Trên cơ sở đó các cơ quan, tổ chức có tài sản đấu giá phải thực hiện nghiêm túc, đầy đủ việc thông báo công khai lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản, đảm bảo tính công khai, minh bạch. Tuy nhiên, thời gian qua còn tình trạng một bộ phận người có tài sản khi lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản đã đặt ra các tiêu chí “chủ quan”, thiếu minh bạch, không trực tiếp liên quan đến việc tổ chức cuộc đấu giá mà chủ yếu hướng đến tổ chức đấu giá đã được lựa chọn trước. Ví dụ như tiêu chí đấu giá viên đồng thời là luật sư có kinh nghiệm 10 năm hành nghề; phải tốt nghiệp chuyên ngành tài chính, ngân hàng, kế toán; phải tốt nghiệp Đại học Luật Hà Nội, hệ chính quy, có học vị Thạc sỹ, Tiến sỹ; tổ chức đấu giá được lựa chọn phải có ít nhất 03 chi nhánh trên cả nước, có tên trong mạng hệ thống đấu thầu quốc gia... Việc đưa ra các tiêu chí như trên là mang tính chủ quan của người có tài sản, có thể làm nảy sinh nhiều tiêu cực trọng hoạt động đấu giá tài sản, thông đồng giữa người có tài sản với tổ chức đấu giá tài sản, tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây thất thoát tài sản đấu giá [nhất là trong giai đoạn hiện nay hầu hết tài sản đấu giá là tài sản công, trong đó khoảng 90% là quyền sử dụng đất].
Từ tình hình thực tiễn nêu trên, ngày 08/02/2022, Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành Thông tư số 02/2022/TT-BTP hướng dẫn lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản [Thông tư số 02/2022/TT-BTP], có hiệu lực thi hành kể từ ngày 25/3/2022 theo hướng cụ thể hóa Điều 56 Luật Đấu giá tài sản năm 2016 để thực hiện chức năng quản lý nhà nước về đấu giá tài sản, làm cơ sở cho người có tài sản thực hiện lựa chọn tổ chức đấu giá thống nhất trong phạm vi cả nước, khắc phục những tồn tại, bất cập trong thực tế là hết sức cần thiết. Thông tư số 02/2022/TT-BTP gồm có 10 Điều, 02 Phụ lục, với các nội dung cơ bản sau:
1. Về phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng và các nguyên tắc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản [Điều 1, Điều 2]
Thông tư hướng dẫn lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản theo quy định tại Điều 56 Luật Đấu giá tài sản năm 2016 và áp dụng đối với người có tài sản, tổ chức đấu giá tài sản, các cơ quan, tổ chức, cá nhân khác có liên quan đến việc đấu giá tài sản quy định tại khoản 1 Điều 4 Luật Đấu giá tài sản năm 2016. Thông tư số 02/2022/TT-BTP không áp dụng đối với trường hợp lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản thông qua đấu thầu theo quy định của pháp luật. Trường hợp lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản thông qua đấu thầu thì thực hiện theo quy định tại Điều 56 Luật Đấu giá tài sản năm 2016 và pháp luật về đấu thầu.
Căn cứ các nguyên tắc chung về đấu giá tài sản được quy định tại Điều 6 Luật Đấu giá tài sản năm 2016 và yêu cầu, tính chất của việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản, Thông tư số 02/2022/TT-BTP quy định cụ thể các nguyên tắc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản gồm có: tuân thủ quy định của pháp luật; bảo đảm tính độc lập, trung thực, công khai, minh bạch, công bằng, khách quan; theo đúng tiêu chí quy định tại Thông tư, Điều 3 và Phụ lục Bảng tiêu chí đánh giá, chấm điểm ban hành kèm theo Thông tư; tổ chức đấu giá tài sản chịu trách nhiệm về tính đầy đủ, chính xác của các thông tin trong hồ sơ đăng ký tham gia lựa chọn và phải chịu trách nhiệm, hậu quả bất lợi do kê khai không đầy đủ, không chính xác thông tin.
2. Về nội dung tiêu chí lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản [Điều 3]
Căn cứ quy định tại khoản 4 Điều 56 Luật Đấu giá tài sản năm 2016, Thông tư số 02/2022/TT-BTP quy định 06 nhóm tiêu chí lựa chọn tổ chức đấu gái tài sản bao gồm:
- Nhóm tiêu chí về cơ sở vật chất, trang thiết bị cần thiết bảo đảm cho việc đấu giá đối với loại tài sản đấu giá.
- Nhóm tiêu chí về phương án đấu giá khả thi, hiệu quả.
- Nhóm tiêu chí về năng lực, kinh nghiệm và uy tín của tổ chức đấu giá tài sản.
- Nhóm tiêu chí về thù lao dịch vụ đấu giá, chi phí đấu giá tài sản phù hợp.
- Có tên trong danh sách các tổ chức đấu giá tài sản do Bộ Tư pháp công bố.
- Nhóm tiêu chí khác phù hợp với tài sản đấu giá do người có tài sản đấu giá quyết định.
3. Về thông báo công khai tiêu chí lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản và đánh giá, chấm điểm theo tiêu chí lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản [Điều 4, Điều 5]
Để đảm bảo tính minh bạch của việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản cũng như tăng cường trách nhiệm của người có tài sản trong quá trình đánh giá, lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản, Thông tư số 02/2022/TT-BTP quy định ngay sau khi có quyết định của người có thẩm quyền về việc đấu giá tài sản, người có tài sản đấu giá thông báo công khai trên Trang Thông tin điện tử của mình và Cổng Thông tin điện tử quốc gia về đấu giá tài sản về việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản với đầy đủ các tiêu chí quy định tại Điều 3 và Phụ lục I ban hành kèm theo Thông tư số 02/2022/TT-BTP. Người có tài sản đấu giá thông báo công khai việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản trong thời hạn ít nhất 3 ngày làm việc trước ngày quyết định lựa chọn, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác.
Xuất phát từ thực tiễn một số loại tài sản bắt buộc phải bán thông qua đấu giá có tính đặc thù cao, đòi hỏi việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản phải được thực hiện bởi những chuyên gia có trình độ chuyên môn sâu như đấu giá tần số vô tuyến điện, đấu giá quyền khai thác khoáng sản... cũng như phản ánh đúng quyền của người có tài sản trong việc lựa chọn tổ chức đấu giá, Thông tư số 02/2022/TT-BTP quy định người có tài sản tự đánh giá hoặc thành lập tổ đánh giá hoặc lựa chọn hình thức khác để đánh giá các tiêu chí lựa chọn đảm bảo phù hợp với thực tiễn.
Đồng thời, Thông tư số 02/2022/TT-BTP quy định người có tài sản phải căn cứ vào các thông tin trong hồ sơ đăng ký tham gia lựa chọn để thực hiện châm điểm theo tất cả các tiêu chí do Thông tư quy định. Để đảm bảo thuận lợi cho người có tài sản trong quá trình thực hiện quy định này, Thông tư đã quy định rõ tổ chức đấu giá xây dựng hồ sơ đăng ký tham gia lựa chọn trong đó kê khai đầy đủ, cụ thể thông tin về các nhóm tiêu chí, tiêu chí thành phần quy định tại Bảng tiêu chí đánh giá, chấm điểm [kèm tho Phụ lục I], chịu trách nhiệm về các nội dung kê khai của mình. Trường hợp tổ chức đấu giá tài sản cố ý cung cấp thông tin không chính xác hoặc giả mạo thông tin về tiêu chí trong hồ sơ thì bị áp dụng các chế tài nghiêm: trong quá trình lựa chọn, trường hợp người có tài sản có cơ sở xác định tổ chức đấu giá cố ý cung cấp thông tin không chính xác hoặc giả mạo thông tin về tiêu chí thì bị từ chối xem xét, đánh giá hồ sơ; trong thời hạn 12 tháng tính đến ngày nộp hồ sơ mà tổ chức đấu giá tài sản thuộc trường hợp đã bị từ chối xem xét, đánh giá hồ sơ nêu trên hoặc đã bị hủy bỏ kết quả lựa chọn do cố ý cung cấp thông tin không chính xác hoặc giả mạo thông tin về tiêu chí trong hồ sơ quy định tại khaonr 2 Điều 6 Thông tư số 02/2022/TT-BTP thì bị trừ 70% tổng số điểm.
Ngoài ra, căn cứ thực tiễn hoạt động đấu giá tài sản, công tác thanh tra, kiểm tra trong thời gian qua cũng như yêu cầu, đỏi hỏi với chất lượng hoạt động hành nghề đấu giá, ý thức tuân thủ pháp luật của tổ chức đấu giá tài sản và đội ngũ đấu giá viên, Thông tư số 02/2022/TT-BTP đã quy định các trường hợp trừ điểm theo các mức điểm 5%, 20%, 50% tương ứng với các hành vi vi phạm về hành chính và hình sự của tổ chức đấu giá tài sản, đấu giá viên, người đại diện theo pháp luật của tổ chức đấu giá tài sản [bị kết án bằng bản án có hiệu lực pháp luật về tội vi phạm quy định về hoạt đọng abns đấu giá tài sản, bị xử phạt vi phạm hành chính do vi phạm quy định về hoạt động đấu giá tài sản, không thông báo công kahi việc đấu giá tài sản trên Cổng Thông tin điện tử quốc gia về đấu giá tài sản theo công bố của cơ quan có thẩm quyền...]. Mức trừ điểm này được nghiên cứu, xây dựng trên cơ sở mức độ, tính chất của các hành vi vi phạm, bảo đảm tính răn đe, phòng ngừa, xử lý nhưng vẫn tính đến sự cân đối, tạo điều kiện cho các tổ chắc đấu giá tài sản có cơ hội tham gia lựa chọn để nhận được vụ việc phù hợp, từ đó duy trì và phát triển tổ chức của mình.
Thông tư số 02/2022/TT-BTP quy định tổ chức đấu giá tài sản được lựa chọn là tổ chức có tổng số điểm cao nhất của tất cả các tiêu chí cộng lại. Đồng thời, để dự liệu các trường hợp phát sinh trên thực tế, Thông tư quy định đến trường hợp đến ngày lựa chọn chỉ có 1 tổ chức đấu giá đăng ký tham gia lựa chọn thì người có tài sản có thể lựa chọn tổ chức đó; trường hợp có từ 2 tổ chức đấu giá tài sản trở lên có số điểm cao nhất bằng nhau thì người có tài sản đấu giá xem xét, quyết định lựa chọn một trong các tổ chức đó.
4. Thông báo, hủy bỏ kết quả lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản
Để tăng cường trách nhiệm của người có tài sản trong quá trình lựa chọn cũng như tạo ra cơ chế tự giám sát, giám sát chéo của các tổ chức dấu giá tài sản, qua đó đảm bảo tính công khai, minh bạch của quá trình lựa chọn, Thông tư số 02/2022/TT-BTP quy định trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ ngày có kết quả lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản, người có tài sản thông báo công khai kết quả lựa chọn trên trang Thông tin điện tử của mình [nếu có] và Cổng Thông tin điện tử quốc giá về đấu giá tài sản. Thông báo kết quả lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản theo mẫu quy định tại Phụ lục II ban hành kèm theo Thông tư trong đó thể hiện số điểm cụ thể theo từng tiêu chí của từng tổ chức đấu giá tài sản tham gia lựa chọn.
Thông tư số 02/2022/TT-BTP cũng quy định ở giai đoạn sau khi có kết quả lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản mà người có tài sản nhận được thông tin của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền hoặc có kết quả xác minh khẳng định tổ chác đấu giá tài sản được lựa chọn cố ý cung cấp thông tin không chính xác hoặc giả mạo thông tin về tiêu chí trong hồ sơ đăng ký tham gia lựa chọn thì được thực hiện như sau:
- Trường hợp chưa ký Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản thì người có tài sản đấu giá hủy bỏ kết quả lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản đó;
- Trường hợp đã ký Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản và tổ chức đấu giá tài sản chưa nhận hồ sơ tham gia đấu giá của người tham gia đấu giá thì người có tài sản đấu giá hủy bỏ kết quả lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản đồng thời đon phương chấm dứt thực hiện Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản với tổ chức đấu giá tài sản đó;
- Trường hợp đã ký Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản và tổ chức đấu giá tài sản đã nhận hồ sơ tham gia đấu giá của người tham gia đấu giá thì người có tài sản đấu giá xem xét, quyết định hủy bỏ kết quả lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản và chấm dứt Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản nếu Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản có thỏa thuận về vấn đề này hoặc đề nghị Tòa án tuyên bố Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản vô hiệu theo quy định của pháp luật.
Ngoài ra, để đảm bảo chặt chẽ, Thông tư số 02/2022/TT-BTP cũy quy định rõ trong thời hạn 3 ngày làm việc kể từ ngày kết quả lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản bị hủy bỏ, người có tài sản đấu giá căn cứ kết quả chấm lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản có tổng số điểm cao nhất liền kề để tổ chức cuộc đấu giá; trường hợp Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản bị chấm dứt hoặc bị Tòa án tuyên bố vô hiệu, người có tài sản đấu giá tổ chức lại việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản. Người có tài sản đấu giá gửi Bộ Tư pháp, Sở Tư pháp nơi người có tài sản đấu giá và nơi tổ chức đấu giá tài sản có trụ sở, đồng thời đăng tải công khai trên Trang thông tin điện tử của mình [nếu có] và Cổng Thông tin điện tử quốc gia về đấu giá tài sản thông tin về việc hủy bỏ kết quả lựa chọn quy định tại khoản 2 Điều 6 Thông tư số 02/2022/TT-BTP và tổ chức đấu giá tài sản cố ý cung cấp thông tin không chính xác hoặc giả mạo thông tin về tiêu chí trong hồ sơ đăng ký tham gia lựa chọn quy định tại khoản 7 Điều 5 và khoản 2 Điều 6 Thông tư số 02/2022/TT-BTP.
5. Các trường hợp người có tài sản đấu giá từ chối đánh giá hồ sơ đăng ký tham gia lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản [Điều 7]
Để đảm bảo tính khách quan, minh bạch, hạn chế tối đa tiêu cực trong quá trình lựa chọn, trên cơ sở các quy định của Luật Đấu giá tài sản năm 2016 và Luật Doanh nghiệp năm 2020, Thông tư số 02/2022/TT-BTP đã quy định các trường hợp tổ chức đấu giá tài sản không được đăng ký tham gia lựa chọn:
- Người sở hữu tài sản, người được chủ sở hữu tài sản ủy quyền bán đấu giá tài sản, người có quyền đưa tài sản ra bán đấu giá theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật, người ký hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản là vợ, chồng, bố đẻ, mẹ đẻ, bố nuôi, mẹ nuôi, bố chồng, mẹ chồng, bố vợ, mẹ vợ, con đẻ, con nuôi, con rể, con dâu, anh ruột, chị ruột, em ruột, anh rể, em rể, chị dâu, em dâu của người đứng đầu Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản, người đại diện theo pháp luật, Chủ tịch Hội đồng thành viên, thành viên Hội đồng thành viên, thành viên hợp danh của doanh nghiệp đấu giá tài sản.
- Người sở hữu tài sản, người được chủ sở hữu tài sản ủy quyền bán đấu giá tài sản, người có quyền đưa tài sản ra đấu giá theo thỏa thuận hoặc theo quy định của pháp luật, người ký Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản là cá nhân, tổ chức có khả năng chi phối hoạt động của tổ chức đấu giá tài sản đó thông qua sở hữu, thâu tóm phần vốn góp hoặc thông qua việc ra quyết định của tổ chức đấu giá tài sản đó.
- Trường hợp khác theo quy định của pháp luật.
6. Trách nhiệm của người có tài sản, cơ quan chủ quản của người có tài sản đấu giá; nhiệm vụ, quyền hạn của các cơ quan, đơn vị có liên quan [Điều 8, Điều 9]
Thực tế hoạt động đấu giá tài sản thời gian qua cho thấy vai trò, trách nhiệm của người có tài sản, cơ quan chủ quản của người có tài sản đấu giá đóng vai trò hết sức quan trọng, quyết định phần lớn đến kết quả, chất lượng của cuộc đấu giá. Do đó, Thông tư số 02/2022/TT-BTP đã quy định cụ thể trách nhiệm của người có tài sản, cơ quan chủ quản của người có tài sản ngay từ giai đoạn lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản để phát huy tối đa vai trò, trách nhiệm của chủ thể này, cụ thể:
- Người có tài sản có trách nhiệm thông báo công khai việc lựa chọn, đánh giá, chấm điểm các tiêu chí lựa chọn và chịu trách nhiệm về kết quả lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản; xem xét, xác minh thông tin phản ánh về việc tổ chức đấu giá tài sản cố ý cung cấp thông tin không chính xác hoặc giả mạo thông tin về tiêu chí trong hồ sơ đăng ký tham gia lựa chọn; báo cáo cơ quan có thẩm quyền về việc lựa chọn và kết quả lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản kèm theo kết quả xác minh trong trường hợp tổ chức đấu giá tài sản cố ý cung cấp thông tin không chính xác hoặc giả mạo thông tin về tiêu chí trong hồ sơ đăng ký tham gia lựa chọn; các trách nhiệm khác theo quy định của Luật Đấu giá tài sản năm 2016, Thông tư này và pháp luật có liên quan.
- Cơ quan chủ quản của người có tài sản đấu giá có trách nhiệm yêu cầu người có tài sản đấu giá thuộc thẩm quyền quản lý báo cáo kết quả xác minh, hủy kết quả lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản, đơn phương chấm dứt, chấm dứt Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản hoặc đề nghị Tòa án tuyên bố Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản vô hiệu trong trường hợp tổ chức đấu giá tài sản cố ý cung cấp thoogn tin không chính xác hoặc giả mạo thông tin về tiêu chí trong hồ sơ đăng ký tham gia lựa chọn; có biện pháp xử lý đối với các cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm trong việc đánh giá, chấm điểm lựa chọn tổ chức đấu giá theo thẩm quyền và các trách nhiệm khác theo quy định của Luật Đấu giá tài sản năm 2016, Thông tư này và pháp luật có liên quan.
Thông tư số 02/2022/TT-BTP quy định cụ thể nhiệm vụ, quyền hạn của Cục Bổ trợ tư pháp, Thanh tra Bộ Tư pháp, Vụ Tổ chức cán bộ, các đơn vị thuộc Bộ Tư pháp và Sở Tư pháp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương liên quan đến việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản, quản lý nhà nước và tổ chức thi hành pháp luật về đấu giá tài sản. Đồng thời, xuất phát từ thực tiễn hiện nay hơn 90% tài sản đấu giá là tài sản công tại các địa phương, Thông tư quy định trách nhiệm của Sở Tư pháp với vai trò là cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp tỉnh có trách nhiệm phối hợp, cung cấp thông tin về tổ chức, hoạt động của tổ chức đấu giá tài sản khi có yêu cầu của người có tài sản đấu giá trong việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản; giúp UBND cấp tỉnh thực hiện kiểm tra, thanh tra, xử lý vi phạm về việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản của người có tài sản đấu giá theo thẩm quyền; công bố trên trang Thông tin điện tử của Sở Tư pháp và gửi Bộ Tư pháp thông tin về tổ chức đấu giá tài sản không thực hiện thông báo công khai việc đấu giá tài sản theo quy định tài Điều 57 Luật Đấu giá tài sản năm 2016 làm cơ sở cho người có tài sản trong quá trình lựa chọn... và thực hiện các nhiệm vụ quyền hạn khác theo quy định của Luật Đấu giá tài sản năm 2016, Thông tư này và pháp luật có liên quan.
7. Về Phụ lục “Bảng tiêu chí đánh giá, chấm điểm tổ chức đấu giá tài sản”
Căn cứ quy định tại khoản 4 Điều 56 Luật Đấu giá tài sản năm 2016 và Điều 3 Thông tư số 02/2022/TT-BTP, Phụ lục “Bảng tiêu chí đánh giá, chấm điểm tổ chức đấu giá tài sản” kèm theo Thông tư đã quy định chi tiết 6 nhóm tiêu chí và các tiêu chí thành phần cụ thể để lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản bao gồm:
Nhóm tiêu chí cơ sở vật chất, trang thiết bị cần thiết đảm bảo cho việc đấu giá đối với loại tài sản đấu giá [23/100 điểm]
- Các tiêu chí về cơ sở vật chất đảm bảo cho việc đấu giá [11 điểm];
- Các tiêu chí về trang thiết bị cần thiết đảm bảo việc đấu giá [8 điểm];
- Tiêu chí về việc tổ chức đấu giá tài sản có Trang Thông tin điện tử của tổ chức mình đang hoạt động; tiêu chí về việc tổ chức đấu giá tài sản đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt tổ chức đấu giá tài sản đủ điều kiện thực hiện hình thức đấu giá trực tuyến [3 điểm];
- Tiêu chí có nơi lưu trữ hồ sơ đấu giá [1 điểm].
Nhóm tiêu chí về phương án đấu giá khả thi, hiệu quả [22/100 điểm]
Phương án đấu giá là tiêu chí được đánh giá có tính “định tính” khá cao. Chính vì vậy, để đảm bảo chặt chẽ, minh bạch, thuận lợi cho quá trình áp dụng, Thông tư số 02/2022/TT-BTP quy định tổ chức đấu giá tài sản phải có thuyết minh đầy đủ, rõ ràng trình tự thực hiện và đề xuất các công việc sẽ thực hiện trong phương án đấu giá để người có tài sản có cơ sở xác định tinh khả thi, hiệu quả của phương án đấu giá mà tổ chức đấu giá tài sản xây dựng. Các tiêu chí để đánh giá tính khả thi, hiệu quả của phương án đấu giá phải được xây dựng theo hướng cụ thể hóa các quy định của Luật Đấu giá tài sản năm 2016 về trình tự, thủ tục đấu giá tài sản.
Nhóm tiêu chí về năng lực, kinh nghiệm và uy tín của tổ chức đấu giá tài sản [45/100 điểm]
Thông tư số 02/2022/TT-BTP quy định nhóm tiêu chí về năng lực, kinh nghiệm và uy tín của tổ chức đấu giá tài sản, đây là nhóm tiêu chí trọng tâm, thể hiện sự phân loại rõ rệt các tổ chức đấu giá tài sản, trong đó một số tiêu chí đã quy định cụ thể tổ chức đấu giá tài sản chỉ cần liệt kê các Hợp đồng dịch vụ đấu giá tài sản, liệt kê các cuộc đấu giá tài sản đã thực hiện. Người có tài sản không yêu cầu nộp bản chính hoặc bản sao có chứng thực các giấy tờ, tài liệu chứng minh trong thông báo lựa chọn để tránh phát sinh nhiều thủ tục, giấy tờ và chi phí cho tổ chức đấu giá tài sản.
Bên cạnh đó, để đảm bảo tính phân loại giữa các tổ chức đấu giá tài sản nhưng vẫn tạo điều kiện cho các tổ chức mới thành lập hoặc có quy mô nhỏ có cơ hội được lựa chọn thông qua các tiêu chí phù hợp, Thông tư quy định theo hướng từng tiêu chí cụ thể đều có mức điểm tối đa và điểm tối thiêu, trong đó những tổ chức mới thành lập, có quy mô nhỏ vẫn được chấm điểm như tổ chức chưa có hợp đồng dịch vụ đấu giá cùng loại tài sản trong năm trước liền kề, tổ chức hoạt động dưới 3 năm, tổ chức có 1 đấu giá viên, không có Hợp đồng dịch vụ đấu giá cùng loại... vẫn được tính điểm.
Nhóm tiêu chí về thù lao dịch vụ đấu giá, chi phí đấu giá tài sản phù hợp [05/100 điểm]
Hiện nay, có trình trạng nhiều trường hợp người có tài sản đấu giá đưa ra tiêu chí lựa chọn tổ chức đấu giá với mức thù lao dịch vụ đấu giá 0 đồng hoặc tổ chức đấu giá tài sản chấp nhận mức này để được lựa chọn. Tuy nhiên, theo quy định tại Thông tư số 108/2020/TT-BTC ngày 21/12/2020 của Bộ trưởng Bộ Tài chính quy định mức thù lao tối thiểu là 1 triệu đồng/hợp đồng thì việc tổ chức đấu giá tài sản đưa ra mức thù lao 0 đồng [phần tỷ lệ %] dẫn đến tình trạng cạnh tranh không lành mạnh. Dó đó, Thông tư số 02/2022/TT-BTP quy định mức điểm tối đa đối với tiêu chí này là tổ chức đấu giá tài sản chỉ được tối đa 5 điểm.
Nhóm tiêu chí khác phù hợp với tài sản đấu giá do người có tài sản quyết định [05 điểm]
Để đảm bảo quyền của người có tài sản trong quá trình lựa chọn tổ chức đấu giá, Thông tư số 02/2022/TT-BTP quy định tỷ lệ 5% của tổng điểm để người có tài sản chủ động đưa ra các tiêu chí riêng trên cơ sở căn cứ vào tính chất của tài sản đấu giá và tình hình thực tiễn của việc tổ chức đấu giá. Tỷ lệ này vừa đảm bảo tính linh hoạt cho quá trình áp dụng trên thực tế vừa tránh được tình trạng tùy nghi, “chủ quan”, thiếu minh bạch trong việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản.
Có tên trong danh sách tổ chức đấu giá tài sản do Bộ Tư pháp công bố
Thông tư số 02/2022/TT-BTP xây dựng đây là tiêu chí không nằm trong mục chấm điểm mà bắt buộc các tổ chức đấu giá tài sản phải đáp ứng, trường hợp tổ chức không có tên trong danh sách tổ chức đấu giá tài sản do Bộ Tư pháp công bố thì không đủ điều kiện tham gia lựa chọn.
Để triển khai thực hiện Thông tư số 02/2022/TT-BTP thống nhất, hiệu quả, đúng quy định trên địa bàn tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ đã ban hành Văn bản số 962/UBND-NCKS ngày 25/3/2022 yêu cầu Thủ trưởng các sở, ban, ngành, đoàn thể, các cơ quan Trung ương đóng trên địa bàn tỉnh; Chủ tịch UBND các huyện, thành, thị thực hiện: tổ chức phổ biến, quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc nội dung Thông tư; thực hiện đúng vai trò, trách nhiệm của người có tài sản đấu giá, cơ quan chủ quản của người có tài sản đấu giá theo quy định tại Điều 8 Thông tư số 02/2022/TT-BTP. Người có tài sản thực hiện lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản theo đúng các tiêu chí quy định tại Thông tư, không đặt thêm các yêu cầu không có cơ sở, không cần thiết ngoài quy định của Thông tư. Việc lựa chọn phải được chấm điểm công khai theo Bảng tiêu chí đánh giá, chấm điểm tổ chức đấu giá tài sản ban hành kèm theo Thông tư và thông báo công khai kết quả lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản; đồng thời phải đảm bảo lựa chọn được tổ chức đấu giá tài sản có uy tín, năng lực, kinh nghiệm, chuyên môn thực hiện việc đấu giá, nhất là việc đấu giá quyền sử dụng đất và tài sản công khác có giá trị lớn. Trong quá trình lựa chọn, người có tài sản cần xem xét, đánh giá đầy đủ các tiêu chí được quy định trong Thông tư; kiểm tra, xác minh các thông tin trong hồ sơ năng lực của tổ chức đấu giá tài sản; trong trường hợp các tổ chức đấu giá tài sản có số điểm ngang nhau cần lưu ý lựa chọn các tổ chức đấu giá trên địa bàn tỉnh có uy tín, năng lực, kinh nghiệm, chuyên môn thực hiện việc đấu giá; cân nhắc khi lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản đã có hành vi vi phạm pháp luật, vi phạm trình tự thủ tục đấu giá, có đơn thư khiếu nại, tố cáo và bị cơ quan có thẩm quyền kết luận, xử lý.
Đồng thời, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ giao Sở Tư pháp với vai trò là cơ quan tham mưu giúp UBND tỉnh thực hiện chức năng quản lý nhà nước về đấu giá tài sản trên địa bàn tỉnh: Tổ chức tuyên truyền, phổ biến, quán triệt triển khai thực hiện nghiêm túc nội dung Thông tư đến công chức, viên chức trong ngành Tư pháp, nhất là đối với công chức, viên chức trực tiếp làm công tác quản lý nhà nước về đấu giá tài sản và các tổ chức đấu giá tài sản trên địa bàn tỉnh. Chỉ đạo các tổ chức đấu giá tài sản trên địa bàn tỉnh quán triệt, triển khai thực hiện nghiêm túc Thông tư; thực hiện nghiêm túc, trung thực các thông tin trong hồ sơ năng lực của tổ chức đấu giá tài sản gửi người có tài sản để tham gia lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản đối với các tiêu chí lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản quy định tại Phụ lục I - Bảng tiêu chí đánh giá, chấm điểm tổ chức đấu giá tài sản ban hành kèm theo Thông tư số 02/2022/TT-BTP; chịu trách nhiệm theo quy định pháp luật về hành vi giả mạo, gian dối đối với các thông tin trong hồ sơ năng lực của tổ chức đấu giá tài sản. Thực hiện thanh tra, kiểm tra, xử lý vi phạm về việc lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản của người có tài sản đấu giá theo quy định của pháp luật. Công bố trên Trang Thông tin điện tử Sở Tư pháp và gửi Bộ Tư pháp thông tin về tổ chức đấu giá tài sản không thực hiện thông báo công khai việc đấu giá tài sản theo quy định tại Điều 57 Luật Đấu giá tài sản năm 2016.
Thông tư số 02/2020/TT-BTP được ban hành là căn cứ pháp lý để người có tài sản triển khai việc lựa chọn tổ chức đấu giá bảo đảm tính chính xác, độc lập, trung thực, công khai, minh bạch, công bằng, khách quan và là cơ sở để xác định cá nhân, tổ chức thiếu trách nhiệm hoặc cố ý thực hiện việc lựa chọn không đúng quy định. Đối với tổ chức đấu giá tài sản tự chịu trách nhiệm về tính đầy đủ, chính xác của các thông tin trong hồ sơ đăng ký tham gia lựa chọn và phải chịu hậu quả bất lợi do kê khai không đầy đủ, không chính xác thông tin trong hồ đăng ký tham gia lựa chọn tổ chức đấu giá tài sản.
Đào Minh Hải - Phó Giám đốc Sở Tư pháp tỉnh Phú Thọ