Mất ý thức là gì

Động kinh vắng ý thức liên quan đến tình trạng mất ý thức đột ngột trong thời gian ngắn. Bệnh phổ biến hơn ở trẻ em so với người lớn.

Trẻ có một cơn động kinh vắng ý thức có thể trông giống như đang ngây người nhìn vào khoảng không trong vài giây. Sau đó, họ sẽ nhanh chóng lấy lại tỉnh táo bình thường. Đây là loại co giật thường không dẫn đến chấn thương thể chất.

Động kinh vắng ý thức thường có thể được kiểm soát bằng thuốc chống động kinh. Một số trẻ em mắc bệnh cũng phát triển các cơn co giật khác. Nhiều trẻ em có thể phát triển quá nhiều cơn co giật ở tuổi thiếu niên.

Triệu chứng động kinh vắng ý thức

Những dấu hiệu và triệu chứng động kinh vắng ý thức là gì?

Triệu chứng chính của động kinh vắng ý thức là nhìn chằm chằm vào khoảng trống. Nhiều người có thể bị nhầm lẫn dấu hiệu này với việc tập trung khoảng 10 giây, mặc dù việc tập trung có thể kéo dài tới 20 giây và không kèm với nhầm lẫn, nhức đầu hoặc buồn ngủ sau đó. Các dấu hiệu và triệu chứng khác của động kinh vắng ý thức gồm:

• Đột ngột ngừng chuyển động nhưng không té ngã
• Liếm môi
• Giật mí mắt
• Chà xát ngón tay
• Những chuyển động nhỏ của cả hai tay

Sau cơn vắng ý thức, trẻ sẽ không có ký ức về sự việc. Một số người có thể bị động kinh vắng ý thức hàng ngày, ảnh hưởng đến việc học hoặc các hoạt động hàng ngày.

Một đứa trẻ có thể bị co giật trong một khoảng thời gian trước khi người lớn nhận thấy các cơn co giật vì chúng quá ngắn. Sự suy giảm khả năng học tập của trẻ có thể là dấu hiệu đầu tiên của rối loạn này. Giáo viên có thể nhận xét trẻ không chú ý hoặc thường mơ mộng.

Khi nào bạn cần gặp bác sĩ?

Đến gặp bác sĩ ngay:

• Nếu lần đầu tiên bạn nhận thấy cơn co giật.
• Nếu có các triệu chứng mới của cơn co giật.
• Nếu cơn động kinh tiếp tục xảy ra mặc dù trẻ dùng thuốc chống động kinh.

Bạn hãy gọi cấp cứu nếu người bệnh:

• Có các hành vi tự động kéo dài từ vài phút đến vài giờ – các hoạt động như ăn uống hoặc di chuyển mà không nhận thức – hoặc nhầm lẫn kéo dài.
• Co giật kéo dài hơn 5 phút.

Nguyên nhân gây động kinh vắng ý thức

Nguyên nhân nào gây động kinh vắng ý thức?

Nhiều trẻ em bị động kinh vắng ý thức có thể do di truyền.

Nói chung, co giật là do xung điện bất thường từ tế bào thần kinh [tế bào thần kinh] trong não gây ra. Các tế bào thần kinh của não thường gửi tín hiệu điện và hóa học qua các khớp thần kinh kết nối chúng.

Ở những người bị động kinh, hoạt động điện thông thường của não bị thay đổi. Trong động kinh vắng ý thức, các tín hiệu điện này lặp đi lặp lại trong 3 giây.

Những người bị co giật cũng có thể đã thay đổi mức truyền tín hiệu hóa học giúp các tế bào thần kinh giao tiếp với nhau [các chất dẫn truyền thần kinh].

Nguy cơ mắc động kinh vắng ý thức

Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc động kinh vắng ý thức?

Một số yếu tố khiến trẻ có nguy cơ mắc bệnh như:

• Tuổi tác. Động kinh vắng ý thức phổ biến hơn ở trẻ em trong độ tuổi từ 4 đến 14.
• Giới tính. Cơn co giật vắng mặt thường gặp hơn ở bé gái.
• Các thành viên gia đình bị động kinh. Gần một nửa trường hợp động kinh vắng ý thức có người thân trong gia đình bị động kinh.

Chẩn đoán và điều trị động kinh vắng ý thức

Những thông tin được cung cấp không thể thay thế cho lời khuyên của các chuyên viên y tế, vậy nên tốt nhất là bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ.

Những kỹ thuật y tế nào dùng để chẩn đoán động kinh vắng ý thức?

Bác sĩ sẽ yêu cầu bạn mô tả chi tiết về các cơn co giật và tiến hành khám sức khỏe. Các xét nghiệm có thể bao gồm:

• Điện não đồ [EEG]. Bác sĩ sẽ đo sóng của hoạt động điện trong não. Sóng não được truyền đến máy EEG thông qua các điện cực nhỏ gắn vào da đầu. Triệu chứng thở nhanh [thở gấp] trong điện não đồ EEG có thể kích hoạt một cơn động kinh vắng ý thức. Trong cơn động kinh, biểu đồ trên EEG khác với biểu đồ bình thường.
• Quét não. Đối với động kinh vắng ý thức, các xét nghiệm hình ảnh não, chẳng hạn như chụp cộng hưởng từ [MRI], sẽ cho kết quả bình thường. Nhưng các xét nghiệm như MRI có thể tạo ra những hình ảnh chi tiết của não, có thể giúp loại trừ các vấn đề khác, chẳng hạn như đột quỵ hoặc u não. Do con bạn sẽ phải làm xét nghiệm trong thời gian dài, bạn hãy nói chuyện với bác sĩ về việc sử dụng thuốc an thần cho trẻ.

Những phương pháp nào dùng để điều trị động kinh vắng ý thức?

Bác sĩ có thể chỉ định dùng thuốc chống động kinh ở liều thấp nhất và tăng liều lượng khi cần thiết để kiểm soát cơn co giật. Trẻ em có thể giảm dần thuốc chống động kinh sau 2 năm dùng, theo sự chỉ định của bác sĩ.

Các loại thuốc được quy định để điều trị cơn động kinh vắng ý thức bao gồm:

• Ethosuximide [Zarontin]. Đây là loại thuốc mà hầu hết các bác sĩ chỉ định cho bệnh động kinh vắng ý thức. Trong hầu hết các trường hợp, động kinh đáp ứng tốt với thuốc này. Các tác dụng phụ có thể xảy ra bao gồm buồn nôn, nôn, buồn ngủ, khó ngủ, hiếu động thái quá.
• Axit valproic [Depakene]. Các bé gái tiếp tục dùng thuốc khi trưởng thành nên thảo luận với bác sĩ về những nguy cơ tiềm ẩn của axit valproic. Axit valproic có liên quan đến nguy cơ dị tật bẩm sinh cao ở trẻ sơ sinh, do đó các bác sĩ khuyên phụ nữ không nên sử dụng thuốc trong khi mang thai hoặc khi cố gắng thụ thai. Các bác sĩ có thể khuyên bạn nên sử dụng axit valproic ở trẻ em có cả động kinh vắng ý thức và co cứng – co giật [động kinh cơn lớn].
• Lamotrigine [Lamictal]. Theo một số nghiên cứu, loại thuốc này ít hiệu quả hơn so với ethosuximide hoặc axit valproic, nhưng nó có ít tác dụng phụ hơn. Các tác dụng phụ có thể bao gồm phát ban và buồn nôn.

Biến chứng động kinh vắng ý thức

Động kinh vắng ý thức có nguy hiểm không?

Một số trẻ có thể giảm các cơn động kinh vắng ý thức, một số trẻ:

• Phải dùng thuốc chống động kinh suốt đời để ngăn ngừa co giật.
• Sẽ bị các cơn động kinh lớn [co cứng – co giật].

Các biến chứng khác có thể bao gồm:

• Khó khăn trong học tập
• Vấn đề hành vi
• Cách ly xã hội

Chế độ sinh hoạt cho người bị động kinh vắng ý thức

Những thói quen sinh hoạt nào giúp bạn kiểm soát động kinh vắng ý thức?

Chế độ ăn uống

Chế độ ăn giàu chất béo và ít carbohydrate có thể cải thiện khả năng kiểm soát động kinh. Tuy nhiên, bạn chỉ nên áp dụng chế độ ăn này nếu các loại thuốc không kiểm soát được cơn co giật.

Chế độ ăn này không dễ duy trì nhưng có thể giúp giảm động kinh cho một số người.

Thói quen sinh hoạt

Dưới đây là các mẹo giúp bạn kiểm soát động kinh vắng ý thức hiệu quả:

• Uống thuốc đúng cách. Bạn không được tự ý điều chỉnh liều lượng thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Nếu bạn cảm thấy cần thay đổi thuốc, hãy thảo luận với bác sĩ.
• Ngủ đủ giấc. Thiếu ngủ có thể gây ra cơn co giật. Vì vậy, bạn hãy chắc chắn ngủ đủ giấc mỗi ngày.
• Đeo vòng tay y tế cảnh báo. Điều này sẽ giúp nhân viên cấp cứu biết cách điều trị chính xác với bạn nếu bạn bị co giật khác.
• Hãy hỏi bác sĩ về các hạn chế lái xe hoặc giải trí. Không tắm hoặc bơi trừ khi có người ở gần để giúp đỡ bạn nếu cần thiết.

Nếu bạn có bất kỳ câu hỏi nào, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn phương pháp hỗ trợ điều trị tốt nhất.

Hello Bacsi không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.

Các bài viết của Hello Bacsi chỉ có tính chất tham khảo, không thay thế cho việc chẩn đoán hoặc điều trị y khoa.

Động kinh vắng ý thức ảnh hưởng đến ý thức trong một thời gian rất ngắn, vì vậy rất khó nhận biết. Các cơn động kinh vắng ý thức thường có thể được kiểm soát bằng thuốc chống động kinh. Một số trẻ mắc chứng động kinh này cũng mắc phải các loại động kinh khác. Đa số trẻ sẽ không còn xảy ra cơn co giật này khi qua khỏi tuổi thiếu niên.

1. Động kinh vắng ý thức là gì?

Động kinh vắng ý thức là những cơn mất ý thức ngắn, xảy ra đột ngột. Chúng phổ biến ở trẻ em hơn người lớn.

Người trong cơn động kinh vắng ý thức giống như đang nhìn chằm chằm vào khoảng không trong vài giây. Sau đó, nhanh chóng trở lại mức độ tỉnh táo bình thường.

>> Động kinh là bệnh thần kinh rất thường gặp. Tìm hiểu ngay để tránh khó khăn trong việc xử trí ban đầu và điều trị.

2. Triệu chứng

Dấu hiệu đơn giản là nhìn chằm chằm vào khoảng không. Triệu chứng này có thể bị nhầm lẫn với sự mất chú ý kéo dài khoảng 10 giây. Đôi khi cơn vắng ý thức kéo dài đến 20 giây, mà sau đó không có bất kỳ triệu chứng nào như đau đầu hoặc buồn ngủ.

Các dấu hiệu và triệu chứng của cơn động kinh bao gồm:

• Đột ngột ngừng hoạt động nhưng không té ngã
• Liếm môi
• Rung giật mí mắt
• Chuyển động nhai
• Chà xát ngón tay
• Chuyển động nhỏ ở hai bàn tay

Sau cơn, không nhớ được những gì đã diễn ra trong cơn. Một số người xuất hiện nhiều cơn mỗi ngày, gây trở ngại cho việc học hoặc sinh hoạt hàng ngày.

Các cơn đông kinh diễn ra rất ngắn. Vì vậy trẻ thường bị động kinh vắng ý thức trong một thời gian trước khi người lớn có thể nhận ra các cơn động kinh. Khả năng học tập của trẻ suy giảm có thể là dấu hiệu đầu tiên của chứng rối loạn này. Giáo viên có thể nhận xét về việc trẻ không có khả năng chú ý hoặc trẻ thường mơ mộng.

3. Nguyên nhân gây ra động kinh vắng ý thức

Đa phần trẻ có khuynh hướng di truyền động kinh vắng ý thức.

Các tế bào neuron của não thường gửi các tín hiệu điện và hóa học qua các khe synap [khoảng hở giữa phần trước và phần sau synap. Tại đây có chứa các enzym đặc hiệu có chức năng phân giải chất trung gian hóa học để điều hòa sự dẫn truyền qua synap]. Động kinh xảy ra do các xung điện bất thường từ các tế bào neuron.

Ở những người bị động kinh, hoạt động điện bình thường của não bị thay đổi. Trong cơn động kinh, các tín hiệu điện này lặp lại 3 chu kỳ trong một giây.

Những người bị động kinh cũng có thể bị thay đổi mức độ của các chất dẫn truyền thần kinh.

4. Các yếu tố nguy cơ mắc phải

Một số yếu tố thường gặp ở những trẻ có cơn động kinh vắng ý thức bao gồm:

• Tuổi: phổ biến hơn ở trẻ em từ 4 đến 14 tuổi.
• Giới tính: Bệnh lí này thường gặp hơn ở trẻ gái.
• Tiền căn gia đình: Gần một nửa số trẻ mắc bệnh lí này có người thân bị động kinh.

5. Các biến chứng

Hầu hết trẻ bị động kinh vắng ý thức không gây ra biến chứng. Tuy nhiên, ở một số trẻ:

• Phải dùng thuốc chống động kinh suốt đời để ngăn chặn cơn động kinh
• Diễn tiến đến co giật toàn bộ, như động kinh co cứng – co giật
• Các biến chứng khác có thể bao gồm:
• Khó khăn trong học tập
• Các vấn đề về hành vi
• Tách biệt với xã hội

6. Chẩn đoán động kinh vắng ý thức

Các xét nghiệm cần thiết cho chẩn đoán bao gồm:

• Điện não đồ [EEG]: Trong cơn động kinh, hình thái sóng trên điện não đồ khác với hình thái bình thường.
• Chụp cộng hưởng từ [chụp MRI] não: Trong động kinh vắng ý thức MRI não có thể bình thường. Tuy nhiên MRI có thể cung cấp hình ảnh chi tiết của não. Điều này giúp loại trừ các vấn đề khác, chẳng hạn như đột quỵ hoặc khối u não.

>> Bệnh nhân Động kinh : Cần chuẩn bị gì trước khi khám bác sĩ?

7. Các phương pháp điều trị

Điều trị thường bắt đầu với thuốc chống động kinh liều thấp nhất có thể. Sau đó, tăng liều lượng khi cần để kiểm doát các cơn động kinh. Khi các cơn động kinh thưa dần và biến mất kéo dài khoảng 2 năm, trẻ có thể được giảm bớt liều thuốc.

• Ethosuximide [Zarontin]: Đây là loại thuốc thường được chọn sử dụng đầu tay để kiểm soát cơn động kinh vắng ý thức. Trong hầu hết các trường hợp, cơn động kinh đáp ứng tốt với thuốc này. Các tác dụng phụ có thể xảy ra bao gồm buồn nôn, nôn, buồn ngủ, khó ngủ, tăng động.
• Axit valproic [Depakene]: Axit valproic có liên quan đến nguy cơ gây dị tật bẩm sinh ở trẻ sơ sinh. Vì vậy, phụ nữ không nên sử dụng trong khi mang thai hoặc khi đang có ý định có thai.
  Các bác sĩ có thể khuyến nghị sử dụng axit valproic ở trẻ bị đồng thời động kinh vắng ý thức và động kinh co cứng – co giật.
• Lamotrigine [Lamictal]: Một số nghiên cứu cho thấy thuốc này kém hiệu quả hơn ethosuximide và axit valproic, nhưng nó có ít tác dụng phụ hơn. Các tác dụng phụ có thể bao gồm phát ban và buồn nôn.

8. Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà

8.1 Liệu pháp ăn kiêng

Thực hiện theo chế độ ăn giàu chất béo và ít carbohydrate có thể cải thiện việc kiểm soát cơn động kinh. Liệu pháp này chỉ được sử dụng nếu các loại thuốc truyền thống không kiểm soát được cơn động kinh.

Chế độ ăn này không dễ duy trì, nhưng đã thành công trong việc giảm động kinh cho một số người.

8.2 Các biện pháp bổ sung, bao gồm:

Dưới đây là các bước mà bạn có thể thực hiện để giúp kiểm soát cơn động kinh:

• Uống thuốc đúng cách: Không tự điều chỉnh liều lượng của thuốc. Nếu bạn cảm thấy thuốc chưa giúp kiểm soát được động kinh và cần thay đổi loại thuốc, hãy nói với bác sĩ trong khi tái khám.
• Ngủ đủ giấc: Thiếu ngủ có thể gây ra các cơn động kinh. Đảm bảo nghỉ ngơi đầy đủ mỗi đêm.
• Đeo vòng tay cảnh báo y tế.

Động kinh vắng ý thức có thể khó nhận biết và để lại những hậu quả không mong muốn cho trẻ. Nếu như bạn nhận thấy trẻ có dấu hiệu và triệu chứng của cơn động kinh đã kể trên, hãy đưa trẻ đến khám bác sĩ để được khám, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

>> Xem thêm: Bạn biết gì về động kinh thùy thái dương?

Bác sĩ Đào Thị Thu Hương