Bánh chưng, bánh tét, bánh in… là một trong các loại bánh truyền thống ngày Tết luôn xuất hiện trong mâm cơm mỗi gia đình Việt.
Bên cạnh nét đẹp về phong tục, ngày Tết Nguyên Đán Việt Nam còn có nền ẩm thực phong phú, đa dạng thể hiện qua các loại bánh trong hình dáng, màu sắc và nguyên liệu. 5 loại bánh truyền thống ngày Tết dưới đây giúp bạn tăng thêm sự tự hào về nó.
Bánh chưng
Tết cổ truyền không thể thiếu bánh chưng, nhất là khi bạn tới thăm các gia đình miền Bắc. Bánh chưng là sự kết hợp độc đáo của gạo nếp dẻo, đậu xanh, thịt mỡ béo ngậy và vị cay của hạt tiêu được gói bằng lá dong, buộc chắc chắn bằng những sợi lạt tạo nên những chiếc bánh có hình vuông đặc trưng. Chiếc bánh đơn giản nhưng lại là ký ức quen thuộc, hiện diện trong tâm hồn của mỗi con người Việt Nam, nhất là những người con xa xứ không có điều kiện về quê nhà ăn Tết.
Bánh chưng mang một ý nghĩa sâu sắc, xuất hiện từ thời vua Hùng, tượng trưng cho mặt đất, dành cho Mẹ. Không chỉ vậy, chiếc bánh được bao bọc chắc chắn bằng những sợt lạt, thể hiện tinh thần đoàn kết giữa các thành viên trong gia đình, dân tộc. Ý nghĩa sâu xa này không phải ai cũng biết.
Nguyên liệu làm vỏ bánh chưng là nếp. Cùng với truyền thuyết xa xưa ấy, chiếc bánh chưng gói ghém trong đó là cả nền văn minh lúa nước, như một lời khẳng định sự phát triển lâu đời của ngành nông nghiệp nước nhà đã nuôi sống con người từ bao đời nay.
Bánh nhân nổi bật với lớp vỏ màu xanh của lá dong, được bao bọc với phần nhân là gạo nếp, đậu xanh, thịt mỡ… được ninh nhừ trong 24 giờ. Khi ăn chỉ cần lọt lớp vỏ bên ngoài, sau đó cắt thành từng miếng, ngon hơn khi bạn ăn kèm với dưa hành chua chua ngọt ngọt mà không bị ngấy trong những ngày Tết.
Chẳng biết tự bao giờ, bánh Tét lại luôn xuất hiện trong mâm cỗ ngày Tết của người dân Nam Bộ. Phần vỏ bánh được gói ghém bằng lá chuối hoặc lá dong, phần nhân bên trong có nét tương tự với bánh chưng miền Bắc, tuy đơn sơ và mộc mạc nhưng bánh tét Nam Bộ cũng mang một ý nghĩa sâu sắc không kém.
Theo quan niệm của ông bà xưa, các loại bánh được sử dụng trong dịp Tết đều thể hiện sự thương nhớ người xưa, cầu chúc cho sự ấm no, sung túc. Không chỉ vậy, bánh tét còn mang một ý nghĩa mà chẳng ai có thể ngờ rằng. Được bao bọc bên ngoài nhiều lớp lá, bánh Tét tượng trưng cho sự chở che của người mẹ dành cho các con. Vì thế, bánh tét như một lời nhắc khéo léo về công ơn sinh thành của cha mẹ để mỗi người con luôn hiếu thảo để sau này khỏi phải hối tiếc.
Tuy đơn giản nhưng món bánh lại mang tới nhiều ý nghĩa như vậy. Bánh tét được chia thành hai loại mặn và ngọt. Cách thưởng thức loại bánh này cũng khá đơn giản, bạn mở lớp vỏ lá bên ngoài, cắt thành từng khoanh và có thể chấm kèm với nước mắm hoặc dưa món. Ngoài ra, bạn cũng có thể ăn bánh tét chiên cũng khá thú vị không kém.
Bánh đậu xanh là thức quà giản dị của Hải Dương được nhiều người yêu thích, dùng để chiêu đãi trong dịp Tết cổ truyền. Món bánh này từng được dâng lên vua Bảo Đại trong một lần nhà vua kinh lý đến Hải Dương và được khen ngợi.
Cũng giống như các loại bánh truyền thống ngày Tết khác, bánh đậu xanh mang một hương vị thơm ngon, nhẹ nhàng cùng với miếng bánh nhỏ thể hiện nét khéo léo của người làm bánh, tạo nên nét đẹp ẩm thực của người dân xứ này.
Nguyên liệu chính làm bánh này là đậu xanh nguyên chất, đường tinh luyện và dầu thực vật. Loại bánh đậu xanh Hải Dương phù hợp tất cả mọi lứa tuổi, gắn kết mọi thế hệ trong gia đình trong các buổi trò chuyên tâm giao. Và dĩ nhiên, vị ngọt và độ đậm đà của bánh sẽ ngon hơn khi bạn nhâm nhi cùng với tách trà nóng hổi.
Bánh in là một trong những loại đặc sản đất Cố đô, không thể thiếu trong ngày Tết cổ truyền xứ Huế. Được làm từ những nguyên liệu mộc mạc như bột nếp, bột đậu xanh, hạt sen… nhưng cách làm cực công phu và tỉ mỉ.
Bánh in có lịch sử bắt nguồn từ thời triều đại nhà Nguyễn. Vào dịp đầu năm mới, thức bánh này được dâng lên vua uống trà, cầu chúc cho ngài trường thọ và dần dần đã trở thành món bánh truyền thống ngày Tết nguyên đán.
Bên cạnh hương vị truyền thống, hiện nay bánh in đã được người ta tinh tế biến tấu với nhiều nguyên liệu hơn. Đầu năm, thưởng thức bánh in ngọt thanh cùng với tách trà nóng, hân hoan chào đón nhiều niềm vui quả là ý nghĩa vô cùng.
Bánh phu thê
Bánh phu thê hay còn gọi bánh xu xê, bánh su sê là đặc sản của Bắc Ninh, không chỉ góp mặt trong dịp cưới hỏi mà còn hiện diện trong các dịp lễ, Tết quan trọng.
Món bánh truyền thống này mang một ý nghĩa tượng trưng, thể hiện tấm lòng thủy chung son sắt của các cặp vợ chồng. Phần bột mỏng ôm trọn lớp nhân bên trong thể hiện sự sâu sắc ôm ấp, chở che của tình nghĩa vợ chồng.
Ngày nay, bạn dễ dàng tìm mua loại bánh phu thê tại các cửa hàng, chợ, siêu thị… Vị bánh ngọt và dai rất kích thích vị giác người dùng, vì thế mà bạn không cần phải ăn kèm bất cứ thứ gì để khỏi bị ngấy.
Bên cạnh những mâm cỗ dành cả tình cảm và sự trân trọng để tưởng nhớ Tổ tiên, thì các loại bánh truyền thống ngày Tết cũng không thể thiếu, cũng được dành nhiều sự kỳ công và tâm huyết. Hy vọng bài viết này giúp bạn có thêm nhiều kiến thức liên quan tới ý nghĩa của các loại bánh quen thuộc, luôn hiện diện trong tâm hồn của mỗi con người Việt Nam.
Vi Trần
Theo Báo Thể Thao Việt Nam
Bánh là một trong những món ăn không thể thiếu của ngày Tết cổ truyền ở Việt Nam. Từng vùng sẽ có loại bánh biểu tượng riêng và mang những ý nghĩa vô cùng đặc biệt. Hãy cùng TASTY Kitchen khám phá 6 món bánh ngày Tết mang đậm nét đặc trưng của nền ẩm thực Việt Nam nhé.
Bánh chưng - Món bánh ngày Tết đặc trưng ở miền Bắc
Người Việt Nam chúng ta thường có cấu đối rất thân quen:
“Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ
Canh nêu, tràng pháo, bánh chưng xanh.”
Các thứ được kể trên đều là những nét đặc trưng xuất hiện trong ngày lễ tết ở Việt Nam, nhất là bánh chưng. Trong tâm trí của mỗi người dân Việt Nam, món bánh này như là một biểu tượng của ngày tết cổ truyền. Trên mâm cúng đầu năm mới, bánh chưng và dưa món là hai thứ không thể thiếu được.
Bánh chưng là món ăn mang hương vị và cách chế biến của người Việt Nam. Loại bánh này không giống với bất kỳ món ăn nào của những đất nước khác. Nguyên liệu cũng rất gần gũi với người dân chúng ta như: nếp, thịt heo, đậu xanh, hạt tiêu, lá dong và dây lạt.
Xem thêm:
Cứ vào những ngày cuối năm, các thành viên trong gia đình sẽ cùng nhau ngồi gói bánh chưng rồi quây quần bên bếp lửa để cùng nhau nấu và đón giao thừa. Những ký ức đẹp này sẽ mãi in sâu vào tâm trí của người Việt chúng ta, nhất là những người con xa nhà.
Món bánh ngày Tết này mang những ý nghĩa đặc biệt. Ở thời vua Hùng, người ta quan niệm hình vuông của món bánh này là biểu tượng của mặt đất. Những sợi dây lạt dùng để buộc chặt bánh là hình ảnh của sự yêu thương và đoàn kết của các thành viên trong gia đình. Hơn thế nữa, đó cũng chính là sự gắn kết của toàn dân tộc.
Bên cạnh đó, nhân bánh cũng mang nhiều ý nghĩa sâu xa. Những hạt nếp thơm ngon biểu tượng cho nền lúa nước vững mạnh của đất nước ta. Sự bao bọc phần nhân bên trong của lá dong xanh tượng trưng cho ơn sinh thành và dưỡng dục của ba mẹ.
Bánh chưng không chỉ là một món ăn để đãi khách mà còn được dùng làm món quà biếu năm mới.
Bánh tét - Món bánh ngày Tết của người miền Nam
Bánh tét là một phiên bản hình trụ dài của bánh chưng. Tuy mang những nét mộc mạc nhưng món bánh ngày Tết này rất được yêu thích và không thể thiếu trên mâm cúng của người dân miền Nam.
Phần vỏ bánh sẽ được gói bởi lá dong hoặc lá chuối. Phần nhân cũng có các nguyên liệu giống với món bánh chưng ở miền Bắc như gạo nếp, đậu xanh, thịt heo và tiêu.
Món bánh tét mang ý nghĩa vô cùng đặc biệt về công ơn sinh thành của những người làm cha, làm mẹ.
Khi ăn, người ta sẽ bóc từng lớp vỏ ra rồi dùng dao hoặc những sợi lạt buộc bên ngoài để cắt bánh. Ăn bánh tét thì thường không thể thiếu được dưa món. Đặc biệt, bánh này khi chiên lên ăn rất ngon.
Bánh in - Món bánh đặc trưng của người Huế
Trên bàn thờ tổ tiên của người dân Huế vào dịp đầu năm mới luôn xuất hiện những tháp bánh in. Món bánh ngày Tết này được làm từ bột nếp, bột năng, đậu xanh và đường. Mỗi chiếc bánh sẽ được in nhiều hình dạng khác nhau như: con cá, bông hoa hoặc chữ phúc, lộc, thọ.
Bánh in là món thường được dâng lên cho các vua triều Nguyễn thưởng trà vào dịp tết Nguyên Đán. Vị bánh ngọt dịu kết hợp với hương thơm của ly trà nóng thì thật là tuyệt vời.
Bánh phu thê - Món bánh biểu tượng của tình nghĩa vợ chồng
Bánh phu thê thường xuất hiện trong các dịp cưới hỏi. Tuy nhiên, đây cũng là món bánh ngày Tết ở Bắc Ninh. Phần bột mỏng được làm từ bột nếp ôm trọn lấy nhân đậu xanh và dừa sợi bên trong tượng trưng cho tình cảm vợ chồng son sắt thuỷ chung.
Ngoài cái tên phu thê ra thì món bánh này còn có rất nhiều tên khác như xu xê hay su sê. Khi cắn vào miếng bánh mềm mịn, chúng ta sẽ cảm nhận được hương vị ngọt thanh kết hợp với một chút béo bùi.
Bánh đậu xanh - Món bánh tết giản dị ở Hải Dương
Bánh đậu xanh được xuất phát từ Hải Dương. Ở miền Bắc vào những đầu năm mới, người ta thường đãi khách hoặc làm quà món bánh này.
Bánh đậu xanh có hương vị rất thơm ngon. Khi vua Bảo Đại ghé qua Hải Dương, món bánh ngày Tết này từng được dâng lên cho ông thưởng thức. Miếng bánh nhỏ nhắn mang mùi vị ngọt thanh được làm từ bàn tay vô cùng tỉ mỉ và khéo léo.
Muốn thưởng thức được hết mùi vị thơm ngon của món bánh này thì hãy dùng chung với chén trà nóng. Sự hòa quyện trong hương vị khiến cho vị khách khó tính nhất cũng phải say đắm.
Bánh Tổ - Món bánh ngày Tết truyền thống của xứ Quảng
Bánh Tổ được xem như là món bánh ngày Tết của người dân xứ Quảng. Sự kết hợp của các loại nguyên liệu như gạo nếp, đường đen và gừng đã tạo nên nét thú vị và đặc trưng cho loại bánh này.
Người dân Quảng Nam quan niệm rằng, bánh tổ mang ý nghĩa đem lại những điều may mắn và tốt đẹp nhất cho vùng đất khó khăn này của họ trong năm mới.
Hiện nay, món bánh ngày Tết rất đa dạng và phong phú. Tuy nhiên, mỗi nơi sẽ có những loại bánh khác nhau với ý nghĩa đặc trưng riêng. Điều này cũng đã thể hiện được vẻ đẹp truyền thống của nền văn hoá ẩm thực Việt Nam. Các bạn hãy cùng theo dõi các bài viết tiếp theo của TASTY Kitchen để có thể bổ sung cho mình nhiều món ăn ngon trong ngày tết nữa nhé.
Diệu Trần