Hằng số trong c++ là gì

Trong bài này chúng ta sẽ tìm hiểu cách khai báo biến và hằng số trong C, sự khác nhau giữa biến và hằng, và khi nào thì nên sử dụng chúng.

Hằng số trong c++ là gì

Hằng số trong c++ là gì

Bài viết này được đăng tại freetuts.net, không được copy dưới mọi hình thức.

Ở các bài trước mình có đưa ra một số ví dụ và có sử dụng biến trong đó, và mục đích mình muốn bạn xem kết quả thôi nên không giải thích nhiều. Kể từ bài này bạn sẽ được hướng dẫn chi tiết hơn.

1. Khai báo biến trong C

Trong lập trình thì biến dùng để lưu trữ dữ liệu, nó có thể lưu một chuỗi, một số, một mảng, hay thậm chí là một đối tượng.

Bản chất biến không lưu trữ nội dung của dữ liệu mà nó lưu trữ địa chỉ ô nhớ mà dữ liệu đang được lưu trữ. Vì vậy, khi bạn truy xuất nội dung của biến thì máy tính sẽ dựa vào địa chỉ để lấy đúng dữ liệu.

Bài viết này được đăng tại [free tuts .net]

Cú pháp như sau:

variable_type variable_name;

Trong đó:

  • variable_type là kiểu dữ liệu của biến
  • variable_name là tên của biến.

Về danh sách kiểu dữ liệu trong C mình sẽ nói ở bài tiếp theo, bài này ta chỉ tạm thời học về cách khai báo biến thôi nhé.

Ví dụ 1: Khai báo biến lưu trữ điểm số của game thủ

Bạn cũng có thể gán dữ liệu ngay lúc khai báo biến.

Ví dụ 2: Khai báo biến kiểu char.

Hoặc gán dữ liệu lúc khai báo.

2. Quy tắc khai báo biến trong C

Đặt tên biến cũng phải đúng quy tắc nhé các bạn. Như trong bài từ khóa trong C mình có nói là không được sử dụng những từ khóa này để đặt tên biến, và đó chính là quy tắc mà bạn phải tuân thủ.

Sau đây là một số rules:

  • Tên biến chỉ có thể có các chữ cái (cả chữ hoa và chữ thường), chữ số và dấu gạch dưới.
  • Chữ cái đầu tiên của một biến phải là một chữ cái hoặc một dấu gạch dưới.
  • Không có quy tắc nào nói về độ dài của tên biến. Tuy nhiên, bạn có thể gặp sự cố trong một số trình biên dịch nếu tên biến dài hơn 31 ký tự.

Ví dụ: Một số cách đặt tên biến đúng và sai.

char &firstName; // Sai vì ký tự đặc biệt char 6fistName; // Sai vì chữ cái đầu tiên char first Name; // Sai vì có khoảng trắng char firstName; // Đúng char _firstName; // Đúng char first_Name; // Đúng

Một số lợi khuyên khi đặt tên biến:

  • Nên đặt tên biến có ý nghĩa, không quá rút gọn bởi sau này sẽ khó xem lại code. Ví dụ đặt firstName tốt hơn là fn.
  • Không nên sử dụng chữ cái khi đặt tên biến, trừ một số trường hợp các biến có chức năng gần giống nhau và cần tạo ra sự khác biệt.

C là ngôn ngữ có quy tắc rất cao, vì vậy tên biến sau khi đặt là không thể thay đổi. Đương nhiên về giá trị mà biến lưu trữ có thể thay đổi được.

Ngoài ra dữ liệu gán cho biến phải đúng với kiểu dữ liệu mà bạn đã khai báo, nếu không cũng sẽ bị lỗi. Xem ví dụ dưới đây:

int number = 5; // integer variable number = 5.5; // error double number; // error

Như bạn thấy, biến number có kiểu số nguyên (interger), nhưng bạn đang gán một kiểu số thực (float) nên sẽ bị lỗi không đồng bộ dữ liệu với biến.

3. Hằng số trong C

Hằng (Const) thực chất là một biến, nhưng điểm khác duy nhất là bạn phải gán giá trị cho hằng ngay lúc khai báo, và sau này bạn không thể thay đổi giá trị của hằng.

Chúng ta thường sử dụng hằng số để lưu trữ những loại dữ liệu có tính cố định. Ví dụ PI có giá trị là 3.14 là có định rồi nên ta sẽ sử dụng hằng để khai báo cho nó.

double là kiểu số thực nhé các bạn!

Bây giờ mình thử thay đổi giá trị cho PI xem thế nào nhé.

const double PI = 3.14; PI = 2.9; //Error

Sẽ bị lỗi ngay, vì PI là hằng số nên không được gán dữ liệu sau khi đã khai báo.

* Lời khuyên: Khi đặt tên cho hằng số bạn nên đặt chữ hoa toàn bộ nhé, điều này sẽ giúp ta phân biệt được đâu là hằng, đâu là biến.

Như vậy là mình đã hướng dẫn xong cách sử dụng biến và hằng số trong C, đây là kiến thức căn bản nên bạn cần phải hiểu rõ nhé. Bài tiếp theo mình sẽ nói về các kiểu dữ liệu trong C để bạn hiểu rõ hơn.

Cùng tìm hiểu về hằng số trong C++. Bạn sẽ biết hằng số trong C++ là gì sau bài học này.

Hằng số trong C++ là gì

Hằng số trong C++ hay còn gọi là literals trongC++, là các dữ liệu có giá trị cố định, được thể hiện trực tiếp trong chương trình mà không cần qua tính toán, và có thể được gán cho bất kỳ kiểu dữ liệu nguyên thủy nào trong C++.

Hằng số trong c++ là gì

Ở đây, kiểu dữ liệu nguyên thủy trong C++ là 8 kiểu dữ liệu cơ bản được C++ cung cấp sẵn cho chúng ta sử dụng, bao gồm byte, short, int, long, char, bool, float, và double.

Hằng số trong C++ bao gồm nhiều loại giá trị khác nhau, trong đó đại diện tiêu biểu mà chúng ta hay dùng nhất gồm có 5 loại sau đây:

Kiểu Hằng sốÝ nghĩa
Integral literals hằng số nguyên
Floating-Point literal hằng số thực
Character literals hằng ký tự
String literals hằng Chuỗi ký tự
Boolean literals True và False

Sau đây hãy cùng xem một số ví dụ tương ứng với các loại Hằng số trong C++ nhé.

#include
using namespace std;


int main(){


int x = 1234;


double d = 12.34;


char ch = 'A';


string s = "C++";


bool b = false;


cout << x << endl;
cout << d << endl;
cout << ch << endl;
cout << s << endl;
cout << b << endl;

return 0;
}

Kết quả, các giá trị của các Hằng số được thể hiện trực tiếp không qua tính toán và in ra màn hình như sau:

1234
12.34
A
C++
0

Chúng ta sẽ tìm hiểu kỹ hơn về một số hằng số này trong các bài viết dưới đây:

  • Số trong C++
  • Ký tự trong C++ (character literal)
  • Chuỗi ký tự trong C++ (string literal)

Hằng số và const trong C++

Ở phần trên chúng ta đã biết các kiểu hằng số tự nhiên như hằng số nguyên hay hằng ký tự rồi.

Điều đặc biệt là trong khai báo biến, chúng ta cũng có thể khiến một biến cũng có thể có tính chất giống như hằng số, với giá trị cố định, được thể hiện trực tiếp trong chương trình mà không cần qua tính toán. Và một biến nếu ở dạng hằng số thì nó sẽ không thể thay đổi giá trị nữa.

Để làm được điều đó thì chúng ta sử dụng từ khóa const để khai báo một biến ở dạng hằng số trong C++, với cú pháp sau đây:

const type name = literal;

Trong đó type là kiểu của biến, name là tên biến, literal là một hằng số tự nhiên làm giá trị của biến, và từ khóa const có tác dụng chỉ định biến này sau khi khai báo sẽ không thể thay đổi giá trị nữa.

Ví dụ cụ thể, chúng ta khai báo biến PI dưới dạng hằng số như sau:

#include

using namespace std;

int main() {
const float PI = 3.14;
cout << "PI = " << PI;
return 0;
}

Do PI được khai báo dưới dạng hằng số, nên nếu chúng ta cố gắng thay đổi giá trị của nó, thì lỗi chương trình sẽ bị xảy ra như sau:

#include

using namespace std;

int main() {
const float PI = 3.14;

PI = 100;
cout << "PI = " << PI;
return 0;
}

Do tính chất không thể thay đổi giá trị, nên biến hằng thường được dùng trong các trường hợp cần lưu giữ các giá trị cố định mà chúng ta không muốn chúng bị thay đổi trong chương trình C++.

  • Chi tiết về biến hãy theo dõi tại chuyên đề Biến trong C++.

Tổng kết

Trên đây Kiyoshi đã hướng dẫn bạn về hằng số trong C++ rồi. Để nắm rõ nội dung bài học hơn, bạn hãy thực hành viết lại các ví dụ của ngày hôm nay nhé.

Và hãy cùng tìm hiểu những kiến thức sâu hơn về C++ trong các bài học tiếp theo.

Viết bởi Kiyoshi. Đã đăng ký bản quyền tác giả tại <a title="Bạn được tự do chia sẻ bài viết nhưng phải để lại đường link bài viết từ laptrinhcanban.com. Bạn không được sử dụng tài liệu cho mục đích thương mại. Không được phép chỉnh sửa nội dung được phát hành trên website của chúng tôi" style="color:#fff;background-color:silver" rel="license noopener" target="_blank" href="https://creativecommons.org/licenses/by-nc-nd/4.0/">Creativecommons</a>&nbsp;và <a title="Bạn được tự do chia sẻ bài viết nhưng phải để lại đường link bài viết từ laptrinhcanban.com. Bạn không được sử dụng tài liệu cho mục đích thương mại. Không được phép chỉnh sửa nội dung được phát hành trên website của chúng tôi" style="color:#fff;background-color:silver" target="_blank" rel="noopener" href="https://www.dmca.com/Protection/Status.aspx?ID=1631afcd-7c4a-467d-8016-402c5073e5cd" class="dmca-badge">DMCA</a><script src="https://images.dmca.com/Badges/DMCABadgeHelper.min.js">

Bài viết liên quan

Hãy chia sẻ và cùng lan tỏa kiến thức lập trình Nhật Bản tại Việt Nam!

HOME>> >>

Profile
Hằng số trong c++ là gì

Tác giả : Kiyoshi (Chis Thanh)

Kiyoshi là một cựu du học sinh tại Nhật Bản. Sau khi tốt nghiệp đại học Toyama năm 2017, Kiyoshi hiện đang làm BrSE tại Tokyo, Nhật Bản.