Ngoài hiện diện trong thuốc lá, nicotine còn được tìm thấy ở trong một số loại thực vật khác như cà chua, cà tím, khoai tây hay ớt chuông.
Trong y học, nicotine được dùng trong các liệu pháp thay thế nicotine thông thường khá đa dạng và phổ biến như miếng dán nicotine, kẹo nhai nicotine… được Tổ chức Y tế Thế giới [WHO] công nhận.
Là chất gây nghiện nhưng nicotine lại được ứng dụng để cai thuốc lá
Nicotine là chất gây nghiện mạnh, do vậy nghiện thuốc lá cũng chính là do nghiện nicotine. Khi đi vào cơ thể, nicotine kích thích tuyến thượng thận, dẫn đến việc giải phóng adrenaline. Adrenaline kích thích cơ thể giải phóng glucose ngay lập tức, từ đó làm tăng nhịp tim, hoạt động hô hấp và huyết áp.
Nhìn chung, nicotine là hoạt chất tồn tại trong cuộc sống hằng ngày, tuy nhiên khi được dùng ở liều lượng khác nhau, chất này sẽ gây những tác động khác nhau lên cơ thể.
[Thuốc lá thế hệ mới và khái niệm khoa học 'lợi ích lớn hơn nguy cơ']
Ngoài được biết đến là có trong thuốc lá, nicotine được sử dụng rộng rãi trong y khoa. Đơn cử như trong các liệu pháp thay thế nicotin thông thường [Nicotine Replacement Therapy - NRT] như miếng dán nicotin, xịt nicotin, kẹo gum nicotin… Các liệu pháp cai thuốc lá này đã được WHO công nhận và khuyến cáo thực hiện.
Các chuyên gia y tế sẽ sử dụng miếng dán nicotine để dùng làm liệu pháp cai thuốc lá tạm thời. Khi tiếp xúc với da, nicotine sẽ thấm từ từ qua da vào máu của người sử dụng, giúp thỏa mãn nhanh nhu cầu về nicotine của cơ thể, nhờ đó giảm thiểu các cơn thèm thuốc.
Ngoài ra, các chuyên gia y tế nhấn mạnh sử dụng miếng dán nicotine cũng an toàn hơn cho sức khỏe so với hút thuốc lá, vì ngoài nicotine, trong miếng dán ko chứa chất độc khác giống như trong khói thuốc lá là benzene, hắc ín. Do không có phản ứng đốt cháy như thuốc lá điếu, nên có thể gọi đây là dạng nicotine “không khói."
Nicotine “không khói” liệu có thay thế hoàn toàn thuốc lá điếu?
Tổ chức Y tế Thế giới dự đoán từ nay đến trước năm 2025, thế giới sẽ vẫn có hơn 1 tỷ người hút thuốc lá. Trong nhiều thập kỷ qua, giới nghiên cứu khoa học luôn nỗ lực trong việc tìm ra giải pháp thay thế tốt hơn cho những người đang hút thuốc lá điếu, nhằm giúp họ cai bỏ hoàn toàn, hoặc chuyển đổi sang các giải pháp có hàm lượng chất gây hại ít hơn.
Mặc dù các liệu pháp thay thế nicotine thông thường được đánh giá là an toàn nhất trong các sản phẩm có chứa nicotine, thế nhưng lại chưa đáp ứng đúng nhu cầu của người hút thuốc.
Thạc sỹ-bác sỹ Lê Đình Phương - Trưởng khoa Nội tổng quát và Y học Gia đình Bệnh viện FV cho biết người nghiện hút thuốc ngoài nghiện nicotine, còn nghiện các hành vi có điều kiện như thói quen cầm điếu thuốc, hút một điếu thuốc để giải lao, hoặc động tác rít, hít điếu thuốc…
Khi đề cập đến cai thuốc lá, các chuyên gia y tế nhấn mạnh cần cai cả nicotine và hành vi. Đây là điều mà rất ít người hút thuốc lá có thể thực hiện thành công.
Đến nay, giải pháp “nicotine không khói," ngoài được ứng dụng trong các liệu pháp thay thế nicotine, còn được ứng dụng sản xuất những sản phẩm thuốc lá thế hệ mới như thuốc lá làm nóng, thuốc lá điện tử, thuốc lá ngậm snus.
Mặc dù những sản phẩm này không thể so sánh được với các liệu pháp thay thế nicotine thông thường về mức độ an toàn, nhưng được xác minh là có hàm lượng các chất gây hại ít hơn so với thuốc lá điếu.
Vẫn theo thạc sỹ-bác sỹ Lê Đình Phương, người hút thuốc lá điếu bị lệ thuộc vào nicotine tuy nhiên, chất nicotine chỉ chiếm 5% độc tính, các chất khác có trong khói thuốc lá chiếm cả 95% độc tính còn lại.
Nếu không thể cai nghiện hoàn toàn thuốc lá thì “thay vì hút một điếu thuốc lá với tất cả độc hại thì có thể chọn thay thế bằng sản phẩm chỉ chứa nicotine và giảm những độc tính khác; hơn nữa, khí thở ra chỉ chứa hơi nước và tỷ lệ thấp chất gây ung thư, vì thế, việc gây hại do hút thuốc thụ động cũng thấp hơn," bác sỹ Phương nêu ý kiến.
Theo kết quả báo cáo gần nhất, chọn giải pháp “nicotine không khói” với các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới đã làm thay đổi đáng kể cục diện ngành thuốc lá trong vài năm qua.
Cơ quan Y tế Công cộng Anh [PHE], thuộc Bộ Y tế Anh quốc, đã khuyến cáo những người hút thuốc lá điếu, nếu không thể cai nghiện, chuyển đổi sang các sản phẩm thuốc lá không khói.
Tỷ lệ hút thuốc lá điếu ở Anh đã giảm 25% kể từ năm 2013, khi thuốc lá không khói trở nên phổ biến. Còn tại Thụy Điển, cung do cởi mở đối với snus [thuốc lá ngậm], tỷ lệ người trưởng thành hút thuốc lá điếu ở nước này thấp nhất trong số các quốc gia phát triển, chỉ ở mức 7%.
Chiến lược chống thuốc lá trên toàn cầu hiện đang có sự điều chỉnh. Nicotine không còn là đối tượng bị khoa học “tấn công” mạnh nhất nữa, thay vào đó các chuyên gia y tế xác định khói của thuốc lá điếu mới là tác nhân cần loại trừ.
Nhiều quan điểm trong giới chuyên gia cũng cho rằng nếu chấp nhận giải pháp dùng nicotine trong y tế như một liệu pháp cai thuốc lá thông thường [chẳng hạn như miếng dán nicotine, xịt nicotine, kẹo gum nicotine…] thì cũng không nên “không nên phân biệt đối xử” với nicotine trong các sản phẩm thuốc lá thế hệ mới./.
[Vietnam+]
15:10 20/10/2020 2194
Nhịp sống trẻ ĐTN: Cai thuốc lá không phải là chuyện dễ dàng nhưng cũng không phải không làm được. Với những người nghiện thuốc lá trong thời gian dài thì liệu pháp thay thế nicotine là một lựa chọn tốt nhất để từ bỏ thuốc lá.Thực tế đã chứng minh, thuốc lá rất có hại cho sức khỏe con người. Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân gia tăng nguy cơ viêm phế quản, ung thư phổi, ung thư môi miệng, bệnh về tim mạch và tăng huyết áp… Đặc biệt, hút thuốc không những nguy hiểm cho chính bản thân người hút mà còn có hại đến sức khỏe của những người xung quanh.
Vậy làm thế nào để có thể bỏ thuốc lá? Theo các nhà nghiên cứu, liệu pháp thay thế nicotine có thể giúp bạn bỏ thuốc lá.
Liệu pháp thay thế nicotine là những sản phẩm chứa một lượng rất ít nicotine, giúp bạn dần cai thuốc và giảm các triệu chứng do thiếu chất này.
Thử nghiệm lâm sàng cho thấy với liệu pháp thay thế nicotine, tỉ lệ thành công sẽ nhiều hơn 50 - 70 % so với việc cai thuốc tự nhiên.
Các liệu pháp cơ bản thay thế nicotine, gồm: miếng dán nicotine, kẹo cao su nicotine, viên ngậm nicotine, thuốc nicotine xịt miệng…
Miếng dán nicotine
Miếng dán nicotine được cho là phương pháp dễ sử dụng nhất và ít tốn kém nhất. Miếng dán này được dùng để dán trực tiếp vào vùng da. Nó thẩm thấu vào da, dần dần làm tiêu biến nicotine bên trong cơ thể. Miếng dán cung cấp một lượng nhỏ nicotine đủ cho người nghiện thuốc lá cảm thấy dễ chịu. Để có hiệu quả, chỉ nên dùng miếng dán trong một vài giờ theo chỉ dẫn.
Kẹo cao su nicotine
Kẹo cao su nicotine có hai hàm lượng: 2mg và 4mg. Cũng như miếng dán nicotine, loại kẹo này cũng có nhiều thương hiệu và mùi vị khác nhau. Những người hút trên 20 điếu mỗi ngày nên dùng loại 4mg. Nếu thường xuyên hút với tần suất ít hơn nên dùng loại 2mg.
Nếu bạn cảm thấy cơn thèm hút thuốc đang dâng lên thì có thể sử dụng kẹo cao su nicotine.
Viên ngậm nicotine
Giống như kẹo cao su nicotin, viên ngậm có sẵn 2 liều: 2 mg và 4 mg. Những người hút thuốc chọn liều dựa trên khoảng thời gian bao lâu sau khi thức dậy họ hút điếu thuốc đầu tiên. Viên ngậm nicotin là thuốc giúp ngăn cản bạn quay lại hút thuốc bằng cách cung cấp một lượng thấp nicotin đủ để giảm bớt các triệu chứng cai khi bạn đang cai thuốc lá.
Thuốc nicotine xịt miệng
Các thuốc xịt miệng nicotin cung cấp hầu hết các hơi nicotin vào miệng, nơi nó được hấp thụ vào máu. Thuốc xịt miệng nicotin là phương pháp thay thế nicotin được xem là giống như hút thuốc lá nhất.
Tuy nhiên, không có phương pháp cai thuốc lá nào tốt nhất, nếu người hút thuốc lá không quyết tâm nói không với thuốc lá. Nếu thực sự muốn cai thuốc lá, ngay từ hôm nay bạn hãy lên quyết tâm và kế hoạch rõ ràng để từ bó thói quen nguy hại này.
Tweet
Tất cả các loại sản phẩm dùng để điều trị đều có thể gây ra tác dụng phụ, nhưng nhiều người sẽ có ít hoặc không có tác dụng phụ. Hãy gặp bác sĩ của bạn để kiểm tra khi mắc phải một trong số những tác dụng phụ thường gặp và dai dẳng như: Những giấc mơ bất thường, tiêu chảy, khó ngủ, khô miệng, đau khớp, đau cơ, căng thẳng, toát mồ hôi hay suy nhược.
Hãy điều trị y tế ngay lập tức, nếu có những tác dụng phụ nghiêm trọng xảy ra:
- Phản ứng dị ứng nghiêm trọng: Phát ban, mề đay, ngứa, khó thở, tức ngực, sưng phù miệng, mặt, môi, hoặc lưỡi
- Nhịp tim nhanh hoặc không đều
- Các vấn đề về miệng, răng hoặc hàm
- Đánh trống ngực
- Tiêu chảy nặng, chóng mặt, buồn nôn, ói mửa hoặc suy nhược
Nếu bạn có thắc mắc về những tác dụng phụ, hãy liên hệ với người cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe của bạn. Gọi cho bác sĩ để được tư vấn sức khỏe về những tác dụng phụ của thuốc.
Kẹo cao su nicotine có gây nghiện không?
Một số người hút thuốc lá có thể mắc phải chứng nghiện thể chất với nicotine và việc nhai kẹo cao su nicotine có thể kéo dài chứng nghiện đó mãi mãi. Khi ngừng sử dụng kẹo cao su, họ sẽ gặp phải các triệu chứng như nhức đầu, dễ cáu gắt, trầm cảm và khó tập trung.
Tuy nhiên, một nghiên cứu mới đây đã kết luận rằng chỉ một số ít người sử dụng kẹo cao su lâu dài mới bị nghiện hay lệ thuộc vào nicotine. Trong một báo cáo khác, các nhà nghiên cứu kết luận rằng 5 – 9% người sử dụng kẹo cao su nicotine trong thời gian dài hơn so với thời gian khuyến cáo là 3 tháng. Thông thường người nghiện sử dụng trong vòng sáu tháng hoặc lâu hơn.
Tuy nhiên, những rủi ro ảnh hưởng đến sức khỏe nghiêm trọng từ việc nhai kẹo lâu dài chưa được xác định. Trong một số nghiên cứu được công bố, những người đã sử dụng kẹo cao su nicotine lên đến 5 năm không thấy có vấn đề về tim hoặc mạch máu. Vấn đề phàn nàn chính của người sử dụng kẹo cao su là ở chi phí của nó. Giá loại kẹo này tương đương với giá của một gói thuốc.
Nếu lựa chọn giữa hút thuốc lá và sử dụng một sản phẩm chứa nicotine khác như kẹo cao su, tất nhiên bạn sẽ chọn sản phẩm thứ hai. Tuy nhiên, các nhà khoa học vẫn muốn mọi người nên dừng việc sử dụng kẹo đúng thời điểm để hạn chế tình trạng nghiện nicotine.
Cách bảo quản kẹo đúng cách
Khi bảo quản kẹo cao su nicotine, bạn nên chú ý những khuyến cáo dưới đây:
- Bảo quản kẹo trong vỉ gốc ở nhiệt độ phòng
- Khi lấy ra khỏi vỉ, sử dụng ngay lập tức
- Tránh xa nguồn nhiệt nóng, nơi ẩm mốc và ánh sáng. Không để kẹo trong phòng tắm
- Tránh xa tầm với của trẻ em và vật nuôi
Một số lưu ý khác
- Kẹo cao su nicotine có thể gây chóng mặt, choáng váng hoặc mờ mắt. Những ảnh hưởng này có thể trở nên xấu hơn nếu bạn sử dụng nó cùng với rượu hoặc các loại thuốc nhất định. Do đó, hãy sử dụng kẹo một cách cẩn thận
- Hãy cho bác sĩ hoặc nha sĩ của bạn biết bạn có dùng kẹo cao su nicotine trước khi bạn thực hiện bất kỳ dịch vụ chăm sóc y tế nào như nha khoa, chăm sóc khẩn cấp hoặc phẫu thuật
- Kẹo cao su có thể dính trong các khí cụ răng miệng và làm hỏng các khí cụ này. Nếu điều này xảy ra, hãy ngừng sử dụng chúng và liên hệ với nha sĩ của bạn
- Hãy gói bã kẹo đã được sử dụng và bỏ vào thùng rác
- Không được sử dụng kẹo cao su nicotine liên tục quá 12 tuần. Nếu bạn vẫn cảm thấy cần thiết phải ăn kẹo sau 12 tuần, hãy gặp bác sĩ để kiểm tra
- Không hút thuốc hoặc sử dụng các sản phẩm thuốc lá khi bạn đang sử dụng kẹo cao su nicotine
- Đừng nhai nhiều hơn 24 viên kẹo một ngày trừ khi điều đó được bác sĩ của bạn khuyên làm
- Cần thận trọng khi sử dụng loại kẹo này cho người cao tuổi, họ có thể nhạy cảm hơn với những tác động của nó
- Đối với phụ nữ có thai và cho con bú: Kẹo cao su nicotine có thể gây hại cho thai nhi. Nếu bạn nghĩ rằng bạn đang mang thai, hãy liên hệ với bác sĩ của bạn. Bạn sẽ cần phải thảo luận về những lợi ích và nguy cơ của việc sử dụng phương pháp này trong khi bạn đang mang thai. Nếu bạn đang hoặc sẽ cho con bú trong thời gian sử dụng kẹo cao su nicotine, hãy gặp bác sĩ của bạn để kiểm tra. Hãy thảo luận về bất kỳ những rủi ro nào có thể xảy ra đối với thai nhi
Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi về kẹo cao su nicotine, hãy trò chuyện với bác sĩ, dược sĩ, hoặc nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe khác. Phương pháp này chỉ được sử dụng bởi các bệnh nhân được kê đơn. Nếu các triệu chứng nghiện thuốc không được cải thiện hoặc trở nên tồi tệ hơn, hãy liên hệ với bác sĩ để được kiểm tra.