồn nước không tốt [tưới lên lá dễ làm cháy lá, phát sinh nhiều bệnh].
2.3. Ươm hạt vào chậu, thùng…
Ươm hạt mai vào chậu thùng
Ưu điểm: dể chăm sóc, tưới nước, di chuyển [chậu nhỏ]
Nhược điểm: khi cây lớn khó tách ra để đem trồng.
3. Chăm sóc cây mai chiếu thủy giai đoạn sau khi mọc
Đất ương hạt được làm kỹ, có trộn thêm phân chuồng hoai mục, lên luống cao để chăm nom khi cây mọc cao khoảng chừng 10 – 15 cm thì ra ngôi, liên tục chăm nom tới lớn mới đem trồng vào chậu được. Trong thời hạn đầu chỉ tưới nước đủ ẩm cho cây, không nên tưới đạm hoặc nước có pha những loại phân bón cây con dễ chết. Thường xuyên xới phá váng cho cây lớn nhanh. Đất ra ngôi cây con cũng làm kỹ, lượng phân bón lót cho 1 mét vuông gồm : 3 – 5 kg phân chuồng + 300 g lân + 150 g đạm hoặc dùng 2 kg phân hữu cơ vi sinh. Cũng hoàn toàn có thể dùng 40 % hỗn hợp này + 60 % đất màu tơi xốp để đóng bầu, ra ngôi với size 8 x 15 cm rồi xếp thành những luống tập trung chuyên sâu để dễ chăm nom. Cây mai chiếu thủy ươm trong bầu nilon Cứ 2 tháng bón thúc cho cây 1 lần bằng phân chuồng hoai mục trộn thêm 5 – 7 % đạm với khối lượng 1 – 2 kg / mét vuông. Thời gian chăm nom cây quá trình ươm khoảng chừng từ 6 – 8 tháng cây cao khoảng chừng 40 – 50 cm thì đem trồng vào chậu được. Khi cây mai con lên cao khoảng chừng 20 cm, hoàn toàn có thể bứng ra trồng vào bầu ươm, chậu hoặc trồng cố định và thắt chặt ở ngoài vườn. Khi bứng cây con cần tránh làm đứt rễ cái [ rễ chuột ], vì rễ cái bị đứt sẽ không có năng lực mọc lại như những rễ con nên sau này cây sẽ còi cọc, không tăng trưởng được và hoàn toàn có thể cây sẽ chết. Vì thế, muốn bứng cây con thì trước đó một buổi nên tưới cho cây thật đẫm nước để cho đất mềm ra, sau đó bứng luôn bầu đất một những nguyên vẹn, nếu bầu đất do khô mà bị bể khiến đất không còn ôm lấy rễ thì bộ rễ con không ít cũng bị thương tổn, bị đứt ngang hay giập nát nên cây con sẽ dễ mất sức. Cây mai chiếu thủy trồng bằng hạt sẽ tăng trưởng chậm, khoảng chừng vài ba năm hoặc hơn nữa mới ra hoa, nhưng rất tiện cho việc uốn sửa thành những dáng thế vì cây con còn non nên từ thân đến cành đều mềm dẻo, dễ uốn sửa. Thời gian cây mai còn nhỏ nếu trồng trong chậu thì cứ 2 – 3 năm thay chậu 1 lần bằng những chậu lớn hơn. Kết hợp với thay chậu là thay đất có bổ trợ phân và cắt bỏ bớt những rễ già, trồng lại vào chậu mới. Công việc này nên làm vào mùa xuân hàng năm là thích hợp, tránh làm vào mùa khô sẽ gây hại cho cây. Mỗi năm nên bón thúc cho cây trong chậu 3 – 4 lần, cách nhau 3 – 4 tháng. Trước mùa xuân giúp cho cây tăng trưởng cành lá ; trước mùa thu giúp cho cây tăng cường dinh dưỡng để nẩy chồi, phát nụ, trổ hoa v.v … Nguồn : Giáo trình trồng và chăm nom cây mai chiếu thủy – Bộ NN&PT NT
Nhân giống bằng phương pháp hữu tính là quá trình tạo cây con từ hạt, thuộc phương pháp nhân giống cổ truyền, hạt được hình thành do kết quả thụ tinh của tế bào hạt phấn với tế bào noãn. Từ hạt sẽ mọc ra một cây mới mang đặc tính di truyền của cả cây bố và cây mẹ, hoặc nghiêng hẳn về phía cây bố hoặc mẹ. Hạt được hình thành do quá trình tự hoa thụ phấn [hoa lưỡng tính và có khả năng cách ly] có nhiều khả năng duy trì các đặc tính tính trạng của cây mẹ hơn.
Là một phương pháp tương đối đơn thuần dễ làm, vận tốc nhân nhanh và trong hầu hết trường hợp thông số nhân cao, nhanh gọn thoả mãn nhu yếu cây giống cho sản xuất . Muốn hạt nảy mầm tốt cần quan tâm tạo điều kiện kèm theo nhiệt độ và ẩm độ thích hợp so với từng loài cây ăn quả nhất định, độ sâu lấp hạt phải vừa phải để thoáng khí và tránh vườn đọng nước … Trong vụ xuân và vụ thu ở nước ta, điều kiện kèm theo nhiệt độ là yếu tố quyết định hành động đến năng lực nảy mầm của hạt .
Các loài cây khác nhau, yên cầu điều kiện kèm theo nhiệt độ khác nhau .
Muốn hạt nảy mầm tốt ngoài các yếu tố môi trường và đặc tính sinh học của giống loài, ta cần chú ý chọn lọc trước khi thu hoạch và trước lúc gieo.
* Những ưu điểm của phương pháp nhân giống bằng hạt.
– Kỹ thuật đơn thuần, dễ làm . – giá thành lao động thấp, do đó giá tiền cây con thấp . – Hệ số nhân giống cao . – Tuổi thọ của cây xanh bằng hạt thường cao .
– Cây trồng bằng hạt thường có năng lực thích ứng rộng với điều kiện kèm theo ngoại cảnh .
* Những nhược điểm của phương pháp nhân giống bằng hạt
– Cây giống trồng từ hạt thường khó giữ được những đặc tính của cây mẹ . – Cây giống trồng từ hạt thường ra hoa tác dụng muộn . – Cây giống trồng từ hạt thường có thân tán cao, gặp khó khăn vất vả trong việc chăm nom cũng như thu hái loại sản phẩm . Do những điểm yếu kém như vậy nên phương pháp nhân giống bằng hạt chỉ được sử dụng trong một số ít trường hợp : – Gieo hạt lấy cây làm gốc ghép – Sử dụng gieo hạt so với những cây ăn quả chưa có phương pháp khác tốt hơn .
– Dùng trong công tác làm việc lai tạo tinh lọc giống .
Những điều cần chú ý khi nhân giống bằng hạt
Để hạt nảy mầm đều, tỷ suất nảy mầm cao cần phải nắm được đặc tính sinh lý của hạt từ đó có những giải pháp giải quyết và xử lý thích hợp :+ Một số giống cây ăn quả hạt chín sinh lý sớm, hạt hoàn toàn có thể nảy mầm ngay khi quả chín, ví dụ : mít, cam, quýt, đu đủ … + Một số giống sau thu hoạch nên gieo ngay, càng để lâu sức nảy mầm càng giảm, như : vải, nhãn, đu đủ, na … + Một số giống muốn hạt nảy mầm tốt cần được dữ gìn và bảo vệ trong điều kiện kèm theo nhiệt độ thấp khoảng chừng 3 – 6 °C từ 1 – 2 tuần, như : đào, mận, hồng …
+ Một số hạt có vỏ cứng cần được giải quyết và xử lý trước khi gieo như ngâm nước nóng, gọt bớt lớp vỏ ngoài, ảnh hưởng tác động cơ giới bằng cách đập nhẹ để tách được lớp vỏ cứng, giải quyết và xử lý hoá học so với hạt đào, mơ, mận, táo ta … Riêng với dừa thì dùng dao phạt một lớp vỏ ngoài phía gần cuống cho đến gần sọ dừa …
Điều kiện ngoại cảnh để hạt nảy mầm tốt
– Nhiệt độ thích hợp so với hạt giống cây ăn quả nhiệt đới gió mùa : 23 – 35 ° c, cây ăn quả á nhiệt đới : 15,5 – 26,5 C, cây ăn quả ôn đới : 10 – 21C .– Độ ẩm đất : 70 – 80 % nhiệt độ bão hoà . – Đủ ô xy : Đất gieo hạt phải tơi xốp, thoáng khí, không nên lấp hạt quá sâu nhất là với những loại hạt bé . – Phải nắm được những đặc tính, sinh lý của hạt : 1 số ít hạt chín sinh lý sớm, nảy mầm ngay trong hạt [ hạt mít, hạt bưởi ] ; một số ít hạt có vỏ cứng cần giải quyết và xử lý hoá chất, bóc bỏ vỏ cứng trước khi gieo [ hạt xoài, hạt mận ] và 1 số ít hạt khi để lâu sẽ mất sức nảy mầm [ hạt nhãn, hạt vải ] . – Phải bảo vệ những điều kiện kèm theo ngoại cảnh cho hạt nảy mầm tốt : nhiệt độ, không quá thấp hoặc quá cao, nhiệt độ đất bảo vệ 70 – 80 % nhiệt độ bão hoà và đất gieo hạt phải tơi xốp, thoáng khí .
– Phải tuân thủ khắt khe những bước tinh lọc : chọn giống có năng lực sinh trưởng khoẻ, hiệu suất cao và phẩm chất tốt ; chọn những cây mang rất đầy đủ những đặc thù của giống muốn nhân ; chọn những quả có hình dạng đặc trưng của giống ; chọn những hạt to, mẩy, cân đối và chọn cây con to, khoẻ, sinh trưởng cân đối .
* Các phương pháp gieo hạt làm cây giống
– Gieo ươm hạt trên luống đất . + Đất gieo hạt phải được cày bừa kỹ, bón lót 50 – 70 kg phân chuồng hoai mục + 0,5 – 0,7 kg supe lân / 100 mét vuông và lên thành những luống cao 10 – 15 cm, mặt luống rộng 0,8 – 1,0 m, khoảng cách giữa những luống 40 – 50 cm . + Hạt được gieo thành hàng hoặc theo hốc với những khoảng cách tuỳ thuộc vào loại cây ăn quả, gieo ươm để lấy cây ra ngôi hoặc gieo trực tiếp lấy cây giống. Độ sâu lấp hạt từ 1 – 3 cm tuỳ thuộc vào thời vụ gieo và tuỳ thuộc vào hạt giống cây ăn quả đem gieo .
+ Các khâu chăm nom phải được làm tiếp tục như : tưới nước giữ ẩm, nhổ cỏ, xới xáo phá váng, bón phân đặc biệt quan trọng là theo dõi, phát hiện và phòng trừ bệnh kịp thời. Bón thúc bằng nước phân chuồng pha loãng 1/10 – 1/15 hoặc những loại phân vô cơ pha loãng 1 % .
– Gieo ươm hạt trong bầu
Xem thêm: Giáo án tiếng việt 1 bài 55 vần ENG IÊNG – Tài liệu text
Phương pháp gieo ươm hạt trong túi bầu được sử dụng cho cả phương pháp nhân giống bằng hạt và gieo ươm cây gốc ghép cho nhân giống bằng phương pháp ghép. Hạt giống được gieo trực tiếp vào túi bầu tiêu chuẩn hoặc gieo vào túi bầu nhỏ rồi thực thi ra ngôi sau. Hạt giống thường được giải quyết và xử lý và ủ cho nứt nanh mới triển khai gieo. Hỗn hợp bầu đang được sử dụng là đất + phân chuồng hoai mục với tỷ suất là 1 m3 đất mặt + 200 – 300 kg phân chuồng hoai mục + 10 – 15 kg supe lân. Các khâu kỹ thuật chăm nom được thực thi tựa như như phương pháp gieo ươm hạt trên luống đất .
Kythuatnuoitrong.edu.vn, caytrongvatnuoi.com