I. CẤU TRÚC CỦA TRÁI ĐẤT
- Trái Đất có cấu tạo không đồng nhất.
- Ba lớp chính: bên ngoài là lớp vỏ Trái Đất, bao Manti ở giữa, trong cùng là Nhân.
1. Vỏ Trái Đất
- Độ dày: Từ 5km [ở đại dương] – 70km [ở lục địa].
- Là lớp vỏ mỏng cứng ngoài cùng.
- Cấu tạo bởi các tầng đá khác nhau: Trên cùng là tầng trầm tích không liên tục. Tầng Granit ở giữa chỉ có ở lục địa. Dưới cùng là tầng bazan.
- Vỏ Trái Đất phân làm vỏ lục địa và vỏ đại dương.
2. Lớp Manti
- Từ độ sâu 15km đến 2900km.
- Chia thành 2 tầng:
+ Manti trên: 15 – 700 km. Trạng thái quánh dẻo.
+ Manti dưới: 700 – 2900 km. Trạng thái rắn chắc.
3. Lớp Nhân
- Dày 3470km.
- Chia làm 2 tầng:
+ Nhân ngoài: sâu 2900 – 5100km, nhiệt độ 50000C, áp suất lớn 1,3 – 3,1 triệu atm, ở thể lỏng.
+ Nhân trong: từ 5100 – 6370km, áp suất 3 – 3,5 triệu atm, vật chất ở dạng rắn.
- Thành phần chủ yếu là những kim loại nặng Ni, Fe nên còn gọi là nhân Nife.
4. Thạch quyển
- Là lớp vỏ ngoài cùng của vỏ Trái Đất, bao gồm vỏ Trái Đất và phần trên của bao Manti, độ dày tới 100km.
II. THUYẾT KIẾN TẠO MẢNG
Nội dung của thuyết kiến tạo mảng:
- Thạch quyển được cấu tạo bởi các mảng kiến tạo.
- Các mảng kiến tạo không đứng yên mà dịch chuyển.
- Nguyên nhân dịch chuyển của các mảng kiến tạo: do hoạt động của các dòng đối lưu vật chất quánh dẻo và có nhiệt độ cao trong tầng Manti trên.
- Ranh giới, nơi tiếp xúc giữa các mảng kiến tạo là vùng bất ổn, thường xảy ra các hiện tượng kiến tạo, động đất, núi lửa…
Page 2
SureLRN
A.
phần trên của lớp manti và lớp vỏ Trái Đất.
B.
bộ phận vỏ lục địa và vỏ đại dương.
C.
D.
tầng badan, tầng trầm tích, tầng granit.
Trong thế giới khoa học, vỏ của Trái Đất vẫn là một khái niệm chưa rõ ràng và thường xảy ra nhiều tranh luận về thành phần của nó. Thế nhưng theo những thông tin sẵn có, ý tưởng cơ bản thạch quyển là gì, mảng kiến tạo là gì,… vẫn được người ta đưa ra kết luận. Chúng ta cùng tìm hiểu khái niệm thạch quyển cùng đặc điểm, vai trò của nó trong bài viết dưới đây nhé!
Khái niệm thạch quyển là gì?
Thạch quyển là một từ có nguồn gốc xuất phát từ Hy Lạp [Litva], kết hợp giữa lithos [nghĩa là “đá”] và sphaira [nghĩa là “quả cầu”]. Như vậy, thạch quyển được định nghĩa là lớp bề mặt nhất của quả cầu trên mặt đất; là lớp đá bao quanh và và tạo nên lớp vỏ ngoài của Trái Đất. Hay hiểu đơn giản là lớp trên của Trái Đất.
Vỏ Trái Đất. Thạch quyển là gì?Đặc điểm cấu trúc của thạch quyển
Thạch quyển được hình thành bởi một lớp vỏ trên mặt Trái Đất và đại dương hoặc bởi khu vực tiếp giáp bên ngoài nhất của một lớp phủ rắn còn lại. Có cấu trúc gồm lớp đá có độ dày dao động trong khoảng từ 50 đến 100km, phụ thuộc theo độ sâu của biển và ở các vùng núi.
Người ta thường coi giới hạn của thạch quyển là asthenosphere [vùng trên của lớp phủ] và giới hạn dưới của nó là bề mặt Trái đất. Thạch quyển cũng có thể trôi nổi trên lớp mềm [một phần của lớp phủ trên] của Trái Đất là asthenosphere.
Trên bề mặt Trái Đất giới hạn của thạch quyển là gì?Trước đây người ta tin rằng cấu trúc của thạch quyển là nguyên khối và không bị chia mảng thế nhưng giả thuyết này đã bị bác bỏ từ lâu. Bởi dưới sự tác động của một loạt các mảng kiến tạo lớp thạch quyển thường sẽ bị phân thành nhiều mảnh vì tại vị trí các thạch quyển thường là nơi xảy ra trong sự tương tác với asthenosphere, kiến tạo mảng.
Mảng kiến tạo là gì? Sự dịch chuyển các mảng kiến tạo.Thạch quyển có nguồn gốc hình thành từ địa chấn hoặc núi lửa tập trung ở các cạnh của các mảng. Vì vậy sự chuyển động của các thạch quyển thì được giải thích bằng kiến tạo mảnh.
Trong tất cả các tầng của Trái Đất, thạch quyển được đánh giá là tầng cứng nhất và lạnh nhất trong khi phía trên thường mang nhiệt độ tương tự như nhiệt độ trong môi trường, nhiệt độ tăng khoảng 350C ở độ sâu hàng trăm mét.
Các thành phần hóa học của thạch quyển là gì?Thành phần hóa học của thạch quyển là gì? Thạch quyển chứa hầu hết các nguyên tố hóa học có trong bảng hệ thống tuần hoàn các nguyên tố hóa học của Mendeleev với 3 nguyên tố chính là O2 [47%], Si [29,5%], Al [8,05%] và một số nguyên tố chiếm tỉ lệ cao khác như: Fe [5%], Ca [4%], Na, Mg, K, H,…
Phân loại thạch quyển
Trong phần kiến thức thạch quyển là gì địa lý 10 chúng ta đã học, thạch quyển được xác định phân loại theo:
Lục địa và đại dương
Lớp vỏ lục địa dày tới 70km, thạch quyển dưới các lục địa bao gồm đá plutonic và biến chất được hình thành từ những ngọn núi, rặng núi, đồi, cao nguyên, đồng bằng, thung lũng và vùng trũng,….
Đối với lớp vỏ đại dương có độ dày dao động từ 5 đến 10km, thạch quyển dưới các đại dương bao gồm đá bazan, đá plutonic, trầm tích và khoáng chất dày đặc hơn lớp vỏ trước. Và thường được hình thành thông qua núi lửa dưới dạng các khe nứt trong các rặng đại dương nằm trong đại dương.
Xem thêm: Sinh quyển là gì? Khái niệm, đặc điểm, vai trò của sinh quyển
Thạch quyển nhiệt và địa chấn
Thạch quyển nhiệt có nhiệt độ xác định và một phần nhất định của nhiệt độ môi trường hoặc là phần nhiệt khối rắn của lớp phủ bởi thạch quyển nhiệt, thường tạo thành một phần của lớp phủ đối lưu nhiệt chiếm ưu thế lớn trong nó.
Theo các nghiên cứu địa chấn thì thạch quyển liên quan đến địa chấn ảnh hưởng tới việc giảm tốc độ lan truyền của sóng thứ cấp cùng sự suy giảm cao của sóng sơ cấp của những di chuyển mạnh này.
Litva và Asthenosphere
Vai trò, ý nghĩa của thạch quyển
Vai trò của thạch quyển mang ý nghĩa đặc biệt to lớn gắn liền với sự sống trên lục địa:
- Là nơi ở [đất] cho con người và toàn bộ các sinh vật sống khác định cư trên Trái đất.
- Là nơi cung cấp tài nguyên thiên nhiên làm nguyên liệu phục vụ cho cuộc sống của con người.
- Là nơi duy trì được các hoạt động trồng trọt, chăn nuôi, sản xuất… của con người nhằm phục vụ các nhu cầu thiết yếu nhất cho sự tồn tại của con người trên Trái Đất.
- Là nơi cung cấp tất cả các cơ sở hạ tầng: khu công nghiệp, nhà máy, xí nghiệp, đường sá, cầu cống, trường học, công viên giải trí,…. phục sự phát triển các yếu tố liên quan đến nhu cầu sống của con người,…..
Trên đây là toàn bộ những thông tin cơ bản về khái niệm thạch quyển là gì? Sự hình thành và cấu trúc của thạch quyển cùng với vai trò, ý nghĩa của thạch quyển đối với sự sống trên Trái Đất. Hy vọng bài viết đã giúp độc giả hiểu hơn về phần kiến thức này!
Video liên quan
Câu hỏi xoay quanh văn 10
Soạn văn 10 tập 1 ngắn nhất
Soạn văn 10 tập 2 ngắn nhất
Bài soạn văn lớp 10 siêu ngắn
Giải SBT tiếng Anh 10 chân trời sáng tạo
Giải địa lí 10 kết nối tri thức
Soạn SBT văn 10 kết nối tri thức
Giải SBT mĩ thuật 10 cánh diều
Giải toán 10 tập 1 chân trời sáng tạo
Giải SBT toán 10 tập 1 chân trời sáng tạo
Giải kinh tế và pháp luật 10 cánh diều
Giải tiếng Anh 10 chân trời sáng tạo
Giải SBT toán 10 cánh diều
Giải vật lí 10 kết nối tri thức
Soạn SBT văn 10 tập 1 kết nối tri thức
Câu hỏi xoay quanh Địa lý 10
Giải SBT hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 cánh diều
Giải toán 10 tập 2 chân trời sáng tạo
Giải SBT toán 10 tập 2 chân trời sáng tạo
Giải công nghệ 10 cánh diều
Giải giáo dục thể chất[cầu lông] 10 chân trời sáng tạo
Giải SBT toán 10 tập 1 cánh diều
Giải hóa học 10 kết nối tri thức
Soạn SBT văn 10 tập 2 kết nối tri thức
Giải SBT tiếng Anh 10 cánh diều
Soạn văn 10 tập 1 chân trời sáng tạo
Soạn SBT văn 10 chân trời sáng tạo
Giải tin học 10 cánh diều
Giải giáo dục thể chất[bóng đá] 10 chân trời sáng tạo
Giải SBT toán 10 tập 2 cánh diều
Giải sinh học 10 kết nối tri thức
Giải SBT lịch sử 10 kết nối tri thức
Soạn công dân 10 cực chất
Soạn văn 10 tập 2 chân trời sáng tạo
Soạn SBT văn 10 tập 1 chân trời sáng tạo
Giải âm nhạc 10 cánh diều
Soạn SBT văn 10 cánh diều
Giải an ninh và quốc phòng 10 kết nối tri thức
Giải SBT địa lí 10 kết nối tri thức
Giải công dân 10 cực chất
Giải lịch sử 10 chân trời sáng tạo
Soạn SBT văn 10 tập 2 chân trời sáng tạo
Giải mĩ thuật 10 cánh diều
Giải giáo dục thể chất [bóng rổ] 10 chân trời sáng tạo
Giải giáo dục thể chất[đá cầu] 10 chân trời sáng tạo
Soạn SBT văn 10 tập 1 cánh diều
Giải kinh tế và pháp luật 10 kết nối tri thức
Giải SBT vật lí 10 kết nối tri thức
Giải địa lí 10 chân trời sáng tạo
Giải SBT lịch sử 10 chân trời sáng tạo
Giải hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 cánh diều
Soạn SBT văn 10 tập 2 cánh diều
Giải công nghệ 10 kết nối tri thức
Giải SBT hóa học 10 kết nối tri thức
Giải toán 10 tập 1 cánh diều
Giải vật lí 10 chân trời sáng tạo
Giải SBT địa lí 10 chân trời sáng tạo
Giải tiếng Anh 10 cánh diều
Giải SBT lịch sử 10 cánh diều
Giải tin học 10 kết nối tri thức
Giải SBT sinh học 10 kết nối tri thức
Giải toán 10 tập 2 cánh diều
Giải hóa học 10 chân trời sáng tạo
Giải SBT vật lí 10 chân trời sáng tạo
Giải giáo dục thể chất[cầu lông] 10 cánh diều
Giải toán 10 kết nối tri thức
Giải SBT địa lí 10 cánh diều
Giải âm nhạc 10 kết nối tri thức
Giải SBT kinh tế và pháp luật 10 kết nối tri thức
Soạn văn 10 tập 1 cánh diều
Giải sinh học 10 chân trời sáng tạo
Giải SBT hóa học 10 chân trời sáng tạo
Giải giáo dục thể chất[bóng đá] 10 cánh diều
Giải toán 10 chân trời sáng tạo
Giải SBT vật lí 10 cánh diều
Giải mĩ thuật 10 kết nối tri thức
Giải SBT công nghệ 10 kết nối tri thức
Soạn văn 10 tập 2 cánh diều
Giải an ninh và quốc phòng 10 chân trời sáng tạo
Giải SBT sinh học 10 chân trời sáng tạo
Giải giáo dục thể chất[ bóng rổ] 10 cánh diều
Giải SBT hóa học 10 cánh diều
Giải hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 kết nối tri thức
Giải SBT tin học 10 kết nối tri thức
Giải lịch sử 10 cánh diều
Giải kinh tế và pháp luật 10 chân trời sáng tạo
Giải SBT kinh tế và pháp luật 10 chân trời sáng tạo
Giải giáo dục thể chất[đá cầu] 10 cánh diều
Giải toán 10 tập 1 kết nối tri thức
Soạn văn 10 kết nối tri thức
Giải SBT sinh học 10 cánh diều
Giải tiếng Anh 10 kết nối tri thức
Giải SBT âm nhạc 10 kết nối tri thức
Giải công nghệ 10 chân trời sáng tạo
Giải SBT công nghệ 10 chân trời sáng tạo
Giải toán 10 tập 2 kết nối tri thức
Soạn văn 10 chân trời sáng tạo
Giải SBT kinh tế và pháp luật 10 cánh diều
Giải giáo dục thể chất[cầu lông] 10 kết nối tri thức
Giải SBT mĩ thuật 10 kết nối tri thức
Giải tin học 10 chân trời sáng tạo
Giải SBT tin học 10 chân trời sáng tạo
Soạn văn 10 tập 1 kết nối tri thức
Giải SBT toán 10 kết nối tri thức
Giải SBT công nghệ 10 cánh diều
Giải giáo dục thể chất[bóng đá] 10 kết nối tri thức
Giải SBT hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 kết nối tri thức
Giải hóa học 10 cánh diều
Giải âm nhạc 10 chân trời sáng tạo
Giải SBT âm nhạc 10 chân trời sáng tạo
Soạn văn 10 tập 2 kết nối tri thức
Giải SBT toán 10 tập 1 kết nối tri thức
Giải SBT tin học 10 cánh diều
Giải giáo dục thể chất[bóng rổ] 10 kết nối tri thức
Giải SBT tiếng Anh 10 kết nối tri thức
Giải sinh học 10 cánh diều
Giải mĩ thuật 10 chân trời sáng tạo
Giải SBT mĩ thuật 10 chân trời sáng tạo
Giải SBT hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 chân trời sáng tạo
Giải lịch sử 10 kết nối tri thức
Giải SBT toán 10 tập 2 kết nối tri thức
Giải SBT âm nhạc 10 cánh diều
Giải giáo dục thể chất[đá cầu] 10 kết nối tri thức
Giải SBT toán 10 chân trời sáng tạo
Giải an ninh và quốc phòng 10 cánh diều
Giải hoạt động trải nghiệm, hướng nghiệp 10 chân trời sáng tạo
Giải môn Giáo dục công dân lớp 10