Ngày 25/4/2022, Bộ Y tế và Tổ chức Y tế thế giới [WHO] tại Việt Nam đã tổ chức hội thảo trực tuyến công bố "Báo cáo Khảo sát hành vi sức khỏe học sinh toàn cầu tại Việt Nam năm 2019". GS.TS.Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế dự và phát biểu tại hội thảo. Tham dự có TS Kidong Park, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam; đại diện các Vụ, Cục, đơn vị thuộc và trực thuộc Bộ Y tế.
GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế phát biểu tại hội thảo
Phát biểu khai mạc hội thảo, GS.TS Trần Văn Thuấn, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, Việt Nam đang phải giải quyết gánh nặng bệnh tật kép, trong khi các bệnh truyền nhiễm như COVID-19 diễn biến phức tạp thì nước ta cũng phải đối mặt với sự gia tăng của các bệnh không lây nhiễm. Gánh nặng của các bệnh không lây nhiễm đang chiếm tới 74% tổng gánh nặng bệnh tật toàn quốc và các bệnh này là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong.
Số liệu mới nhất cho thấy mỗi năm tử vong do bệnh không lây nhiễm chiếm tới 81% tổng số tử vong do mọi nguyên nhân, chủ yếu là các bệnh tim mạch, ung thư, đái tháo đường và bệnh hô hấp mạn tính. Số liệu điều tra cũng cho thấy ước tính ở người trưởng thành tỷ lệ hiện mắc tăng huyết áp là 26%, tương đương khoảng 17 triệu người mắc; tỷ lệ mắc đái tháo đường là 7%, tương đương với khoảng 4,5 triệu người mắc bệnh.
Sự gia tăng các bệnh không lây nhiễm có nguyên nhân là do sự gia tăng nhanh các yếu tố nguy cơ có thể phòng tránh được như hút thuốc, uống rượu bia, dinh dưỡng không hợp lý và thiếu vận động thể lực, kèm theo là các tình trạng thừa cân béo phì, tăng huyết áp, rối loạn đường máu và mỡ máu. Hầu hết những yếu tố này được hình thành từ giai đoạn rất sớm trong cuộc đời. Vì vậy việc bảo vệ, chăm sóc, nâng cao sức khỏe cho trẻ em và thanh thiếu niên thông qua thúc đẩy hình thành các hành vi có lợi cho sức khỏe và phòng chống các yếu tố nguy cơ là một chính sách ưu tiên của Việt Nam.
Để giải quyết hiệu quả các bệnh không lây nhiễm và để bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe của nhân dân, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược quốc gia phòng, chống các bệnh không lây nhiễm giai đoạn 2015-2025; phê duyệt Chương trình sức khỏe Việt Nam và ban hành Chương trình sức khỏe học đường giai đoạn 2021-2025.
Các chương trình và chiến lược nêu trên có các giải pháp quan trọng nhằm bảo vệ và nâng cao sức khỏe cho trẻ em và vị thành niên, đồng thời là định hướng cho hoạt động trong giai đoạn tới nhằm tập trung kiểm soát các yếu tố nguy cơ, dự phòng mắc bệnh đồng thời phát hiện sớm để quản lý hiệu quả các bệnh không lây nhiễm và các vấn đề sức khỏe khác.
Nhằm góp phần cung cấp bằng chứng cho việc triển khai thực hiện và đánh giá các mục tiêu, chỉ tiêu của Chiến lược quốc gia và của Chương trình Sức khỏe Việt Nam, trong năm 2019 Bộ Y tế, Bộ Giáo dục và Đào tạo phối hợp với Tổ chức Y tế thế giới và các cơ quan chuyên môn tổ chức cuộc Khảo sát hành vi sức khỏe học sinh toàn cầu tại Việt Nam.
Báo cáo Khảo sát hành vi sức khỏe học sinh toàn cầu tại Việt Nam năm 2019 là cuộc khảo sát lần thứ hai, được thiết kế công phu, khoa học, áp dụng các quy trình chuẩn của Tổ chức Y tế thế giới để nghiên cứu thực trạng và xu hướng của các yếu tố nguy cơ bệnh không lây nhiễm và các hành vi sức khỏe phổ biến của học sinh lứa tuổi 13 đến 17 ở Việt Nam, đặc biệt là các yếu tố hành vi liên quan đến chế độ ăn uống, vệ sinh cá nhân, phòng chống dịch bệnh, sử dụng thuốc lá, rượu bia, hoạt động thể chất, tai nạn thương tích, sức khỏe tâm thần, và các vấn đề sức khỏe khác.
Các số liệu giúp cho việc theo dõi, báo cáo tiến độ thực hiện các mục tiêu tự nguyện toàn cầu mà Việt Nam đã thông qua và cam kết thực hiện, đồng thời cung cấp bằng chứng cho việc xây dựng các chính sách bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe cho trẻ em, học sinh.
TS.Kidong Park, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam phát biểu tại hội thảo
Tại hội thảo, TS.Kidong Park, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam cho hay, cuộc khảo sát triển khai tại 21 tỉnh với hơn 7.700 học sinh tham gia, cung cấp số liệu về yếu tố nguy cơ dẫn đến bệnh không lây nhiễm cũng như các bệnh khác. Số học sinh tham gia khảo sát đều từ lớp 8-12 [tương ứng trẻ 13-17 tuổi] của 81 trường. So sánh điều tra tại Việt Nam năm 2013 với 2019 cho thấy, có nhiều tiến bộ có ý nghĩa quan trọng trong một số lĩnh vực.
Trong đó, tỷ lệ học sinh hút thuốc lá, dùng ma tuý và học sinh bị bắt nạt giảm nhiều. Ngoài ra, học sinh đã tăng cường hoạt động thể chất. Trong đó, tỷ lệ vận động 60 phút/ngày, 5 ngày trong tuần đã tăng từ 20,5% lên 21,7%.
Tuy nhiên một số chỉ số tích cực bị giảm. Theo báo cáo, so sánh kết quả điều tra tại Việt Nam năm 2013 và 2019, học sinh ăn thức ăn nhanh tăng hơn; tỷ lệ học sinh thừa cân béo phì tăng lên. Học sinh sử dụng thuốc lá điện tử mức khá cao. Học sinh suy dinh dưỡng nhẹ cân giảm 50% nhưng học sinh thừa cân, béo phì là 5,8% [tăng lên 10,6% trong 2019]. Đặc biệt, thông tin từ nhóm nghiên cứu cho thấy, tỷ lệ quan hệ tình dục trong học sinh giảm nhẹ, nhưng tỷ lệ quan hệ tình dục trước 14 tuổi tăng gấp 2 lần, từ 1,45% [năm 2013], tăng lên 3,51% [năm 2019].
Trong số những học sinh đã từng quan hệ tình dục, 42,4% có sử dụng bao cao su và 44,0% sử dụng các phương pháp ngừa thai khác, thấp hơn so với tỷ lệ này vào năm 2013 [lần lượt là 52,6% và 64,2%]. trong đó 63,0% có sử dụng bao cao su trong lần quan hệ tình dục gần đây nhất.
Việc quan hệ tình dục trước 14 tuổi và không sử dụng bao cao su góp phần gây ra tình trạng mang thai ở tuổi vị thành niên và mang thai ngoài ý muốn cũng như tỷ lệ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục cao.
Các nhà nghiên cứu cho biết, kết quả trên đặt ra câu hỏi về sự cần thiết trong việc cải thiện giáo dục giới tính ở các trường THCS và THPT ở Việt Nam.
Quang cảnh hội thảo
Tại hội thảo, đại diện WHO cũng khuyến cáo ngành Giáo dục và ngành Y tế cần xây dựng chương trình nâng cao sức khỏe cho học sinh, chú trọng về chất lượng bữa ăn trường học, điều kiện vận động thể chất cho học sinh; sức khỏe tâm thần, sức khỏe giới tính...
Ngày hội Sức khỏe Toàn cầu [tiếng Anh: Global Wellness Day, viết tắt: GWD] là một tổ chức phi lợi nhuận do Belgin Aksoy, nữ doanh nhân người Thổ Nhĩ Kỳ khởi xướng. Ngày hội được tổ chức vào ngày thứ bảy thứ 2 của tháng 6 hàng năm, nhằm nâng cao nhận thức về sức khỏe và lối sống lành mạnh. Bắt đầu từ năm 2012 ở Istanbul, GWD được hưởng ứng tại hơn 5.000 địa điểm khắp 150 quốc gia tính đến năm 2019[1][2].
| Những quốc gia tham gia hưởng ứng Ngày hội Sức khỏe Toàn cầu
Lịch sửSửa đổi Năm 2004, ý tưởng về một ngày dành riêng cho sức khỏe bắt đầu được Belgin Aksoy ấp ủ khi cô phải cách ly 9 ngày tại bệnh viện để điều trị ung thư bằng liệu pháp Iod phóng xạ[3]. Năm 2012, dự định này trở thành hiện thực. Cô tổ chức một ngày hội sức khỏe trong lãnh thổ Thổ Nhĩ Kỳ trong suốt 2 năm liền. Năm 2014, Belgin Aksoy đưa Ngày hội Sức khỏe ra phạm vi toàn cầu. Ngày 25/08/2014, Ngày hội Sức khỏe Toàn cầu xuất hiện tại Lễ trao giải Emmy tại Los Angeles, được giới thiệu đến những ngôi sao quốc tế như Ty Burrell, Jesse Tyler Ferguson, Joe Morton, Chris Hardwick, Jay Pharoah, Jordan Peele, Keegan-Michael Key, Josh Charles, Matt Weiner và Mayim Bialik. Nhiều diễn viên ký tên vào chiến dịch "Tôi ủng hộ lối sống lành mạnh" trên website chính thức của GWD[4]. Năm 2018, Ngày hội Sức khỏe Toàn cầu được tổ chức tại 4,000 địa điểm trên 100 quốc gia, kết hợp thêm chủ đề "Sức khỏe trẻ em" vào thông điệp chính của chương trình[5]. Năm 2019, Ngày hội Sức khỏe Toàn cầu được hưởng ứng tại 5,000 địa điểm trên 150 quốc gia với chủ đề "Sức khỏe trẻ em và cộng đồng"[6]. Ngày hội Sức khỏe Toàn cầu 2019 tại Thổ Nhĩ Kỳ Năm 2020, dưới ảnh hưởng của đại dịch COVID-19, Ngày hội Sức khỏe Toàn cầu được tổ chức dưới dạng phát sóng trực tiếp các hoạt động thể chất như yoga, nhảy zumba, lớp học nấu ăn... trên mạng xã hội YouTube trong suốt 24 giờ, bắt đầu tại Sydney và kết thúc tại Los Angeles[7]. Global Wellness Day Việt Nam 2019 tại Khách sạn Pullman Vũng Tàu Năm 2016, Ngày hội Sức khỏe Toàn cầu được tổ chức lần đầu tại Việt Nam và khách sạn Caravelle Saigon là đại diện đầu tiên và chính thức của Việt Nam hưởng ứng GWD[8]. Ngày hội chính thức diễn ra vào lúc 6 giờ 30 phút sáng ngày 11/06 tại tầng thượng khách sạn Caravelle Saigon[9]. Điểm nhấn của chương trình là hoạt động thể dục tập thể và nhảy zumba do các huấn luyện viên chuyên nghiệp từ California Fitness & Yoga hướng dẫn, với sự hiện diện của hai đại sứ chương trình tại Việt Nam: Aldo Belkouar và Henri Hubert[10]. Năm 2019, Ngày hội Sức khỏe Toàn cầu được tổ chức tại các thành phố lớn khác như Hà Nội và TP.HCM trên tuyến phố đi bộ Hồ Hoàn Kiếm và đường Nguyễn Huệ[11]. Sự kiện chính thức được tổ chức tại Alba Wellness Valley By Fusion, Huế với sự tham gia của 400 trẻ em và thanh thiếu niên[12].
Năm 2021, Ngày hội Sức khỏe Toàn cầu Việt Nam lên kế hoạch cho chuỗi các hoạt động khác nhau, bao gồm "Wellness Dinner"[14][15], tọa đàm nâng cao nhận thức về sức khỏe với sinh viên[16], chiến dịch thử thách truyền thông nhằm lan tỏa thông điệp sức khỏe đến cộng đồng[17]. Chương trình phối hợp với các khu nghỉ dưỡng, khách sạn, trường học, thể thao, nhà hàng, đầu bếp, spa... với mong muốn giúp đỡ những người có hoàn cảnh khó khăn, với sự đồng hành hỗ trợ của Quỹ VinaCapital. Giải thưởng Sáng tạo ISPA 2016Sửa đổiTháng 8/2016, Hiệp hội Spa Quốc tế trao Giải thưởng Sáng tạo để công nhận tầm nhìn sáng tạo, mức độ cam kết và thành quả của Ngày hội Sức khỏe Toàn cầu như một sáng kiến từ thiện[18]. Chiến thắng Cuộc thi Đồ họa thông tin 2014Sửa đổiGWD tham gia Hội nghị thượng đỉnh Chăm sóc sức khỏe và Spa Quốc tế lần thứ 8, được tổ chức từ ngày 10-12 tháng 9 năm 2014 tại Marrakesh, Vương quốc Maroc. Trong cuộc thi làm phim hoạt hình thời lượng 1 phút mang tên "Tương lai của ngành Chăm sóc sức khỏe", đồ họa thông tin dự thi của GWD nhận giải nhất trong tổng 50 quốc gia tham dự[19].
Video liên quanChủ Đề |