Doanh nghiệp đáp ứng giả định liên tục là gì

Ä�ể giúp cho các doanh nghiệp và kế toán áp dụng hệ thống tài khoản theo Thông tÆ° 200/2014 thá»±c hiện tốt việc lập báo cáo tài chính, Dịch vụ Trái Ä�ất xin chia sẻ bài viết : Lập và trình bày BCTC khi doanh nghiệp không hoạt Ä‘á»™ng liên tục

1. Ä�ịnh nghÄ©a doanh nghiệp không hoạt Ä‘á»™ng liên tục

Doanh nghiệp bị coi là không hoạt Ä‘á»™ng liên tục nếu hết thá»�i hạn hoạt Ä‘á»™ng mà không có hồ sÆ¡ xin gia hạn hoạt Ä‘á»™ng, dá»± kiến chấm dứt hoạt Ä‘á»™ng hoặc bị cÆ¡ quan có thẩm quyá»�n yêu cầu giải thể, phá sản, chấm dứt hoạt Ä‘á»™ng trong vòng không quá 12 tháng kể từ ngày lập BCTC. Doanh nghiệp có chu kỳ sản xuất kinh doanh thông thÆ°á»�ng hÆ¡n 12 tháng thì không quá má»™t chu kỳ SXKD.

2. Các tình huống sau vẫn được coi là hoạt Ä‘á»™ng liên tục

• Việc cổ phần hóa má»™t Doanh nghiệp Nhà nÆ°á»›c thành công ty cổ phần.
• Việc thay đổi hình thức sở hữu doanh nghiệp, ví dụ chuyển má»™t công ty TNHH thành công ty cổ phần hoặc ngược lại.
• Việc chuyển má»™t Ä‘Æ¡n vị có tÆ° cách pháp nhân hạch toán Ä‘á»™c lập thành má»™t Ä‘Æ¡n vị không có tÆ° cách pháp nhân hạch toán phụ thuá»™c hoặc ngược lại.

3. Khi không Ä‘áp ứng giả định hoạt Ä‘á»™ng liên tục, doanh nghiệp vẫn phải trình bày đủ các BCTC

• Bảng CÄ�KT Mẫu B01/CDHÄ� – DNKLT được trình bày theo mẫu riêng;
• Thuyết minh Mẫu B09/CDHÄ� – DNKLT được trình bày theo mẫu riêng;
• Báo cáo KQKD Mẫu B02/ CDHÄ� – DNKLT và Báo cáo LCTT – Mẫu B03/CDHÄ� – DNKLT được trình bày theo mẫu chung tÆ°Æ¡ng tá»± doanh nghiệp hoạt Ä‘á»™ng bình thÆ°á»�ng.

4. Doanh nghiệp phải tái phân loại tài sản và nợ phải trả dài hạn thành ngắn hạn; Ä‘ánh giá lại toàn bá»™ tài sản và nợ phải trả, trừ trÆ°á»�ng hợp có má»™t bên thứ ba kế thừa quyá»�n đối vá»›i tài sản hoặc nghÄ©a vụ đối vá»›i nợ phải trả

a. Ä�ối vá»›i tài sản

• Hàng tồn kho được Ä‘ánh giá thấp hÆ¡n giá gốc và giá trị thuần có thể thá»±c hiện được.
• Chi phí XDCB dở dang được Ä‘ánh giá theo giá thấp hÆ¡n giữa giá trị ghi sổ và giá trị có thể thu hồi [ là giá thanh lý trừ chi phí thanh lý Æ°á»›c tính ]
• TSCÄ� hữu hình, TSCÄ� vô hình, bất Ä‘á»™ng sản đầu tÆ° được Ä‘ánh giá thấp hÆ¡n giữa giá trị còn lại và giá trị có thể thu hôi [là giá thanh lý trừ chi phí thanh lý Æ°á»›c tính ]. Ä�ối vá»›i TSCÄ� thuê tài chính nếu có Ä‘iá»�u khoản bắt buá»™c phải mua lại thì Ä‘ánh giá lại tÆ°Æ¡ng tá»± nhÆ° TSCÄ� của doanh nghiệp, nếu được trả lại cho bên cho thuê thì Ä‘ánh giá lại theo số nợ thuê tài chính còn phải trả cho bên cho thuê.
• Chứng khoán kinh doanh được Ä‘ánh giá theo giá trị hợp lý là giá Ä‘óng cá»­a của phiên giao dịch tại ngày báo cáo [ hoặc phiên trÆ°á»›c liá»�n ká»� nếu thị trÆ°á»�ng không giao dịch vào ngày báo cáo]
• Các khoản đầu tÆ° vào công ty con, công ty liên doanh, liên kết và Ä‘Æ¡n vị khác được ghi nhận theo giá thấp hÆ¡n giá trị ghi sổ và giá trị có thể thu hồi [ giá có thể bán trừ chi phí bán Æ°á»›c tính]
• Các khoản đầu tÆ° nắm giữ đến ngày Ä‘áo hạn, các khoản phải thu được Ä‘ánh giá theo số thá»±c tế có thể thu hồi.

b. Ä�ối vá»›i nợ phải trả: TrÆ°á»�ng hợp có sá»± thá»�a thuận giữa các bên bằng văn bản vá»� số phải trả thì Ä‘ánh giá lại theo số thá»�a thuận. TrÆ°á»�ng hợp không có thá»�a thuận cụ thể thì được thá»±c hiện nhÆ° sau:

• Nợ phải trả bằng tiá»�n được Ä‘ánh giá lại theo giá cao hÆ¡n giữa giá trị ghi sổ khoản nợ phải trả và giá trị khoản nợ trả trÆ°á»›c thá»�i hạn theo quy định hợp đồng.
• Nợ phải trả bằng tài sản tài chính được Ä‘ánh giá lại theo giá cao hÆ¡n giữa giá trị ghi sổ của khoản nợ phải trả và giá trị hợp lý của tài sản tài chính Ä‘ó.
• Nợ phải trả bằng hàng tồn kho được Ä‘ánh giá lại theo giá cao hÆ¡n giữa giá trị ghi sổ khoản nợ phải trả và giá mua [ cá»™ng các chi phí liên quan trá»±c tiếp] hoặc giá thành sản xuất hàng tồn kho tại thá»�i Ä‘iểm báo cáo.
• Nợ phải trả bằng TSCÄ� được Ä‘ánh giá lại theo giá cao hÆ¡n giữa giá rá»� ghi sổ nợ phải trả và giá mua [cá»™ng các chi phí liên quan trá»±c tiếp ] hoặc giá trị còn lại của TSCÄ� tại thá»�i Ä‘iểm báo cáo.

5. Không phải Ä‘ánh giá lại tài sản, nợ phải trả nếu bên thứ ba kế thừa quyá»�n đối vá»›i tài sản hoặc nghÄ©a vụ đối vá»›i nợ phải trả trong má»™t số trÆ°á»�ng hợp cụ thể nhÆ° sau:

• TrÆ°á»�ng hợp má»™t Ä‘Æ¡n vị giải thể để sáp nhập vào Ä‘Æ¡n vị khác, nếu Ä‘Æ¡n vị nhận sáp nhập cam kết kế thừa má»�i quyá»�n và nghÄ©a vụ của Ä‘Æ¡n vị bi giải thể theo giá trị sổ sách.
• TrÆ°á»�ng hợp má»™t Ä‘Æ¡n vị giải thể để chia tách thành các Ä‘Æ¡n vị khác, nếu Ä‘Æ¡n vị sau khi chia tách cam kết kế thừa má»�i quyá»�n và nghÄ©a vụ của Ä‘Æ¡n vị bị giải thể theo giá trị sổ sách.
• Từng khoản mục tài sản cụ thể được má»™t bên khác cam kết, bảo lãnh thu hồi cho Ä‘Æ¡n vị bị giải thể theo giá trị sổ sách và việc thu hồi diá»…n ra trÆ°á»›c thá»�i Ä‘iểm Ä‘Æ¡n vị chính thức ngừng hoạt Ä‘á»™ng.
• Từng khoản mục nợ phải trả cụ thể được má»™t bên thứ ba cam kết, bảo lãnh thanh toán cho Ä‘Æ¡n vị bị giải thể và Ä‘Æ¡n vị bị giải thể chỉ có nghÄ©a vụ thanh toán lại cho bên thứ ba Ä‘ó theo giá trị sổ sách.

6. PhÆ°Æ¡ng pháp kế toán má»™t số khoản mục tài sản khi doanh nghiệp không Ä‘áp ứng giả định hoạt Ä‘á»™ng liên tục

• Việc trích lập dá»± phòng hoặc Ä‘ánh giá tổn thất tài sản được ghi giảm trá»±c tiếp vào giá trị ghi sổ của tài sản, không thá»±c hiện trích lập dá»± phòng trên TK 229 – “ Dá»± phòng tổn thất tài sản”.
• Việc tính khấu hao hoặc ghi nhận tổn thất của TSCÄ� bất Ä‘á»™ng sản đầu tÆ° được ghi giảm trá»±c tiếp vào giá trị ghi sổ của tài sản, không sá»­ dụng TK 214 để phản ánh hao mòn lÅ©y kế.

7. Doanh nghiệp phải xá»­ lý má»™t số vấn Ä‘á»� tài chính sau

• Thá»±c hiện trích trÆ°á»›c vào chi phí đối vá»›i các khoản lá»— dá»± kiến phát sinh trong tÆ°Æ¡ng lai nếu có khả năng phát sinh khoản lá»— là tÆ°Æ¡ng Ä‘Æ°Æ¡ng chắc chắn và giá trị khoản lá»— được Æ°á»›c tính má»™t cách Ä‘áng tin cậy; ghi nhận nghÄ©a vụ hiện tại đối vá»›i các khoản phải trả kể cả trong trÆ°á»�ng hợp chÆ°a có đầy đủ hồ sÆ¡ tài liệu [ nhÆ° biên bản nghiệm thu khối lượng của nhà thầu…] nhÆ°ng chắc chắn phải thanh toán;
• Ä�ối vá»›i các khoản chênh lệch Ä‘ánh giá lại tài sản lÅ©y kế thuá»™c phần vốn chủ sở hữu, sau khi xá»­ lý TSCÄ� hữu hình, vô hình, bất Ä‘á»™ng sản đầu tÆ° , phần còn lại được kết chuyển vào thu nhập khác [nếu lãi] hoặc chi phí khác [nếu lá»—]
• Ä�ối vá»›i khoản chênh lệch tá»· giá Ä‘ang phản ánh lÅ©y kế trên Bảng CÄ�KT [nhÆ° chênh lệch tá»· giá phát sinh từ việc chuyển đổi BCTC], nếu kết chuyển toàn bá»™ vào doanh thu tài chính [nếu lãi] hoặc chi phí tài chính [nếu lá»—].
• Các khoản chi phí trả trÆ°á»›c chÆ°a phân bổ hết nhÆ° lợi thế thÆ°Æ¡ng mại phát sinh từ hợp nhất kinh doanh không dẫn đến quan hệ công ty mẹ – công ty con, lợi thế kinh doanh khi cổ phần hóa, công cụ dụng cụ xuất dùng, chi phí thành lập doanh nghiệp, chi trong giai Ä‘oạn triển khai… được ghi giả toàn bá»™ để tính vào chi phí trong kỳ. Riêng chi phí trả trÆ°á»›c liên quan đến thuê tài sản, trả trÆ°á»›c lãi vay được tính toán và phân bổ để phù hợp vá»›i thá»�i gian trả trÆ°á»›c thá»±c tế  còn lại cho đến khi chính thức dừng hoạt Ä‘á»™ng.
• Công ty mẹ dừng ghi nhận lợi thế thÆ°Æ¡ng mại trên BCTC hợp nhất và tính ngay vào chi phí quản lý doanh nghiệp chÆ°a phân bổ hết.
• Các khoản chênh lệch lãi, lá»— khi Ä‘ánh giá lại tài sản và nợ phải trả sau khi bù trừ vá»›i dá»± phòng Ä‘ã trích lập [nếu có] được ghi nhận vào doanh thu tài chính, thu nhập khác hoặc chi phí tài chính, chi phí khác [ ná»…u lá»—] hoặc thu nhập khác [nếu lãi].

8. Doanh nghiệp phải thuyết minh lý do không hoạt Ä‘á»™ng liên tục, khả năng so sánh và thuyết minh chi tiết vá»� khả năng tạo ra tiá»�n và thanh toán nợ phải trả, vốn chủ sở hữu cho các cổ Ä‘ông, cụ thể:

• Số tiá»�n có khả năng thu hồi từ việc thanh lý, nhÆ°Æ¡ng bán tài sản, thu hồi nợ phải thu
• Khả năng thanh toán nợ phải trả theo thứ tá»± Æ°u tiên, nhÆ° khả năng trả nợ ngân sách Nhà nÆ°á»›c, trả nợ ngÆ°á»�i lao Ä‘á»™ng, trả nợ vay, nợ nhà cung cấp.
• Khả năng thanh toán cho chủ sở hữu, đối vá»›i công ty cổ phần cần công bố rõ khả năng má»—i cổ phiếu sẽ nhận được bao nhiêu tiá»�n.
• Thá»�i gian tiến hành thanh toán các khoản nợ phải trả và vốn chủ sở hữu.

Trên Ä‘ây là khái niệm vá»� doanh nghiệp không hoạt Ä‘á»™ng liên tục cÅ©ng nhÆ° các yêu cầu, quy định và lÆ°u ý khi lập báo cáo tài chính cho má»™t doanh nghiệp không hoạt Ä‘ông liên tục.