Hợp tác khoa học công nghệ của Việt Nam

Theo Bộ trưởng KH&CN Chu Ngọc Anh, hai bên đã tăng cường hoạt động trao đổi đoàn, tạo cơ hội trao đổi, tiếp xúc, giao lưu giữa các cán bộ quản lý, các cán bộ khoa học của hai bộ, giúp gắn kết và tạo dựng mối quan hệ sâu sắc giữa hai bộ. Kết quả đạt được là từng bước đào tạo và xây dựng đội ngũ cán bộ để chủ động trong nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ. Đồng thời, thông qua các nhiệm vụ nghiên cứu chung, hai bên cũng phối hợp rà soát, cập nhật hệ thống văn bản quy phạm pháp luật làm hành lang pháp lý cho phát triển KH&CN trong giai đoạn hiện nay và trong tương lai.

Một nội dung mới cũng vừa được triển khai là Diễn đàn kết nối cung cầu công nghệ Việt Nam – Lào, thu hút sự quan tâm của các doanh nghiệp, viện, trường và đạt kết quả ấn tượng. Có hơn 300 đại biểu từ Việt Nam và Lào tham dự, 11 hợp đồng chuyển giao công nghệ được ký kết. Hoạt động này sẽ là tiền đề cho sự kết nối doanh nghiệp giữa hai nước trong thời gian tới.

Phát biểu tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ KH&CN Lào Boviengkham Vongdara bày tỏ vinh dự đến thăm và làm việc tại Việt Nam và chúc mừng Việt Nam tổ chức thành công Diễn đàn Kinh tế thế giới về ASEAN [WEF ASEAN].

Bộ trưởng Boviengkham Vongdara trân trọng cảm ơn sự giúp đỡ của Đảng, Nhà nước và nhân dân Việt Nam dành cho đất nước và nhân dân Lào trên mọi lĩnh vực phát triển kinh tế - xã hội cũng như sự hỗ trợ của Bộ KH&CN Việt Nam đối với sự phát triển KH&CN của Lào trong thời gian vừa qua.

Đến nay, hợp tác giữa hai bộ đã được nâng lên tầm mới, đặc biệt, trong năm 2018, Việt Nam đã bàn giao dự án Trung tâm đào tạo cán bộ quản lý KH&CN của Lào [nay là Viện Quản lý KH&CN], biểu tượng của mối quan hệ truyền thống giữa hai bộ. Để tiếp tục duy trì truyền thống đó, Bộ KH&CN hai nước đã quan tâm đặc biệt và hỗ trợ tích cực để bước đầu thúc đẩy hoạt động của Viện dần đi vào ổn định và phát triển.

Ngoài ra, thời gian qua, hợp tác giữa các Sở KH&CN Việt Nam tại các địa phương có biên giới giáp với các tỉnh của Lào đã có sự phát triển và có bước tiến mới, thể hiện vai trò chỉ đạo sát sao của lãnh đạo Bộ KH&CN Việt Nam.

Bộ trưởng Boviengkham Vongdara tin rằng, thời gian tới, hợp tác giữa hai bên sẽ có bước phát triển mạnh mẽ và thành công rực rỡ. Bộ KH&CN Lào cam kết sẽ thực hiện thành công nội dung biên bản cuộc họp đã ký kết nhằm duy trì và phát huy tinh thần tình đoàn kết giữa hai nước, giúp cho hai nước ngày càng phát triển, quan hệ đặc biệt Việt Nam - Lào luôn bền vững.

Tại Phiên họp, hai bên đã thống nhất các nội dung hợp tác về KH&CN giữa hai nước từ nay đến Khóa họp lần thứ 5 Ủy ban Hợp tác KH&CN Việt Nam – Lào. Theo đó, hai bên tiếp tục duy trì và tăng cường trao đổi đoàn các cấp để triển khai các Thỏa thuận hợp tác được ký kết giữa các đơn vị chức năng của hai Bộ KH&CN Việt Nam và Lào. Đồng thời, hai bên sẽ tiếp tục phối hợp tổ chức các khóa đào tạo ngắn hạn tại Lào và Việt Nam cho cán bộ quản lý KH&CN của Lào về quản lý trong lĩnh vực sở hữu trí tuệ, bảo hộ chỉ dẫn địa lý, tiêu chuẩn đo lường chất lượng, đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp...

Về các nhiệm vụ hợp tác nghiên cứu chung, hai bên tiếp tục hợp tác nghiên cứu khoa học và phát triển công nghệ giữa hai nước nhằm nâng cao năng lực nghiên cứu cho cán bộ của Lào và tăng cường trang thiết bị cho các tổ chức nghiên cứu của Lào theo Biên bản Khóa họp 4 đã thông qua.

Hai bên tiếp tục nghiên cứu xây dựng, rà soát các văn bản quy phạm pháp luật, lồng ghép trong các nhiệm vụ hợp tác nghiên cứu chung với mục tiêu hoàn thiện khung pháp lý và đề xuất định hướng phát triển các lĩnh vực KH&CN cho Bộ KH&CN Lào xem xét lựa chọn.

Hai bên cùng thống nhất phối hợp xây dựng mạng lưới trao đổi thông tin công nghệ, kết nối các doanh nghiệp của Việt Nam và Lào; nghiên cứu xây dựng phương thức chuyển giao và hỗ trợ các công nghệ tiên tiến của Việt Nam cho Lào; tăng cường giao lưu hợp tác giữa các tổ chức Đảng, Đoàn thể nhằm làm sâu sắc quan hệ truyền thống giữa hai nước và tăng cường hợp tác toàn diện giữa hai bộ cũng như trao đổi để xây dựng kế hoạch hợp tác giai đoạn 2020 - 2024.

Bộ trưởng KH&CN Việt Nam và Bộ trưởng KH&CN Lào đã ký Biên bản Cuộc họp. Cũng tại Cuộc họp, Bộ KH&CN Việt Nam và Bộ KH&CN Lào đã ký một số văn bản hợp tác làm cơ sở pháp lý triển khai các nội dung hợp tác cụ thể giữa các đơn vị, các tổ chức gồm: Thỏa thuận hợp tác giữa Văn phòng Đảng ủy Bộ KH&CN Việt Nam và Văn phòng Đảng ủy Bộ KH&CN Lào; Thỏa thuận hợp tác giữa Học viện Khoa học Công nghệ và Đổi mới sáng tạo Việt Nam và Viện Quản lý Khoa học Lào; Thỏa thuận hợp tác giữa Cục An toàn bức xạ và hạt nhân, Bộ KH&CN Việt Nam và Vụ Khoa học, Bộ KH&CN Lào.

KHÁNH BĂNG

Trong chuyến thăm, Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng cùng đoàn công tác của Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tập trung tìm hiểu các hoạt động, công tác nghiên cứu khoa học, đổi mới công nghệ cũng như đào tạo nhân lực của các tập đoàn, công ty hàng đầu tại Đức.

Siemens là tập đoàn đa ngành nghề hàng đầu tại Đức, tập trung vào lĩnh vực công nghiệp và công nghệ cao. Sau hơn 170 năm phát triển, hiện tại Siemens đã có mặt ở hơn 190 quốc gia, sử dụng khoảng 380.000 lao động và tạo ra doanh thu hơn 80 tỷ euro/năm [90,8 tỷ USD/năm]. Trong lĩnh vực turbine khí, Siemens đang ở vị thế hàng đầu thế giới.

Trong khi đó, SAP với tuổi đời mới 47 năm nhưng đã trở thành công ty phần mềm lớn nhất châu Âu và đứng thứ tư trên thế giới, cung cấp các giải pháp phần mềm cho doanh nghiệp, cũng như cơ quan chính phủ. Tại Việt Nam, SAP đã hỗ trợ nhiều doanh nghiệp trong các lĩnh vực khác nhau như ngân hàng, tài chính, hàng không…

Fraunhofer là một trong những viện nghiên cứu hàng đầu của Đức về khoa học ứng dụng. Hoạt động của viện có sự phối hợp chặt chẽ ba bên, với nhà nước và các doanh nghiệp sản xuất. Nhà nước đầu tư kinh phí, các sản phẩm sau khi nghiên cứu thành công tại Viện Fraunhofer sẽ nhanh chóng được các công ty thương mại hóa, mang lại lợi nhuận cho doanh nghiệp, cũng như tạo thêm nguồn thu thuế cho nhà nước.

Đức là quốc gia phát triển hàng đầu trên thế giới, đặc biệt trong lĩnh vực khoa học và công nghệ. Trong khi đó, Việt Nam hiện đang có nhu cầu đổi mới rất lớn trong lĩnh vực này, tạo xung lực mạnh cho tiến trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. Chính vì Đức có thế mạnh và Việt Nam có nhu cầu mà hợp tác trao đổi và đầu tư trong lĩnh vực khoa học công nghệ được xem là một trong những ưu tiên, và có thể trở thành một thành tố quan trọng trong mối quan hệ đối tác chiến lược đang bước vào gia đoạn phát triển mới, sâu rộng giữa hai nước.

Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng đặc biệt ấn tượng trước những công nghệ ưu việt của các công ty Đức, cũng như tính ứng dụng cao của các sản phẩm nghiên cứu. Trao đổi với lãnh đạo các tập đoàn, công ty đến thăm, Bộ trưởng bày tỏ mong muốn Siemens, SAP và Fraunhofer quan tâm, đầu tư nhiều hơn nữa vào thị trường Việt Nam, như xây dựng các nhà máy sản xuất tấm pin năng lượng mặt trời, turbine điện gió phục vụ nhu cầu năng lượng tạo của thị trường Việt Nam và khu vực Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á [ASEAN], xây dựng các trung tâm nghiên cứu, thí nghiệm công nghệ mới, đặc biệt là hợp tác với Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Việt Nam đặt tại Khu Công nghệ cao Hòa Lạc do Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì.

Lãnh đạo Siemens, SAP và Fraunhofer đều bày tỏ sự quan tâm đặc biệt đến thị trường Việt Nam, và cho biết đã có những bước đi cụ thể trong quá khứ, hiện tại và tương lai để thúc đẩy hơn nữa việc hợp tác, đầu tư công nghệ giữa hai nước. Đặc biệt, các tập đoàn, công ty của Đức đều đánh giá cao việc hình thành Trung tâm Đổi mới Sáng tạo Quốc gia của Việt Nam, coi đây là mô hình có thể thu hút được cả nguồn vốn đầu tư và chất xám từ các đối tác hàng đầu trên thế giới, trong đó có các công ty của Đức.

Thời gian qua, hoạt động hợp tác song phương và đa phương về KH&CN đã được thúc đẩy hiệu quả, thực chất theo hướng tích cực tiếp thu kinh nghiệm, tranh thủ sự hỗ trợ, nguồn lực của các nước tiên tiến, góp phần vào quá trình đổi mới phương thức quản lý, hoạt động, rút ngắn khoảng cách phát triển về trình độ KH&CN với thế giới.

Cụ thể, trong khuôn khổ hợp tác song phương, Bộ KH&CN đã tích cực, chủ động đàm phán, ký kết và triển khai khoảng 30 điều ước, thỏa thuận quốc tế mới với đối tác có tiềm lực mạnh về KH&CN. Đồng thời, chủ trì và tham gia 60 hội nghị đánh giá tình hình, hiệu quả hợp tác, xác định các trọng tâm hợp tác của Ủy ban Liên Chính phủ, Ủy ban/Tiểu ban hợp tác KH&CN với các đối tác quốc tế.

Trong khuôn khổ hợp tác đa phương, Bộ KH&CN đã chủ động thúc đẩy sự tham gia sâu của Việt Nam vào các tổ chức, diễn đàn khu vực và quốc tế, góp phần nâng cao uy tín, vị thế của Việt Nam, thông qua các hoạt động như: Tham gia, đóng góp tích cực vào các phiên họp thường niên của Đại hội đồng Tổ chức Sở hữu trí tuệ thế giới [WIPO]; triển khai hiệu quả hoạt động hợp tác với Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa Liên hiệp quốc [UNESCO]…

Đặc biệt, trong quá trình đàm phán các Hiệp định Thương mại tự do [FTA], Bộ KH&CN đã tích cực tham gia, đóng góp vào nội dung về sở hữu trí tuệ và hàng rào kỹ thuật trong thương mại. Việc chuẩn bị tốt phương án đàm phán và trực tiếp tham gia đàm phán đã góp phần quan trọng vào sự thành công chung của các FTA mà Việt Nam tham gia.

Về phía Bộ Công Thương, ông Trần Việt Hòa - Vụ trưởng Vụ KH&CN - cho biết: Thời gian qua, Vụ đã cử nhiều cán bộ tham gia đoàn công tác nhằm xúc tiến hợp tác khoa học quốc tế giữa các viện, trường, doanh nghiệp; tham gia khóa bồi dưỡng, trao đổi thông tin, diễn đàn, hội thảo quốc tế về khoa học và hợp tác song phương, đa phương; cung cấp thông tin, ý kiến đối với chương trình hợp tác quốc tế của các đơn vị khác trong và ngoài bộ, đặc biệt là về những nội dung chủ chốt như tiêu chuẩn, đo lường và chất lượng, an toàn thực phẩm, phương pháp và công cụ tiếp cận Cách mạng công nghiệp 4.0.

Tiêu biểu như, Vụ KH&CN đã phối hợp chặt chẽ với đơn vị thuộc Bộ Công Thương và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn trong quá trình xây dựng, ký kết “Nghị định thư về yêu cầu thú y và sức khỏe cộng đồng đối với các sản phẩm sữa của Việt Nam xuất khẩu sang Trung Quốc”; trong năm 2018, Bộ Công Thương và bộ, ngành công nghiệp cơ bản New Zealand đã ký Thỏa thuận hợp tác về an toàn thực phẩm và quản lý chất lượng; năm 2019, Vụ KH&CN đã ký kết Biên bản ghi nhớ về Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật trong hệ thống điện về an toàn điện với Hiệp hội Điện lực Hàn Quốc.

Trong năm 2020, để giúp doanh nghiệp trong nước có thông tin xuất khẩu các mặt hàng phục vụ phòng, chống dịch Covid-19 sang thị trường EU và Mỹ, Vụ KH&CN đã phối hợp với đơn vị trong Bộ Công Thương trao đổi, làm việc với tổ chức chứng nhận quốc tế có chi nhánh tại Việt Nam [Công ty TNHH Eurofins Consumer Product Testing Việt Nam, Công ty TNHH BSI Việt Nam, Công ty TNHH Bureau Veritas Certification Việt Nam] về quy trình thủ tục, quy định kỹ thuật, thông tin thử nghiệm trong việc cấp nhãn CE và đăng ký FDA.