Mâm cỗ cúng Tết Hàn thực mùng 3 tháng 3 Âm lịch cơ bản thường có: bánh trôi, bánh chay, mâm ngũ quả, hương, hoa, trầu cau, nước lọc.
Theo phong tục, mâm lễ cúng Tết Hàn thực không thể thiếu bánh trôi, bánh chay. Theo quan niệm, số lẻ là số mang lại may mắn nên số lượng bát bánh trôi và bánh chay trên mâm thường là 3 hoặc 5, tùy theo từng gia đình.
Bánh trôi được làm bằng bột nếp nhào nặn với nước, có nhân bằng đường. Gạo làm bánh trôi, bánh chay phải là gạo nếp cái hoa vàng. Cứ chín phần nếp cho một phần tẻ hoặc non hai phần tẻ. Đường làm nhân bánh trôi ngon nhất là đường phên, những miếng đường vuông thành, sắc cạnh, đỏ thắm, rắn đanh và giòn, hương thơm mát. Bánh nặn xong, được thả vào nồi nước sôi. Bánh chìm xuống rồi nổi lên thì vớt ra và ngâm trong nước đun sôi để nguội cho săn trở lại rồi lại vớt ra bày vào đĩa. Đĩa bánh trôi được rắc thêm mấy hạt vừng đã rang thơm.
Lưu ý: Số lượng bánh trôi bánh chay trong đĩa cũng cần đặt các viên bánh lẻ như 5, 7, 9,..
Ngoài bánh trôi, bánh chay, trái cây và hoa tươi cũng là phần không thể thiếu trong mâm lễ dâng cúng ngày Tết Hàn thực. Gia chủ nên chọn 5 loại quả có đủ màu sắc xanh, đỏ, tím, vàng,... đại diện cho ngũ hành để dâng cúng tổ tiên thể hiện tấm lòng của mình, đồng thời mong ước những điều tốt lành trong ngày Tết Hàn thực.
Bên cạnh đó, gia chủ nên chọn hoa thật tươi, thông thường nên chọn hoa cúc, bởi loại hoa này thể hiện được sự trang nghiêm và mang ý nghĩa cầu mong tài lộc, may mắn. Tùy thuộc vào điều kiện gia đình, gia chủ có thể chọn thêm các loại hoa khác như hoa huệ trắng, hoa đồng tiền,...
Lễ cúng Tết Hàn thực cũng cần có ly nước sạch thanh tịnh. Theo quan niệm dân gian, ly nước sạch đại diện cho sự tinh khiết, cho chân tâm thành kính của gia chủ. Kể cả không phải ngày lễ thì ly nước sạch trên bàn thờ vẫn nên được thay thường xuyên.
Lưu ý: Gia chủ không nên đặt hoa giả, quả giả và đồ ăn cũ lên bàn thờ để dâng cúng. Trầu cau cần tươi và xanh nhất, bánh trôi bánh chay, hoa quả cũng cần chọn loại tươi mới nhất để thể hiện lòng thành kính với ông bà tổ tiên./.
Bài văn khấn Tết Hàn thực theo sách Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Văn hóa thông tin
Con lạy chín phương trời, mười phương Phật, chư Phật mười phương. Con kính lạy Hoàng thiên hậu thổ, chư vị tôn thần. Con kính lạy ngài bản cảnh thành hoàng, ngài bản xứ thổ địa, ngài bản gia táo quân cùng chư vị tôn thần.
Con kính lạy cao tằng tổ khảo, cao tằng tổ tỷ, thúc bá, đệ huynh, cô di, tỷ muội họ nội họ ngoại.
Tín chủ chúng con là…Ngụ tại…
Hôm nay là ngày …. [đọc ngày theo âm lịch] gặp tiết Hàn Thực, tín chủ chúng con cảm nghĩ thâm ân trời đất, chư vị tôn thần, nhớ đức cù lao tiên tổ, thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, đốt nén tâm hương, dâng lên trước án. Chúng con kính mời ngài bản cảnh thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh thổ địa, ngài bản gia táo quân, ngũ phương, long mạch, tài thần giáng lâm trước án chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.
Chúng con kính mời các cụ tổ khảo, tổ tỷ, chư vị hương linh gia tiên nội ngoại họ… [họ của gia chủ] cúi xin thương xót cho con cháu giáng về chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.
Tín chủ con lại kính mời các vị vong linh các vị tiền chủ, hậu chủ ngụ trong nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai âm hưởng, phù hộ cho toàn gia chúng con luôn luôn mạnh khỏe, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, gia đình hòa thuận, trên bảo dưới nghe.
Mùng 3 Tết là ngày cuối cùng quan trọng của đầu năm. Mùng 3 Tết Tân Sửu 2021 sẽ có gì đặc biệt, cúng gì và nên cúng vào ngày giờ nào?
Mùng 2 Tết Tân Sửu 2021 có nên tắm rửa, gội đầu?
Mùng 1 Tết cha, mùng 2 Tết mẹ, mùng 3 Tết thầy có ý nghĩa gì?
Thời tiết hôm nay 13/2: Mùng 2 Tết trời rét, trưa chiều có nắng
Nên hóa vàng Tết Nguyên Đán 2021 vào ngày nào là tốt?
Mùng 3 Tết 2021: Cúng gì? Cúng ngày giờ nào đẹp?
Mùng 3 Tết cúng gì?
Theo tập tục của người Việt, mùng 1 Tết sẽ cúng Tất niên và ông bà tổ tiên; mùng 2 Tết cúng thần linh; còn mùng 3 Tết sẽ cúng tiễn thần linh, gia tiên và hóa vàng.
Trong ngày mùng 3 Tết này, các gia đình sẽ bày ra 1 mâm cơm khá đơn giản để tiễn tổ tiên và bậc thần linh về trời sau 3 ngày chung vui cùng con cháu.
Ngoài các món thường dùng ra, mâm cỗ cúng mùng 3 nhất định phải có 2 cây mía. Theo quan niệm xưa, cây mía ngoài đại diện cho sự may mắn và tài lộc đầu năm, thì đây còn là vật dụng theo chân ông bà tổ tiên trong những ngày về dương gian.
Cây mía là gậy chống để ông bà đi lại, là đòn gánh để mang lộc về trời và cũng là gậy để xua đuổi tà ma trong những ngày lễ Tết.
Đi kèm với mâm cỗ mùng 3 là một hoạt động không thể thiếu, đó là hóa vàng cho các cụ. Tiền, vàng mã cúng trong 3 ngày Tết sẽ được đem đốt thành tro để gửi về cho ông bà như để lấy may và cầu mong sự phù hộ.
Mùng 3 Tết nên hóa vàng vào giời nào? Cúng lúc nào?
Như Báo NNVN đã đưa tin ở bài hóa vàng ngày nào tốt nhất, ngày mùng 3 Tết 2021 [tức Chủ nhật, ngày 14/2 dương lịch] là thời điểm hóa vàng tốt nhất.
Khung giờ tốt để tiến hành lễ hóa vàng trong ngày mùng 3 Tết gồm: Giờ Thìn [7h-9h]; Giờ Ngọ [11h-13h]; Giờ Mùi [13h-15h]; Giờ Tuất [19h-21h].
Ngoài ngày mùng 3 Tết hóa vàng như thông lệ, năm Tân Sửu 2021 cũng có thể hóa vàng vào ngày mùng 4 Tết. Tuy nhiên, nếu bố trí được tốt nhất vẫn là ngày mùng 3.
Nếu hóa vàng vào ngày mùng 4 Tết nên chọn giờ tốt đó là: Mão [5h-7h], Ngọ [11h-13h], Thân [15h-17h], Dậu [17h-19h].