Đây là ý kiến Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng tại Hội nghị tổng kết điều hành thực hiện nhiệm vụ tài chính-ngân sách nhà nước [NSNN] năm 2020, kế hoạch triển khai nhiệm vụ tài chính-ngân sách nhà nước năm 2021 với sự tham dự và chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc, ngày 8/1.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết, năm 2020 tổng thu ngân sách nhà nước ước đạt 1.507,1 nghìn tỷ đồng, bằng 98% dự toán [giảm 31,9 nghìn tỷ đồng], tăng gần 184 nghìn tỷ đồng so báo cáo Quốc hội tại kỳ họp thứ 10 [tháng 10,11/2020].
| Lãnh đạo Chính phụ dự Hội nghị triển khai nhiệm vụ tại Bộ Tài chính. Ảnh:VGP/HT. |
Bên cạnh đó, tỉ lệ động viên vào ngân sách Nhà nước đạt khoảng 23,9% GDP, huy động từ thuế và phí đạt khoảng 19,1% GDP. Trong đó: Thu nội địa đạt xấp xỉ 100% dự toán; thu từ dầu thô đạt 98,3% dự toán [giảm 602 tỷ đồng]; thu từ hoạt động xuất nhập khẩu đạt 93,8% dự toán, thu cân đối ngân sách từ hoạt động xuất nhập khẩu [sau khi trừ hoàn thuế giá trị gia tăng] đạt 86,2% dự toán [giảm 28,6 nghìn tỷ đồng].
Theo phân cấp quản lý, thu ngân sách Trung ương bằng khoảng 90%, giảm khoảng 89 nghìn tỷ đồng so dự toán; thu ngân sách địa phương đạt 108,6%, vượt 56,8 nghìn tỷ đồng so dự toán.
Lãnh đạo Bộ cho biết, tính chung cả giai đoạn 2016-2020, tổng thu ngân sách thu sách đạt 6,89 triệu tỷ đồng, hoàn thành vượt kế hoạch đề ra [100,4%], mức rất tích cực trong điều kiện thu ngân sách nhà nước năm 2020 khó khăn, tăng trưởng kinh tế thấp hơn rất nhiều so dự kiến.
“Cơ cấu thu ngân sách nhà nước bền vững hơn, tỉ trọng thu nội địa trong tổng thu tăng từ 68% bình quân giai đoạn 2011-2015 lên 85,5% năm 2020 [kế hoạch là 84-85%], tỉ trọng thu dầu thô và thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu giảm từ 30% bình quân giai đoạn 2011-2015 xuống còn khoảng 14,2% năm 2020”, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng phân tích.
Ở chiều ngược lại, lãnh đạo Bộ Tài chính cho biết, chi ngân sách năm 2020 đã hoàn thành mục tiêu đề ra, với tổng số chi ngân sách ước khoảng 1.781,4 nghìn tỷ đồng, đáp ứng kịp thời, đầy đủ các nhiệm vụ chi phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, quản lý nhà nước và thanh toán các khoản nợ đến hạn.
NSNN đã chi trên 18 nghìn tỷ đồng cho công tác phòng, chống dịch và hỗ trợ người dân vượt qua tác động của đại dịch COVID-19 theo các Nghị quyết của Chính phủ số 42/NQ-CP về các biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch COVID-19 và số 37/NQ-CP của Chính phủ về một số chế độ đặc thù trong phòng, chống dịch COVID-19. Ngân sách Trung ương đã sử dụng khoảng 12,4 nghìn tỷ đồng dự phòng để hỗ trợ các địa phương khắc phục hậu quả bão, mưa lũ và khôi phục sản xuất sau thiên tai, dịch bệnh; xuất cấp gần 37.000 tấn gạo dự trữ quốc gia để cứu trợ, cứu đói cho nhân dân, khắc phục hậu quả thiên tai và giáp hạt đầu năm.
Bộ Tài chính cho biết, các địa phương cũng chủ động sử dụng khoảng 8,2 nghìn tỷ đồng dự phòng ngân sách địa phương và nguồn lực tại chỗ để chi cho công tác phòng chống dịch bệnh, khắc phục hậu quả thiên tai, khôi phục sản xuất, cơ sở hạ tầng thiết yếu và hỗ trợ đời sống nhân dân, đảm bảo an sinh xã hội ở địa phương.
| Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng phát biểu. Ảnh:VGP/HT. |
Điểm sáng trong tổ chức thực hiện chi ngân sách năm 2020 là tiến độ giải ngân vốn đầu tư phát triển tiến bộ hơn so với năm trước, nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương. Ước tính đến ngày 31/12/2020 chi đầu tư phát triển đạt 82,8% dự toán [cùng kỳ đạt 62,9% kế hoạch]; phấn đấu đến hết thời điểm khóa sổ kế toán năm 2020 [ngày 31/01/2021] đạt 92-93% dự toán.
Bên cạnh đó, đã thực hiện giải ngân vốn năm 2019 chuyển sang năm 2020 đạt khoảng 75% kế hoạch. Tuy nhiên, vẫn còn khoảng 26 nghìn tỷ đồng vốn vay ngoài nước cho đầu tư phát triển không thực hiện được, phải hủy dự toán.
Tính chung 5 năm giai đoạn 2016-2020, tổng chi ngân sách ước đạt khoảng 7,66 triệu tỷ đồng; tỉ trọng chi bình quân khoảng 28% GDP [giai đoạn 2011-2015 là 29,5% GDP]. Cơ cấu chi tiếp tục chuyển dịch tích cực, tỉ trọng chi đầu tư phát triển năm 2020 đạt trên 29% [mục tiêu là 25-26%], chi thường xuyên khoảng 63,1% tổng chi ngân sách [mục tiêu là dưới 64%].
Với kết quả thu, chi ngân sách, Bộ Tài chính cho biết, bội chi năm 2020 ước khoảng 248,5 nghìn tỷ đồng, dưới 4% GDP ước thực hiện [dự toán 3,44% GDP], tăng khoảng 14 nghìn tỷ đồng so với dự toán, bằng khoảng 10,5% mức Quốc hội cho phép điều chỉnh [tăng tối đa 133,5 nghìn tỷ đồng, tương đương 2,15% GDP].
Tính chung 5 năm giai đoạn 2016-2020, bội chi ngân sách bình quân khoảng 3,6% GDP, đảm bảo mục tiêu không quá 3,9% GDP theo Nghị quyết số 25/2016/QH14 ngày 09/11/2016 của Quốc hội.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng cho biết năm qua toàn ngành đã nỗ lực ở mức cao nhất để cùng đất nước vượt khó đưa nền kinh tế phục hồi. Góp phần tích cực thực hiện “nhiệm vụ kép” - vừa phòng chống dịch bệnh, vừa duy trì phục hồi và phát triển các hoạt động kinh tế - xã hội, đảm bảo đời sống nhân dân.
Với các kết quả đã đạt được, thời gian qua, lãnh đạo Chính phủ và các bộ, ngành đánh giá cao sự chủ động điều hành của ngành tài chính trong một năm đầy khó khăn vì dịch bệnh và thiên tai.
Bên cạnh đó ngành tài chính cũng đã phối hợp điều hành tốt với chính sách tiền tệ để giữ được vĩ mô ổn đỉnh, lạm phát thấp.
“Bộ Tài chính tin tưởng với sự chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự phối hợp chặt chẽ của các bộ, ngành, địa phương và với quyết tâm cao của cán bộ, công chức trong toàn ngành tài chính, chúng ta nhất định sẽ hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Chính phủ giao”, lãnh đạo Bộ Tài chính bày tỏ tin tưởng.
Anh Minh
Đây là đánh giá được đưa ra tại hội nghị tổng kết công tác tài chính - ngân sách nhà nước năm 2021 và triển khai nhiệm vụ năm 2022 tổ chức sáng nay 6/1. Hội nghị được tổ chức dưới hình thức trực tuyến tại 63 điểm cầu trên cả nước.
Thu ngân sách nhà nước vượt gần 220.000 tỷ đồng
Báo cáo tại hội nghị, đại diện Bộ Tài chính cho biết, ngay từ đầu năm 2021, Bộ Tài chính đã kiên định thực hiện quản lý, điều hành thu, chi ngân sách nhà nước [NSNN] chặt chẽ, triệt để tiết kiệm chi thường xuyên; chủ động xây dựng và triển khai các phương án điều hành đảm bảo cân đối NSNN các cấp, tập trung ưu tiên nguồn lực cho phòng, chống dịch Covid-19, đảm bảo an sinh xã hội, ổn định đời sống nhân dân. Đồng thời, chủ động đề xuất cấp có thẩm quyền kịp thời có những điều chỉnh về chính sách tài khóa nhằm tháo gỡ khó khăn, hỗ trợ cho doanh nghiệp, hộ gia đình và người dân.
Thu NSNN năm 2021 ước đạt 1.563,3 nghìn tỷ đồng, bằng 116,4% [vượt 219.900 tỷ đồng] dự toán, tăng 3,7% so với thực hiện năm 2020. Trong đó, chủ yếu tăng thu từ dầu thô, thu từ hoạt động xuất nhập khẩu và thu tiền sử dụng đất; thu thuế, phí nội địa từ hoạt động sản xuất – kinh doanh [vượt 14,5% dự toán, tăng 11,3% so với thực hiện năm 2020]; tỷ lệ động viên vào NSNN đạt 18,6% GDP [vượt mục tiêu 15,5% GDP].
Thu ngân sách Trung ương [NSTƯ] ước đạt 106,7% dự toán; thu ngân sách địa phương [NSĐP], ước đạt 128,2% dự toán.
Cùng với kết quả nổi bật trong thu NSNN, công tác điều hành chi NSNN chủ động, triệt để tiết kiệm chi thường xuyên, tập trung ưu tiên nguồn lực cho phòng, chống dịch Covid-19, kiểm soát dịch bệnh và đảm bảo an sinh xã hội, ổn định đời sống nhân dân. Nhờ đó, các nhiệm vụ chi NSNN năm 2021 đã cơ bản hoàn thành các mục tiêu đề ra: Chi NSNN năm 2021 ước đạt 1.879 nghìn tỷ đồng, bằng 111,4% dự toán; đáp ứng kịp thời nhiệm vụ chi phát sinh theo tiến độ thực hiện của đơn vị sử dụng ngân sách; ưu tiên bố trí kinh phí cho công tác phòng, chống dịch Covid-19, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, đảm bảo quốc phòng, an ninh, an sinh xã hội và thanh toán đầy đủ các khoản nợ đến hạn.
Đến ngày 31/12/2021, NSNN đã quyết định chi 45.100 tỷ đồng cho phòng chống dịch Covid-19 và 28.900 tỷ đồng để hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch Covid-19, tổng cộng là 74.000 tỷ đồng [trong đó, Trung ương đã chi 26.300 tỷ đồng, các địa phương đã chi từ NSĐP 47.700 tỷ đồng].
Riêng tiến độ giải ngân vốn đầu tư phát triển chậm hơn năm trước, ước đến hết 31/12/2021 đạt 74,7% dự toán Quốc hội quyết định, đạt 77,3% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao [năm 2020 đạt 82,66%].
Năm 2021, cân đối NSTƯ và NSĐP được đảm bảo. Ước tính năm 2021, bội chi NSNN thực hiện dưới 4% GDP.
Trong năm 2021, Bộ Tài chính cũng đã kiểm soát chặt chẽ nợ công, tiếp tục tái cơ cấu nợ công theo hướng bền vững. Đến cuối năm 2021, nợ công khoảng 43,7% GDP, nợ Chính phủ khoảng 39,5% GDP, dư nợ vay nước ngoài quốc gia khoảng 39% GDP, nghĩa vụ trả nợ trực tiếp của Chính phủ dưới 23% tổng thu NSNN, trong phạm vi giới hạn an toàn cho phép.
Cùng với đó, năm 2021, Bộ Tài chính tăng cường quản lý giá cả, thị trường phù hợp với tình hình thực tế, tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy sản xuất - kinh doanh, kiểm soát lạm phát; giá cả thị trường được giữ ổn định; chỉ số giá tiêu dùng [CPI] bình quân cả năm 2021 chỉ tăng 1,84%, góp phần kiểm soát lạm phát theo mục tiêu đề ra năm 2021.
Về phát triển thị trường chứng khoán, mặc dù chịu ảnh hưởng của dịch Covid-19, thị trường tiếp tục tăng trưởng mạnh trong năm 2021. Đến hết ngày 31/12/2021, chỉ số VN-Index đạt 1.498,28 điểm, tăng 35,7% so với cuối năm 2020, quy mô vốn hóa cổ phiếu trên thị trường đạt khoảng 7.729 nghìn tỷ đồng [trên 92% GDP ước thực hiện năm 2021], tăng 46% so với cuối năm 2020.
Thị trường bảo hiểm tiếp tục tăng trưởng tốt, tổng doanh thu phí bảo hiểm năm 2021 ước đạt 214,9 nghìn tỷ đồng, tăng 15,59% so với cùng kỳ năm 2020; tổng tài sản đạt 710 nghìn tỷ đồng, tăng 23,86%; đầu tư trở lại nền kinh tế đạt 577,1 nghìn tỷ đồng, tăng 22,24%.
“Năm 2021, trong bối cảnh tình hình kinh tế - xã hội có nhiều khó khăn, dịch bệnh diễn biến phức tạp, toàn ngành Tài chính đã chủ động đề xuất, triển khai đồng bộ các giải pháp tài chính - NSNN; hoàn thành xuất sắc, toàn diện các nhiệm vụ tài chính - NSNN; góp phần quan trọng thực hiện “nhiệm vụ kép” - vừa phòng, chống dịch bệnh, bảo vệ sức khỏe nhân dân, vừa phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong trạng thái bình thường mới”, đại diện Bộ Tài chính đánh giá.
Năm 2022 tiếp tục chính sách tài khóa linh hoạt, thận trọng
Năm 2022, Bộ Tài chính dự toán thu là 1.411,7 nghìn tỷ đồng; trong đó: thu nội địa chiếm 83,35%; thu dầu thô chiếm 2%; thu cân đối từ hoạt động xuất nhập khẩu chiếm 14,1%; thu viện trợ chiếm 0,55%. Chi NSNN dự toán năm 2022 là 1.784,6 nghìn tỷ đồng. Bội chi NSNN 4% GDP.
Theo đại diện Bộ Tài chính, năm 2022, ngành Tài chính tiếp tục điều hành chính sách tài khóa linh hoạt, thận trọng, bám sát diễn biến của dịch Covid-19, phối hợp chặt chẽ với chính sách tiền tệ và các chính sách vĩ mô khác, nhằm thực hiện mục tiêu vừa phòng, chống dịch, vừa phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội. Tập trung xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách tài chính - NSNN; đẩy mạnh cải cách hành chính; đẩy nhanh xây dựng chính phủ số.
Bên cạnh đó, phát triển bền vững, vận hành an toàn, thông suốt thị trường tài chính và dịch vụ tài chính, thực hiện quản lý giá theo nguyên tắc thị trường, thúc đẩy cạnh tranh bình đẳng giữa các thành phần kinh tế, nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn lực, ổn định các cân đối lớn, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế.
“Năm 2022, Bộ Tài chính tiếp tục đẩy mạnh tái cấu trúc, cổ phần hóa, thoái vốn nhà nước tại doanh nghiệp; nâng cao hiệu quả hoạt động của các tập đoàn, tổng công ty nhà nước; bảo đảm dự toán thu NSNN. Tăng cường kỷ cương, kỷ luật tài chính, ngân sách trong thực thi công vụ; tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát và công khai, minh bạch trong quản lý thu, chi NSNN, tài sản công, đất đai, tài nguyên”, đại diện Bộ Tài chính cho hay./.