Trong nhiều phản ứng hóa học, sản phẩm tạo thành có thể là chất kết tủa hoặc chất khí bay hơi. Và trong bài viết ngày hôm nay, chúng ta sẽ cùng nhau đi tìm hiểu về chất kết tủa là gì? Cách nhận biết các chất kết tủa? Tên của một số chất kết tủa thường gặp.
Chất kết tủa là gì?
Chất kết tủa là gì?
>>>
Kết tủa là quá trình hình thành chất rắn từ dung dịch sau khi phản ứng hóa học xảy ra trong chất dịch lỏng. Nếu không chịu tác dụng của trọng lực [lắng đọng] để gắn kết các hạt rắn lại với nhau thì các chất sẽ tồn tại trong dung dịch ở dạng huyền phù. Sau khi lắng đọng, đặc biệt là khi sử dụng phương pháp ly tâm trong phòng thí nghiệm để nén chặt phần kết tủa thành khối, chất kết tủa có thể được xem là ‘viên’.
Sự kết tủa có thể được coi như một môi trường. Chất lỏng không kết tủa còn lại ở trên được gọi là dịch nổi hay supernate hoặc supernatant. Bột thu được từ quá trình kết tủa được gọi là bông [tụ]’.
Quá trình chất rắn xuất hiện ở dạng sợi xenllulozo được gọi là sự tái sinh [regeneration].
Tên gọi của các chất kết tủa thường gặp và màu sắc kết tủa
Màu sắc một số chất kết tủa thường gặp
>>>
| Tên chất kết tủa | Công thức hóa học | Màu sắc kết tủa | Tên chất kết tủa | Tên chất kết tủa | Màu sắc kết tủa |
| Nhôm hydroxit hay hydragillite | Al[OH]3 | Kết tủa keo trắng | Hydroxit kẽm hay kẽm hydroxit | Zn[OH]2 | Kết tủa keo màu trắng |
| Sắt sunfua | FeS | Kết tủa đen | Ag3PO4 | Kết tủa màu vàng | |
| Sắt[II] hydroxit | Fe[OH]2 | Kết tủa trắng xanh | Bạc clorua | AgCl | Kết tủa trắng |
| Sắt[III] hydroxit hoặc ferric hydroxit | Fe[OH]3 | Kết tủa nâu đỏ | Bạc bromide | AgBr | Kết tủa màu vàng nhạt |
| Sắt[II] chloride | FeCl2 | Dung dịch màu lục nhạt | Bạc iotua | AgI | Kết tủa màu vàng cam hoặc vàng đậm |
| Sắt[III] clorua | FeCl3 | Dung dịch màu vàng nâu | Bạc[I] photphat | Ag3PO4 | Kết tủa màu vàng |
| Đồng | Cu | Kết tủa màu đỏ | BaCO3 | Kết tủa màu trắng | |
| Đồng[II] nitrat | Cu[NO3]2 | Dung dịch xanh lam | Bạc sunfat | Ag2SO4 | Kết tủa màu trắng |
| Đồng clorua | CuCl2 | Tinh thể kết tủa có màu nâu, dung dịch xanh lá cây | Canxi cacbonat | CaCO3 | Kết tủa trắng |
| Magnetit kết tinh | Fe3O4 [rắn] | Màu nâu đen | Đồng[II] sulfide, hay đồng monosulfide | CuS | Kết tủa màu đen |
| Đồng sunfat | CuSO4 | Tinh thể khan có màu trắng, tinh thể ngậm nước có màu xanh lam, dung dịch xanh lam | Thủy ngân[II] sulfide | HgS | Kết tủa màu đen |
| Đồng hydroxit | Cu[OH]2 | Kết tủa có màu xanh lơ hay xanh da trời | Magie hydroxit | Mg[OH]2 | Kết tủa màu trắng |
| Đồng [I] oxide | Cu2O | Kết tủa đỏ gạch | Chì[II] sulfide hay sulfide chì[II] | PbS2 | Kết tủa màu vàng tươi |
| Đồng oxit | CuO | Kết tủa màu đen | Chì[II] sulfide hay sulfide chì | PbS | Kết tủa màu đen |
| Magie Cacbonat | MgCO3 | Kết tủa màu trắng | Bari sunfat | BaSO4 | Kết tủa màu trắng |
| Bạc sunfua | Ag2S | Kết tủa màu đen |
Ứng dụng của kết tủa là gì?
- Thông qua phản ứng và màu sắc chất kết tủa được tạo thành để xác định các cation hoặc anion trong muối như một phần của phân tích định tính trong hóa học. Kim loại chuyển tiếp đặc biệt được gọi để tạo màu sắc khác nhau của chất kết tủa phụ thuộc vào sắc tố và trạng thái oxy hóa.
- Phản ứng kết tủa được sử dụng để loại bỏ muối ra khỏi nước, cô lập các sản phẩm và để chuẩn bị sắc tố cần thiết. Dưới những điều kiện được kiểm soát, một phản ứng kết tủa có thể tạo ra các tinh thể tinh khiết của kết tủa.
- Trong luyện kim, nước mưa được sử dụng để tăng cường độ bền cứng cho hợp kim [quá trình solid solutin strengthening]
- Chất kết tủa cũng có thể xuất hiện khi có phản dung môi được thêm vào và làm giảm mạnh tính tan của sản phẩm mong muốn, sau đó được tách ra bằng phương pháp ly tâm hoặc lọc.
Một số phương pháp được sử dụng để lọc chất kết tủa
- Lọc: Trong phương pháp lọc, các dung dịch chứa chất kết tủa được đổ lên trên một bộ lọc. Lúc này, chất lỏng sẽ đi qua bộ lọc còn chất kết tủa thì bị giữ lại ở trên đó. Phần chất lỏng đi qua có thể vẫn còn chứa chất kết tủa sẽ tiếp tục được lọc lần 2 để thu thêm kết tủa.
- Ly tâm: Đây là giải pháp thu kết tủa nhanh chóng, dễ thực hiện. Đối với kỹ thuật lọc ly tâm này, lượng chất kết tủa phải dày đặc hơn so với lượng chất lỏng. Kết tủa thu được tụ lại thành viên và có thể thu được bằng cách đổ ra khỏi chất lỏng. Với phương pháp này, lượng kết tủa ít bị hao hụt hơn là sử dụng phương pháp lọc và nó phù hợp với chất kết tủa có kích thước nhỏ.
- Gạn: Với phương pháp gạn, lớp chất lỏng được đổ khỏi hỗn hợp dung dịch và kết tủa. Trong một số trường hợp, người ta có thể thêm vào một dung môi bổ sung để tách các chất kết tủa.
Một số ví dụ về phản ứng tạo chất kết tủa
- Dung dịch bạc nitrat [AgNO3] được thêm vào dung dịch chứa kali clorua [KCl]. Sản phẩm thu được sau phản ứng có chất kết tủa màu trắng là bạc clorua [AgCl].
AgNO3 + KCl → AgCl + KNO3
- Cho Bari Clorua tác dụng với Kali Sunfat để hình thành kết tủa trắng là bari sunfat
BaCl2 + Na2SO4 → BaSO4 + 2NaCl
Bari sunfat có kết tủa màu trắng
>>>
- Cho đồng sunfat tác dụng với xút lỏng, kết tủa màu xanh lam của đồng hydroxit được hình thành
CuSO4 + NaOH → Cu[OH]2 + Na2SO4
Kết tủa đồng hydroxit màu xanh lam
- Cho bạc nitrat tác dụng với kali cromat thu được kết tủa màu cam của cromat bạc
2AgNO3 + K2CrO4 → Ag2CrO4 + 2KNO3
Kết tủa màu cam của cromat bạc
- Cho Canxi clorua tác dụng với natri cacbonat thu được kết tủa trắng là canxi cacbonat
CaCl2+ Na2CO3→ CaCO3 + 2NaCl
Trên đây là một số thông tin về các chất kết tủa mà VIETCHEM muốn chia sẻ đến bạn đọc. Hy vọng rằng, đây sẽ là những kiến thức hữu ích để các bạn học môn hóa học được tốt hơn.