Khác với lĩnh vực giao thông hàng không, hàng hải, đường sắt, đường thủy nội địa [giao thông ở các lĩnh vực này có tính chuyên ngành, chủ yếu là người làm nghề vận tải chuyên nghiệp và có tỷ lệ rất nhỏ, người có bằng, chứng chỉ chuyên môn ở các lĩnh vực này chỉ bằng gần 1% so với số người có giấy phép lái xe cơ giới đường bộ], giao thông đường bộ, nơi mà hầu hết mọi công dân đều tham gia giao thông và phần lớn bằng các phương tiện cá nhân.
Theo thống kê, ở Việt Nam hiện nay có khoảng 64.000.000 xe môtô, 5.000.000 xe ôtô. Phương tiện giao thông đường bộ tăng cao, hạ tầng giao thông chưa phát triển, ý thức chấp hành pháp luật chưa nghiêm nên tình hình trật tự an toàn giao thông đường bộ diễn ra rất phức tạp.
Tai nạn giao thông từ năm 2009 đến nay xảy ra 334.901 vụ, làm chết 101.810 người, bị thương 336.094 người, hầu hết trong số này mang thương tật nặng suốt đời, để lại gánh nặng cho gia đình và cả xã hội. Tai nạn giao thông đường bộ chiếm trên 95% trong tổng số các vụ tai nạn giao thông.
Trong các vụ tai nạn giao thông đường bộ, nguyên nhân được xác định là do người điều khiển phương tiện giao thông đường bộ chiếm 90%. Tội phạm hình sự hoạt động trên các tuyến giao thông đường bộ còn nhiều.
Những năm qua, cả hệ thống chính trị đã có nhiều chủ trương, giải pháp và hành động mạnh mẽ để bảo đảm trật tự, an toàn giao thông và kết quả đạt được đã có những tiến bộ nhất định.
Song, tình hình trật tự, an toàn giao thông đường bộ vẫn là một thách thức lớn, vẫn xảy ra nhiều vụ tai nạn giao thông đường bộ đặc biệt nghiêm trọng, hậu quả rất đau lòng, chưa đạt được yêu cầu đặt ra là có môi trường giao thông trật tự, an toàn, văn minh, bền vững, bảo đảm bình yên trên nhưng con đường và phục vụ phát triển kinh tế xã hội.
Thực hiện chủ trương của Đảng, Quốc hội, Chính phủ về đột phá chiến lược trong xây dựng pháp luật và phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ. Năm 2018, Bộ Công an, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Tư pháp và Văn Phòng Chính phủ phối hợp với các Uỷ ban của Quốc hội, các Bộ, ngành, địa phương triển khai hồ sơ đề nghị xây dựng Luật Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ song song với Luật Giao thông đường bộ [sửa đổi]. Luật Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ điều chỉnh những vấn đề về trật tự, an toàn giao thông đường bộ thuộc lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội; Luật Giao thông đường bộ [sửa đổi] điều chỉnh vấn đề về kết cấu hạ tầng, vận tải đường bộ thuộc lĩnh vực kinh tế - kỹ thuật. Đến nay, sau ba năm triển khai theo đúng trình tự thủ tục, hai dự án Luật Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ và Luật Giao thông đường bộ [sửa đổi] đã được trình Quốc hội thảo luận cho ý kiến tại kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XIV.
| Cán bộ CSGT kiểm tra phương tiện. |
Luật Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ sẽ tạo ra bước đột phá về trật tự, an toàn giao thông đường bộ với những nội dung đột phá về chính sách như:
[1] Xác định trật tự, an toàn giao thông đường bộ là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và đã xác định rõ, cụ thể một cơ quan chịu trách nhiệm chính về trật tự, an toàn giao thông đường bộ;
[2] Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông có mục tiêu cao nhất là bảo vệ tính mạng, sức khỏe con người do các hành vi vi phạm pháp luật giao thông và pháp luật khác của người điều khiển phương tiện gây ra. Vì vậy, Luật này đã xác định ngành Công an chịu trách nhiệm chính về bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường bộ, trong đó công tác quản lý người điều khiển phương tiện cơ giới đường bộ [từ kiến thức, ý thức pháp luật; năng lực hành vi; kỹ năng điều khiển phương tiện đến quá trình chấp hành pháp luật…] là một nội dung quan trọng, xuyên suốt có ý nghĩa then chốt để bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường bộ;
[3] Đã quy định cụ thể công tác tổ chức giao thông đường bộ và sự phối hợp trong công tác này giữa các cơ quan liên quan;
[4] Quy định về Trung tâm giám sát, xử lý vi phạm giao thông đường bộ và hệ thống cơ sở dữ liệu dùng chung về trật tự, an toàn giao thông là giải pháp khoa học công nghệ có ý nghĩa quan trọng nâng cao ý thức chấp hành pháp luật và quản lý nhiệm vụ của người thực thi pháp luật;
[5] Công tác điều tra, giải quyết tai nạn giao thông và tuyên truyền, giáo dục pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đã được qui định cụ thể về nội dung, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức và cá nhân trong Luật.
Tuy nhiên, cơ quan soạn thảo cần tiếp tục nghiên cứu chỉnh lý, bổ sung một số nội dung như:
[1] Có chính sách giảm thiểu phương tiện giao thông cá nhân song song với chính sách phát triển phương tiện giao thông công cộng;
[2] Đối với Trung tâm giám sát, xử lý vi phạm cần quy định rõ về công tác về quản lý, lắp đặt, sử dụng hệ thống giám sát giao thông để bảo đảm quyền cá nhân của công dân và phục vụ có hiệu quả việc thực thi pháp luật;
[3] Quy định cụ thể: Cơ quan có trách nhiệm chính và cơ quan có trách nhiệm phối hợp trong công tác tuyên truyền, giáo dục pháp luật về trật tự, an toàn giao thông đường bộ và tổ chức hướng dẫn cho cơ quan, tổ chức và cá nhân tham gia giữ gìn trật tự, an toàn giao thông đường bộ;
[4] Quy định cụ thể về vượt xe và trách nhiệm phải kịp thời nhường đường cho xe sau vượt, bỏ khái niệm xe “xin vượt” và “cho vượt”; quy định tốc độ lưu hành của phương tiện giao thông đường bộ trong Luật này để mọi người tham gia giao thông [trong đó có cả người nước ngoài] dễ tìm, dễ nhớ và thực hiện nghiêm…;
[5] Bổ sung các giải pháp cụ thể bảo đảm thực thi pháp luật nghiêm minh và có hiệu quả.
Với chủ trương đúng đắn và quyết sách mạnh mẽ của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, sự thống nhất của các Bộ, Ban, ngành, địa phương và sự ủng hộ của Nhân dân về xây dựng Luật Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ song song với Luật giao thông đường bộ [sửa đổi] chúng tôi tin tưởng chắc chắn rằng sẽ tạo đột phá về trật tự, an toàn giao thông, đột phá về phát triển kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ góp phần giữ bình yên, hạnh phúc của Nhân dân và phát triển kinh tế - xã hội của đất nước ta trong giai đoạn mới.
Theo CAND
Luật giao thông là gì? Luật giao thông gồm những luật nào? Đối tượng điều chỉnh của Luật giao thông đường bộ? Nội dung của Luật giao thông đường bộ?
Mỗi người sống trong cuộc sống hằng ngày không ngừng di chuyển, có nhiều phương thức di chuyển khác nhay như đi bộ hay dùng các phương tiện giao thông. Sự phát triển của đất nước cũng như sự tiến bộ của xã hội, tình trạng trật tự an toàn giao thông đường bộ diễn biến ngày càng phức tạp. Luật giao thông được ra đời nhằm điều chỉnh hoạt động giao thông.
*Cơ sở pháp lý
– Luật giao thông đường bộ năm 2008.
Luật sư tư vấn luật qua điện thoại trực tuyến miễn phí: 1900.6568
1. Luật giao thông là gì?
Giao thông là gì?
Giao thông là hệ thống di chuyển, đi lại của con người, bao gồm những người tham gia giao thông dưới các hình thức khác nhau như đi bộ, đi xe máy, xe đạp, ô tô, tàu hỏa, tàu thủy,… các phương tiện giao thông khác, một cách đơn lẻ hoặc cùng nhau. Giao thông thường có tổ chức và được kiểm soát, quản lý bởi các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
Luật giao thông là gì?
Luật giao thông được xây dựng nhằm điều chỉnh, kiểm soát giao thông và điều tiết phương tiện, được ban hành bởi nhà nước. Luật giao thông là tổng hợp các quy định pháp luật điều chỉnh các mối quan hệ phát sinh trong lĩnh vực giao thông gồm có giao thông đường bộ, giao thông đường thủy, giao thông hàng không,…
Luật giao thông đường bộ là gì?
Luật giao thông đường bộ là tổng hợp những quy định pháp luật điều chỉnh các mỗi quan hệ phát sinh trong lĩnh vực giao thông đường bộ, Luật giao thông đường bộ quy định về quy tắc giao thông đường bộ; kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ; phương tiện và người tham gia giao thông đường bộ; vận tải đường bộ và quản lý nhà nước về giao thông đường bộ.
Xem thêm: Đường dây nóng tư vấn pháp luật giao thông đường bộ trực tuyến miễn phí
– Luật giao thông tiếng Anh là “Law on traffic“
– Luật giao thông đường bộ tiếng Anh là “Law on road traffic“.
2. Luật giao thông gồm những luật nào?
Hiện nay, Luật giao thông gồm các luật dưới đây:
– Luật giao thông đường bộ năm 2008
– Bộ luật hàng hải 2015
– Luật Đường sắt 2017
– Luật giao thông đường thủy nội địa năm 2004, sửa đổi, bổ sung năm 2014
– Luật hàng không dân dụng năm 2014
Xem thêm: Tư vấn các quy định của pháp luật giao thông đường bộ, đường sắt, đường thuỷ
3. Đối tượng điều chỉnh của Luật giao thông đường bộ:
Đối tượng điều chỉnh của Luật giao thông đường bộ gồm:
– Quan hệ giữa các cơ quan nhà nước với nhau
– Quan hệ giữa cơ quan nhà nước và các tổ chức, các nhân khác
– Quan hệ giữa các cơ quan, tổ chức với nhau
Các quan hệ trên phát sinh trong lĩnh vực giao thông đường bộ
4. Nội dung của Luật giao thông đường bộ:
Phạm vi điều chỉnh của luật này là quy tắc giao thông đường bộ; kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ; phương tiện và người tham gia giao thông đường bộ; vận tải đường bộ và quản lý nhà nước về giao thông đường bộ.
Luật giải thích về các khái niệm: đường bộ gồm đường, cầu đường bộ, hầm đường bộ, bến phà đường bộ; công trình đường bộ, đường bố, phần đường; làn đường; đường cao tốc; đường chính; phương tiện giao thông đường bộ
Nguyên tắc hoạt động của giao thông đường bộ gồm: phải bảo đảm thông suốt, trật tự, an toàn, hiệu quả; góp phần phát triển kinh tế – xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh và bảo vệ môi trường; Phát triển giao thông đường bộ theo quy hoạch, từng bước hiện đại và đồng bộ; Bảo đảm trật tự, an toàn giao thông đường bộ là trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân; Quản lý hoạt động giao thông đường bộ được thực hiện thống nhất trên cơ sở phân công, phân cấp có sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ, ngành và chính quyền địa phương các cấp; Mọi hành vi vi phạm pháp luật giao thông đường bộ phải được phát hiện, ngăn chặn kịp thời, xử lý nghiêm minh, đúng pháp luật.
Xem thêm: Luật sư tư vấn pháp luật giao thông đường bộ trực tuyến
Quy hoạch giao thông vận tại đường bộ là quy hoạch lĩnh vực chuyên ngành, gồm quy hoạch kết cấu hạ tầng, quy hoạch phương tiện giao thông và vận tải đường bộ; được lập cho ít nhất 10 năm và định hướng phát triển cho ít nhất 10 năm tiếp theo; Bộ Giao thông vận tải, Ủy ban nhân dân cấp tỉnh lập quy hoạch theo thẩm quyền; Quy hoạch các công trình kỹ thuật hạ tầng khác phải phù hợp, đồng bộ với quy hoạch kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ.
Các hành vi bị nghiêm cấm trong Luật giao thông đường bộ được quy định tại Điều 8 gồm 23 khoản như phá hoại đường, cầu, hầm, bến phà đường bộ, đua xe, cổ vũ đua xe, tổ chức đua xe trái phép, lạng lách, đánh võng, giao xe cơ giới, xe máy chuyên dùng cho người không đủ điều kiện để điều khiển xe tham gia giao thông đường bộ; biều khiển xe ô tô, máy kéo, xe máy chuyên dùng trên đường mà trong máu hoặc hơi thở có nồng độ cồn, điều khiển xe mô tô, xe gắn máy mà trong máu có nồng độ cồn vượt quá 50 miligam/100 mililít máu hoặc 0,25 miligam/1 lít khí thở; bỏ trốn sau khi gây tai nạn để trốn tránh trách nhiệm; xâm phạm tính mạng, sức khỏe, tài sản của người bị nạn và người gây tai nạn;…
Chương II của Luật quy định về các Quy tắc giao thông đường bộ, gồm 30 điều. Gồm các điều về hệ thống báo hiệu đường bộ gồm hiệu lệnh của người điều khiển giao thông; tín hiệu đèn giao thông, biển báo hiệu, vạch kẻ đường, cọc tiêu hoặc tường bảo vệ, rào chắn
– Chấp hành báo hiệu đường bộ; tốc độ xe và khoảng cách giữa các xe; sử dụng làn đường; vượt xe; chuyển hướng xe; lùi xe; tránh xe đi ngược chiều; dừng xe, đỗ xe trên đường bộ, đường phố;
– Xếp hàng hóa trên phương tiện giao thông đường bộ; trường hợp chở người trên xe ô tô chở hàng;
– Quyền ưu tiên của một số loại xe; qua phà, qua cầu phao; nhường đường tại nơi đường giao nhau; đi trên đoạn đường bộ giao nhau cùng mức với đường sắt, cầu đường bộ đi chung với đường sắt;
– Giao thông trên đường cao tốc, giao thông trong hầm đường bộ; tải trọng và khổ giới hạn của đường bộ; xe kéo xe và xe kéo rơ-moóc;
– Người điều khiển, người ngồi trên xe mô tô, xe gắn máy, xe đạp, xe thô sơ khác; người đi bộ, người tàn tật, người già yếu tham gia giao thông; người dẫn dắt súc vật đi trên đường bộ và các hoạt động khác trên đường bộ;
Xem thêm: Phương pháp, đối tượng điều chỉnh của tư pháp quốc tế
– Sử dụng đường phố và các hoạt động khác trên đường phố; tổ chức giao thông và điều khiển giao thông, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân khi xảy ra tai nạn giao thông
Chương ba, về kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ, gồm 14 điều quy định về
– Phân loại đường bộ, mạng lưới đường bộ được chia thành sáu hệ thống, gồm quốc lộ, đường tỉnh, đường huyện, đường xã, đường đô thị và đường chuyên dùng.
– Đặt tên, số hiệu đường bộ;
– Tiêu chuẩn kỹ thuật đường bộ: Đường bộ được chia theo cấp kỹ thuật gồm đường cao tốc và các cấp kỹ thuật khác.
– Quỹ đất dành cho kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ: Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xác định và quản lý quỹ đất dành cho dự án xây dựng kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ theo quy hoạch
– Phạm vi đất dành cho đường bộ gồm đất của đường bộ và đất hành lang an toàn đường bộ.
– Bảo đảm yêu cầu kỹ thuật và an toàn giao thông của công trình đường bộ công trình đường bộ xây dựng mới, nâng cấp và cải tạo phải bảo đảm tiêu chuẩn kỹ thuật và điều kiện an toàn giao thông cho người, phương tiện tham gia giao thông đường bộ, trong đó có người đi bộ và người khuyết tật.
Xem thêm: Luật hành chính là gì? Đối tượng điều chỉnh của luật hành chính?
– Công trình báo hiệu đường bộ gồm: đèn tín hiệu giao thông, cọc tiêu, rào chắn hoặc tường bảo vệ, vạch kẻ đường, cột cây số,…
– Đầu tư xây dựng, khai thác kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ. Đầu tư xây dựng là việc đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, cải tạo kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ.
– Thi công công trình trên đường bộ đang khai thác
– Quản lý, bảo trì đường bộ; nguồn tài chính cho quản lý, bảo trì đường bộ;
– Xây dựng đoạn đường giao nhau cùng mức giữa đường bộ với đường sắt; bến xe, bãi đỗ xe, trạm dừng nghỉ, trạm kiểm tra tải trọng xe, trạm thu phí đường bộ; bảo vệ kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ.
Tiếp theo luật quy định về các phương tiện tham gia giao thông đường bộ gồm về điều kiện tham gia giao thông đường bộ của các loại phương tiện [xe cơ giới, xe thô sơ, xe máy chuyên dùng]. Điều kiện tham gia của xe cơ giới gồm xe ô tô, xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh, xe gắn máy. Cấp, thu hồi đăng ký và biển số xe cơ giới; bảo đảm quy định về chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường của xe cơ giới tham gia giao thông đường bộ.
Về người điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ thì bao gồm các quy định về điều kiện của người lái xe tham gia giao thông; giấy phép lái xe thì có các loại giấy phép lái xe khác nhau với từng loại xe; tuổi và sức khỏe của người lái xe được quy định tại Điều 60, theo đó, độ tuổi được phân theo dung tích xi lanh; đào tạo lái xe, sát hạch để cấp giấy phép lái xe; điều kiện của người điều khiển xe máy chuyên dùng tham gia giao thông; điều kiện của người điều khiển xe thô sơ tham gia giao thông.
Chương VI của luật quy định về Vận tải đường bộ, bao gồm: Hoạt động vận tải đường bộ và Dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ. Kinh doanh vận tải đường bộ là ngành nghề kinh doanh có điều kiện theo quy định của pháp luật. Kinh doanh vận tải đường bộ gồm kinh doanh vận tải hành khách, kinh doanh vận tải hàng hóa. +
Xem thêm: Quan hệ lao động – đối tượng điều chỉnh của luật lao động Việt Nam
Theo đó gồm các quy định về thời gian làm việc của người lái xe ô tô không được quá 10 giờ trong một ngày và không được lái xe liên tục quá 4 giờ. Các hình thức kinh doanh vận tải bằng ô tô, điều kiện kinh doanh vận tải bằng ô tô. Vận tải hành khách bằng xe ô tô cần phải chấp hành theo quy định luật định như về đón trả khách, các điều kiện cấm khi chở hành khách. Quyền và nghĩa vụ của người kinh doanh vận tải hành khách được quy định tại điều 69. Về trách nhiệm của người lái xe nhân viện phục vụ trên xe tô tô vận tải hành khách, quyền và nghĩa vụ của hành khách được quy định tại Điều 70, 71. Tương tự vậy, quy định về vận tải hàng hóa được quy định từ Điều 72 đến Điều 78.
Và dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ gồm dịch vụ tại bến xe, bãi đỗ xe, trạm dừng nghỉ, đại lý vận tải, đại lý bán vé, dịch vụ thu gom hàng, dịch vụ chuyển tải, dịch vụ kho hàng, dịch vụ cứu hộ vận tải đường bộ. Luật quy định về tổ chức hoạt động của bến xe ô tô, bãi đỗ xe và trạm dừng nghỉ.
Và cuối cùng là quy định về quản lý của nhà nước trong lĩnh vực giao thông đường bộ.