Viêm phổi ở trẻ sơ sinh, triệu chứng của bệnh ban đầu thường nghèo nàn và không rõ ràng. Do đó, cha mẹ hoặc người thân cần chú ý tình trạng của trẻ để phát hiện sớm các dấu hiệu ban đầu.
Nguyên nhân viêm phổi ở trẻ sơ sinh thường do các loại vi khuẩn như Listeria, Coli, các vi khuẩn Gram âm. Nhiễm khuẩn phổi có thể xảy ra từ trước, trong hoặc sau khi đẻ.
Trẻ có thể bị bệnh ngay trong khi đẻ do hít phải nước ối, phân su đã bị nhiễm khuẩn hoặc dịch tiết ở đường sinh dục của người mẹ.
Trong khi đỡ đẻ, hồi sức sau đẻ và chăm sóc trẻ sơ sinh nếu không thực hiện vô trùng thì trẻ rất dễ bị nhiễm khuẩn từ dụng cụ và môi trường, người chăm sóc.
Ngoài ra, ở những trẻ đẻ non, trẻ thiếu cân do các phản xạ đường thực quản còn chưa hoàn thiện, vận động cơ chưa đều đặn nên thường xuyên bị trào ngược thực quản dạ dày.
Khi trẻ bú mẹ thường hay bị nôn, trớ, nếu sữa bị hít nhầm vào phổi, sẽ gây ra các triệu chứng như thở gấp, hụt hơi, tím tái mặt, lượng sữa hít vào càng nhiều càng có khả năng gây viêm phổi. Một số bệnh như viêm khoang miệng, viêm da, viêm dây rốn… đều có thể dẫn tới viêm phổi sơ sinh.
Không giống viêm phổi ở trẻ lớn với những biểu hiện điển hình là sốt cao, ho nhiều, nghe lưng có thể thấy tiếng “rít”. Với trẻ sơ sinh do đường hô hấp chưa phát triển đầy đủ nên triệu chứng lâm sàng thường không rõ ràng dễ bị bỏ qua.
Dấu hiệu viêm phổi ở trẻ sơ sinh ban đầu thường nghèo nàn và không rõ ràng như:
- Bú kém hoặc bỏ bú
- Sốt trên 37,5 độC hoặc hạ thân nhiệt
- Thở nhanh trên 60 lần trong 1 phút hoặc khó thở
Khi có triệu chứng rõ ràng thì bệnh đã nặng: Trẻ sốt hoặc hạ thân nhiệt, li bì, đáp ứng kém với kích thích, bú kém hoặc bỏ bú, nôn nhiều, chướng bụng, khó thở, rút lõm lồng ngừng, tím tái…
Bệnh diễn tiến nhanh và nặng hơn so với trẻ lớn, thực tế có nhiều trẻ khi được đưa tới cơ sở y tế khám, dù không bị sốt [chỉ hơi âm ấm đầu], không bị ho nhiều nhưng đã bị biến chứng viêm phổi rất nặng.
Do đó, cha mẹ hoặc người thân cần chú ý tình trạng của trẻ để phát hiện sớm các dấu hiệu ban đầu khi trẻ có biểu hiện sốt, bỏ bú, thở nhanh… phải đưa ngay trẻ đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời tránh biến chứng nặng có thể dẫn đến tử vong.
Trẻ sốt là triệu chứng điển hình khi bị viêm phổi
Để phòng bệnh viêm phổi ở trẻ sơ sinh trong quá trình mang thai các thai phụ phải đi kiểm tra thai định kỳ, nhất là giai đoạn cuối nhằm sớm phát hiện những bất thường cho thai nhi để có biện pháp can thiệp kịp thời.
- Khi trẻ chào đời quan trọng nhất bảo đảm giữ ấm cho trẻ
- Cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn để tăng sức đề kháng và khi cho bú cần thận trọng tránh không để trẻ bị sặc sữa.
- Giữ vệ sinh cho trẻ, người chăm sóc phải rửa tay bằng xà phòng trước và sau khi chăm sóc trẻ để trẻ không bị lây nhiễm vi khuẩn
- Dụng cụ để chăm sóc trẻ như cốc, thìa, chăn, áo, tã… phải sạch, khô, vô trùng, tránh không cho tiếp xúc với các nguồn lây bệnh…
Có thể bạn quan tâm
Triệu chứng và cách phòng viêm phổi
Viêm phổi do virut
Cha mẹ sai lầm, con dễ viêm phổi!
Cha mẹ cần giữ vệ sinh cho trẻ để phòng tránh viêm phổi
Là chuyên khoa mũi nhọn của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc, khoa Nhi đáp ứng nhu cầu khám và điều trị bệnh cho trẻ nhỏ mang lại sự hài lòng đối với các bậc phụ huynh.
Đội ngũ y bác sĩ hàng đầu về Nhi khoa
Các y bác sĩ tại khoa Nhi – Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc có trình độ chuyên môn cao, nhiều kinh nghiệm, từng công tác tại các bệnh viện lớn trong nước rất am hiểu tâm lý trẻ, đồng thời áp dụng phác đồ điều trị mới nhất và hiệu quả nhất
Dịch vụ khám chữa bệnh toàn diện và hiện đại
Hồng Ngọc luôn cung cấp dịch vụ khám chữa bệnh trọn gói cho trẻ bao gồm tiêm chủng vaccine theo tiêu chuẩn Quốc tế
Chăm sóc chuyên nghiệp và tận tình
Khi đến với Hồng Ngọc, ngoài việc được khám chữa tận tình, trẻ sẽ được tận hưởng không gian vui chơi thoải mái để không còn sợ hãi môi trường bệnh viện giúp hợp tác điều trị được hiệu quả nhất.
Những thông tin cung cấp trong bài viết của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.
Theo dõi fanpage của Bệnh viện Đa khoa Hồng Ngọc để biết thêm thông tin bổ ích khác: //www.facebook.com/BenhvienHongNgoc/
Viêm phối là một căn bệnh hay gặp ở trẻ nhỏ. Đây là nguyên nhân chủ yếu đưa đến nhập viện và tử vong ở trẻ bị nhiễm hô hấp cấp tính. Vừa qua, bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long đã tiếp nhận và điều trị thành công cho một bệnh nhi 2 tháng tuổi bị viêm phổi nặng dẫn đến nhiễm trùng huyết.
Vào lúc 23h ngày 27/03/2019, khoa Nhi bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long tiếp nhận bệnh nhi P.H.Q. [2 tháng tuổi, địa chỉ Quận Cái Răng,TP Cần Thơ]. Bé nhập viện trong tình trạng đừ, thở rên rỉ, thở nhanh co lõm ngực, da nổi bông tím, nhịp tim nhanh 206 lần/phút, phổi nhiều rales. Qua thăm khám lâm sàng bé được chẩn đoán: Suy hô hấp cấp/Viêm phổi nặng - Theo dõi nhiễm trùng huyết.
Theo thông tin từ gia đình, khoảng 2 tuần trước, bé bắt đầu khò khè, bú ọc 2-3 lần/ngày, không sốt, vẫn còn bú tốt. Sau đó bé được gia đình đưa đi khám và lấy thuốc ở bác sĩ tư nhưng tình trạng bé không tiến triển. Khi bé có các dấu hiệu suy hô hấp, gia đình đã đưa bé đến cấp cứu tại bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long. Bé được ekip trực của khoa Nhi cấp cứu nhanh chóng, hỗ trợ hô hấp thở NCPAP [hô hấp áp lục dương liên tục qua mũi] và thực hiện khẩn các xét nghiệm cận lâm sàng với chỉ số procalcitonin [PCT] 4,57ng/ml, cao gấp 80 lần chỉ số bình thường. Đồng thời bé cũng được dùng kháng sinh bậc cao, qua điều trị tích cực, tình trạng bé tiến triển ngoạn mục và được dự kiến xuất viện vào ngày 04/04/2019.
Theo BS. Quách Thị Kim Phúc – BS chuyên khoa Nhi, bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long - trẻ dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 2 tháng tuổi, là nhóm tuổi có nguy cơ mắc và tử vong do viêm phổi cao nhất. Thông tin ghi nhận từ tổ chức y tế thế giới và UNICEF vào năm 2015 có khoảng 16% trẻ tử vong dưới 5 tuổi do viêm phổi và ước tính cứ 35 giây có một trẻ chết vì viêm phổi trên thế giới.
Bệnh xảy ra quanh năm nhưng hay gặp vào mùa thu đông và đầu xuân, chủ yếu lây truyền qua đường hô hấp. Nguyên nhân gây viêm phổi thay đổi tùy theo lứa tuổi, bao gồm virus, vi khuẩn, nấm, ký sinh trùng. Các tác nhân gây bệnh hay gặp: streptococcus pneumoniae, hemophilus influenzae type b, staphylococcus aureus, streptococcus group b, mycoplasma pneumoniae, respiratory syncytial virus, influenza virus, adenovirus,…
Dấu hiệu lâm sàng bệnh viêm phổi ở trẻ em
Đa số viêm phổi ở trẻ lớn thường khởi đầu bằng sốt, ho, nhiễm khuẩn đường hô hấp trên [viêm mũi họng cấp]. Nặng hơn có thể kèm theo khó thở, vã mồ hôi, rét run, mệt và bú kém. Đối với trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ có thể sốt hoặc không sốt thậm chí hạ thân nhiệt, bỏ bú và thường nhanh chóng bị suy hô hấp nặng.
Các biểu hiện nặng của bệnh viêm phổi ở trẻ em
Trẻ khó thở có nhịp thở nhanh theo lứa tuổi: dưới 2 tháng: ≥ 60 lần/phút, từ 2 đến 12 tháng: ≥50 lần/phút, từ 1 đến 5 tuổi: ≥ 40 lần/phút và trên 5 tuổi: ≥ 30 lần/phút.
Đặc biệt, khi trẻ có các biểu hiện như: tím tái, không uống được, li bì, khó đánh thức, co giật, suy dinh dưỡng nặng, phập phồng cánh mũi, co kéo cơ liên sườn, rút lõm lồng ngực, hõm ức thì sẽ nhanh chóng rơi vào tình trạng suy hô hấp cấp tính và có thể tử vong nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.
Chẩn đoán và điều trị bệnh viêm phổi
Khi trẻ có các dấu hiệu của viêm phổi cần đưa trẻ đến bác sĩ thăm khám đồng thời cần chụp X-Quang phổi để chẩn đoán xác định và đánh giá chính xác mức độ tổn thương phổi. Ngoài ra các xét nghiệm máu, cấy dịch tiết đường hô hấp cũng được tiến hành tùy thuộc vào mức độ của bệnh và để tìm căn nguyên gây bệnh.
Tùy thuộc vào lứa tuổi, nguyên nhân và mức độ bệnh. Bác sĩ sẽ cho trẻ uống hoặc tiêm kháng sinh và các thuốc điều trị hỗ trợ khác.
Cần nhập viện ngay khi trẻ có các dấu hiệu sau
- Trẻ có sốt, ho, khò khè, thở nhanh co lõm ngực, đặc biệt trẻ dưới 6 tháng tuổi.
- Trẻ không thể uống đủ thuốc.
- Nôn nhiều, ăn uống kém.
- Điều trị ngoại trú thất bại khi trẻ có dấu hiệu không thuyên giảm hoặc nặng lên sau 48-72 giờ điều trị
- Gia đình xa trung tâm y tế hoặc nhập viện theo yêu cầu.
Phòng ngừa bệnh viêm phổi ở trẻ em
- Cho trẻ được bú mẹ ít nhất trong 6 tháng đầu và có chế độ dinh dưỡng đầy đủ, hợp lý.
- Trẻ bị viêm phổi chủ yếu do trẻ bị nhiễm từ cộng đồng [trong gia đình hoặc bên ngoài]. Do vậy, cần tạo cho trẻ có môi trường sống trong lành: không khói thuốc lá và các ô nhiễm khác.
- Tránh tiếp xúc đám đông, đặc biệt người ốm có dấu hiệu hắt hơi, sổ mũi, đau họng, ho…, chủ động phòng ngừa: đeo khẩu trang khi cần, rửa tay thường xuyên.
- Trẻ cần được tiêm chủng đầy đủ và đúng lịch theo qui định. Tiêm chủng là biện pháp phòng bệnh đặc hiệu, nhằm tạo cho trẻ có miễn dịch chủ động chống lại bệnh tật khi bị lây nhiễm, góp phần tạo nên cơ thể khỏe mạnh, giảm nguy cơ viêm phổi và các bệnh tật khác.
Bệnh viện Hoàn Mỹ Cửu Long đã được Bộ Y tế cấp phép hoạt động về tiêm chủng. Trong đó có những vắc xin phòng bệnh đường hô hấp như cúm, H. influenzae type b [Hib], sởi, ho gà, thủy đậu,…đặc biệt vắc xin phòng bệnh viêm phổi do phế cầu [Synflorix], là một trong những căn nguyên vi khuẩn hàng đầu gây viêm phổi, viêm tai và viêm màng não mủ ở trẻ nhỏ.