Từng xuất hiện trên bản tin thời sự Chào Xuân 2018 của đài truyền hình VTV Việt Nam, chú chó H’Mông cộc đuôi cùng 3 người bạn chó Phú Quốc, Bắc Hà và Dingo Đông Dương lại một lần được nhiều người biết tới hơn với bản danh sách “Tứ Đại Quốc Khuyển Việt Nam”. Vậy giống chó mông cộc đuôi này có đặc điểm gì nổi bật, làm sao để huấn luyện chúng và giá thị trường hiện tại đang là bao nhiêu? Tìm hiểu qua bài viết này cùng Ngân nhé
Chó Mông Cộc hay H’Mông Cộc là một trong những loài chó cổ xưa nhất tại Việt Nam tính tới thời điểm hiện nay tuy chưa có một tài liệu chính xác nào ghi chép lại mốc thời gian mà lũ mông cộc này xuất hiện. Chỉ biết rằng, chúng đã được những gia đình dân tộc Mông và các tỉnh vùng núi phía Bắc nuôi dưỡng từ cách đây rất lâu mà chính họ cũng không thể nhớ.
Ban đầu, chó H’mông cộc được những người dân tỉnh Hà Giang nuôi dưỡng với mục đích đi săn nhưng giờ đây hòa theo sự phát triển của đất nước mà giống chó này thường được giao nhiệm vụ giữ nhà là chủ yếu. Hiện nay chúng ta sẽ rất dễ bắt gặp một chú chó H’mông cộc tại các gia đình ở Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh, Thái Bình, … [Tuy nhiên Hà Nội là nhiều nhất]
Được nhắc đến là một loài chó săn tinh khôn lâu đời ở nước ta và cũng là 1 trong tứ đại quốc khuyển nên không quá khi nói rằng chó H’mông cộc đuôi là một loài động vật mang bản sắc Việt Nam, gắn bó với con người, là một phần trong đời sống sinh hoạt cũng như lịch sử Việt Nam.
Tìm hiểu thêm: Chó gấu bắc hà thuần chủng có khôn không?
2/ Đặc điểm ngoại hình chó H’mông cộc đuôi
2.1/ Chiếc đuôi cộc là đặc điểm nhận diện ấn tượng duy nhất
Ngay từ cái tên gọi đã gợi cho người ta đặc điểm để nhận diện một chú chó H’Mông cộc chính là một chiếc đuôi có cũng như không của chúng. Theo người dân bản địa và những người chơi chó lâu năm, chúng có 3 kiểu đuôi là: cộc tịt hẳn, cộc đuôi thỏ và cộc lửng.
- Cộc tịt thì nghe chắc bạn cũng biết rồi, tức là gần như không có luôn, dẫu có cũng chỉ cỡ 1 cm.
- Cộc thỏ sẽ dài khoảng 3-8cm và vểnh lên y hệt đuôi con thỏ.
- Cộc lửng thì rơi vào khoảng hơn 10 cm 1 chút và là loại ít được người chơi chó ưa chuộng. Dễ hiểu thôi, đã muốn nuôi một con chó không có đuôi thì họ phải tìm loại cụt hẳn luôn chứ đúng không ^^!
2.2/ Các đặc điểm khác không có sự đặc biệt rõ rệt
Những con H’Mông cộc trưởng thành thường có ngoại hình thuộc cỡ trung bình, tương đương và không quá khác biệt so với những giống chó khác. Một chút nổi bật của chúng nằm ở cặp chân sau được tôi luyện trong quá trình đi săn sau hàng ngàn năm nên có phần săn chắc và dài hơn những chú chó bình thường.
Chúng có một cái đầu khá to với với cái mõm khá ngắn và chiếc mõm này có xu hướng nhỏ dần hình tam giác về phía chóp mũi. Có một chi tiết nữa là chó mông cộc thường xuất hiện đốm lưỡi màu đen hoặc tím, đây một dấu hiệu dân gian để phân biệt một chú chó khôn, thông minh và lanh lợi. Có một vài chú chó mông cộc sẽ xuất hiện thêm ngón chân huyền đề nữa thì lại càng khôn, tuy nhiên theo những người nuôi chó nếu muốn chuẩn thì nên cắt bỏ.[Ít khi Ngân thấy người ta cắt ngón huyền đề lắm].
Hàm răng của chó H’mông cộc có 42 chiếc với răng nanh 8 cạnh phục vụ cho việc tóm và cắn xé con mồi. Đây cũng là đặc điểm riêng biệt của những giống chó săn xa xưa.
Ngoài ra, sự khác nhau về hình thể giữa con đực và con cái là không đáng kể, có chăng cũng chỉ là những đường nét trên khuôn mặt góc cạnh và thể hình của con đực sẽ trội hơn một chút so với con cái.
Tuy nhìn bề ngoài, hình thể của giống chó này chỉ ở mức trung bình, nhưng thể lực của những chú mông cộc đuôi lại vô cùng vượt trội và đáng kinh ngạc. Có lẽ cũng do gen được truyền nối từ xa xưa luôn phải theo gót chân con người đi săn nhiều loài động vật nguy hiểm khác nhau nên dù chó mông cộc thời nay có “nhàn” hơn nhưng vẫn có được sức khỏe tốt hơn nhiều loài khác.
2.3/ Chó h’mông cộc đuôi nặng bao nhiêu kg
Với hình thể không quá khác biệt so với các loài khác nên cân nặng của chó mông cộc cũng thuộc dạng trung bình. Ở một con h’mông cộc trưởng thành sẽ dao động trong khoảng 18 kg ở con đực [16 kg ở con cái] cho tới 25 kg, trường hợp ngoại lệ sẽ có thể lên tới 30kg.
Tuy nhiên 25 30kg này hầu hết đều là những khối cơ và tảng thịt rắn chắc chứ không phải là những khối mỡ thừa như nhiều giống chó lười vận động khác [đặc biệt là chó Tây].
2.4/ Chó mông cộc có mấy màu?
Chó Mông cộc sẽ có 2 lớp lông chính, một lớp lông mỏng lót bên trong khá mềm mại và mịn dùng để giữ ấm cho cơ thể. Một lớp khá thô và cứng bên ngoài có tác dụng tăng cường khả năng giữ nhiệt và là tấm khiên bảo vệ khỏi những tác nhân độc hại ngoài môi trường.
Thông thường, chó mông cộc có 3 màu chính là màu đen, vàng, vện và đỏ. Theo Ngân tìm hiểu, xu hướng của những người chơi chó hiện nay rất quan tâm tới màu đỏ. Bởi người ta cho rằng, nếu ai sở hữu được một chú chó mông cộc màu đỏ hay đỏ lửa [tức là lông đỏ, mắt đỏ, móng đỏ] thì ắt hẳn người đó sẽ rất may mắn và luôn được phò trợ.
Màu cộc lửa này theo những người dân bản địa thì do chính họ cũng không hề biết hay được tiếp cận với nguồn thông tin ở dưới miền xuôi nên họ không chú ý tới việc nhân giống chúng. Họ kể rằng, trước đây màu cộc lửa thì chỉ bước chân ra bản là thấy cả đàn rồi nhưng giờ đây do lai với nhiều loại chó khác quá nên chúng dần ít đi và hiện nay rất hiếm để kiếm được một chú chó h’mông cộc đỏ lửa thuần chủng ngay chính tại quê hương của chúng.
3/ Đặc điểm tính cách của chó Mông cộc
Hầu hết cả 4 giống chó trong Tứ Đại Quốc Khuyển của Việt Nam đều là những giống chó có tư chất thông minh, tinh khôn, nhanh nhẹn, năng động và khả năng teamwork rất tốt. Tiếp theo nói về chó H’mông cộc đuôi chúng ta không thể không nhắc đến lòng trung thành tuyệt đối với chủ nhân của nó. Nếu bạn không phải chủ của nó, nó sẽ không ăn bất cứ món nào mà bạn cho dù có ngon đến mấy đi nữa.
Đặc biệt nhất ở giống chó này chính nằm ở trí nhớ siêu phàm của chúng. Chó H’mông cộc có thể nhớ đường một cách chuẩn xác 100%. Cũng dễ hiểu thôi, vốn dĩ bản chất chúng là chó săn được con người nuôi dưỡng ở những nơi rừng sâu vực thẳm, trùng trùng hiểm nguy nên khả năng ghi nhớ này của chúng cũng được hình thành một cách hết sức tự nhiên. Nó trở thành một bản năng không thể thiếu ở một con H’mông cộc đuôi và cũng là điểm mà những người chơi chó rất thích.
Do mang đậm bản chất của một con thú đi săn nên chó mông cộc đặc biệt thân thiện và nghe lời chủ nhân của chúng cũng như những người bạn tốt của họ. Biệt danh “thần giữ của” là lý do khiến chó H’mông cộc trở thành sự lựa chọn số 1 hiện nay cho việc trông giữ nhà. Bình thường sẽ rất ít khi nghe thấy chúng sủa nhưng khi chủ nhân vắng nhà, nó lại biến thành một vệ sỹ tuyệt vời và vô cùng hung dữ với người lạ. Đây là một điểm mạnh và đồng thời cũng là điểm yếu của chúng. Sự hung dữ ấy không phải lúc nào cũng hữu ích, thỉnh thoảng nó là một mối đe dọa đối với người khác, đặc biệt là ở thành phố.
Chó H’mông cộc rất dễ thích nghi với mọi điều kiện sống. Mặc dù đã quen sống ở vùng núi cao, nhưng khi được đem xuống xuôi, sống trong các gia đình thành phố, chúng cũng nhanh chóng thích nghi và sống khỏe mạnh.
4/ Chó H’mông cộc ăn gì?
Chính vì bản chất là một chú chó sương gió và sống chủ yếu ở những vùng núi, nơi không có quá nhiều điều kiện về kinh tế nên thức ăn của chó mông cộc là tất cả những gì có thể ăn được. Nếu bạn đang sở hữu một chú mông cộc thì đừng lo lắng vấn đề này, ở trên bản chúng còn không được ăn ngon như bạn đang cho chúng ăn đâu.
Tuy nhiên để chó h’mông cộc phát triển khỏe mạnh và trở nên bảnh bao hơn bạn có thể cho chúng ăn các loại hạt khô đóng gói, thịt heo, thịt bò,…. do chính tay bạn chế biến hoặc đi mua cũng được. Thoải mái đi!
Tuy nhiên ở các trại chó H’mông cộc ở vùng cao nguyên Hà Giang lại có chế độ ăn khác dành cho chúng. Bởi họ thường nuôi nhiều con một lúc với mục đích đem bán nên bữa ăn dành cho những chú chó cũng sẽ được tính toán sao cho vừa tiết kiệm lại vừa an toàn.
Cụ thể, một bữa ăn của những con chó giống này bao gồm: củ cải và bí đỏ ninh nhừ, trộn cùng cơm nguội và cám sữa dành cho heo, bóp nhuyễn tất cả cùng với nước rồi cho chúng ăn. Cách làm này không những cung cấp được đầy đủ chất dinh dưỡng cho chó mà còn kích thích sự thèm ăn của chúng, đảm bảo chúng sẽ không bị đi ngoài.Một lưu ý nho nhỏ dành cho những người chủ đó là tuyệt đối không cho những con H’mông cộc đuôi con ăn những đồ ăn có vị mặn và mỡ nhé.
Trước đây nhà Ngân cũng nuôi chó cũng toàn trộn hạt giã nhỏ hoặc ruốc với cơm chó bọn nó ăn mà. Vừa no lại vừa tiết kiệm với cả chó cũng hoạt động nhiều hơn mèo nên bạn không lo chúng bị béo phì đâu.
5/ Chăm sóc sức khỏe cho chó H’mông cộc có khó không?
Bên cạnh một chế độ ăn lành mạnh, chủ của chó H’mông cộc cũng phải có một cách chăm sóc sức khỏe khoa học cho chúng nữa.
Vấn đề sức khỏe điển hình mà giống chó nào cũng gặp phải đó là giun sán. Trên thị trường hiện nay có rất nhiều thuốc tẩy giun nhưng tốt nhất vẫn nên tiêm phòng. Để cẩn thận thì những con H’mông cộc nên được tiêm 2 mũi cách nhau 3 tuần.
Vấn đề thường gặp tiếp theo là khi chó bị cảm kèm theo các triệu chứng như: chảy nước mũi, ói mửa, đi ngoài hay khó thở. Nếu bị khó thở thì đó rất có thể là một con cho yếu về đường hô hấp. Những lúc như vậy, đưa chúng đi bác sĩ chính là biện pháp tối ưu nhất.
Cuối cùng, một cách không thể thiếu để những con chó không bị vi khuẩn dễ xâm nhập đố là tằm cho chúng thường xuyên. Cũng như con người, chó dù là loài nào thì cũng nên sạch sẽ.
6/ Một số cách huấn luyện chó Mông cộc cơ bản
Dưới đây là một số phương pháp huấn luyện chó mông cộc cơ bản Ngân tìm hiểu được, bạn có thể tham khảo và góp ý chó Ngân qua fanpage thêm nhé.
6.1/ Hướng dẫn dạy chó mông cộc ngồi theo lệnh
Chuẩn bị một ít thức ăn, hạt khô là tốt nhất và nhè lúc chúng đang đói là tốt nhất. Cầm một ít thức ăn rồi cho chúng ngửi qua kích thích vị giác. Ra lệnh cho chúng ngồi và chỉ khi nào chúng ngồi bạn mới cho chúng ăn 1 ít. Lặp đi lặp lại như vậy tầm 20 lần và duy trì khoảng 1 tuần. Ban đầu nếu chúng không chịu ngồi thì ấn mông chúng xuống rồi cho ăn 1 tẹo, lần thứ hai dứt khoát không được cho ăn nếu chúng không ngồi.
Cũng chuẩn bị thức ăn như trên, lần này thay vì ra lệnh bạn vừa đi vừa cho chúng ăn. Tốt nhất là đi khoảng 10 20 bước chân rồi cho chúng ăn 1 lần. Có thể kết hợp việc chạy 1 đoạn nhỏ rồi lại cho ăn, cứ lặp lại như vậy khoảng 1 tuần rồi kiểm tra lại.
6.3/ Dạy chó h’mông cộc đánh hơi tìm đồ
Để dạy chó h’mông cộc tìm đồ tốt nhất bạn nên tìm một bãi đất trống để bắt đầu. Trong nhà sẽ lẫn tạp rất nhiều mùi nên quá khó để một chú chó mới vào nghề tìm được. Bạn cho chúng ngửi một đồ vật có mùi đặc trưng một chút [trết ít thức ăn lên cũng được], nhờ 1 người giữ không cho chúng nhìn. Bạn đem đồ đó giấu đi ở một chỗ khác với độ khó bắt đầu từ đặt trên mặt đất rồi chôn nó xuống.
Sau khi hoàn thành, dùng xích dắt chó đi gần khu vực đó để chúng tìm. Sau khi tìm được phải thưởng cho chúng bằng những cái vuốt ve, khen ngợi. Trong quá trình huấn luyện, bạn nâng dần độ khó tùy theo cảm nhận về sự nhạy bén của chú chó.
Trên đây chỉ là những phương pháp huấn luyện cơ bản nhưng sẽ rất hiệu quả với một chú chó thông minh như chó h’mông cộc đuôi. Vấn đề nằm ở sự kiên trì của bạn thôi, cố gắng lên.
7/ Chó H’mông cộc giá bao nhiêu? Mua, bán ở đâu tại Hà Nội & Tp. Hồ Chí Minh
7.1/ Giá chó mông cộc
Chó Mông cộc bình thường sẽ có giá rất rẻ nếu bạn tìm mua ở trên các tỉnh vùng núi phía Bắc, dao động sẽ chỉ từ 300.000 – 1.500.000 VNĐ/ bé. Đương nhiên giống cộc lửa hiện nay cũng có rất ít và hiếm nên nếu may mắn tìm được có lẽ giá cũng phải ngót ngét 10.000.000 VNĐ
Còn nếu bạn tìm mua ở những trại chó h’mông cộc đuôi Hà nội, Sài gòn hay các tỉnh thành khác thường sẽ có giá cao hơn, dao động trong khoảng 2.000.000 – 5.000.000 VNĐ tùy em.
7.2/ Tiêu chuẩn chọn chó mông cộc con
- Đầu tiên với giống chó này, một con đẹp phải là một con có đuôi cộc tịt. Nếu đuôi chúng dài hơn thà bạn mua mấy em chó dingo đông dương hay phú quốc cũng được.
- Thứ hai, mõm chó h’mông phải ngắn, nếu bạn em chó bạn mua có mõm dài thì rất có chủ của nó đã phối giống chó mông cộc với nhiều loài khác, do đó sẽ không còn thuần chủng nữa
- Thứ ba là nên chọn những bé có tai nhỏ vì về sau sẽ dựng đứng chúng lên hơn.
- Cuối cùng là nên chọn những bé đã qua 2 tháng tuổi và đạt từ 3 kg trở lên, khỏe mạnh và không có dấu hiệu bệnh tật
Ngoài ra có một mẹo chọn chó rất lạ là bạn hãy dùng một cách nào đó đốt cháy chuồng chó đang có đầy đủ những bé chó con trong đó [nhớ chuẩn bị sẵn phương án dập lửa]. Bé nào được mẹ chúng tha ra đầu tiên sẽ là bé khôn nhất trong đám. Mẹo này được truyền tai nhau ở những người nuôi chó nên Ngân chưa có dịp kiểm chứng, bạn nếu có lên vùng cao mua thì về nhớ feedback cho Ngân qua fanpage nhé.
Có thể bạn quan tâm: Chó Husky sibir giá bao nhiêu tiền?
Hi vọng bài viết giới thiệu về giống chó h’mông cộc của Tin Động Vật đã mang lại cho bạn đọc những thông tin bổ ích và thú vị nhất. Không chỉ là một thú chơi đơn thuần, việc chăm sóc và nhân giống chó H’mông cộc đuôi đã giúp bảo tồn và giới thiệu một giống chó quý của Việt Nam ra thế giới. Những chú chó tuy không to lớn nhưng mang cả cái khoáng đạt, trong lành của những thung lũng, bản làng vùng cao về với thành phố sầm uất.