Con người nghĩa là gì

Hữu Hiếu

Theo thuyết tiến hóa, con người là động vật cao cấp, thông minh nhất. Nhưng con người cũng là loài động vật mưu mô, tàn ác nhất. Chẳng có con nào chế tạo những thứ vũ khí tối tân nhất rồi đem đi giết đồng loại hàng loạt như con người. Trong Kinh Thánh, vì Adam và Eva ăn trái cấm nên mới có dục vọng xấu. Chúa Giê-su bị đóng đinh lên cây Thánh giá để chịu tội thay cho loài người.

Trí tuệ thay đổi theo thời gian, suy nghĩ con người thay đổi theo từng giai đoạn. Lúc bé cứ tưởng kẹo là ngọt, lớn lên mới biết có những thứ còn ngọt hơn cả kẹo. Lúc bé cứ tưởng thuốc là đắng, lớn lên mới biết có nhiều thứ còn đắng hơn cả thuốc. Lúc bé cứ tưởng những đòn roi của bố mẹ, anh chị làm ta đau. Lớn lên mới biết có những hình phạt không cần gậy búa mà làm ta đau hơn gấp nghìn lần. Lời nói có thể làm người ta đau đớn suốt cuộc đời...

Mỗi chúng ta là một cá thể đặc biệt và duy nhất. Ai cũng muốn tự do và cần được tự do. Trong cuộc đời, ai cũng phải mưu sinh, thế rồi khi chết đi, thân thể cũng trở về cát bụi. Tạo hóa sinh ra mỗi người có một cái miệng và hai cái tai. Điều đó nghĩa là chúng ta phải lắng nghe nhiều hơn nói [nghe để học tập từ thế giới xung quanh].

Không ai khổ giống ai cả nhưng xin đừng vội sống bi quan. Những người học rộng thì tính cách họ rất sâu sắc. Cái đáng sợ nhất là "không có kiến thức". Chiến thắng khó nhất là chiến thắng bản thân. Một khi đã sống thì hãy sống có ích và không được để cho người khác ăn hiếp mình. Bạn có thể chạy trốn môt con thú dữ trong rừng nhưng không thể trốn chạy sự dằn vặt của bản thân khi lương tâm bạn bị cắn rứt.

Mỗi người một hoàn cảnh, cách sống, suy nghĩ riêng. Xin kết thúc bài viết bằng câu nói của giáo sư Ngô Bảo Châu: "Không phải ai cũng có khả năng để đạt giải Nobel hay Fields nhưng ai cũng có thể sống để cuộc sống của mình có ý nghĩa".  

[Last Updated On: 11/02/2022]

Con người vừa là một thực thể tự nhiên, vừa là một thực thể xã hội. Về mặt sinh học, con người thuộc lớp động vật có vú, có dáng đứng thẳng, có đôi bàn tay là công cụ nhận thức và lao động, có bộ óc người phát triển cực kì cao và tinh vi. Là thực thể sinh vật, con người chịu sự chi phối của quy luật tự nhiên.

Nhưng cái sinh vật trong con người không thuần túy là cái sinh vật cái tự nhiên mà nó bị cái xã hội quy định một cách trực tiếp. C. Mác viết: “Con người không phải chỉ là thực thể tự nhiên. Nó là thực thể tự nhiên có tính người”.

Về mặt xã hội, con người vừa là chủ thể vừa là khách thể của các quan hệ xã hội, có khả năng kế thừa nền văn minh nhân loại. Do đó, sự phát triển của con người chủ yếu bị chi phối bởi quy luật xã hội. Con người là một chủ thể có ý thức và đây chính là điểm khác nhau cơ bản nhất giữa con người với con vật. Về vấn đề này Mác đã viết: “con người chỉ khác con vật ở hiện tượng duy nhất là trong con người có ý thức thay thế bản năng”. Cũng có thể định nghĩa con người là một thực thể sinh vật – xã hội và văn hóa.

Khái niệm cá nhân: Cá thể là từ chỉ đại diện của một loài.

Có thể nói cá thể động vật, một cá thể người, nhưng cá thể người được gọi là cá nhân.

Như vậy, cá nhân là thuật ngữ chỉ một con người với tư cách đại diện loài người. Nói đến cá nhân là nói đến một con người cụ thể của một cộng đồng, là thành viên của xã hội và để phân biệt nó với cá nhân khác, với cộng đồng.

Khái niệm cá tính dùng để chỉ cái độc đáo không lặp lại về những đặc điểm tâm lí và sinh lí của mỗi cá nhân, nhân cách. Nhà tâm lí học Nga X.L. Rubinstêin viết: “Con người là cá tính do nó có những thuộc tính đặc biệt, không lặp lại”.

Khái niệm chủ thể: Khi cá nhân thực hiện một hoạt động nhất định một cách có ý thức và có mục đích, nhận thức và cải tạo thế giới xung quanh trong quá trình hoạt động đó, thì được gọi là chủ thể.

[Tài liệu tham khảo: Giáo trình tâm lý học đại cương]

Cho đến ngày nay thì con người vẫn còn là một bí mật. Không ai có thể định nghĩa đúng đắn được con người, không ai hiểu được con người. Con người nghiên cứu được tất cả những gì xung quanh mình, ở dưới đất và cả trên trời, nhưng lại không tìm được mục đích tồn tại của mình. Càng nghiên cứu sâu vào bên trong, con người càng đặt ra nhiều câu hỏi. Con người đã sáng chế ra nhiều thứ để mang lại hạnh phúc cho loài người, nhưng không có gì làm con người thỏa mãn thực sự.

Thân thể con người – một ngõ cụt

Thân thể con người là phần có thể nhìn thấy được, bị biến đổi theo thời gian, có thể nghiên cứu bằng khoa học tự nhiên; và, theo phân tích hóa học, cơ thể con người được cấu tạo tương tự với thành phần của đất.

Thân thể là vỏ ngoài cùng của sự tồn tại chúng ta; và qua năm giác quan của nó, chúng ta giao tiếp với thế giới bên ngoài. Nó thật sự cần thiết cho sự tồn tại thực tiễn của chúng ta. Chức năng của nó thuần túy chỉ ở bề ngoài và thỉnh thoảng nó giống như một nhà tù của chúng ta vậy. Kinh nghiệm cho thấy rằng con người trở thành nô lệ cho thân xác mình thay vì nó phải phục vụ cho con người. Điều này chắc chắn không phải là mục đích của đời sống con người. “Mọi sự lao khổ của loài người là vì miệng mình, thế nhưng lòng tham muốn chẳng bao giờ được thỏa nguyện” [Truyền đạo 6:7]. Cuối cùng, khi đối diện với cái chết thì chúng ta phải thừa nhận rằng thân thể là một lối cụt. “Vì ngươi là bụi đất, ngươi sẽ trở về với bụi đất” [Sáng thế ký 3:19].

Và tâm hồn là gì?

Tâm hồn của con người [tiếng Hy Lạp dùng từ tâm lý để chỉ tâm hồn] không gì khác hơn là lý trí [khả năng suy nghĩ của con người], cảm giác [khả năng yêu ghét, cảm thấy hạnh phúc hay buồn phiền], và ý muốn [khả năng quyết định]. Tâm hồn là phần ẩn bên trong nhưng rất thực của sự tồn tại con người và không dễ dàng thấy được. Con người không chỉ là cát bụi biết sống mà là một người có cá tính riêng biệt rõ ràng. Sau sự phát triển đáng kể của mọi năng lực tâm hồn, không còn nghi ngờ gì nữa, văn hóa của tâm hồn trong thế kỷ chúng ta đã trổ hoa hoàn toàn. Nhưng chúng ta phải nhìn nhận rằng tuy có nhiều thành tựu và nhiều hiểu biết về khoa học, kinh tế, chính trị và tôn giáo; con người đã không tốt hơn, thỏa mãn hơn mà thậm chí là ngược lại. Sự bất ổn, thù địch, chiến tranh, khủng hoảng và bất bình an đang ngự trị trong toàn cảnh ngày nay nhiều hơn trong thời trước. Nan đề bên ngoài không thể giải quyết được vì nan đề bên trong con người vẫn chưa được giải quyết. Đặc biệt, thế hệ ngày nay cảm nhận được sự trống rỗng bên trong và không thỏa lòng nhiều hơn thế hệ trước đó. Họ khởi hành nhưng không biết đi đâu. Tiêu chuẩn bị giảm, những ý tưởng tuyệt vời nhất bị vượt qua, mặt trăng bị chinh phục, nhưng trong chúng ta vẫn là vùng đất hoang. Không có giải pháp nào trong tâm hồn chúng ta cả. Chiếc chìa khóa bị thiếu!

Linh hồn của con người – chiếc chìa khóa!

Sâu thẳm tận bên trong cùng của con người có một khu vực, mà vẫn còn là một bí mật sau hàng thế kỷ. Nó chính là một mục tiêu không xác định được của mỗi người đi tìm sự thật. Nó là phần sâu nhất sự tồn tại của bạn, sâu hơn cả tâm hồn bạn. Nếu dùng sức lực của bản thân, bạn sẽ không bao giờ tìm thấy được nó. Cả khoa học, tôn giáo, hay sự trầm tư mặc tưởng đều không giúp bạn được gì trong chuyện này. Nó chính là linh hồn của con người mà Thượng Đế đã tạo ra và đặt vào bên trong con người.

Chỉ có linh hồn của con người mới nhận biết được những gì thực sự nằm bên trong của con người. “Vì ai biết được những gì bên trong người ngoại trừ tâm linh trong chính người ấy?”[1. Cô-rinh-tô 2:11]. Theo Lời của Thượng Đế và theo như kinh nghiệm của mình, chúng ta biết được con người cấu tạo bởi thân xác, tâm hồn, và linh hồn [1. Tê-sa-lô-ni-ca 5:23]. Linh hồn của con người mà Kinh Thánh nhắc đến hoàn toàn không liên quan gì đến tâm hồn. Cũng như tủy sống ở trong xương, linh hồn con người ẩn kín sâu bên trong cùng của con người và bị bao phủ bởi tâm hồn, vì thế linh hồn thường bị lẫn lộn với tâm hồn. Tuy vậy, tâm hồn là tâm hồn, và linh hồn là linh hồn, cả hai có thể và phải được phân biệt rõ ràng. “Vì lời của Thượng Đế sống động và đầy năng lực, sắc bén hơn gươm hai lưỡi, xuyên thấu, đến nỗi phân chia tâm hồn với linh hồn, khớp với tủy, xét đoán các tư tưởng, và ý định trong lòng người” [Hê-bơ-rơ 4:12].

Nhưng tất cả con đường dẫn đến vùng sâu tận cùng này của bạn đều đã bị cắt đứt…tất cả, trừ một: Thượng Đế, và chỉ Thượng Đế mới có thể mang bạn đến đó. Điều gì đó bị thiếu – vâng, thiếu Thượng Đế! Sự thôi thúc bên trong này luôn lại xuất hiện, sự không yên tĩnh này chính là sự đói khát của linh hồn về sự thực, sự khao khát chính Thượng Đế! Thượng Đế đã tạo ra linh hồn bên trong cùng của chúng ta để chúng ta có thể nhận Ngài vào trong chúng ta và được đổ đầy bởi Ngài. Khi nào phần trong cùng này vẫn chưa được đổ đầy thì con người chúng ta không bao giờ thấy thỏa mãn cả. Đó chính là sự ấn định dành cho con người, được đổ đầy bởi sức sống của Thượng Đế và tồn tại bởi Thượng Đế! Lý trí của chúng ta có thể suy nghĩ về Thượng Đế, nhưng chỉ có linh hồn chúng ta mới có thể tiếp nhận Thượng Đế và chạm được Ngài. “Nhưng người thiên nhiên không thể nhận những ân phúc do Đức Thánh Linh của Thượng Đế ban, vì cho rằng đó là những điều ngu dại; họ cũng không thể hiểu nổi vì phải suy xét bằng linh hồn. Nhưng người thuộc linh suy xét mọi sự”. [1. Cô-rinh-tô 2:14-15]. “Thượng Đế là Thánh Linh, nên những người thờ phượng Ngài phải lấy linh hồn, lẽ thật mà thờ phượng” [Giăng 4:24]. Vâng, Thượng Đế chính là Thánh Linh luôn bao quanh bạn cũng giống như không khí bao quanh bạn vậy. Ngài sẵn sàng đổ đầy sự trống rỗng bên trong, sự trống rỗng trong linh hồn bạn, vì chỉ Ngài mới có thể đổ đầy nó được. Điều đó giống như một người được sinh ra lại vậy, và thực tế nó chính là sự tái sinh! “Chúa Giê-su đáp: “Thật, Ta bảo ngươi, nếu không nhờ nước và Thánh Linh mà sinh ra, không một người nào được vào nước Thượng Đế! Thể xác sinh ra phần xác, Thánh Linh sinh hạ phần linh hồn” [Giăng 3:3, 6].

Nhận biết Thượng Đế

Thượng Đế muốn vào trong linh hồn bạn. Kinh Thánh nói Đấng Thượng Đế này chính là Chúa Cứu Thế Giê-su. Ngài đến để cứu rỗi chúng ta. Đúng vậy, Ngài đã chết vì chúng ta và đã phục sinh vào ngày thứ ba; ngày nay Ngài là Thánh Linh, Đấng ban sự sống, để đổ đầy chúng ta như được chép: “… A-đam sau cùng là Thánh Linh ban sự sống” [1.Cô-rinh-tô 15:45b].

Bạn sẽ tìm thấy chiếc chìa khóa bằng cách hướng lòng về Chúa Giê-su và gọi danh Ngài. Nói với Ngài một cách đơn giản: “Chúa Giê-su, con tin Người! Chúa Giê-su, hãy vào trong con!”. Chính Thượng Đế sẽ vào trong linh hồn bạn vì Kinh Thánh chép rằng: “Vậy nếu miệng ngươi xưng nhận Ðức Chúa Giê-su ra và lòng ngươi tin rằng Thượng Đế đã khiến Ngài từ kẻ chết sống lại, thì ngươi sẽ được cứu” và “vì Ngài là Chúa của tất cả, ban ơn dồi dào cho mọi người kêu cầu Ngài. Tất cả người nào kêu cầu danh Chúa đều được cứu” [Rô-ma 10:9, 12-13]. Một cái gì đó mới mẻ sẽ được sinh ra sâu bên trong bạn, điều mà bạn chưa từng kinh nghiệm được. Một niềm vui thật tuyệt vời! Sự đổ đầy thật tuyệt vời! Một sự sống hoàn toàn khác hẳn, thật vậy, sự sống của chính Thượng Đế giờ đây ở trong bạn, nghĩa là Ngài đã vào trong linh hồn bạn. Bây giờ toàn bộ bản thân bạn quay quanh một trung tâm mới. Bạn sẽ trở thành một con người bình thường theo ý định ban đầu của Thượng Đế, một người được đổ đầy bởi Ngài. Bạn khám phá ra linh hồn của mình, và đó cũng chính là mục đích của đời sống bạn. Bạn nhận biết Thượng Đế! Bạn đã tìm ra chìa khóa, và bí mật của con người đã mở ra cho bạn: ” Nguyện xin Chúa ở cùng tâm linh con!” [2.Ti-mô-thê 4:22].

[Dịch từ bản tiếng Đức “Was ist der Mensch?” của NXB Verlag Der Strom, Stuttgart, Đức]