Phạm một tội: Phạt tối đa 20 năm tù
Khoản 1 quy định về tù có thời hạn như sau:
“Tù có thời hạn đối với người phạm một tội có mức tối thiểu là 03 tháng và mức tối đa là 20 năm”.
Trong đó, mức phạt tù tối thiểu 03 tháng có thể được áp dụng đối với một số tội danh như:
- Tội giết hoặc vứt bỏ con mới đẻ [Điều 124];
- Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng [Điều 132];
- Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe của người khác – trường hợp chuẩn bị phạm tội [Điều 134];
- Tội hành hạ người khác [Điều 140]…
Mức phạt tù tối đa là 20 năm có thể được áp dụng đối với một số tội danh như:
- Tội hiếp dâm người dưới 16 tuổi [Điều 142];
- Tội giết người [Điều 123];
- Tội cướp tài sản [Điều 168];
- Tội cưỡng đoạt tài sản [Điều 170]…
Theo Bộ luật Hình sự 2015, tù có thời hạn tối đa là 20 năm [Ảnh minh họa]
Phạm nhiều tội: Phạt tối đa 30 năm tù
Theo quy định nêu trên, mức phạt tối đa tù đối với trường hợp người phạm một tội là 20 năm. Tuy nhiên, trong trường hợp người phạm nhiều tội, mức phạt tù của từng tội sẽ được cộng dồn thành hình phạt chung nhưng chỉ tối đa là 30 năm [điểm a khoản 1 Điều 55].
Trong thực tiễn xét xử cũng đã có không ít trường hợp người phạm nhiều tội và chỉ bị áp dụng mức phạt tù tối đa là 30 năm. Điển hình như vụ án của bầu Kiên [nguyên Phó chủ tịch HĐQT ngân hàng ACB], ông bị tuyên án: 20 tháng tù về tội Kinh doanh trái phép; 06 năm tù về tội Trốn thuế, 20 năm tù về tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản và 18 năm tù về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước gây hậu quả nghiêm trọng. Tổng mức phạt của ông là 30 năm tù.
Tù chung thân là hình phạt tù không thời hạn được áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, nhưng chưa đến mức bị xử phạt tử hình.
Không áp dụng hình phạt tù chung thân đối với người dưới 18 tuổi phạm tội.
Theo đó, tù chung thân là hình phạt tù không thời hạn được áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng, nhưng chưa đến mức bị xử phạt tử hình.
Đồng thời căn cứ theo quy định tại quy định về tù có thời hạn như sau:
Tù có thời hạn
1. Tù có thời hạn là buộc người bị kết án phải chấp hành hình phạt tại cơ sở giam giữ trong một thời hạn nhất định.
Tù có thời hạn đối với người phạm một tội có mức tối thiểu là 03 tháng và mức tối đa là 20 năm.
Thời gian tạm giữ, tạm giam được trừ vào thời hạn chấp hành hình phạt tù, cứ 01 ngày tạm giữ, tạm giam bằng 01 ngày tù.
2. Không áp dụng hình phạt tù có thời hạn đối với người lần đầu phạm tội ít nghiêm trọng do vô ý và có nơi cư trú rõ ràng.
Như vậy, có thể thấy tù chung thân không phải là tù có thời hạn là 30 năm mà tù chung thân là hình phạt tù không có thời hạn. Khi bị tuyên phạt tù chung thân thì người phạm tội có thể ở tù đến cuối đời.
Căn cứ theo quy định tại khoản 1 [được sửa đổi bởi khoản 9 ] quy định về tha tù trước thời hạn có điều kiện như sau:
Tha tù trước thời hạn có điều kiện
1. Người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm nghiêm trọng, tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng mà đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt tù hoặc người đang chấp hành án phạt tù về tội phạm ít nghiêm trọng có thể được tha tù trước thời hạn khi có đủ các điều kiện sau đây:
a] Phạm tội lần đầu;
b] Có nhiều tiến bộ, có ý thức cải tạo tốt;
c] Có nơi cư trú rõ ràng;
d] Đã chấp hành xong hình phạt bổ sung là hình phạt tiền, nghĩa vụ bồi thường thiệt hại và án phí;
đ] Đã chấp hành được ít nhất là một phần hai mức phạt tù có thời hạn hoặc ít nhất là 15 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn.
Trường hợp người phạm tội là người có công với cách mạng, thân nhân của người có công với cách mạng, người đủ 70 tuổi trở lên, người khuyết tật nặng hoặc khuyết tật đặc biệt nặng, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi thì phải chấp hành được ít nhất là một phần ba mức phạt tù có thời hạn hoặc ít nhất là 12 năm đối với trường hợp bị phạt tù chung thân nhưng đã được giảm xuống tù có thời hạn;
e] Không thuộc một trong các trường hợp phạm tội quy định tại khoản 2 Điều này.
Như vậy, trong trường hợp bạn bị tuyên phạt tù chung thân và đã được giảm thời hạn chấp hành án phạt, đồng thời đáp ứng đầy đủ các yêu cầu nêu trên thì có thể được tha tù trước thời hạn có điều kiện mà không phải ở tù đến cuối đời.
Ngoài ra, căn cứ theo quy định tại khoản 1 quy định về giảm mức hình phạt đã tuyên như sau:
Giảm mức hình phạt đã tuyên
1. Người bị kết án cải tạo không giam giữ, phạt tù có thời hạn hoặc phạt tù chung thân, nếu đã chấp hành hình phạt được một thời gian nhất định, có nhiều tiến bộ và đã bồi thường được một phần nghĩa vụ dân sự, thì theo đề nghị của cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền, Tòa án có thể quyết định giảm thời hạn chấp hành hình phạt.
Thời gian đã chấp hành hình phạt để được xét giảm lần đầu là một phần ba thời hạn đối với hình phạt cải tạo không giam giữ, hình phạt tù có thời hạn, 12 năm đối với tù chung thân.
Như vậy, khi bị tuyên phạt chung thân nếu đã chấp hành hình phạt được một thời gian nhất định, có nhiều tiến bộ và đã bồi thường được một phần nghĩa vụ dân sự, thì theo đề nghị của cơ quan thi hành án hình sự có thẩm quyền, Tòa án có thể quyết định giảm thời hạn chấp hành hình phạt.
Quy định như thế nào về giảm thời hạn chấp hành hình phạt trong trường hợp đặc biệt?
Căn cứ theo quy định tại quy định về giảm thời hạn chấp hành hình phạt trong trường hợp đặc biệt như sau:
Giảm thời hạn chấp hành hình phạt trong trường hợp đặc biệt
Người bị kết án có lý do đáng được khoan hồng thêm như đã lập công, đã quá già yếu hoặc mắc bệnh hiểm nghèo, thì Tòa án có thể xét giảm vào thời gian sớm hơn hoặc với mức cao hơn so với thời gian và mức quy định tại Điều 63 của Bộ luật này.
Theo đó, khi người bị kết án có lý do đáng được khoan hồng thêm như đã lập công, đã quá già yếu hoặc mắc bệnh hiểm nghèo, thì Tòa án có thể xét giảm vào thời gian sớm hơn hoặc với mức cao hơn so với thời gian và mức quy định tại Điều 63 của Bộ luật này.