Em có nhận xét gì về cụm từ "ta với ta" của 2 bài thơ Qua Đèo Ngang và Bạn đến chơi nhà? [ Nêu điểm giống và khác nhau ]
Đọc thơ Nguyễn Khuyến ta chẳng thấy mấy bài vui bởi tâm trạng ông mang nặng nỗi buồn trước cảnh đất nước thương đau, trước thói đời lắm nỗi éo le. Nỗi buồn ấy càng sâu càng đậm từ khi ông cáo quan về ở ẩn. Nhưng ta niềm vui bất chợt khi đọc Bọn đến chơi nhà. Ẩn chứa trong bài thơ là một tình bạn bằng hữu tâm giao cao quý vượt lên mọi nghi thức đời thường. Cái nghèo vật chất không lấn át được tình cảm ấm áp chân thành.
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa
Ao sâu nước cả, khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà
Cải chửa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa
Đầu trò tiếp khách, trầu không có
Bác đến chơi đây, ta với ta.
Bài thơ viết theo thể thất ngôn bát cú Đường luật nhưng sự phát triển của ý thơ khá bất ngờ không theo cấu trúc [đề, thực, luận, kết] thường thấy ở thơ Đường. Có lẽ đây cũng là một điều rất đặc biệt như chính tình bạn của họ.
Đã bấy lâu nay, bác tới nhà
Câu thơ mở đề giản dị, tự nhiên như lời chào hỏi thân tình của hai người bạn thân lâu lắm mới gặp nhau. Tuổi già thường cảm thấy cô đơn nên người ta khao khát có bạn để chuyện trò, giãi bày tâm sự. Vì vậy khi có bạn đến thăm thì quá đỗi vui mừng. Cách xưng hô thân mật bằng bác, cách gọi thân mật dân dã gợi sự nể trọng cũng như thân tình thể hiện sự gắn bó trọng tình giữa chủ và khách. Câu thơ giống như lời chào quen thuộc hàng ngày: đã lâu rồi nay có dịp bác đến chơi nhà, thật là vui quá. Tôi, bác chẳng xa lạ gì thôi thì mong bác thông cảm cho! Ngày còn ở chốn quan trường việc có bạn tới thăm là lẽ thường nhưng giờ ông đã từ quan, có bạn đến tận nhà thăm thì hẳn phải là thân thiết lắm bởi thói đời: giàu thời tìm đến, khó thời ***** lui. Vui sướng, xúc động nhà thơ đã lấy sự sung túc, giàu có của tình bạn thay vào cái túng thiếu về vật chất để tiếp bạn.
Thông thường theo phép tắc xã giao khi bạn đến nhà dù là thân hay sơ thì trước hết trầu nước sau là cơm rượu đãi bạn. Nhưng sau lời chào bạn Nguyễn Khuyến nhắc đến một loạt những khó khăn của gia đình:
Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa
Ao sâu nước cả, khôn chài cá
Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà
Cải chửa ra cây, cà mới nụ
Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa
Nhà thơ như đang phân trần với bạn về sự tiếp đãi chưa chu đáo của mình.
Phần thực, luận tính hệ thống của ngôn ngữ thơ rất chặt chẽ, nhất quán ở một cách nói. Có tất cả mà cũng chẳng có gì để đãi bạn thân. Có ao và có cá, có vườn và gà, có cà và cải, có mướp và bầu, nhưng ... Bức tranh vườn hiện lên sống động vui tươi. Một nếp sống thôn dã chất phác, cần cù, bình dị đáng yêu. Một cuộc đời thanh bạch ấm áp cây đời và tình người. Ta cảm thấy Nguyễn Khuyến đang dắt tay bạn mình ra thăm vườn cây, ao cá và hơn thế mong bạn cảm thông với cuộc sống của mình chăng?
Các từ [sâu, cả, rộng, thưa], các trạng từ chỉ tình trạng [khôn, khó], các trạng từ chỉ sự tiếp diễn của hành động [chửa, mới, vừa, đương] hô ứng bổ trợ cho nhau một cách thần tình, khéo léo, dung dị và tự nhiên. Những từ ngữ này biểu hiện một cuộc sống dung dị, tự nhiên gần gũi đáng yêu.
Dân gian có câu:
Đầu trò tiếp khách, trầu không có
Phải chăng cái nghèo của cụ Tam Nguyên Yên Đổ lại đến mức ấy ư? Nhà thơ đã cường điệu hoá cái nghèo của mình. Một ông quan to triều Nguyễn về ở ẩn, với một cơ ngơi chín sào tư thố là nơi ở thì không thể “miếng trầu” cũng không có. Rõ ràng đây là lời bông đùa hóm hỉnh với bạn. Đồng thời để bày tỏ một cuộc sống thanh bạch, một tâm hồn thanh cao của một nhà nho khước từ lương bổng của giặc Pháp, lui về sống cuộc đời bình dị giữa xóm làng quê hương.
Những vật chất bình thường nhất mang ra tiếp bạn đều không có, mà thay vào đó là tình cảm chân thành tha thiết. Tình bạn của họ được vun đắp, dựng xây trên cơ sở của tình cảm, lòng yêu thương kính trọng. Vật chất là quan trọng nhưng không phải là tất cả. Thật xúc động khi đọc nhưng dòng thơ thể hiện tình cảm của Nguyễn Khuyến với bạn:
Bác Dương thôi đã thôi rồi
Nước mây man mác ngậm ngùi lòng ta
Nhớ từ thuở đăng khoa ngày trước
Bác với tôi hôm sớm cùng nhau...
[Khóc Dương Khuê - Nguyễn Khuyến]
Tình cảm của Nguyễn Khuyến và Dương Khuê thật cảm động, họ tri kỷ tri âm với nhau cũng xuất phát từ đó. Đúng vậy, trong bài thơ này những nghi thức xã giao vật chất dần bị bóc để lộ ra hạt ngọc lung linh - ấy là tâm hồn, tình cảm cao quý của họ.
Bác đến chơi đây, ta với ta
Câu kết là sự “bùng nổ” ý và tình. Tiếp bạn chẳng cần có mâm cao cỗ đầy, sơn hào hải vị mà chỉ cần có một tấm lòng.
Lần thứ hai chữ bác xuất hiện, bác không quản ngại đường xá xa xôi đến thăm bạn thì thật đáng quý. Tình bạn là trên hết, không gì mua được. Mong tiếp bạn bằng những thứ thật sang, thật bất ngờ nhưng rồi chỉ có ta với ta. Họ hiểu nhau, họ tuy hai nhưng là một, cái đồng điệu ấy chính là sự xem thường vật chất, trọng tình cảm, trọng tình bằng hữu.
Tôi và bác chỉ cần gặp nhau để trò chuyện tâm sự là đã đủ. Tình cảm của họ bộc lộ một cách trọn vẹn, tràn đầy và lắng đọng.
Ta với ta trong bài thơ Qua Đèo Ngang của Bà Huyện Thanh Quan là sự bắt gặp đối diện với chính mình, chính tâm trạng cô đơn u hoài của nữ sĩ. Còn ta với ta trong bài thơ này là sự bắt gặp của hai tâm hồn, hai con người.
Có một số bài thơ của Nguyễn Khuyến viết về bạn khi đọc ta mới thấy hết được ý vị của nó:
Từ trước bảng vàng nhà có sẵn
Chẳng qua trong bác với ngoài tôi
[Gửi bác Châu Cầu]
Bài thơ Bạn đến chơi nhà là bài thơ hay viết về tình bạn, một tình bạn thắm thiết keo sơn. Một tâm hồn thanh bạch cao quý của hai con người hòa là một, một cách sống thanh cao trọng tình trọng nghĩa. Tình bạn của họ thật cảm động chứ không như Nguyễn Bỉnh Khiêm đã từng lên án Còn bạc còn tiền còn đệ tử - Hết cơm hết rượu hết ông tôi. Tình bạn cao quý ấy còn chói ngời mãi, là điển hình cho tình bằng hữu xưa nay.
Khép lại bài thơ, ai ai cũng xúc động trước tình bạn cao quý của họ. Lời thơ dung dị, ý thơ chất chứa bao tình cảm thân thương trìu mến tạo nên nét đặc sắc của bài thơ.
Mỗi câu dưới đây mắc loại lỗi nào về quan hệ từ:
Hãy nêu cảm nhận của em về bài thơ này....
Thêm các quan hệ từ thích hợp để hoàn thành các câu dưới đây:
Thay các quan hệ từ dùng sai trong các câu bằng các quan hệ từ thích hợp.
Cho biết các quan hệ từ [in đậm] trong các câu dưới đây dùng đúng hay sai:
Sưu tầm những câu thơ, đoạn văn về tình bạn
*So sánh cụm từ ''ta với ta'' giữa 2 bài thơ:
-Giống nhau:
+Sự trùng lặp của 2 nhà thơ nổi tiếng.Một người là nữ sĩ tài sắc mang nặng niềm hoài cổ.Còn người kia là nhà thơ tiêu biểu của làng cảnh Việt Nam.
+Đều là cụm từ dùng để kết thúc hai bài thơ.
-Khác nhau:
+Hai câu kết của 2 bài thơ ''Bạn đến chơi nhà'' và ''Qua đèo Ngang'' của 2 tác giả đều đặt ở cuối bài nhưng về ý và tình hoàn toàn đối lập nhau.
+Với Nguyễn Khuyến,cụm từ ''Ta với ta'' là một tình bạn chân thành,thắm thiết,...........thể hiện niềm vui trọn vẹn trong tâm hồn.''Ta với ta'' tuy hai mà một→Tình bạn đẹp.
+Với Bà Huyện Thanh Quan,cụm từ ''Ta với ta'' là nỗi buồn khắc khoải của người khách xa quê.''Ta với ta'' chỉ một mình bà nhưng lại đối diện với chính lòng mình giữa không gian bao la,rộng lớn,.............→Sự cô đơn không ai sẻ chia
chúc em học tốt!!!!!!!!
Answer by TriLeCongTri
Trọn bộ câu hỏi ôn tập về bài Bạn đến chơi nhà Ngữ văn lớp 7 chọn lọc, cực hay. Với bộ câu hỏi bài Bạn đến chơi nhà này, học sinh sẽ ôn tập, nắm vững kiến thức môn Ngữ văn 7 để đạt điểm cao trong các bài thi môn Ngữ văn 7.
Đề bài: So sánh cụm từ “ta với ta” trong bài “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến với cụm từ “ta với ta” trong bài “Qua Đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan.
Trả lời:
- Cụm từ “ta với ta” trong bài thơ của Bà Huyện Thanh Quan là chỉ một mình tác giả với mảnh tình riêng. Là diễn tả nỗi cô đơn khi đối diện với chính mình.
- Trong khi đó, ở bài thơ của Nguyễn Khuyến cụm từ này dùng để chỉ nhà thơ với bạn mình. Diễn tả niềm vui, tuy hai mà một trong ngày gặp lại. Đó là tình bạn tri kỉ, thân thiết gắn bó.
Câu hỏi :Bài thơ “Qua đèo Ngang” của Bà Huyện Thanh Quan và “Bạn đến chơi nhà” của Nguyễn Khuyến được viết bằng thể thơ thất ngôn bát cú Đường luật. Hai bài thơ đều kết thúc với cụm từ “ta với ta”.So sánh cụm từ ''ta với ta'' giữa 2 bài thơ.
Lời giải:
- Giống nhau:
+ Là sự trùng lặp của 2 nhà thơ nổi tiếng. Một người là nữ sĩ tài sắc mang nặng niềm hoài cổ. Còn người kia là nhà thơ tiêu biểu của làng cảnh Việt Nam.
+ Đều là cụm từ dùng để kết thúc hai bài thơ.
- Khác nhau:
+ Hai câu kết của 2 bài thơ ''Bạn đến chơi nhà'' và ''Qua đèo Ngang'' của 2 tác giả đều đặt ở cuối bài nhưng về ý và tình hoàn toàn đối lập nhau.
+ Đối với Nguyễn Khuyến, cụm từ ''Ta với ta'' là sự bùng nổ về ý và tình trong việc tiếp bạn. Không cần phải có mâm cao, cỗ đầy, cao lương, mỹ vị mà giữa họ chỉ có 1 tấm lòng, một tình bạn chân thành, thắm thiết, tri âm, tri kỉ, thể hiện niềm vui trọn vẹn trong tâm hồn. ''Ta với ta'' là Bác, là Mình, tuy hai mà một. Họ đã đạt tới đỉnh cao của bữa tiệc tình bạn. Họ vui sướng sống trong tình bạn đẹp.
+ Còn với Bà Huyện Thanh Quan, cụm từ ''Ta với ta'' khắc sâu nỗi buồn của người khách li hương khi bà đứng trên đỉnh Đèo Ngang lúc chiều tà. ''Ta với ta'' chỉ một mình bà đối diện với chính lòng mình giữa không gian bao la, rộng lớn, mây, trời, non, nước. Bà cô đơn, trơ trọi hoàn toàn, không một ai sẻ chia.
Cùng Top lời giải tìm hiểu sơ qua về hai bài thơ trên nhé!
A. Đôi nét về tác phẩm Bạnđến chơi nhà
1. Hoàn cảnh rađời
Sau khi cáo quan vềởẩn, Nguyễn Khuyếnđã chọn cuộc sốngđiền viên dân dã, giản dị. Một hôm, có người bạn tri kỉđã lâu không gặp ghé thăm, nhưng ông lại không có gìđể thiếtđãi bạn. Trước tình cảnh oái oăm này, Nguyễn Khuyếnđã làm bài thơ Bạnđến chơi nhàđể tự tràođồng thời giãi bày nỗi lòng mình.
Nội dung tác phẩm Qua đèo ngang
Bài thơ là cảnh tượng Đèo Ngang thoáng đãng mà heo hút, tuy có sự sống con người nhưng còn vắng vẻ hoang sơ. Giữa khung cảnh ấy là nỗi nhớ nước thương nhà, nỗi buồn cô đơn của tác giả.
2. Ngôn ngữ
- Bài thơ Bạnđến chơi nhàđược viết bằng chữ Nôm
3. Thể thơ
- Bài thơ Bạnđến chơi nhàđược viết theo thể thất ngôn bát cúđường luật.
4. Phương thức biểuđạt
- PTBĐ tự sự kết hợp miêu tả và biểu cảm.
5. Bố cục bài thơ Bạnđến chơi nhà
- Gồm 3 phần:
Phần 1Câu thơ 1
Giới thiệu sự việc bạnđến chơi nhà
Phần 2Câu thơ 2đến câu thơ 7
Hoàn cảnh nhà thơ khi bạnđến chơi nhà
Phần 3Câu thơ cuối
Tình cảm thắm thiết của tác giả với bạn
6. Giá trị nội dung bài thơ Bạnđến chơi nhà
Bài thơ ca ngợi tình bạn chân thành thắm thiết,đậmđà, mộc mạc và trànđầy niềm vui dân dã của tác giả
7. Giá trị nghệ thuật bài thơ Bạnđến chơi nhà
- Tạo tình huống bất ngờ, thú vị
- Giọng thơ chất phác, hồn nhiên,ẩn sau câu chữ là ánh mắt lấp lánh cùng nụ cười hồn hậu,ấm áp, chân tình của nhà thơ
- Sự kết hợp nhuần nhuyễn, tinh tế giữa ngôn ngữđời thường và ngôn ngữ bác học
B. Đôi nét về tác phẩm Qua đèo ngang
1. Tác giả
- Bà Huyện Thanh Quan tên thật Nguyễn Thị Hinh, sống ở TK XX.
- Bà là nữ sĩ tài danh hiếm có.
2. Tác phẩm
a. Hoàn cảnh sáng tác: Trên đường vào kinh đô Phú Xuân dạy học, dừng chân ở Đèo Ngang.
b. Bố cục: 4 phần Đề- Thực- Luận- Kết
- Phần 1[hai câu đề]: Cảnh vật Đèo Ngang buổi chiều tà
- Phần 2 [hai câu thực]: Cuộc sống của con người ở Đèo Ngang
- Phần 3 [hai câu luận]: Tâm trạng của tác giả
- Phần 3 [hai câu kết]: Nỗi cô đơn đến tột cùng của tác giả
c. Phương thức biểu đạt
- Biểu cảm
d. Thể thơ
- Thất ngôn bát cú, gồm 8 câu, gieo vần cuối câu 1,2,4,6,8
e. Giá trị nội dung
- Cảnh đèo Ngang thoáng đãng mà heo hút dù đã có sự xuất hiện của con người nhưng còn hoang sơ vắng vẻ. Nỗi nhớ nước, thương nhà, buồn lặng cô đơn của tác giả.
f. Giá trị nghệ thuật
- Thể thơ Thất ngôn bát cú Đường luật điêu luyện
- Lời thơ trang nhã
- Bút pháp nghệ thuật tả cảnh ngụ tình