Trong danh sách các công ty công nghệ lớn nhất thế giới năm 2022, Apple đứng đầu bảng xếp hạng trong năm thứ bảy liên tiếp.
Apple duy trì vị trí số 1 trong bảng xếp hạng công nghệ trong năm thứ bảy liên tiếp một phần nhờ vào doanh thu kỷ lục 378,7 tỷ USD, tăng gần 29% so với một năm trước đó.
Mới đây, Apple đã để danh hiệu “Công ty giá trị nhất thế giới ” rơi vào tay công ty dầu mỏ Aramco Aramco. Do giá dầu tăng vọt, Saudi Aramco, được coi là công ty sản xuất dầu lớn nhất thế giới, được định giá 2,42 nghìn tỷ USD dựa trên giá cổ phiếu của công ty này tại thời điểm đóng cửa thị trường. Trong khi đó, Apple được định giá 2,37 nghìn tỷ USD khi kết thúc giao dịch chính thức vào ngày 11/5.
Những gián đoạn trong trong chuỗi cung ứng đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến hãng công nghệ Hàn Quốc Samsung Electronics khiến công ty đã trượt 3 bậc trong bảng xếp hạng toàn cầu, trở thành công ty công nghệ lớn thứ tư thế giới, giảm so với vị trí thứ hai trong năm ngoái.
- Kinh doanh
- Quốc tế
Thứ bảy, 5/2/2022, 07:00 [GMT+7]
TSMC cam kết rót 100 tỷ USD trong 3 năm tới, còn Intel cũng có kế hoạch chi 20 tỷ USD cho hai nhà máy mới ở Arizona để tăng sản xuất chip.
Các kế hoạch tăng đầu tư, mở rộng sản xuất lần lượt được các gã khổng lồ trên thị trường bán dẫn công bố, nhằm nỗ lực đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng khi tình trạng thiếu chip toàn cầu gia tăng.
Taiwan Semiconductor Manufacturing Co [TSMC], hãng sản xuất chip theo hợp đồng lớn nhất thế giới, cho biết đang xây dựng một nhà máy trị giá 12 tỷ USD tại Phoenix, Arizona và một nhà máy khác tại Nhật Bản để tăng công suất các loại chip điện tử. Năm nay, ngân sách đầu tư của hãng sẽ tăng 4 tỷ USD, lên 44 tỷ USD cho tăng năng lực sản xuất. Đây là một phần trong cam kết chi 100 tỷ USD trong 3 năm tới của TSMC để mở rộng sản xuất, tăng sản lượng chip cung ứng cho toàn cầu.
TSMC không phải là nhà sản xuất chip duy nhất đầu tư hàng tỷ USD vào các nhà máy công nghệ cao, vốn có xu hướng mất 3-4 năm để vận hành.
Theo CNBC, một gã khổng lồ khác là Intel từng công bố kế hoạch chi 20 tỷ USD vào hai nhà máy chip mới tại Arizona. Tập đoàn này đã có mặt ở Arizona hơn 40 năm và đây là bang có hệ sinh thái bán dẫn lâu đời. Các công ty chip lớn khác có mặt ở Arizona bao gồm On Semiconductor, NXP và Microchip...
Samsung, công ty lớn nhất Hàn Quốc, chưa đưa ra kế hoạch cụ thể nào năm nay, nhưng tháng trước họ cũng tiết lộ đã chi hơn 40 tỷ USD vào lĩnh vực kinh doanh chip trong năm ngoái.
Hãng nghiên cứu Gartner cho biết, năm 2021, các công ty bán dẫn toàn cầu đã chi 146 tỷ USD để nâng cao năng lực nghiên cứu, sản xuất. TSMC, Samsung và Intel - ba trong số các hãng sản xuất chip lớn nhất thế giới - chiếm 60% trong tổng mức đầu tư này, khoảng 90 tỷ USD.
Ngoài các hãng lớn, một số nhà sản xuất chip ít tên tuổi hơn cũng đang có kế hoạch tăng chi cho sản xuất trong năm nay.
Infineon, nhà sản xuất chip có trụ sở tại Munich [Đức] ngày 3/2 cho biết sẽ chi thêm 2,4 tỷ euro [tương đương 2,7 tỷ USD] vào việc mở rộng hoạt động để đáp ứng cầu về chip trên thị trường bán dẫn.
Tuần trước, nhà sản xuất chip ST Micro cũng đề cập tới kế hoạch tăng gấp đôi khoản đầu tư trong năm nay, lên tới 3,6 tỷ USD. Năm ngoái, công ty có trụ sở chính tại Geneva, có khách hàng lớn nhất bao gồm nhà sản xuất ôtô điện Tesla và nhà sản xuất iPhone Apple, đã chi 1,8 tỷ USD để mở rộng sản xuất.
Việc mở rộng sản xuất, đầu tư của các hãng sẽ giúp một số công ty trong chuỗi cung ứng chất bán dẫn hưởng lợi.
Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, các ngành sản xuất toàn cầu vẫn phải vận lộn với tình trạng thiếu chip trong một đến hai năm nữa.
Glenn O’Donnell, Giám đốc nghiên cứu tại công ty phân tích Forrester của Forrester, nói với CNBC, nhu cầu chip sẽ tiếp tục tăng, không suy giảm. Các hãng đã chi hàng chục, thậm chí hàng trăm tỷ USD để mở rộng sản xuất, song nhà phân tích này cho rằng, các khoản đầu tư này "chưa thực sự đủ".
Trong ngắn hạn, ông dự báo sự phục hồi từ tình trạng thiếu chip sẽ rất "khó khăn". Còn về dài hạn, nguy cơ cung vượt cầu trong 2-3 năm tới "ít xảy ra", vì sẽ mất một thời gian để xây dựng các nhà máy sản xuất chip mà các hãng công bố gần đây.
Anh Minh [theo CNBC]
Việc thiếu hụt nguồn cung chip bán dẫn cần thiết trong nhiều lĩnh vực điện tử từ ô tô, điện thoại thông minh đến đồ gia dụng xảy ra từ đầu năm 2020 đã chấm dứt trong quý 3.2022 - đánh dấu chu kỳ tăng trưởng ngành bán dẫn bắt đầu chậm lại.
Nội dung chính:
Nguồn cung chip bán dẫn toàn cầu chính thức chấm dứt tình trạng thiếu hụt. Hiệu ứng ghi nhận sai lệch nhu cầu trong chuỗi cung ứng là một phần nguyên nhân tăng lượng chip tồn kho. Ngành bán dẫn toàn cầu bước vào chu kỳ tăng trưởng chậm lại.
Hàng tồn kho tại các nhà cung cấp chất bán dẫn hàng đầu thế giới như Intel, TSMC và Micron tăng vọt, thể hiện qua báo cáo tài chính quý III/2022. Việc thiếu hụt nguồn cung ứng chất bán dẫn toàn cầu đã thực sự chấm dứt sau hơn 2 năm. Đây là nguyên liệu chính để sản xuất chip bán dẫn - một thiết bị không thể thiếu trong hầu hết các vật dụng điện tử như điện thoại, ô tô, đồ gia dụng…
Nhu cầu mua máy tính để làm việc từ xa không còn, áp lực lạm phát cũng khiến người tiêu dùng chùn tay mua sắm điện thoại thông minh hay đồ gia dụng.
Thậm chí nhu cầu sử dụng chip cho trung tâm dữ liệu và smartphone cao cấp, dù hiện tại còn mạnh, cũng có xu hướng yếu dần.
Lợi nhuận các hãng chip suy giảm
“Nhu cầu chững lại đột ngột và rõ ràng đã vượt quá dự báo ban đầu của chúng tôi và hiện đang có tác động lên toàn ngành sản xuất chất bán dẫn trên chuỗi cung ứng đồ điện tử”, CEO của Intel Pat Gelsinger cho biết.
Trong quý III, lợi nhuận ròng của Intel giảm 85% so với một năm trước đó.
Samsung Electronics cũng thông báo lợi nhuận hoạt động trong mảng bán dẫn sụt giảm 49% so với cùng kỳ.
Những công ty chuyên về chip nhớ còn thiệt hại nhiều hơn so với công ty sản xuất bộ vi xử lý như Intel hay hàng điện tử như Samsung. Công ty Mỹ Western Digital báo cáo lợi nhuận ròng giảm tới 96%.
Thậm chí hãng bán dẫn Đài Loan TSMC, dù có lợi nhuận ròng tăng 80% trong quý này nhờ gần như độc quyền cung ứng loại chip 5-nanomet cao cấp, cũng cho biết nhu cầu cho một loại chip khác [7-nanomet] đã giảm nhẹ. C. C. Wei, CEO của TSMC dự đoán khách hàng sẽ đặt mua ít lại vào khoảng nửa đầu năm 2023.
Khó khăn của chuỗi cung ứng
Năm 2020, nhu cầu tiêu dùng đồ điện tử tăng đột biến, cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung và đứt gãy chuỗi cung ứng do đại dịch COVID-19 khiến mức độ thiếu hụt nguồn cung chất bán dẫn bị khuếch đại lên nhiều lần.
Rào cản trong việc gia nhập hay mở rộng sản xuất bán dẫn bao gồm: chi phí đầu tư ban đầu hàng tỷ USD; mất khoảng 2 năm để xây dựng, lắp đặt và đưa vào vận hành một nhà máy đúc chip, trong khi các sản phẩm chip lại nhanh lỗi thời.
Chính hai áp lực trên đã tạo ra hiệu ứng Bullwhip [hay còn gọi là hiệu ứng cái roi da]: thông tin về nhu cầu thị trường đi từ người tiêu dùng, qua nhà bán lẻ, phân phối đến hãng sản xuất và nhà cung ứng bị phóng đại trên chuỗi cung ứng bán dẫn.
Nỗi lo khan hàng khiến các hãng sản xuất xe ô tô và đồ điện tử đặt hàng mạnh vào các quý trước, khiến lượng chip tồn kho bắt đầu dôi dư. Khi nhu cầu tiêu thụ giảm, họ bắt đầu đặt mua chip ít lại trong quý III.
Hãng xe hơi Toyota, dù cho biết vẫn thiếu chip để sản xuất một số linh kiện, nhưng nhìn chung tình hình thiếu hụt đã qua đi.
Ở cuối “chiếc roi da”, các hãng sản xuất chip đang phải điều chỉnh lại sản lượng. Hãng chip TSMC cân nhắc ngừng đầu tư xây dựng một nhà máy mới ở Nhật Bản, do giảm lượng tiêu thụ, một phần vì lệnh cấm xuất hàng cho Trung Quốc, theo WSJ .
Ảnh minh hoạ: Hiệu ứng Bullwhip phản ánh nhu cầu tiêu dùng bị bóp méo trên chuỗi cung ứng bán dẫn.
Tăng trưởng ngành bán dẫn bắt
đầu chậm lại
Theo dữ liệu của công ty nghiên cứu thị trường bán dẫn WSTS, tháng 7 năm nay, doanh thu chip bán dẫn toàn cầu lần đầu tiên giảm 2% so với cùng kỳ, sau hơn hai năm tăng liên tục. Đến tháng 8, con số sụt giảm là 4%.
WSTS dự báo thị trường bán dẫn sẽ tăng trưởng chậm lại, chỉ còn 13,9% trong năm nay và 4,6% cho năm sau.
Hãng nghiên cứu Omdia của Anh thậm chí còn dự báo tình hình tồi tệ hơn, thị trường chất bán dẫn có thể giảm 0,2% trong năm 2023.
“Lượng đặt hàng dự trữ chip giảm chưa từng thấy”, CEO Sanjay Mehrotra của Micron cho biết. Nhu cầu tiêu thụ giảm, khiến các công ty công nghệ và điện tử tiêu dùng đặt mua ít lại. Điều này kéo giá chip xuống thấp.
Theo công ty nghiên cứu thị trường TrendForce, giá loại chip NAND giảm 13-18% trong quý III so với cùng kỳ, trong khi DRAM giảm từ 10-15%. Chip DRAM dự kiến còn giảm mạnh hơn trong quý sau.
NAND là loại chip nhớ không cần nguồn điện để duy trì dữ liệu, có tốc độ đọc ghi nhanh chóng và độ bền cao, được dùng để làm ổ cứng, thẻ nhớ USB. Trong khi đó, DRAM là loại chip nhớ động, cần đến nguồn điện, áp dụng phổ biến làm bộ nhớ chính trong máy tính và card đồ họa.
Thị trường cho các thiết bị sản xuất chip cũng thu hẹp lại, khi Mỹ cấm các hãng dùng công nghệ bản quyền Mỹ bán sang Trung Quốc - thị trường tiêu thụ hàng đầu thế giới về các sản phẩm máy quang khắc - loại máy dùng trong sản xuất chip bán dẫn.
Hãng sản xuất máy quang khắc Hà Lan ASML hồi tháng 10 đã yêu cầu nhân viên quốc tịch Mỹ ngừng cung cấp dịch vụ cho khách hàng Trung Quốc.
Tồi tệ hơn, vì ngành công nghiệp bán dẫn luôn được coi là chỉ báo sớm cho nền kinh tế thế giới, xu hướng suy giảm của ngành cho thấy kinh tế toàn cầu đang bắt đầu bước vào suy thoái.