Mỗi khi mùa sầu riêng tới, các “tín đồ” của loại quả này lại bất an trước thông tin người bán dùng hóa chất – thuốc, ép trái chín trước khi đưa ra thị trường. Để trấn an người tiêu dùng, một số người bán hàng trên mạng quảng cáo chắc nịch rằng, sầu riêng của họ không nhúng thuốc, người mua cứ yên tâm “xơi”… Vậy loại thuốc nhúng sầu riêng ấy thực chất là gì?
Mới đây, chúng tôi có dịp đi tham quan một vườn trái cây ở xã Nhơn Nghĩa, huyện Phong Điền, TP. Cần Thơ. Nhìn những cây sầu riêng trĩu quả, ai cũng muốn thưởng thức. Cầm lòng không được, anh bạn đi cùng trèo lên, hái đại một trái to chắc mà anh đoán rằng sắp chín. Nhưng lát sau, khi đem trái sầu riêng vào, ông chủ vườn liền nói: “Muốn biết trái chín hay không phải gõ vô trái, dân lành nghề mới biết. Còn trái này, nếu không nhúng thuốc, tui bảo đảm khỏi ăn”. Chúng tôi đem trái sầu riêng về – tất nhiên không dùng loại thuốc nhúng sầu riêng. Vài ngày sau trái vẫn chín, thơm phức. Nhưng đúng như ông chủ vườn nói, khui trái ra, cơm sầu cứng ngắt, sượng, không thể nào ăn nổi!
Vậy loại thuốc nhúng sầu riêng mà ông chủ vườn nói là gì? Có phải hóa chất Trung Quốc độc hại nhưng khiến trái cây mau chín mà nhiều người sợ hãi? Trên mạng, thỉnh thoảng lại có người tung clip, cho thấy người ta nhúng từng trái sầu riêng vào cái xô chứa chất gì đó, kèm lời bình là nhúng hóa chất Trung Quốc, ăn có thể bị ung thư… khiến nhiều người càng nghi ngại.
Anh Phạm Văn Hải [ngụ quận Ninh Kiều, TP. Cần Thơ] cho biết, gia đình anh rất thích ăn sầu riêng. Nhưng qua theo dõi báo đài, anh rất sợ mua phải sầu riêng nhúng hóa chất độc hại ảnh hưởng tới sức khỏe.
“Nhưng ở đây không ai đi nhúng hóa chất bậy bạ đâu!”, đó là lời giải thích của rất nhiều chủ vựa, chủ vườn sầu riêng ở huyện Phong Điền khi được hỏi về việc nhúng sầu riêng vào “chất lạ” để ép trái chín. Anh H., chủ một vựa sầu riêng ở xã Tân Thới nói rằng, “chất lạ” đó là khí đá dạng lỏng. Đó là sản phẩm do một công ty ở Việt Nam sản xuất và được phép sử dụng.
Chị N. – chủ vườn sầu riêng cùng xã giải thích rõ hơn: “Đó là khí đá hồi xưa mình dùng để thúc chuối, xoài, mít chín đều và nhanh. Xưa là khí đá dạng cục, phải đập nhỏ ra rất khó khăn. Bây giờ họ làm dạng nước tiện hơn. Chứ không ai dám dùng mấy hóa chất độc hại đâu”.
Các chủ vườn ở huyện Phong Điền khẳng định, họ ít khi nhúng sầu riêng vào khí đá. Phần lớn sầu riêng khi già sẽ được hái về để tự chín tự nhiên. Việc nhúng khí đá chỉ giúp trái sầu riêng chín đều và nhanh hơn thông thường. Khí đá không làm ảnh hưởng đến chất lượng của trái sầu riêng, thậm chí múi sầu riêng sẽ thơm và đậm đà hơn.
Sự thật về loại thuốc nhúng sầu riêng
Để chia sẻ thêm thông tin, một chủ vườn ở xã Tân Thới còn cung cấp cho PV vỏ chai thuốc chín trái với thành phần chính là khí đá dùng để ngâm sầu riêng. Chủ vườn này cho biết, nông dân được phép sử dụng loại thuốc này để làm chín nhiều loại trái khác nhau.
Khi biết thông tin sầu riêng ở Cần Thơ nhúng khí đá làm chín trái không ảnh hưởng đến sức khỏe, anh Phạm Văn Hải tỏ ra rất yên tâm. “Tuy nhiên, bằng mắt thường rất khó phân biệt được trái nào là chín cây, trái nào là nhúng khí đá. Đó là chưa kể đến trường hợp một số nơi còn nhúng hay tiêm các hóa chất không rõ nguồn gốc”, anh Hải đặt vấn đề.
Về vấn đề này, ông Nguyễn Văn Út Em – Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Phong Điền cho biết, loại thuốc này trên thị trường hiện có 2 – 3 dạng. Nhưng mấy năm gần đây, ngành nông nghiệp khuyến cáo bà con chỉ nên sử dụng loại thuốc do Việt Nam sản xuất như Ado Ethephon. Đây là khí đá dạng lỏng, an toàn cho trái cây, cũng giống như ngày xưa bà con sử dụng khí đá để thúc chuối chín. Khi chín cây có thể múi chín múi bị sượng nhưng sử dụng thuốc này thì chín đều và đạt chất lượng hơn.
Thực tế, sử dụng Ethephon để thúc trái cây chín là phương pháp được nhiều nước sử dụng từ lâu. Đây là chất điều hòa tăng trưởng thực vật được dùng rộng rãi trên bông, lúa mì, cà phê, dứa, nho, táo và nhiều loại trái cây khác. Ethephon được xem như là hóc-môn “lão hóa” ở thực vật. Sau khi thấm qua lớp vỏ của trái cây, Ethephon sẽ bị phân giải thành Ethylene, từ đó, thúc đẩy quá trình chín nhanh ở trái cây.
Do hạn mặn, dịch bệnh, vụ sầu riêng năm nay đem lại cho người dân nhiều cảm xúc. Ông Út Em – một nông dân trồng sầu riêng cho biết, giá sầu tại vườn năm nay giảm từ 10.000 – 15.000/kg so với cùng kỳ năm ngoái. Sầu riêng cắt ngang từ 30.000 – 32.000 đồng/kg, chín cây là 38.000 – 40.000 đồng/kg, nhưng số lượng này không nhiều. Do nhiều loại trái cây như dâu, chôm chôm ở huyện đang bị rớt giá nên sầu riêng cũng bị kéo theo. Sầu riêng vụ này có thể gọi là trúng, nhưng giá không bằng các năm trước. “Hơn nữa do mình không xuất qua được Trung Quốc. Bên đó mà họ chịu ăn 2 ngày thôi là sầu riêng mình bán đỡ biết bao nhiêu”, chủ một vựa sầu riêng ở xã Mỹ Khánh nói thêm.
Người dân địa phương cho biết, giá sầu riêng năm nay giảm chủ yếu là do không xuất sang được Trung Quốc. Những năm trước, ngoài tiêu thụ thị trường trong nước, sầu riêng ở Cần Thơ được một công ty chuyên xuất khẩu trái cây ở Vĩnh Long thu mua nên giá cao.
Năm nay do ảnh hưởng hạn mặn, 2 vùng canh tác sầu riêng lớn ở miền Tây là huyện Cai Lậy [tỉnh Tiền Giang] và huyện Chợ Lách [tỉnh Bến Tre] bị thất thu khá nhiều. Nặng nề nhất là ở huyện Cai Lậy, các chủ vườn phải mua những ghe nước có giá hàng triệu đồng để tưới cho sầu riêng nhưng chẳng khác nào “đem muối bỏ biển”. Hàng ngàn cây sầu riêng thiếu nước bị vàng lá, héo, nhiều chủ vườn đành bất lực để cây chết khô. Ở huyện Chợ Lách, tình trạng tương tự cũng xảy ra.
Anh Nguyễn Văn Liêm [ở thị trấn Chợ Lách] cho biết năm nay, do bị ảnh hưởng mặn nên sầu riêng ở đây bị ảnh hưởng về sản lượng. Nhiều cây chết, trái rụng, nếu không chết thì do không có nước tưới nên trái bị sượng, thua kém mấy năm trước. Do đó, sầu riêng đã rớt giá, mà thông tin về “hóa chất lạ” không rõ ràng càng khiến người trồng sầu riêng héo hon.
Theo các chuyên gia, để ủ chín, tùy theo từng loại trái cây, có thể phun khí acetylene vào buồng ủ chín đến các nồng độ thích hợp. Khí acetylene sinh ra từ đất đèn không gây ngộ độc nếu chỉ tiếp xúc ở nồng độ thấp dưới 2,5% trong khoảng thời gian ngắn dưới 1 giờ. Nhưng nếu tiếp xúc ở nồng độ trên 33%, con người có thể bị ngất xỉu. Triệu chứng khi bị ngộ độc acetylene là khát nước, khó nuốt, ói mửa, ngứa ngáy ở miệng, cổ họng hay mũi. Đặc biệt, chúng có thể làm hỏng mắt vĩnh viễn… Trong đất đèn còn có một lượng nhỏ Arsenic và Phosphor Hydride. Khi ăn trái cây có nhiễm 2 chất này có thể bị khó chịu trong dạ dày và rối loạn tiêu hóa. Lâu dài, chúng có thể bị tiêu chảy, viêm loét dạ dày và tá tràng. Tuy nhiên, các nhà vườn đều có kinh nghiệm và sử dụng lượng vừa phải, không gây tác hại xấu. Nhưng để chắc chắn người tiêu dùng khi ăn trái cây phải bỏ vỏ, trước khi ăn nên rửa kỹ dưới vòi nước chảy.
Hàm Hương
Làm cách nào để chúng ta có thể biết được đâu là sầu riêng ngon, đâu là sầu riêng có thuốc vào những ngày đầu mùa như thế này luôn là nỗi băn khoăn của nhiều mẹ nội trợ khi muốn mua về cho con ăn. Vậy nên mình sẽ chỉ cách phân biệt sầu riêng chín cây và sầu riêng nhúng thuốc rất đơn giản để các mẹ được yên tâm lựa chọn.
Tháng 4, tháng 5 là khoảng thời gian bắt đầu vào mùa sầu riêng khi mà khắp nơi trên đường đều có chỗ bán sầu riêng với giá thành khá cao và đều được giới thiệu là sầu riêng chín cây, ngon, không có thuốc. Tuy nhiên, làm sao người mua có thể biết được đó có thật là sầu riêng ngon hay lại là chiêu trò của người những người buôn bán.
Vì lợi nhuận, thường sầu riêng sẽ được hái xuống lúc còn xanh, sau đó vận chuyển đến những nơi tiêu thụ và tiến hành ngâm thuốc. Nếu muốn sầu riêng chín nhanh thì chỉ cần ngâm nhiều thuốc là được. Như vậy, người ta sẽ không sợ sầu riêng chín quá không bán được.
Để đảm bảo an toàn, chị em nên lưu lại ngay mấy mẹo giúp nhận biết sầu riêng chín cây với sầu riêng đã được ngâm thuốc sau đây nha.
Mẹo nhận biết sầu riêng chín cây và sầu riêng ngâm thuốc
1. Nhận biết bằng gai và cuống sầu riêng
Sầu riêng chín cây và sầu riêng ngâm thuốc sẽ có phần cuống với gai hoàn toàn khác hẳn nhau. Bằng mắt thường bạn vẫn có thể phân biệt được rất đơn giản.
- Sầu riêng chín cây, chín tự nhiên khi ấn nhẹ vài cái vào cuống sẽ cảm nhận được cuống ướt và thấy nhựa chảy ra ngoài. Gai sầu riêng còn tươi mới, cứng, chắc chắn, màu sắc sáng đẹp.
- Còn sầu riêng bị ép chín bằng cách nhúng thuốc, do hái lúc trái còn xanh, chưa chín tới và để lâu nên các gai bị sậm màu, thâm và cũ. Thậm chí gai còn bị thối, rụng, bầm dập nhiều chỗ. Phần cuống thì cũ, ấn vào cảm giác khô, không có nhựa chảy ra.
2. Quan sát trên bề mặt vỏ sầu riêng
- Những quả sầu riêng có bỏ bị nứt, chỉ cần dùng tay ấn vào để cảm nhận phần thịt bên trong. Nếu múi thịt cứng, không có độ mềm mại, có màu vàng nhợt nhạt hoặc trắng, khi lấy tay ra thấy có màu vàng như vừa sờ vào thuốc nhuộm thì đó là sầu riêng đã nhúng qua thuốc. Còn nhấn vào cảm giác được độ mềm dẻo cùng màu vàng tươi óng ánh của múi thịt thì đó là sầu riêng chín cây và không qua hóa chất.
- Với những quả không bị nứt vỏ, bạn quan sát khắp các bề mặt nếu thấy có vương một chút bột vàng trên vỏ hoặc ngay phần cuống có bột màu cam thì rất có thể đó là những quả sầu riêng đã tẩm hóa chất và còn đọng lại ở bên ngoài.
3. Dựa vào múi sầu riêng
- Sầu riêng chín tự nhiên khi tách múi ra sẽ rất dễ dàng và các múi cũng tự động rời ra mà không dính vào vỏ. Đồng thời, múi có màu vàng óng, béo ngậy, thịt mềm dẻo. Nếm thử bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt thanh tự nhiên, không gắt.
- Sầu riêng đã qua hóa chất rất khó để tách múi vì thực chất chúng chưa đạt mức độ chín cẩn thiết để có thể tách được. Múi sẽ có màu vàng trắng nhợt nhạt, thịt bị sượng, cứng, nếm vào cảm giấy độ sựt sựt của thịt, nếm vào thấy có vị hơi đắng hoặc lạt nhách.
4. Dựa vào mùi hương của sầu riêng
- Sầu riêng đã được ngâm qua hóa chất thường không có mùi thơm phức và nồng nàn, thậm chí nò còn không có mùi do hóa chất đã làm mất đi hương thơm vốn có của sầu riêng.
- Với sầu riêng chín tự nhiên, không bị nhúng thuốc sẽ có mùi thơm ngào ngạt, nứt mũi, không cần lại gần mà bạn vẫn có thể ngửi thấy hương thơm ngây ngất của nó.
Đã biết được cách nhận biết sầu riêng ngâm thuốc và sầu riêng chín cây thì chúng ta biết thêm cách chọn sầu riêng ngon là thành một bộ đôi hoàn hảo để mua được sầu riêng ngon nha.
Cách chọn sầu riêng ngon, chín đều
- Hình dáng: đầu tiên để chọn được sầu riêng ngon cần nhìn vào hình dáng của nó. Những trái sầu riêng có vẻ ngoài không được đẹp lắm thường là sầu riêng ngon, ít bị hư hỏng so với trái đẹp mã bên ngoài. Chắc chắn đa phần người mua sầu riêng thường mắc phải sai lầm này vì ai cũng nghĩ sầu riêng ngon là sầu riêng có lớp vỏ bên ngoài to, đẹp.
- Cuống quả: cuống khi để càng lâu càng teo và héo lại. Do vậy, khi lựa sầu riêng không nên chọn trái có cuống quá héo khô, quá nhỏ không phù hợp với kích thước của trái vì rõ ràng chúng đã được để rất lâu không có người mua. Kèm theo đó, người bán cũng sẽ cắt bớt phần đầu đen của cuống để trông nó như mới vừa hái xuống.
- Gai: gai của sầu riêng ngon là gai phải nở to đều, ít nhọn, cứng và chắc chắn, bóp được hai đầu gai lại với nhau. Sầu riêng già sẽ có gai cứng, sầu riêng còn non sẽ có gai mềm.
- Hương thơm: sầu riêng đã chín đều sẽ tự tỏa ra một mùi thơm ngào ngạt, khó lòng cưỡng lại, dù bạn có đi xa cỡ nào cũng vẫn nghe được hương của nó thoảng trong gió.
- Tiếng vỗ: một cách để biết sầu riêng có ngon hay không theo kinh nghiệm của người xưa truyền tai nhau đó là vỗ vào trái sầu riêng hoặc búng vào vỏ của nó. Sầu riêng ngon khi vỗ sẽ nghe tiếng “bộp bộp” hoặc “bịch bịch”, còn khi phát ra tiếng “bong bong” thì đó không phải sầu riêng ngon đâu nhé.
Vậy là bạn đã nắm được bí quyết phân biệt sầu riêng có thuốc và chín tự nhiên cũng như cách chọn sầu riêng chưa nào. Chúc bạn lựa được cho mình những trái sầu riêng ngon nha.
Tham khảo một số công thức chế biến sầu riêng:
Bánh bao lava sầu riêng siêu hấp dẫn, ngon khó cưỡng
Bánh crepe sầu riêng mềm mịn, dẻo dẻo, beo béo, ngọt lịm, thơm lừng
Chè Thái sầu riêng được nhiều người ưa chuộng
Chúc các bạn thành công và nấu được những món ăn trọn vị!
Có thể bạn chưa biết: