Cách lập kế hoạch sản xuất ngành may

1. TRÖÔØ NG ÑAÏI HOÏ C SÖ PHAÏM KYÕ THUAÄ T TP. HOÀ CHÍ MINH KHOA COÂNG NGHEÄ MAY THÔØI TRANG ----------------- TRAÀN THANH HÖÔNG G IAÙO TRÌNH MOÂN HOÏC L AÄP KEÁ HOAÏCH SAÛN XUAÁT NGAØNH MAY TRÖÔØ NG ÑAÏI HOÏ C SÖ PHAÏM KYÕ THUAÄT TP. HOÀ CHÍ MINH [ LÖU HAØN H NOÄI BOÄ] - 2007-
2. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn TRÖÔØ NG ÑAÏI HOÏ C SÖ PHAÏM KYÕ THUAÄ T TP. HOÀ CHÍ MINH KHOA COÂNG NGHEÄ MAY THÔØI TRANG ----------------- TRAÀN THANH HÖÔNG G IAÙO TRÌNH MOÂN HOÏC M LAÄP KEÁ HOAÏCH SAÛuat TP. HC T N XUAÁ y th K NGAØNHmMAY ha Su p DH g ruon n©T quye an B TRÖÔØ NG ÑAÏI HOÏ C SÖ PHAÏM KYÕ THUAÄT TP. HOÀ CHÍ MINH [ LÖU HAØN H NOÄI BOÄ] - 2007- Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn
3. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn MUÏC LUÏC Trang Lôø i noù i ñaàu .....................................................................................................................3 Phaàn 1 : Toå ng quan veà laäp keá hoï ach saûn xuaá t ...........................................................4 Baø i 1 :Nhöõng lyù luaän chung veà laäp keá hoaï ch saûn xuaá t ..........................................4 I. Khaùi nieäm veà laäp keá hoaï ch saûn xuaát ...........................................................4 Heä thoáng veà caùc loaïi keá hoaï ch ....................................................................5 II. III. Vai troø cuû a vieä c laäp keá hoaïch ......................................................................6 IV. Caù c böôù c laäp keá hoaï ch .................................................................................6 Baø i 2: Moä t soá vaán ñeà caàn quan taâm veà coâ ng taù c laä p keá hoaïch saû n xuaát ..............9 HCM TP. Ñaùn h giaù veà keá hoaï ch saûn xuaát....................................................................9 I. huat Ky t II. Nhöõng yeáu toá aûnh höôûng tôù i vieä c laäp KHSX ..............................................9 pham H Su III. Qui trình thöïc hieän KHSX ............................................................................11 Phaân tích caùc hoaït ñoäng laäp uong D khoâ ng thaønh coân g ..............................12 KHSX IV. © Tr n .................................................................................13 quye V. Laäp lòch trình saûn xuaát Ban Phaàn 2 : Laäp keá hoaï ch saûn xuaát ngaø nh May ..............................................................20 Baø i 1: Tìm hieå u veà phoøng keá hoaï ch trong xí nghieäp may ............................................20 Vai troø, nhieäm vuï cuû a phoøng keá hoaïch trong xí nghieäp may .....................20 I. Cô caáu nhaân söï cuû a phoøng keá hoaïch ...........................................................21 II. III. Caù c ñieàu kieän ñeå trôû thaønh nhaân vieân phoøng keá hoaïch..............................21 IV. Coâng taù c thoâng tin lieâ n laï c trong phoøn g keá hoaïch ......................................22 Coâng taù c quaûn lyù nhaân söï trong phoøng keá hoaï ch ........................................22 V. Baø i 2: Laäp keá hoaï ch saûn xuaát trong xí nghieäp May .....................................................23 I. Laäp keá hoïach saûn xuaát vôù i kho nguyeân phuï lieäu ........................................23 II. Laäp keá hoaïch cho quaù trình saû n xuaát ..........................................................31 1. Laäp keá hoaï ch cho boä phaän chuaån bò saû n xuaát ..............................................34 2. Laäp keá hoaï ch saûn xuaát cho phaân xöôûng caét ................................................36 3. Laäp keá hoaï ch saûn xuaát cho phaân xöôûng may ...............................................42 4. Laäp keá hoaï ch saûn xuaát cho phaân xöôûng hoaøn thaønh ..................................45 5. Keá t thuù c quaù trình laäp keá hoaïch saûn xuaá t .....................................................46 Baø i 3: Quaûn trò caùc thoâ ng tin lieâ n quan ñeán laäp keá hoaï ch............................................47 1 Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn
4. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn I. Quaûn lyù caù c hôïp ñoàng ..................................................................................47 Quaûn lyù caù c thoâng tin veà nguyeân phuï lieäu ..................................................47 II. III. Quaûn lyù caù c thoâng tin trong quaù trình saûn xuaát ..........................................48 IV. Quaûn lyù nhaân söï ...........................................................................................48 Baø i 4: Hôïp ñoàng gia coâng quoá c teá ..........................................................................50 Khaùi nieäm veà gia coâ ng quoác teá ...................................................................50 I. II. Hôïp ñoà ng gia coâng .......................................................................................50 III. Quyeàn vaø nghóa vuï cuû a caùc beân ...................................................................51 IV. Döï thaûo hôïp ñoàng gia coâng .........................................................................52 V. Moät soá vaán ñeà caàn bieát khi soaïn thaûo hôïp ñoàng gia coâ ng nöôùc ngoaøi.......52 1. Incoterms .........................................................................................................52 2. Thanh toaùn quoác teá ........................................................................................54 3. Caù c chöù ng töø thöôøn g söû duïng tron kinh doanh xuaát khaåu ngaø nh May ........56 HCM TP. Taøi lieäu tham khaûo .............................................................................................58 huat Ky t pham H Su ng D Truo © uyen an q B 2 Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn
5. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn Laäp keá hoaï ch laø moät chöù c naêng cô baûn cuûa toå chöùc quaûn lyù vaø coù taàm quan troïng heá t söùc to lôùn ñoá i vôù i hieä u quaû saû n xuaá t cuû a moät doanh nghieäp may. Vì leõ ñoù , laä p keá hoaïch coøn ñöôïc xem laø bí quyeá t kinh doanh, vaø haà u nhö ngöôø i ta khoân g thích phoå bieán cho nhau. Vôù i ngaøn h May hieän nay, coâng taùc laäp keá hoaï ch thöôøn g do caùc nhaân vieâ n toá t nghieä p caùc tröôøng kinh teá , taø i chính ñaûm nhaän. Do ñoù, ñoâ i khi xaûy ra moät soá baá t lôïi, khoân g giaû i quyeá t ñöôïc caù c vaán ñeà phaù t sinh trong thöï c teá, do ñoä i nguõ naø y coøn thieáu nhöõng hieå u bieá t veà ngaønh may. Beân caïnh ñoù, vieä c ñaøo taïo moä t löï c löôïn g caù n boä kyõ thuaä t ngaønh May töø laâu ñaõ trôû thaønh nhieäm vuï chính yeáu cuûa Khoa Coâng ngheä May vaø Thôø i trang Tröôøng Ñaïi hoïc Sö phaïm Kyõ thuaä t. Maëc duø vaä y, cho ñeán nay, nhöõng taø i lieäu chuyeâ n ngaønh may vaãn coøn quaù ít oûi, khoù ñaùp öùng ñöôï c nhu caàu hoï c taäp cuû a sinh vieân. Nhaä n thöùc ñöôï c nhöõng ñieà u naøy, chuùn g toâi maïnh daïn bieân soaïn taäp giaùo trình moân hoï c Laä p Keá hoaï ch saûn xuaát ngaø nh may nhaèm trang bò cho Sinh vieân nhöõnM kieán thöùc cô baûn, P. HC g toång quaù t vaø khoa hoï c veà coâng taù c Laäp keá hoaïch saûn xuaátthuatnT may. Taäp taø i lieäu ñaõ coá ngaø h Ky gaéng trình baøy vaán ñeà Laäp keá hoaïch nhö moä t boä phaän m a coâ ng taùc quaûn trò doanh nghieäp. Vì pha cuû Su leõ ñoù, taø i lieäu naøy khoâng chæ giuùp sinh vieâg DH theâm kieán thöù c veà Laäp keá hoaïch saûn xuaá t maø n n coù uo vôù r coøn laø taøi lieäu tham khaûo toá t ñoá i © Ti caùc caùn boä quaûn lyù trong doanh nghieäp may, ñeå moï i yen u ngöôø i cuøng yù thöùc ñaày ñuûn q veà coâng taù c Laä p keá hoaïch saûn xuaát ngaønh may. Ba hôn Ñeå hoaøn taá t noä i dung giaù o trình naøy, ngöôøi bieân soï an ñaõ traûi qua nhieàu naêm kinh nghieäm trong giaû ng daïy, quan saùt thöïc teá, tham khaûo taø i lieäu, trao ñoå i thoâng tin vôù i caù c doanh nghieäp trong ñòa baøn Thaønh phoá Hoà Chí Minh, . Tuy nhieân, do khaû naêng vaø ñieàu kieän coù haïn, taäp taøi lieäu chaé c chaén khoâng traùnh khoûi nhöõ ng thieáu soù t. Raát mong nhaän ñöôï c söï goù p yù cuû a Quí Thaày Coâ vaø Baïn ñoïc. Ngaøy 30 thaùng 6 naêm 2007 Ngöôø i bieân soaïn ThS. Traàn Thanh Höông 3 Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn
6. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn TOÅNG QUAN PHAÀN I : VEÀ LAÄP KEÁ HOAÏCH SAÛN XUAÁT BAØ I 1 : N HÖÕNG LYÙ LUAÄN CHUNG VEÀ LAÄP KEÁ HOAÏCH SAÛN XUAÁT I . KHAÙ I NIEÄM VEÀ LAÄ P KEÁ HOAÏCH SAÛN XUAÁ T: Laäp keá hoaïch saûn xuaá t laø vaán ñeà cô baûn nhaá t trong caùc chöù c naêng quaûn lyù, bôû i vì noù gaén lieàn vôùi vieäc löï a choïn chöông trình haønh ñoä ng trong töông lai. Chaún g nhöõng laäp keá hoaïch laø moät chöùc naên g quaûn lyù cô baûn cuû a caùc nhaø quaû n lyù ôû moã i caáp trong moä t toå chöù c , maø caùc chöù c naêng coø n laï i cuûa nhaø quaûn lyù cuõng phaûi döïa treân noù ñeå tieán haønh cho toá t. Tuøy theo thuyeá t quaûn lyù saûn xuaát cuûa caù c nhaø nghieân cöù u khaù cPnhauM ngöôø i ta chia ra . HC maø uat T y th caù c chöù c naêng quaûn lyù theo caùc heä thoán g khaùc nhau : am K h Su p Heä thoá ng 4 chöùc naê ng : Chöùc naên g laäp keá hoaï ch: döï k ieán ong DHi dung caà n phaûi laøm vaø thôøi gian caàn phaûi tieán caù c noä u © Tr yen haønh. qu Chöùc naê ng xaây döïBantoå chöù c : trong ñoù ta qui ñònh roõ caùc coâ ng vieäc caà n phaû i tieá n haønh ng ñeå ñaït ñöôï c muïc tieâu sau cuøng keå caû taàng vó moâ vaø vi moâ . Chöùc naên g xaù c ñònh bieân cheá : caàn bieát roõ raèng trong moã i boä phaän coù bao nhieâu ngöôø i [cô caá u nhaâ n söï] vaø caù c nhieäm vuï cuï theà cuûa caùc thaønh vieân ñeå cho hoaï t ñoäng saûn xuaát ñöôï c tieán haønh nhòp nhaøng. Chöùc naê ng laõnh ñaïo vaø kieåm tra: laø ñeà ra nhöõng phöông höôùng quaûn ly ù trong töøn g thôø i kyø, ñoàn g thôø i kieåm tra tieán ñoä vaø chaát löôïng coâng vieäc ñaõ hoaøn taá t. Heä thoá ng 5 chöùc naê ng : theo heä thoáng naøy, coù nhaán maï nh ñeán taàm quan troïng cuû a coâng taùc phoá i hôïp , ñieàu haønh saûn xuaá t cuûa caù c boä phaän trong toaøn coâng ty. Chöùc naêng thieát keá [ thieá t laä p chöông trình haønh ñoäng ] Chöùc naêng toå chöù c Chöùc naêng chæ huy. Chöùc naêng phoái trí. Chöùc naêng kieåm soaù t. Qua caù c chöù c naên g vöøa keå treân, ta thaáy roõ, duø theo heä thoáng naøo ñi nöõa , nhaø quaûn lyù seõ vaãn phaûi toå chöùc , xaùc ñònh bieân cheá, laõnh ñaïo vaø kieåm tra toaøn boä caù c hoaït ñoäng saûn xuaá t ñang dieãn ra phuï thuoä c vaøo vieä c ñaõ thöï c hieän ñöôïc bao nhieâu phaàn traêm cuû a keá hoaïch ñaõ ñeà ra ban ñaàu . Vaäy, laäp keá hoaï ch coù nghóa laø caàn phaûi xaùc ñònh tröôù c xem laøm caùi gì, khi naøo laøm, ai laøm, laøm ôû ñaâu, taïi sao laøm, vieä c laäp keá hoaïch laø baéc moä t nhòp caà u töø traïng thaùi hieän taï i cuû a chuùn g ta tôù i ñieåm maø ta muoán coù trong töông lai. Noù khoân g chæ bao goàm moät caùch roõ reä t caù c 4 Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn
7. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn söï vieä c môùi maø coøn coù nhöõng saùng kieán hôïp lyù vaø khaû naê ng phaû i laøm gì, noù seõ laøm cho caù c coâng vieäc coù theå xaû y ra seõ khoân g xaûy ra khaù c ñi. Maë c duø, ít khi coù theå döï ñoaùn chính xaù c veà töông lai vaø caù c söï kieän chöa bieát tröôù c coù theå gaây trôû ngaï i cho keá hoaïch ñaõ döï ñònh tröôù c, nhöng neáu khoâng coù keá hoaï ch thì haønh ñoän g cuû a con ngöôø i seõ ñi ñeán choã voâ muïc ñích, maá t phöông höôùng vaø ñi ñeán phoù thaùc cho may ruû i. Nhö vaäy , ta coù theå hieåu raèng : vieäc laäp keá hoaïch saûn xuaát laø phaûi xaùc ñònh tröôù c, döï kieán tröôùc moät caùch coù heä thoáng taát caû nhöõng coâng taùc caàn vaø phaûi coá gaéng laø m ñöôïc, nhaèm ñaït ñöôïc nhöõng muï c tieâu cuoái cuøng cuûa coâng taùc trieån khai saûn xuaát . Ñieàu naøy aûnh höôûng raá t lôùn ñeán caù c muï c tieâu : Naêng suaá t- chaá t löôïng cuûa saû n phaåm thôø i gian giao haøng lôïi nhuaän uy tín cuûa doanh nghieäp. Vì theá, coù theå coi ñaây laø moä t khaåu hieäu vaø laø moät chöông trình haønh ñoäng trong moï i coâng ty. Coù theå hieåu moät caù ch roõ raø ng hôn: vieäc laäp keá hoaïch saûn xuaát laø xaâ y döïng neân caù c coâng vieä c cuï theå vaø vaïch ra tieán trình thöï c hieän chuùng phuø hôïp vôùi caù c ñieàu kieän ñaõ coù saün vaø caù c ñieàu kieän coù theå ñaït ñöôï c nhaèm ñaït ñöôï c muï c tieâu ban ñaàu cuûa nhaø saûn xuaát HCM TP. II. HEÄ THOÁ NG VEÀ CAÙ C LOAÏI KEÁ HOAÏCH : uat Caàn phaân bieä t roõ caùc loaïi keá hoaï ch ñeå laä p keá hoaïchKchohcoù hieäu quaû. Tuøy theo tính chaá t yt m cuï theå cuûa caù c hoaï t ñoäng caàn coù trong töông laiSu pha i ta phaân chia caù c loaï i keá hoaïch nhö maø ngöôø H ng D Truo sau: © 1. Keá hoaï ch veà vieäc thöïc hieän en c chieán löôï c: phaûn aùnh laõnh vöïc roäng lôùn trong hoaït ñoäng uy caù an q B cuû a doanh nghieäp. Thuaä t ngöõ chieá n löôï c thöôøng ñöôï c duøng theo 3 yù nghóa phoå bieán nhaá t laø : - Caù c chöông trình haønh ñoäng toång quaù t vaø söï trieån khai caùc nguoàn löï c quan troïng ñeå ñaï t ñeán muï c tieâ u toaøn dieän. - Chöông trình caùc muï c tieâu cuû a moät toå chöù c vaø nhöõng thay ñoåi cuûa noù, caùc nguoàn löïc ñöôï c söû duïng ñeå ñaï t ñöôï c caùc muï c tieâu naøy, caù c chính saù ch ñieàu haøn h vieä c thu nhaäp, söû duïng vaø boá trí caùc nguoàn löï c naøy. - Chöông trình caù c muï c tieâu daøi haïn, cô baûn cuû a moä t doanh nghòeâ p vaø löï a choïn caù c ñöôøng loái hoaït ñoän g vaø phaân boá caùc nguoà n löïc caàn thieát ñeå ñaït ñeá n muïc tieâu naø y. Ngoaøi ra, trong keá hoaïch veà vieäc thöï c hieän keá hoaï ch chieá n löôïc , ngöôø i ta coøn quan taâm ñeán vieä c phaân loaïi sau: Keá hoaïch veà vieäc thöï c hieä n caù c chính saù ch Keá hoaïch veà vieäc thöï c hieä n caù c qui taéc Keá hoaïch veà vieäc thöï c hieä n caù c chöông trình Keá hoaïch veà vieäc thöï c hieä n caù c ngaân quó 2. Keá hoaï ch veà vieä c thöï c hieän moät muï c ñích [ h ay moät nhieäm vuï ôû taàng vó moâ] : ñaây laø coâng taùc caàn ñaï t tôùi cuû a caùc doanh nghieäp trong heä thoán g quoá c gia. Ví duï: - Vôùi nhaø saûn xuaá t, keá hoaïch ñaë t ra laø phaû i laøm sao saûn xuaá t vaø phaân phoá i saûn phaåm ñeán taän tay ngöôø i tieâu duøng [ phuø hôïp vôù i chieán löôï c chung cuûa toaøn quoá c gia]. 5 Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn
8. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn Coâng vieä c cuû a toøa aùn laø laøm theá naøo giaû i thích vaø aùp duï ng luaät phaùp phuø hôïp [ vôù i theå - cheá chung cuû a toaøn quoác gia]. Coâng vieäc cuû a nhaø tröôøng laø giaûng daïy vaø nghieân cöùu . - c. K eá hoaï ch veà vieä c thöïc hieän caù c muï c tieâu boä phaän [hay muï c tieâu ôû taàng vi moâ ]: Ñaây laø nhöõn g keá hoaïch heá t söù c cuï theå cuûa doanh nghieäp nhaèm ñaï t ñöôïc caùc muï c tieâu chuû yeá u vaø gìn giöõ sao cho caù c muïc tieâu naøy khoâng ngoaø i chieán löôï c kinh doanh, söï phaù t trieån veà kinh teá cuû a caû quoá c gia. Ví duï: keá hoaïch cuû a caû doanh nghieä p laø laøm theá naøo ñaït ra lôï i nhuaä n sau quaù trình saûn xuaát Caù c muï c tieâ u naøy thöôøn g ñöôï c thieá t keá cho phuø hôïp vôùi nhau, khaù c nhau laø ôû choã muïc tieâu bieän phaùp khoâng theå moä t mình ñaûm baûo hoaøn taá t ñöôïc muïc tieâu cuû a toaøn coâng ty. III. VAI TROØ CUÛA VIEÄC LAÄ P KEÁ HOAÏ CH: Trong quaù trình saû n xuaát, vieä c laäp keá hoaïch giöõ moä t vai troø heá t söù c quan troïng, noù goùp HCM TP. phaàn giuùp doanh nghieäp: huat Ky t - ÖÙng phoù vôù i söï baát ñònh vaø söï thay ñoåi. am u Su ph - Taäp trung khaû naêng chuù yù vaøo caùc muï c tieâH ñaõ ñònh D - Taïo khaû naên g taùc nghieäp veà kinh ruong m chi phí veà saûn xuaát, giaûm thôø i gian, giaûm coâng Tteá [giaû © uyen an q söùc ] B - Thuaän lôï i cho vieäc kieåm tra quaù trình thöï c hieän keá hoaïch. IV. CAÙ C BÖÔÙ C LAÄ P KEÁ HOAÏ CH : 1. Böôù c 1: Nhaä n thöùc cô hoä i Phaân tích tình huoáng caïnh tranh [ phaân tích muïc tieâu kinh teá xaõ hoä i ]: a. Tìm hieåu thöïc traïng, xu höôùng bieá n ñoå i cuûa xaõ hoä i - Tìm hieåu caùc nhu caàu, mong ñôï i cuûa xaõ hoä i - Nhaän daïng nhöõng ñaë c ñieåm kinh teá cuû a ngaønh mình vaø cuû a muïc tieâu hoaït ñoäng - Nhaän daïng nhöõ ng yeáu toá quan troïng cho söï phaùt trieån cuûa ngaønh ngheà maø doanh nghieäp - ñang hoaït ñoäng - Nhaän daïng vò trí caïnh tranh töông ñoá i giöõ a caùc ngaøn h trong neàn kinh teá ñeå tìm kieám vaø ñaùnh giaù cô hoäi phaù t trieån cuû a doanh nghieä p. - Ñaùn h giaù nhöõng ñe doï a coù theå xuaát hieä n töø phí nhöõng ñoá i thuû caïnh tranh. b. Phaân tích tình traïng noäi taïi cuûa doanh nghieäp : - Ñaùn h giaù keá t quaû thöï c teá cuûa doanh nghieäp - Thöï c hieä n vieä c phaân tích TWOS: Moái ñe doïa [ Threats - T] Cô hoä i [Opportunities O] Theá yeáu [Weakness W] Theá maïn h[Straight S] 6 Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn
9. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn 2. Böôù c 2 : Laäp caù c muï c tieâu: Khi phaân tích caù c yeáu toá ñeå tieán haønh laäp caù c muï c tieâu, caàn xaù c ñònh muïc tieâ u töø nhoû ñeán lôùn, töø gaàn tôù i xa, töø vi moâ ñeá n vó moâ vaø tính toaùn tröôù c muï c tieâu cuoái cuøng caàn ñaï t tôù i cuû a doanh nghieäp laø gì ñeå töø ñoù xaùc ñònh keá hoaïch cho phuø hôïp. 3. Böôù c 3: Xem xeù t caù c tieàn ñeà laäp keá hoaïch Caàn coù nhöõng nhaän thöù c roõ raøng, kyõ caøn g vaø nhieàu maët treân nhieàu phöông dieän ñeå coù hieåu bieát veà nhöõn g cô sôû, nhöõng tieàn ñeà cuû a doanh nghieäp ñang coù . Vieä c phaân tích naøy caøng kyõ löôõng, ñaày ñuû bao nhieâ u thì caøng giuùp cho doanh nghieäp traù nh ñöôïc nhieàu söï ruûi ro trong kinh doanh baáy nhieâu. 4. Böôùc 4: Xaùc ñònh phöông aùn : Khi xaây döïng phöông aùn, thöôø ng ta thieá t laäp nhieàu phöông aùn vôù i caù c caùch thöï c hieän khaùc nhau nhaèm ñaït ñöôïc caùc muï c tieâu boä phaän. Coù nhö vaäy, ta môù i coù theå coù ñieàu kieä n caân M nhaéc phöông aùn naøo laø thích hôïp nhaát ñoái vôù i caùc muï c tieâ u boä phaän ñaõ HC. TP. coù huat Ky t am 5. Böôùc 5: So saùnh caù c phöông aùn ñaõ ñeà ra: ph H Su ng D Truo © uyen gian Chi phí an q Phöông aù n Thôø i Coâng söùc Naên g löïc B 1 2 3 Khi tieán haø nh so saùnh caùc phöông aùn ñaõ ñeà ra caàn laäp baûng thaät tæ mæ caù c noäi dung caàn ñaï t ñöôï c cuû a caùc phöông aùn. Toá t nhaát, ta neân duøng phöông phaù p cho ñieåm ñeå deã daøng thuaän lôïi khi löï a choïn phöông aùn sau cuøng cuû a vieä c laäp keá hoaï ch. 6. Böôùc 6: Choïn phöông aù n Sau khi ñaõ tính toaùn, so saùnh, löï a choïn giöõa caùc phöông aùn, ta caàn ñi ñeán quyeá t ñònh ñeå choïn phöông aùn toái öu. Ñoá i vôùi doanh nghieäp, ta caàn thieát phaûi xaù c ñònh theâm moä t soá yeáu toá nhö sau: - Phöông aùn ñaõ khaû thi hay chöa - Nhöõng yeâu caàu thieát yeáu ñeå phöông aùn coù theå hoaøn thieän ñöôï c - Caù c bieän phaùp nhaèm thöï c hieän toá t phöông aùn - Caàn phaûi toå chöù c thöï c hieän nhö theá naøo . Toùm laï i, khi xem xeùt, so saù nh löï a choïn quyeá t ñònh cho moä t phöông aùn, caàn ñaùp öùng ñöôïc caù c tieâu chuaån sau: Phuø hôï p vôù i nhöõng nhu caàu cuû a muï c tieâu Ñaùp öùng ñöôïc yeâu caàu cuû a caïnh tranh Phuø hôï p vôù i muï c tieâu cuûa doanh nghieäp 7 Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn
10. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn Phuø hôï p vôù i chu kyø soán g cuûa saûn phaåm 7. Böôùc 7: Laäp keá hoaï ch hoã trôï: Sau khi ñaõ choïn moä t phöông aùn, ta caàn ngoài laï i vaø phaân tích thaät kyõ caøng yeáu toá laøm theá naøo ? . Traû lôø i caâ u hoû i laøm theá naøo laïi phaùt sinh ra moä t loaït nhöõng muï c tieâ u môù i vaø ñoø i hoû i phaûi coù nhöõng keá hoaï ch ñeå ñaù p öùng nhöõn g muï c tieâ u naøy. Ñaây chính laø nhöõng keá hoaï ch hoã trôï cho vieäc thöïc hieä n muïc tieâu ban ñaà u [phöông aù n ñaõ choïn]. Caùc keá hoaïch hoã trôï naøy ñöôï c xem nhö caùc keá hoaïch con vaø caùc böôùc thöï c hieän laïi quay trôû veà böôù c 1. 8. Böôùc 8: Soá hoaù baèn g caù c keá hoaï ch ñeå laä p ngaân quó: Sau quaù trình chuaån bò kyõ caøng caù c keá hoaï ch thöï c hieän, ta caàn phaû i soá hoù a caùc keá hoaï ch ñoù baèng caùc soá lieä u cuï theå . Caù c soá lieäu naøy coù nhieäm vuï caên chænh cho quaù trình thöï c hieän keá hoaïch ñi ñuùng höôùng. Coâng vieäc soá hoùa naøy thöôøng bao goàm : - Laäp ñöôïc tieán ñoä, thôø i gian giao nhaän haøng - Tìm hieåu ñöôï c soá löôïng saûn xuaát, giaù baùn bao nhieâu, naê ng suaá t nhö theá naøo HCM TP. - Chi phí cho caùc taùc nghieäp caàn coù huat Ky t - Chi phí cho trang thieá t bò caàn coù . pham H Su - Khaû naêng thu hoài voán. ng D Truo © uyen an q B 8 Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn
11. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn M OÄT SOÁ VAÁN ÑEÀ CAÀN QUAN TAÂM BAØI 2: VEÀ COÂNG TAÙC LAÄP KEÁ HOAÏCH SAÛN XUAÁT Ñ AÙNH GIAÙ VEÀ KEÁ HOAÏ CH SAÛN XUAÁ T: I. Trong moät xí nghieäp coâng nghieä p noùi chung vaø xí nghieäp may noù i rieâng, muoán hoaøn thieän quaù trình saûn xuaá t moä t saûn phaåm, caàn thieá t phaûi coù ñaày ñuû caùc yeáu toá sau: Con ngöôø i Cô sôû vaä t chaát Nguyeân vaät lieäu . Söï keát hôïp haø i hoø a vaø söû duïng coù hieäu quaû nhöõ ng yeáu toá noùi treân coù ñöôï c do söï ñoùng goùp to lôùn cuûa coâng taù c laäp keá hoaïch saûn xuaát [ KHSX]. Ñeå ñaït ñöôï c muïc tieâu cuû a vieä c laäp KHSX thì noù phaûi mang ñaà y ñuû caù c tính chaát sau: - Tính caân ñoái: saû n xuaá t ñöôï c coi laø caân ñoái khi töông quan giöõ a 3 yeáu toá : con ngöôø i cô sôû vaä t chaát, nguyeân vaät lieäu ñöôï c xaùc laäp treâ n cô sôû keát hôïp chaët cheõ chuù ng vôùi nhau, khoâng chæ trong khoâ ng gian toaøn xí nghieäp maø töøng phaân xöôûn g saû n xuaát maø coøn coù caû theo thôø i gian, phaïm vi ca saûn xuaá t, ngaøy saûn xuaát. - Tính nhòp nhaøn g: coâng vieä c ñöôï c tieán haøn h thöôøn g xuyeân, ñeàu ñaën , khoâng neân quaù caäp HCM raäp hoaëc thaû nh thôi. Vieä c caân nhaé c cho keá hoaï ch nhòp nhaøng phuï thuoäc raát nhieàu vaøo tieán TP.. ñoä saûn xuaá t vaø döï kieá n phaân coâng keá hoaïch haøng thaùn g, quí,at m thu naê n g Ky - Tính song song: cuøng luùc tieán haønh taá t caû caùc coâam vieä c treân taát caû caù c daây chuyeà n saûn ph xem Su xuaát. Khi laäp keá hoaïch, caàn caâ n nhaé c g DH coâng vieäc naø o caàn laøm ñoàng thôøi vôùi nhau ñeå rn soaïn thaûo tieán ñoä thöï c hieän vaø© boá uo nhaân söï cho ñoàng boä, nhaèm ruùt ngaé n thôø i gian saûn n T trí quye Ban xuaát. - Tính lieâ n tuï c [ linh hoaït]: caùc yeáu toá vaä t chaát cuûa saûn phaåm trong thôø i gian saûn xuaá t caàn ñöôïc saép xeáp sao cho chuùn g luoâ n ôû traïn g thaùi vaän ñoäng. Coù theá, ta môùi taän duïn g ñöôïc heá t coâng suaát cuûa coâ ng nhaân, thieát bò vaø coâ ng suaát cuû a maù y moù c. Tính linh hoaï t theå hieän ôû ñaây coøn laø nhöõ ng keá hoaï ch döï truø mang tính ñôn giaûn, duøn g laáp choã troáng khi caù c boä phaän , caù nhaân ñaõ hoaøn taát coâng vieäc cuûa mình. Vì vaäy, coù theå noù i: ñaûm baûo tính lieân tuï c trong saûn xuaá t laø moät yeâu caàu cao nhaát cuû a coân g taù c laäp KHSX hieän nay. NHÖÕNG YEÁU TOÁ AÛNH HÖÔÛNG TÔÙI VIEÄC LAÄ P KHSX: II. 1. Khaû naêng taø i chính: laø moä t vaán ñeà heá t söù c quan troïng, coù aûn h höôûng raát lôùn ñeán vieäc laä p KHSX. Khaû naêng taøi chính cho pheùp nhaø saûn xuaá t coù caù i nhìn toaøn dieän, ñaày ñuû hôïn cuõng nhö coù theå trôû tay kòp khi caù c bieán ñoäng khaùc xaûy ra. Vì vaäy, neáu khaû naêng taøi chính suy yeáu seõ ñoàn g thôøi keùo theo suy yeáu nhieàu yeáu toá khaùc. 2. Nhu caà u khaùch haø ng : tuøy theo thôøi ñieåm vaø coâng taù c tieáp thò giöõ a caù c doanh nghieä p, tuøy theo möù c ñoä caïn h tranh, maø ñoâ i khi nhu caàu khaùch haø ng coù söï bieán ñoäng raát lôùn, aûnh höôûng tröïc tieá p ñeán vieä c tieâu thuï saûn phaåm ñoá i vôù i doanh nghieäp cuû a ta. Do ñoù, trong khi laä p vaø thöï c hieän keá hoaï ch, bao giôø yeá u toá tieáp thò caïnh tranh döï a treâ n söï tìm hieåu nhu caà u khaùch haøng khoâng bao giôø ñöôïc taùch rôø i nhau. 3. Coâ ng suaá t thieá t keá : trong quaù trình laäp keá hoaïch, thöôøng ngöôø i ta coù xu höôù ng laäp ra nhöõng keá hoaï ch sao cho taän duïng heát coâng suaá t cuûa thieát bò, duïng cuï, nhaø xöôûng, con ngöôøi , maø queâ n tính ñeá n nhöõng truï c traëc, khoù khaên seõ xaûy ñeán trong quaù trình laäp vaø 9 Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn
12. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn thöï c hieän keá hoaï ch. Vì vaä y, khi laäp KHSX, luoâ n caàn nhôù vaän duïng tính saùng taïo, linh hoaït vaø nhòp nhaøng ñeå taän duïng toá i ña coâng suaát theo thieát keá. Taøi chính Tieáp thò Saûn xuaát [ Voø ng tieà n teä] [Nhu caà u -Coân g suaát thieá t bò - H aøng toàn kho cuû akhaùch haøng ] Quaûn trò Coâng ngheä KEÁ HOAÏCH SAÛN XUAÁ T [ Thu hoài voá n [ H oaøn chænh, oån ñaà u tö] ñònh ] HCM TP. t tö Cung atng vaä hu öù Nguoàn nhaân löï c Ky t ñaàu vaøo pham [ hoaï ch ñònh H Su ng D nhaân löïc ] ruo n©T quye an [B höõ ng yeáu toá aûnh höôûng tôù i vieäc laäp KHSX] N Ñ ieàu kieän veà coâng ngheä: coâ ng ngheä caøng hoaøn chænh, oån ñònh bao nhieäu thì caø ng deã 4. daøng ñaït ñöôï c keá hoaï ch ñeà ra baáy nhieâ u. Do ñoù, trong saûn xuaát coâng nghieäp , vieä c caûi tieán coâng ngheä, chuyeân moâ n hoùa saûn xuaát luoân gaén lieàn vôù i vieäc naâng cao tính ñoàng nhaá t veà chaá t löôïng cuûa saû n phaåm, ñaûm baûo toá t ñöôï c keá hoaïch ñaõ ñeà ra. Söï bieán ñoäng veà nguoàn cung öù ng vaät tö ñaà u vaø o: 5. Söï bieán ñoå i caùc yeáu toá ñaàu vaøo coù nhieàu yeáu toá nhö: nguyeân lieäu , trang thieát bò, maùy moùc, chính saùch aùp duï ngcoù theå thay ñoå i maø ta khoân g theâ löôøn g tröôù c ñöôï c, vaø nhö theá, chuùn g taùc ñoäng tích cöïc hay tieâu cöï c ñeán quaù trình laäp KHSX. Vì vaäy, khi tieá n haønh laäp KHSX, caàn tìm hieå u kyõ veà ñaë c ñieåm, kyõ naê ng, coâng suaát, phöông thöù c giao dòch, thanh toaùn.cuû a doanh nghieäp cung öù ng haøng cho doanh nghieäp cuû a ta. Töø ñoù, coù theå deã daøng löôøng tröôùc ñöôïc nhöõ ng truïc traë c neáu coù veà nguoàn cung öùng nguyeân phuï lieäu. Thoâng thöôø ng, ta neân coù nhöõn g moá i quan heä ña daïng hôn veà nguoàn cung öùn g ñeå nhöõ ng aûnh höôûng neáu coù cuû a nguoàn cung öùng seõ khoâng aû nh höôûng quaù lôù n ñeán KHSX cuûa chuùng ta. Nguoàn nhaân löïc : nhaán maïnh ñeán yeáu toá con ngöôø i trong saûn xuaá t vaø kinh doanh. Khi 6. tieán haønh laäp KHSX, caàn ñeà ra nhöõn g bieän phaùp ñeå söû duïn g nguoàn nhaân löï c saün coù vaø coù nhöõng cheá ñoä , chính saù ch giuùp cho nguoàn nhaân löï c naøy luoân oån ñònh. Ñoàng thôø i kích thích ñoä i nguõ caùn boä coâ ng nhaân vieâ n luoân gaén boù vôù i nhau vì lôï i ích cuûa coâng ty.Trong 10 Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn
13. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn caù c keá hoaï ch daøi haïn, caà n coù phöông aùn thu huùt, ñaøo taïo vaø phaù t trieån nguoàn nhaân löïc phuø hôïp vôù i yeâu caàu xaõ hoä i vaø yeâ u caàu cuû a chính doanh nghieäp. Q uaû n trò thu hoà i voá n ñaà u tö: khi ñaùn h giaù hieäu quaû cuûa nhöõng phöông aùn ñaõ ñem ra so 7. saùn h, ngöôø i ta thöôø ng xem xeùt hieäu quaû saûn xuaá t theo yeáu toá thôø i gian. Do ñoù, caàn ñaëc bieät quan taâm ñeá n phöông aùn maø song song vôù i vieä c giaûm möùc ñaàu tö, haï giaù thaønh saûn phaåm, coøn phaû i ñaûm baû o ruùt ngaén thôø i gian thöï c hieän, coù khaû naêng phaân phoá i kòp thôøi saûn phaåm treân thò tröôøn g, thu hoài voán vaø quay voøng voán nhanh. Q UI TRÌNH THÖÏC HIEÄ N KEÁ HOAÏCH SAÛ N XUAÁ T: III. Sau quaù trình laäp KHSX, vieäc thöïc hieän keá hoaï ch cuõng ñoø i hoû i phaû i ñöôï c quan taâm ñuùng möù c vaø phaû i tuaân thuû theo moä t qui trình nghieâm ngaë t. Vieäc thöï c hieän keá hoaï ch ôû moã i moät caáp thaáp hôn phaûi baûo ñaûm tính khaû thi. Neáu ñieàu naøy khoâ ng thöïc hieän ñöôï c, caàn phaû i phaûn hoà i cuï theå vaø kòp thôøi ñeå coù caùc keá hoaïch ñieàu chænh caàn thieát. Coù theå thaáy roõ ñieàu naøy trong sô ñoà thöïc hieän keá hoaï ch saûn xuaát döôù i ñaây : HCM TP. huat aàn thay ñoåi KHSX KEÁ HOAÏC H SAÛ N XUAÁT Ky t C am u ph khoâng? HS ng D xuaá t tieá r o Lòch trình © Tnuñoä saûn yen Caàn thay ñoåi lòch trình qu Ban saûn xuaát khoâng? Xem laïi Keá hoaïch nhu caàu vaä t tö nhu caàu vaät tö Vieä c thöï c hieän V ieäc thöïc hieän coâng suaá t coù ñaùp coù ñaù p öùn g nhu Xem laïi Keá hoaïch nhu caàu coâng suaá t thieá t bò öùng nhu caàu coâng caàu keá hoaï ch vaät coâng suaá t thieát bò tö khoâ ng? suaát khoâ ng? Khoâng Xaùc ñònh tính hieän thöï c Thöï c hieä n keá hoaïch coân g suaát Thöï c hieä n keá hoaï ch vaät tö 11 Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn
14. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn Qua phaàn trình baøy treân, ta thaáy roõ : muoán hoaïch ñònh nhu caàu vaät tö chính xaùc, phaû i xaù c ñònh chính xaù c tính khaû thi cuûa lòch tieán ñoä trong moá i quan heä vôù i coâng suaá t maùy moù c thieá t bò. Do ñoù, hoaït ñoäng ñieàu khieån lòch tieán ñoä saûn xuaát coù taàm quan troïn g ñaë c bieä t, noù coù taùc ñoäng ñeán coâng taùc hoaïch ñònh nhu caàu vaät tö vaø KHSX. Lòch tieán ñoä KHSX laø boä phaän chuû yeáu cuû a chu kyø saûn xuaát. Thoâng thöôøng, caù c doanh nghieäp laäp tieán ñoä saûn xuaát chung cho moã i thôøi kyø saûn xuaát nhaá t ñònh vaø sau ñoù , qui ñònh thôø i gian ngaén hôn ñeå thöï c hieän keá hoaïch ñoù. Moãi söï vi phaïm tieán ñoä KHSX ñeàu khoâ ng ñöôï c chaáp nhaän trong quaù trình saûn xuaát PHAÂ N TÍCH CAÙ C HOAÏ T ÑOÄNG LAÄ P KHSX KHOÂ NG THAØNH COÂNG : IV. 1. Phaân tích nhöõng yeá u toá laøm cho vieäc laäp keá hoaïch bò thaá t baï i: Trong quaù trình thöïc hieän KHSX, coù raát nhieàu nguyeâ n nhaân khieán ngöôø i ta thaá t baï i khi laäp keá hoaïch, ngoaø i lyù do hieå n nhieân laø vieä c laäp keá hoaïch ñoøi hoû i söï khaúng ñònh tröôùc veà moä t töông lai baát ñònh, vaø caù c söï kieän thöôøng khoân g xaûy ra nhö chuùng ta döï kieá n. Trong soá nhöõng nguyeân nhaân quan troïng nhaát veà vieäc laäp keá hoaï ch khoâng hieäu quaû, caàn phaûi keå ñeán moät soá HCM TP. nguyeân nhaân sau: huat Ky t - KHSX khoâng khaû thi am - Naên g löïc toå chöù c quaûn lyù chöa phuø hôïp,Hcaùu ph quaûn lyù quaù tin vaøo kinh nghieäm cuû a Sn boä D mình, do ñoù khoâng thöïc hieän ñaàyTruong böôù c ñeà ra töø keá hoaïch . ñuû caù c © - Chöa löôøng tröôùc ñöôï cncaùuyen traé c aq c baát B - Khoâng nhaän thöùc ñöôï c taàm quan troï ng cuûa KHSX, do ñoù khi thöï c hieän keá hoaïch khoâng ñuùng hoaëc sai höôùng - Thieáu söï ñaà u tö veà vieä c laäp keá hoaïch do nhaø quaûn lyù khoâng nhaän thöù c ñöôï c taàm quan troïn g vaø hieäu quaû coù ñöôï c töø vieä c laäp KHSX. - Thieáu söï hoã trôï cuû a ban quaûn trò cao caáp cuõng nhö cuû a caùc phoøng ban lieâ n quan trong quaù trình thöïc hieä n KHSX. - Thieáu söï giao phoù quyeàn haïn roõ raø ng - Thieáu hoaëc laäp lòch trình chöa phuø hôïp - Laãn loän nhöõng nghieân cöùu veà keá hoaïch vaø laäp KHSX. - Thieáu vieäc xaâ y döïng vaø trieå n khai nhöõn g keá hoaïch ñuùng ñaén. - Coù xu höôùng ñaùnh giaù thaáp taàm quan troïng cuûa nhöõng tieàn ñeà cho vieä c laäp KHSX. - Khoâng söû duïng ñeá n nguyeân taéc haïn cheá caù c yeáu toá aûn h höôû ng ñeán quaù trình laä p KHSX. - Thieáu bieän phaùp kieåm soaùt thích hôïp vaø thieáu caùc thoâng tin phaûn hoài. - Söùc ì vaø khoâng chòu thay ñoåi trong vieäc laäp KHSX. 2. Caùc haïn cheá thöôøng gaëp khi laäp KHSX : - Vì khoù bieát ñöôï c chính xaù c veà töông lai neân vieä c nghieân cöùu caù c tieàn ñeà laäp KHSX thöôø ng coù nhöõn g sai soù t nhaát ñònh. Hieän nay, caùc vaán ñeà naøy coù theå thu heïp ñöôï c khi coù söï tieán boä cuûa kyõ thuaät döï baùo vaø khi caùc nhaø quaûn lyù doanh nghieäp chuù yù hôn veà taát caû caù c muï c tieâu cuû a keá hoaï ch . - Coù moät caù ch giaûm söï may ruû i cuû a caù c yeáu toá baá t ñònh trong töông lai: ñoù laø laäp caùc keá hoaïch döï phoø ng. Töù c laø phaû i coù söï nghieân cöù u, phaân tích tình huoáng ñeå laäp ra caù c keá 12 Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn
15. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn hoaïch döï truø, khi coù nhöõ ng baát traé c chuùng ta coù theå luoân öùn g phoù vôù i nhöõn g hoaøn caûnh baá t ngôø . - Söï linh hoaït trong laäp KHSX coù theå aùp duïng ñöôï c trong moät soá tröôøng hôïp. Tuy nhieân, moät doanh nghieäp khoâng theå luù c naøo cuõn g ñöa ra moät quyeát ñònh laâu daø i vaø luoâ n ñaûm baûo ñöôïc tính ñuùng ñaén cuû a noù. Maët khaùc, tính linh hoaï t ñöôï c taïo döïng neân coù theå toá n keùm ñeán möù c lôïí ích thu ñöôïc khoâ ng thaám gì so vôù i möùc chi tieâu. - Moät yeáu toá haïn cheá khaù c trong vieä c laäp KHSX xuaá t phaù t töø söï thay ñoåi quaù nhanh ôû moä t ngaøn h. Söï thay ñoåi quaù nhanh vaø phöùc taïp taïo neân nhieàu raéc roái vaø gaâ y ra cho vieäc laäp keá hoaïch nhöõng khoù khaên gheâ gôùm, thöôøng laøm naëng neà theâm nhöõng vaán ñeà môù i naûy sinh. Toùm laïi: maëc duø taá t caû nhöõng yeáu toá ít nhieàu ñeàu coù nhöõng aûn h höôûn g khaùc nhau, nhöng neáu ngöôøi ta coù theå nhaän ra vaø taù ch bieä t ñöôï c caùc nhaân toá chung trong caùc vaán ñeà, thì vieä c laä p keá hoaïch coù theå ñöôï c ñôn giaûn hoù a vaø ñaï t hieä u quaû hôn raát nhieàu. LAÄP LÒCH TRÌNH SAÛ N XUAÁ T: V. Trong quaù trình saûn xuaá t, ta caàn tieán haønh nhieàu vieä c khaùc nhau vaø nhöõn g coân g vieä c naøy caàn CM ñöôïc saé p xeáp thaø nh moä t lòch trình chaë t cheõ, nhaá t laø trong nhöõngt thôø.i H cao ñieåm. Vieä c laäp TP kyø ua , y th lòch trình ñoøi hoû i ngöôø i caùn boä keá hoaïch caàn coù kieán thöùcKkinh nghieäm chuyeân moân voán soáng p am vaø ñoä nhaïy trong xöû lyù tình huoáng phaù t sinh. Thoâu g h n g, ñeå laä p lòch trình, phoøng keá hoïach H Sn thöôø D caà n döïa treân caùc döõ lieäu veà thôøi gian, uong ng suaát, veà phöông phaùp tính toaùn ...ñeå coù ñuôï c Tr veà naê © hieäu quaû toái öu trong quaù trìnhyen xuaát. u saûn an q Muoán saép xeáp toá i öu caùB coâng vieäc, caàn naém vöõng caù c nguyeâ n taé c öu tieân sau ñaây: c 1. C aùc nguyeân taéc öu tieân : a. Caùc nguyeân taé c: - Nguyeân taéc 1: coân g vieäc naøo ñöôïc ñaë t haøng tröôùc thì laøm tröôù c FCFS: First Come First Service - Nguyeân taéc 2: coâng vieäc naøo phaiû hoaøn thaøn sôùm nhaát seõ ñöôï c laøm tröôù c EDD: Earliest Due Date - Nguyeân taéc : coâng vieäc naøo coù thôøi gian thöïc hieä n ngaén nhaát thì laøm tröôùc SPT: Shorter Processing Time - Nguyeân taéc 4: coân g vieäc naøo coù thôø i gian thöïc hieän daøi nhaá t thì laøm tröôù c LPT: Longest Processing Time b. Caù c coân g thöù c: - Thôøi gian trung bình hoaøn taát moä t coâng vieä c: thôø i gian hoaøn taá t saûn phaåm keå caû chôø ñôïi Ttb = Soá coâng vieä c 13 Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn
16. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn - Soá coâng vieäc trung bình naèm trong heä thoáng: thôø i gian hoaøn taá t saûn phaåm keå caû chôø ñôïi Ntb = thôø i gian saûn xuaát - Thôøi gian treã haïn trung bình: n gaøy treã TRtb = Soá coâng vieä c c. Ví duï aùp duïng: coù 5 coâng vieä c A, B, C, D, E vôù i thôø i gian saûn xuaá t vaø thôøi ñieåm giao haøng nhö sau: Coâng vieä c Thôø i gian saû n xuaát [ngaøy] Thôø i gian giao haøng [ngaøy thöù ] HCM TP. 8 A 6 huat Ky t B 2 6 pham H Su C 8 18 ng D 3o u © Tr D 15 yen qu Ban E 9 23 c1. Xeù t theo nguyeâ n taéc FCFS: A laøm trong 6 ngaøy, xong A môù i laøm B. Vaäy B phaû i chôø 6 ngaø y. Thôøi gian thöï c hieän B laø 2 ngaøy . Vaäy thôøi ñieåm hoaøn thaønh B laø 6 ngaøy chôø, coän g theâm 2 ngaøy thöï c hieän, baèng 8 ngaøy .Maø thôø i ñieåm hoaøn thaø nh theo yeâu caàu cuû a coâng vieä c B laø ngaøy thöù 6. Vaäy coâng vieä c B ñaõ bò chaäm maá t 2 ngaøy: Coâng Thôø i gian caàn Thôø i gian hoaø n taát Thôø i ñieåm phaûi hoaø n Thôø i gian chaäm vieä c saûn xuaát [ caû chôø ñôï i] thaønh theo yeâu caàu treã so vôù i yeâu caà u A 6 6 8 0 B 2 8 6 2 C 8 16 18 0 D 3 19 15 4 E 9 28 23 5 28 77 11 14 Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn
17. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn Xeùt caù c coâng thöù c 77 Ttb= = 15, 4 ngaøy 5 77 Ntb= = 2,75 28 11 TRtb= = 2,2 ngaøy 5 c2. Xeù t nguyeân taéc EDD : HCM TP. uat Thôø i gian hoaø n Thôø i ñieåm th i hoaø n Thôø i gian chaäm treã Ky phaû Coâng Thôø i gian caàn pham taát [ caû chôø ñôïiH Su thaønh theo yeâu caàu vieä c saûn xuaát ] so vôùi yeâu caàu ng D 2o u © Tr B 2 6 0 yen qu A 6 8 8 0 Ban D 3 11 15 0 C 8 19 18 1 E 9 28 23 5 28 68 6 Xeùt caù c coâng thöù c: 68 Ttb= = 13,6 ngaøy 5 68 Ntb= = 2,42 28 6 TRtb= = 1,2 ngaøy 5 15 Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn
18. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn c3. Xeù t nguyeân taéc SPT: Coâng Thôø i gian caàn Thôø i gian hoaø n taá t Thôø i ñieåm phaûi hoaø n Thôø i gian chaäm treã vieä c saûn xuaát [ caû chôø ñôïi] thaønh theo yeâu caàu so vôùi yeâu caàu B 2 2 6 0 D 3 5 15 0 A 6 11 8 3 C 8 19 18 1 E 9 28 23 5 28 65 9 Xeùt caù c coâng thöù c: 65 M Ttb= = 13 ngaøy P. HC uat T 5 y th K pham H Su ng D 65 Ntb= © Truo = 2,32 uyen 28 an q B 9 TRtb= = 1,8 ngaøy 5 c4. Xeù t nguyeân taéc LPT: Coâng Thôø i gian caàn Thôø i gian hoaø n taá t Thôø i ñieåm phaûi hoaø n Thôø i gian chaäm treã vieä c saûn xuaát [ caû chôø ñôïi] thaønh theo yeâu caàu so vôùi yeâu caàu E 9 9 23 0 C 8 17 18 0 A 6 23 8 15 D 3 26 15 11 B 2 28 6 22 28 103 48 Xeùt caù c coâng thöù c: 103 Ttb= = 20,6 ngaøy 5 16 Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn
19. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn 103 Ntb= = 3,68 28 48 TRtb= = 9,6 ngaøy 5 c5. S o saùnh caùc nguyeân taéc : Nguyeâ n taé c Ttb Ntb TRtb 1. FCFS 15,4 2,75 2,2 2. EDD 13,6 2,42 1,2 3. SPT 1,8 13 2,32 4. LPT 20,6 3,68 9,6 HCM i TP. Keát quaû cho thaáy nguyeân taéc SPT laø toá t nhaá t, vì noù cho thôøatgian hoaø n taá t trung bình cho hu Ky t pham moät coâng vieäc laø nhoû nhaá t, ñoà ng thôø i soá coâng vieä c trung bình naèm trong heä thoán g laø nhoû nhaá t. Tuy nhieân, trong nguyeân taéc naøy , thì thôøi gianH Suhaïn trung bình laïi chöa phaûi laø toá i öu, do ñoù treã ng D cuõng chöa hoaøn toaøn laø toát nhaá t. Nguyeâo taé c naøy khi aù p duïng trong thöï c teá, thöôø ng ñöôïc xem Tru n © u en laø nguyeân taéc toát nhaát trongq4 y an nguyeân taéc keå treân. Maëc duø vaäy, nguyeân taéc naøy coù baá t lôïi laø B ñaåy nhöõng coâng vieä c caàn phaû i laøm trong moät thôø i gian daø i xuoáng döôùi, deã gaây maát loøng ñoá i vôùi nhöõ ng khaùch haøng quan troïng vaø deã gaây ra nhöõng thay ñoå i bieá n ñoäng ñoá i vôùi nhöõng coâng vieä c caàn laøm trong moä t thôø i gian daøi. Beân caïnh ñoù , nguyeân taéc FCFS tuy hieäu quaû khoâng cao, nhöng khoâ ng phaû i laø nguyeân taéc xaá u nhaá t vì noù laøm haøi loø ng khaù ch haøng, theå hieän tính coâng baèng. Ñaây cuõng laø moä t yeáu toá raát quan troï ng trong saûn xuaá t vaø dòch vuï. Nguyeâ n taé c EDD trong tröôøng hôï p naø y, cho thôøi gian treã haïn trung bình laø nhoû nhaá t, cuõng coù theå ñöôï c löaï choïn ñeå aù p duïng cho nhöõ ng tröôø ng hôïp ñaõ taän duïng toá i ña coâng suaát cuû a trang thieá t bò vaø naêng suaát cuû a coâng nhaân. Toùm laïi, tuyø theo tröôøng hôïp cuï theå cuû a doanh nghieäp , khi caàn phaân tích lòch trình vaø saép xeáp thöù töï öu tieân cuû a caù c coâng vieäc treân moä t maùy hay treân moä t chuyeàn, ngöôø i ta coù theå öùng duï ng caù c nguyeâ n taéc vöøa neâu ñeå löï a choïn lòch trình phuø hôïp nhaá t trong coâng ty, xí nghieäp hay xöôûng may. 2. Ñaùnh giaù möùc ñoä hôïp lyù cuûa caùc coâng vieäc [MÑHL]: Ñoâi khi khoù coù theå löïa choïn vaø saép xeáp caùc coâ ng vieä c öu tieân theo caùc nguyeâ n taé c vöø a neâu. Do ñoù, caàn xeù t theâm moät ñaï i löôïn g nöõ a goï i laø kieåm tra laï i möù c ñoä hôïp lyù cuûa caù c coâng vieä c, giuùp ta coù theå ñi ñeán quyeá t ñònh löï a choï n söï öu tieân cho caù c coân g vieä c, giuùp ta coù theå ñi ñeán quyeát ñònh löï a choïn söï öu tieân cho caùc coâng vieä c ñöôïc deã daøng hôn nhö sau: Toång thôøi gian coøn laïi MÑHL = ------------------------------------------------------ 17 Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn
20. Truong DH SPKT TP. HCM //www.hcmute.edu.vn Soá coâng vieä c coøn laïi tính theo thôø i gian Neáu thôø i gian coù ñôn vò tính laø ngaøy , thì: Toån g soá ngaøy coøn laï i tính ñeán thôøi ñieåm giao haøng MÑHL = -------------------------------------------------------------------------------------- Soá coâng vieä c coøn laïi theo hôï p ñoàng ñaõ kyù ñeá n thôø i ñieåm giao haøng Ví duï : taïi moät coâ ng ty coù 3 coâng vieäc ñöôïc ñaët haø ng nhö baûng sau. Giaû söû ngaøy 25-12 laø ngaøy ta ñang xeù t. Coâng vieä c Thôø i ñieåm giao haøn g Coâng vieä c coøn laïi tính theo ngaøy A 30-12 4 B 28-12 5 C 27-12 2 HCM TP. huat Ky t c ñoä öu tieâ n Coâng vieä c MÑHL Möù ham 5/4= 12.5 u p HS A 3 gD ruon n©T B 3/5=0.6 1 quye Ban C 2/2=1 2 Nhaä n xeùt : Coâng vieä c A coù MÑHL > 1: Chöùng toû seõ hoaøn thaønh sôùm hôn kyø haï n, khoâng öu tieân, - xeáp thöù töï öu tieân 3 - Coâng vieä c B coù MÑHL < 1: chöù ng toû seõ bò chaäm, caàn xeáp öu tieân 1 ñeå taäp trung chæ ñaïo l - Coâng vieä c C coù MÑHL = chöùng toû seõ hoaøn thaønh ñuùng kyø haïn. Xeáp öu tieân 2 Coâng duïn g cuûa chæ tieâ u MÑHL khi laäp lòch trình : - Quyeá t ñònh vò trí cuû a caùc coâng vieäc ñaëc bieä t - Laäp quan heä öu tieân giöõ a caùc coâng vieä c ñaëc bieät. - Laäp quan heä giöõa caùc coâng vieäc ñöôïc löu laïi ñeå giaøn h thôø i gian thöïc hieän caùc coâng vieä c phaû i thöï c hieän ngay. - Ñieà u chænh thöù töï öu tieâ n vaø thay ñoå i theo yeâu caàu treân cô sôû söï tieán trieån cuûa caù c coâng vieäc. - Theo doõ i chaët cheõ söï tieán trieån vaø vò trí cuû a caùc coâng vieäc. 3. Phöông phaùp veõ sô ñoà GANTT: - Ñoái vôù i caùc chöông trình saûn xuaát dòch vuï ñôn giaûn bao goàm ít coân g vieä c cuõn g nhö ñoá i vôùi caùc chöông trình ngaén haïn , ta coù theå duøng phöông phaùp sô ñoà GANTT do Herry Gantt tìm naêm 1910 ñeå laäp lòch trình saû n xuaá t. 18 Thu vien DH SPKT TP. HCM - //www.thuvienspkt.edu.vn

Video liên quan