Công nghệ tái chế rác thải nhựa

.

Cập nhật lúc: 20:45, 10/03/2022 [GMT+7]

Từ cuối năm 2021, những lô ván ép bằng nhựa thải của Công ty TNHH MTV Thanh Tùng [Khu xử lý chất thải Vĩnh Tân, H.Vĩnh Cửu] thuận lợi xuất khẩu sang thị trường Scotland. Sự kiện này mở ra hướng đi mới cho doanh nghiệp [DN], đồng thời cũng là cơ hội phát triển ngành công nghiệp tái chế chất thải nhựa.

Ngoài tấm ván nhựa để làm bàn ghế, tủ, DN này còn có các sản phẩm: gạch lót sàn, thùng đựng rác, vách ngăn tường…, tất cả đều được làm từ nhựa thải bỏ.

* Ép rác thải thành tấm ván

Chia sẻ về thông tin này, Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Thanh Tùng Bùi Xuân Hùng cho biết, công nghệ tái chế chất thải nhựa đã được các nước phát triển ứng dụng từ vài chục năm trước với 2 mục đích là tận dụng nguồn chất thải làm nguyên liệu sản xuất và hạn chế ô nhiễm môi trường. Là DN hoạt động trong lĩnh này, DN đã tìm hiểu và quyết định hợp tác với Công ty TNHH Evergreen Social Ventures [Đức] để nhượng quyền công nghệ ép rác thải nhựa thành tấm ván nhựa theo nguyên lý gia nhiệt [ReForm Plastic].

Sự hợp tác này đã đem lại kết quả tốt khi lô hàng đầu tiên gồm 400 tấm ván ép độ dày 10mm và 14mm, kích thước 1,2m x 2,4m đã được xuất khẩu thành công từ cuối năm 2021. Đối tác ở Scotland là một công ty sản xuất đồ nội thất trang trí. Họ đặt mua sản phẩm ván ép nhựa để sản xuất bàn ghế, thùng rác, chậu cây cảnh và xuất khẩu đi các nước châu Âu.

Ông Huỳnh Phước Lộc, Giám đốc điều hành nhà máy cho biết, trước đây các loại chất thải nhựa công nghiệp không bán được như: vải da vụn, vụn đế giày, nhựa công nghiệp tổng hợp đều được xử lý bằng phương pháp đốt. Nhưng hiện các loại chất thải này đều được tận dụng. Chất thải về nhà máy được phân loại, băm nhỏ và rửa sạch. Tùy theo nhiệt độ nóng chảy của từng loại nhựa, chất thải được phối trộn với nhau. Sau đó, dùng máy ép nóng để định hình thành tấm, rồi dùng máy ép nguội tạo khuôn, cắt theo các kích thước phù hợp. Kết quả phân tích và thử nghiệm cho thấy, sản phẩm ván ép nhựa đạt các tiêu chuẩn về độ bền, an toàn với sức khỏe người sử dụng và môi trường.

Theo ông Lộc, do được sản xuất từ loại nhựa giá trị thấp nên sản phẩm có giá rẻ hơn so với ván gỗ ép, tấm ván nhựa. Không bị mối mọt, gỉ sét, kể cả khi sử dụng ngoài trời. Độ bền cơ học và tuổi thọ cao, có thể tái sử dụng nhiều lần. Ngoài ra, việc sử dụng sản phẩm này còn góp phần hạn chế khai thác tài nguyên [cây xanh, khoáng sản kim loại]. Hiện trung bình mỗi tháng công ty sản xuất hơn 1,5 ngàn tấm ván ép nhựa [tương đương 62 tấn rác]. Một số đơn vị DN đang hợp tác thu gom chất thải làm tấm ván nhựa tái chế là: Công ty CP Taekwang Vina, Tập đoàn Phong Thái, Công ty TNHH Changshin Việt Nam…

* Cơ hội phát triển công nghiệp tái chế

Tổng giám đốc Công ty TNHH MTV Thanh Tùng Bùi Xuân Hùng cho rằng, ngoài tấm ván nhựa xuất khẩu, công ty còn có sản phẩm gạch cao su làm từ nhựa tái chế rất phù hợp lót nền trong nhà bếp, nhà tắm, trường mẫu giáo; ghế sử dụng trong công viên, bàn ghế dùng cho học sinh ở miền núi; thùng đựng rác khổ lớn; vách ngăn trong nhà thay thế tấm thạch cao hoặc kính nhôm… Công ty rất muốn hợp tác với các DN trong nước để phát triển sản phẩm. Công ty sẵn sàng hỗ trợ các DN cùng ngành nghề trong và ngoài tỉnh nhân rộng mô hình này, góp phần hạn chế chất thải.

Theo ông Hùng, khó khăn hiện nay là chính sách khuyến khích tái chế chất thải nói chung, rác thải nhựa nói riêng rất nhiều nhưng thực sự chưa đến được với DN. Không chỉ về vốn mà cả hoạt động truyền thông sản phẩm hữu ích cho môi trường. “Chúng tôi chưa kết nối với nhiều công ty, khu xử lý để thu gom lại chất thải họ không bán, không tái chế được. Chúng tôi cũng chưa có cơ hội giới thiệu sản phẩm của mình với các nhà sản xuất đồ nội thất, DN ngành vật liệu xây dựng. Chúng tôi mong các cơ quan, ban, ngành, địa phương ưu tiên mua vật liệu tái chế để thực hiện các công trình, dự án công cộng, kết nối quảng bá để ngành công nghiệp tái chế chất thải nhựa có cơ hội phát triển” - ông Hùng chia sẻ.

Ông Jan Zellmann, người sáng lập kiêm Giám đốc dự án Tái chế rác thải nhựa Reform Plastic tại Việt Nam cho rằng, tái chế rác thải nhựa đã qua sử dụng, không có khả năng mua bán như: túi ny-lông, ống hút, ly nhựa, hộp sữa, thùng xốp, các vật liệu có chứa nhựa công nghiệp là giải pháp vừa tạo ra lợi nhuận cho DN xử lý chất thải, vừa thay thế phương pháp đốt hoặc chôn lấp. Ngoài chuyển giao quy trình cho Công ty Thanh Tùng tại Đồng Nai, chúng tôi đang thực hiện dự án tái chế rác thải nhựa tiêu dùng ở TP.Hội An [tỉnh Quảng Nam]. Cả 2 nhà máy đều hoạt động tốt nhưng chưa hết công suất do nguồn nguyên liệu đầu vào chưa ổn định.

Theo ông Jan Zellmann, Việt Nam hoàn toàn có thể giảm các thách thức về rác thải nhựa bằng cách thu gom và biến chất thải giá trị thấp thành sản phẩm có giá trị sử dụng và giá trị thương mại. ReForm Plastic hướng tới mục tiêu xây dựng 100 cơ sở ReForm Plastic trên toàn Việt Nam. Đơn vị sẽ đồng hành cùng các DN, địa phương nhân rộng mô hình tái chế chất thải nhựa theo hình thức hợp tác công tư [PPP].

Bình quân mỗi ngày Đồng Nai phát sinh khoảng 3,6 ngàn tấn chất thải rắn. Trong đó, phần lớn chất thải công nghiệp và rác thải nhựa sinh hoạt được xử lý bằng phương pháp đốt, chôn lấp hợp vệ sinh, rất ít tái chế. Việc DN đầu tư công nghệ để tái chế chất thải nhựa giá thấp không chỉ mở ra hướng đi mới cho DN mà góp phần nâng tỷ lệ tái chế chất thải, phát triển ngành công nghiệp tái chế. Sở TN-MT đang rà soát đề xuất thành lập cụm công nghiệp tái chế chất thải; xây dựng chính sách ưu đãi về đất đai, thuế, vốn và hỗ trợ giới thiệu sản phẩm tái chế đến các DN trong khu công nghiệp.

Hoàng Lộc

Để đáp ứng “nhu cầu về rác” rất lớn này, người dân Thuỵ Điển đã và đang thực hiện theo một quy trình phân loại rác rất khoa học, kể từ những năm 1970.

Tuy nhiên lượng rác trong nước vẫn không đủ, Thuỵ Điển còn phải nhập khẩu rác từ các nước khác. Trong năm 2015, họ đã nhập khẩu 1,5 triệu tấn rác, và dự đoán năm 2020 họ sẽ nhập khẩu 2,3 triệu tấn rác.

Đây là một chính sách thông minh, Thuỵ Điển không những tận dụng rất tốt “tài nguyên rác”, mà còn được các nước lân cận trả tiền để “sử dụng” rác hộ.

Áo – Quốc gia tái chế rác bằng công nghệ sinh học tân tiến

Áo là một Quốc gia nhỏ bé đã làm được những điều to lớn trong việc xử lý chất thải. Nổi bật nhất trong hệ thống xử lý rác thải của Áo là công nghệ sinh học để tái chế nhựa PET.

Trong khi cả Thế Giới đang phải bó tay vì rác thải nhựa – giải pháp tái chế PET hiện giờ là đốt chảy hoặc nghiền nhỏ, vốn có chất lượng sau tái chế rất kém. Một công ty ở Áo đã phát triển một giải pháp công nghệ cao, sử dụng enzim một loại nấm để tái chế nhựa PET. Dưới tác động của enzim, nhựa PET sẽ bị phân huỷ thành phân tử và sau đó có thể dễ dàng chuyển đổi lại thành nhựa chất lượng cao.

Cùng với nhiều công nghệ tiên tiến khác, Áo, Bỉ và Đức hiện đang là 3 Quốc gia tái chế rác hiệu quả nhất trên Thế Giới.

Bỉ – Quốc gia với hệ thống quản lý rác từ trước khi được thải ra

75% rác của Bỉ được tái sử dụng, tái chế hoặc ủ phân – con số cao nhất Thế Giới. Tài nguyên của họ dường như được tái sử dụng mãi mãi.

Họ có 2 quy trình quản lý rác thải cực kỳ tiên tiến: Ecolizer và Sự kiện xanh.

Ecolizer là hệ thống trên web để quản trị việc sản xuất, đảm bảo lượng rác thải thấp và sạch. Hệ thống tính toán quá trình sản xuất, vận chuyển, tiêu dùng, năng lượng và xử lý chất thải, giúp các nhà sản xuất có thể đánh giá được tác động môi trường mà sản phẩm của họ sẽ gây ra.

Từ đó đề xuất những cải tiến trong quy trình và trong khâu thiết kế sản phẩm, làm giảm hệ quả xấu tới môi trường.

Chỉ cần một thay đổi nhỏ trong thiết kế, ta có thể giảm lượng nguyên liệu và rác thải đáng kể. Ví dụ, khi cần xách 1 ly cafe mang đi, sử dụng một bao nilon chữ T sẽ tiết kiệm và bảo vệ môi trường gấp vài lần so với bao nilon thông thường. Và khi lượng ly cafe lên tới vài triệu, lượng nhựa cần để sản xuất và thải ra môi trường sẽ giảm cực kỳ lớn.

Sự kiện xanh cũng là một hệ thống quản lý trên web tương tự như Ecolizer, nhưng đối với những sự kiện. Hệ thống này giúp đánh giá lượng rác thải mà sự kiện có thể gây ra, những cách thức để giảm rác thải trong sự kiện, và thậm chí danh sách những nơi cho thuê dao kéo tái sử dụng.

Họ làm mọi thứ để giảm rác thải từ trong trứng nước.

Nhật – Quốc gia đốt rác thải hiệu quả nhất

So với các nước Châu Âu, Nhật Bản không phải là Quốc gia đi đầu về tái chế rác thải. Nhưng họ là Quốc gia đi đầu trong việc phân loại rác và xử lý rác hiệu quả.

Rác thải của Nhật được quản lý rất có chiều sâu. Bắt nguồn từ ý thức phân loại rác, và đổ rác đúng nơi của người dân. Cho đến việc đốt rác thải một cách triệt để bằng công nghệ CFB [Công nghệ đốt hóa lỏng tầng sôi].

Công nghệ này xử lý rác bằng cách vùi rác vào một lớp cát, sau đó sử dụng lưu lượng không khí trong quá trình nung lò, cùng một số hóa chất khác để tiêu hủy rác. Rác bên trong lò sẽ được đối lưu liên tục, và sẽ bị tiêu huỷ hết trong thời gian rất nhanh, kể cả những vật liệu cứng đầu nhất.

Không chỉ vậy, công nghệ này cũng giúp lượng khí thải như NO và NO2 giảm đi rất nhiều, cùng giá thành rẻ hơn những loại hình khác. Lượng nhiệt năng sau khi đốt cũng được sử dụng để sản xuất điện.

Không quá cầu kỳ, phức tạp và rất hiệu quả, nên hiện nay đã có nhiều nước trên thế giới nhập khẩu công nghệ này của Nhật Bản như: Trung Quốc, Thái Lan, và Singapore.

Kinh nghiệm nào cho chúng ta?

Trước tiên ta phải thấy rằng điểm chung của những Quốc gia xử lý rác thải hiệu quả là đến từ ý thức phân loại rác, và đổ rác đúng nơi quy định của người dân. Nếu không có ý thức này, mọi công nghệ xử lý rác là vô ích. Đa Phước từ lúc được xây dựng cũng có một quy trình để tái chế rác thải, nhưng không thể sử dụng được vì nguồn rác đầu vào không được phân loại.

Vệ công nghệ, để bắt chước theo các Quốc gia châu Âu thì có vẻ còn khá xa. Công nghệ đốt rác của Nhật Bản là phương pháp khả thi để theo đuổi nhất hiện giờ.

Theo thông tin của sở Tài Nguyên Môi Trường, hiện nay TP HCM cũng đang ưu tiên chuyển việc xử lý rác thải từ chôn lấp sang đốt. Mục tiêu đến năm 2020, giảm lượng rác được chôn lấp từ 76% xuống 50%, và đến năm 2025 chỉ còn 20% rác được chôn lấp. Tuy chưa chắc công nghệ nào sẽ được áp dụng, nhưng đây đã là một bước cải tiến lớn trong việc xử lý rác thải ở nước ta

[Nguồn //doimoisangtao.vn/news/2018/7/7/nhng-cng-ngh-x-l-rc-thi-tin-tin-trn-th-gii]

Xem thêm video nhà máy đốt rác bằng Plasma đầu tiên tại Việt Nam