Chỉ ra phép tu từ và nêu tác dụng :
Đầu trời ngất đỉnh Hà Giang
Cà Mau đất mũi mỡ màng phù sa
Trường Sơn chí lớn ông cha
Cửu Long lòng mẹ bao la sóng trào.
[Ta đi tới ]
Lê Anh Xuân [1939-1968] tên khai sinh là Ca Lê Hiến, sinh ngày 5-6-1940 tại Châu Thành, tỉnh Bến Tre, trong một gia đình nhà giáo yêu nước. Năm 1952, Lê Anh Xuân vừa học vừa làm việc ở nhà in trong chiến khu kháng chiến chống Pháp. Năm 1954 Lê Anh Xuân theo gia đình tập kết ra Bắc. Sau khi tốt nghiệp khoa Sử trường Đại học Tổng hợp Hà Nội và sau một thời gian ngắn làm phụ giảng tại trường, Lê Anh Xuân trở về chiển trường miền Nam công tác trong ngành giáo dục rồi chuyển sang Hội Văn nghệ Giải phóng. Anh hy sinh ngày 24-5-1968 ở vùng phụ cận Sài Gòn trong chiến dịch xuân Mậu Thân [1968]. DanhSachTop.net xin giới thiệu các bài thơ hay của anh.
Bài thơ: Hành quân giữa rừng xuân
Hành quân giữa rừng xuân
Rừng xa vọng tiếng chim gùNgân nga tiếng suối vi vu gió ngànMùa xuân đậm lá nguỵ trangĐường ra tiền tuyến nở vàng hoa maiBa lô nặng, súng cầm tayĐường xa biết mấy dặm dài nhớ thươngGiờ này mẹ ở quê hươngCũng chừng đang dõi theo đường ta điĐêm mưa, ngày nắng sá gìQuân thù còn đó, ta đi chưa vềChim rừng thánh thót bên khe
Nhìn lên xanh biếc bốn bề rừng xuân.
Bài thơ: Dáng đứng Việt Nam
Dáng đứng Việt Nam
Anh ngã xuống đường băng Tân Sơn Nhứt Nhưng Anh gượng đứng lên tì súng trên xác trực thăng Và Anh chết trong khi đang đứng bắn Máu Anh phun theo lửa đạn cầu vồng. Chợt thấy anh, giặc hốt hoảng xin hàng Có thằng sụp xuống chân Anh tránh đạn Bởi Anh chết rồi nhưng lòng dũng cảm Vẫn đứng đàng hoàng nổ súng tiến công Anh tên gì hỡi Anh yêu quý Anh vẫn đứng lặng im như bức thành đồng Như đôi dép dưới chân Anh giẫm lên bao xác Mỹ Mà vẫn một màu bình dị, sáng trong Không một tấm hình, không một dòng địa chỉ Anh chẳng để lại gì cho riêng Anh trước lúc lên đường Chỉ để lại cái dáng-đứng-Việt-Nam tạc vào thế kỷ: Anh là chiến sỹ Giải phóng quân. Tên Anh đã thành tên đất nước Ôi anh Giải phóng quân! Từ dáng đứng của Anh giữa đường băng Tân Sơn Nhứt
Tổ quốc bay lên bát ngát mùa xuân
[3-1968]
Nguồn: Thơ Lê Anh Xuân, NXB Giáo Dục, 1981
Bài thơ: Về đi em
Về đi em
Tặng các bạn thanh niên miền Nam tập kết ra Bắc nhân ngày Mặt trận kêu gọi sẵn sàng trở về miền Nam chiến đấu.
Về đi em! Hỡi em yêu quý Về với quê hương rợp bóng dừa xanhChắc em đã sẵn sàng rồi nhỉEm chờ ngày đi như khi đứng chờ anhCó phải em muốn hoá cánh chim xanhVượt Trường Sơn bay vút về quê mẹAnh tưởng thấy em khóc oà như con trẻ
Khi đặt bàn chân lên mảnh đất quê hương.
Anh nhớ em – nhớ miền Bắc yêu thươngNhớ dáng em đứng bên đường dương liễuCủa hồ Tây buổi chiều dìu dịuNhớ mắt em trong sáng dịu dàngNhư trời miền Bắc buổi thu sangAnh mang em suốt dặm đường xa lắcNhư mang trong tim ngôi sao phương BắcMang niềm tin ngày thống nhất mai sau
Dù lửa bom đang dội trên đầu.
Em hãy kể anh nghe những ngày sôi nổiHàng triệu thanh niên theo lời Đảng gọiĐang sẵn sàng đi bất cứ nơi đâu
Đâu khó khăn tuổi trẻ đi đầu.
Anh như thấy bóng em đi đấyEm ở xa mà gần anh biết mấyNhư trái tim trong lồng ngực anh đây
Như miền Nam trong miền Bắc đêm ngày.
Anh đã về thăm trường xưa em họcVẫn rung rinh hàng tràm xanh như ngọcVẫn dòng kinh đỏ tận chân trời
Vẫn dòng sông mải miết về khơi.
Nhưng bao chuyện buồn vui em có biết?Dòng kinh đỏ máu đồng bào bị giếtHàng tràm xanh rụng lá mấy lầnVà mái trường mấy bận nát tan.Nhưng bọn chúng làm sao giết đượcCả miền Nam thành đồng bất khuấtRừng U Minh vẫn xanh biếc bóng tràm
Hết bom rồi, tiếng trẻ lại đùa vang.
Nhìn em gái đang ngồi trong lớpChỗ em ngồi xưa trời mưa thường dộtAnh nhớ em biết mấy em ơi!Chỗ em ngồi đây mà em ở đâu rồiPhải chi em về nơi trường cũLàm cô giáo sống giữa bầy chim nhỏChắc em sẽ vui, sẽ quý, sẽ thươngNhững trẻ thơ cắp sách đến trườngĐã anh dũng như mẹ cha anh dũngHọc từng chữ giữa tiếng bom tiếng súngTối lại về cùng mẹ vót chông
Các em vui như con sáo sổ lồng.
Anh đã gặp những người con gáiCũng như em dịu dàng biết mấyCũng như em hai mươi tuổi trắng trongEm biết chăng đấy là những anh hùngĐã mấy lần tay không cướp bótĐã trăm bận biểu tình chống giặcAnh muốn em như thế. Hỡi emHãy về đây sống lại những đêmLửa cách mạng đỏ những làng kháng chiếnVề với mái chèo mặn nồng gió biểnVề vót chông, về cầm súng, cầm dao
Gian khổ nhiều nhưng hạnh phúc xiết bao.
Em đã đẹp trong chiếc áo dài Hà NộiĐi giữa đường thơm mỗi mùa xuân tớiEm còn đẹp hơn trong chiếc áo bà baNhuộm màu đen, màu bùn đất quê nhàĐẹp lắm em đi đường dừa xanh mátTóc em ướp hương sen Đồng ThápĐẹp lắm khi em đứng dưới chiến hào
Đem tuổi xuân xoá sạch thương đau.
Em còn thức hay em đã ngủ?Ôi Hà Nội đường thơm hoa sữaEm có nghe ngoài cửa, cây xanhĐang rì rào tiếng vọng của anhChắc em đã sẵn sàng rồi nhỉMột chiếc ba-lô, một tâm hồn chiến sĩCó phải em đêm ngủ không yên
Khúc quân hành đang giục trong tim.
5-1965
Nguồn: Thơ Lê Anh Xuân, Văn học hiện đại Việt Nam, NXB Văn học, Hà Nội, 1981
Bài thơ: Anh là con sông chảy trước nhà em
Anh là con sông chảy trước nhà em
Anh là con sông chảy trước nhà em
Em có nghe tiếng sóng vỗ ngày đêm
Buổi sáng nước lên sông chảy êm đềmEm có thấy nhiều lục bình hoa tímBuổi chiều khi nắng vàng ngọt lịmEm thấy không cuồn cuộn nước ròng
Anh đang về bể cả mênh mông
Em về đâu mà em chèo nước ngượcTrời lại mưa to áo em đã ướtSao không chờ nước lớn em ơiThôi em đi đi kẻo không trời sáng
Ðã có lòng anh con nước chảy xuôi
Anh vẫn thức theo mái chèo em đóAnh vẫn bên em dù đêm mưa gióDù giặc lùng đạn nổ ven sôngAnh vẫn bên em. Em có nghe không
Tiếng sóng vỗ- tiếng lòng anh sâu thẳm
Em có biết anh yêu em nhiều lắmNhư sông sâu sào ngắn khó lường Giữa lửa bom em chẳng nỡ soi gươngEm vẫn đẹp khi soi dòng nước chảy
Em vẫn đẹp khi soi lòng anh đấy.
Anh là con sông chảy trước nhà em
Em có nghe tiếng sóng vỗ ngày đêm.
Bài thơ: Nguyễn Văn Trỗi
Nguyễn Văn Trỗi
Khi Anh gọi Bác ba lầnLòng anh như thấy được gần Bác thêmAnh chưa được tận mắt nhìnNhưng hình ảnh Bác trong tim vẫn ngời“Cháu yêu Bác lắm, Bác ơi!Những năm kháng chiến từ hồi còn thơTrung thu gặp Bác trong mơKính yêu cháu hát: “Bác Hồ Chí Minh”…Giờ đây trước phút tử hìnhCháu như thấy Bác đang nhìn cháu đâyBác hôn cháu, Bác cầm tayCháu hôn lại Bác sáng nay ba lần”Muôn năm! Muôn năm! Muôn năm!Triệu người đáp lại ầm ầm bốn phươngTiếng hô gặp núi, núi vangGặp sông, sông hát, gặp rừng, rừng caBác Hồ khi hiện vào taNhư tên bật ná, thác sa khỏi ghềnhÔi ba tiếng Hồ Chí Minh!Đã thành vũ khí, đã thành niềm tinĐã thành lời hứa thiêng liêngLửa thiêu chẳng cháy, đá nghiền chẳng tanCổ gông cổ vẫn thét vangTay còng tay vẫy vẫn ngàn cánh tayBác là non nước, trời mâyViệt Nam có Bác mỗi ngày đẹp hơnCòn cao hơn đỉnh Thái SơnNghìn năm chung đúc tâm hồn ông chaĐiệu lục bát, khúc dân caViệt Nam là Bác, Bác là Việt Nam“Việt Nam muôn năm!”Việt Nam, Tổ quốc muôn nămNơi ta yêu quý muôn vàn của taDù đây trường bắn Chí HòaĐất chân ta đứng vẫn là của taSau lưng ta cả quê nhàNơi lưng ta tựa ấy là Trường SơnLà bờ ruộng, lối cỏ mònĐỏ tươi bông gạo, biếc rờn ngàn dâuLà Thu Bồn mặt nước xaoDòng sông tuổi nhỏ rì rào hát caLà hàng ớt đã ra hoaĐám dưa trổ nụ, đám cà trổ bôngLà trưa tiếng mẹ ru nồngTiếng thoi lách cách bên nong dâu tằmLà Việt Nam! Là Việt Nam!Biển Đông một dải xanh lam cõi bờViệt Nam đất nhạc, đất thơChân mây điểm trắng cánh cò quê hươngĐầm sen nở trắng, nở hườngĐêm trăng thơm dịu những đường sầu riêngViệt Nam xứ sở thần tiênBốn mùa một sắc trời riêng đất nàyXóm làng, đồng ruộng, rừng câyNon cao gió đựng, sông đầy nắng chanSum sê xoài biếc, cam vàngDừa nghiêng cau thẳng hàng hàng nắng soiCó nơi đâu đẹp tuyệt vờiNhư sông, như núi, như người Việt NamĐầu trời ngất đỉnh Hà GiangCà Mau cuối đất mỡ màng phù saTrường Sơn chí lớn ông chaCửu Long lòng mẹ bao la sóng tràoMặt trời ánh sáng tự hàoDáng đi cũng lấp lánh màu tự doBốn ngàn năm dựng cơ đồVạn năm từ thuở ấu thơ loài ngườiÔi Việt Nam! Việt Nam ơi!
Việt Nam, ta gọi tên Người thiết tha.
Bài thơ: Qua Ấp Bắc
Qua Ấp Bắc
Tôi đi trên cánh đồng Ấp BắcĐất dưới chân thơm mát, phì nhiêuChiều Ấp Bắc trong veo
Đồng Ấp Bắc một màu xanh ngắt
Ôi Ấp Bắc thành đồng bất khuấtChiến công đã vang khắp địa cầuMà mảnh đất này giản dị biết baoBông súng dưới ao nở xoè cánh quạtNhững rặng trâm bầu, những hàng bình bátNhững đám mạ xanh, những liếp mía vàngVà đâu đây mùi bùn đất Việt NamTất cả đã trở thành bất tửTừng ngọn gió đã thổi vào lịch sửTôi tưởng nơi đây tan nát còn đâuLạ lùng thay lúa vẫn tươi màuLúa trùng điệp vây quanh đồn giặcLúa bất khuất như người bất khuấtPhù sa đã lấp những hố bomVà cả những vết thương của tâm hồnQuân giặc đêm ngày vẫn giội bom, trút đạn
Vì sao đất này vẫn xanh màu cuộc sống?
Tôi bước đi lòng thấy bâng khuângAnh nằm ở đâu? Hỡi anh ĐừngChỗ các anh nằm đơn sơ nấm đấtBát ngát bốn bên rì rào lúa hátBóng hàng tre che mát nghĩa trang
Buổi chiều dâng những hoa nắng tươi vàng
Thôi tôi đi nhé! Chiều sắp tắtĐường còn dài hẹn mai lại gặpTôi quay nhìn giữa đồng lúa mênh môngMộ của các anh sao bỗng giống lạ lùngNhững công sự bên đường mới đắp
Ngôi sao chiều cháy rực trời Ấp Bắc.
10-1966
Nguồn: Hoa dừa, NXB Giải phóng, 1969.
TwitterFacebookLinkedInPin It