Tập làm văn: Nói viết về một người lao động trí óc
Phương pháp :
- Kể một vài điều về một người lao động trí óc mà em biết [tên, nghề nghiệp, công việc hằng ngày, cách làm việc của người đó.]
- Viết lại những điều em vừa kể thành một đoạn văn [từ 7 đến 10 câu] diễn đạt rõ ràng, sáng sủa.
1. Hãy kể về một người lao động trí óc mà em biết.
Gợi ý :
a] Người đó là ai ? Làm nghề gì ?
b] Người đó hằng ngày làm những việc gì ?
c] Người đó làm việc như thế nào ?
Hướng dẫn trả lời :
a] Dì Nga em làm ở bệnh viện tỉnh.
b] Hằng ngày dì có mặt ở bệnh viện trước giờ làm việc để chuẩn bị dụng cụ và trang phục vệ sinh cho một ngày làm việc. Mỗi tuần dì Nga lại có có hai buổi trực đêm tại bệnh viện.
c] Dì ân cần thăm hỏi tình trạng của từng bệnh nhân rồi động viên họ. Dì đem lại cho mọi người những lời khuyên tốt cho sức khỏe. Với những bệnh nhân nghèo, đôi lúc dì còn nhường phần cơm của mình cho họ. Dì Nga luôn hết lòng với công việc của mình bởi lẽ dì rất yêu nghề.
2. Viết những điều em vừa kể thành đoạn văn [từ 7 đến 10 câu].
Dì Nga em làm ở bệnh viện tỉnh. Hằng ngày dì có mặt ở bệnh viện trước giờ làm việc để chuẩn bị dụng cụ và trang phục vệ sinh cho một ngày làm việc. Mỗi tuần dì Nga lại có có hai buổi trực đêm tại bệnh viện. Dì ân cần thăm hỏi tình trạng của từng bệnh nhân rồi động viên họ. Dì đem lại cho mọi người những lời khuyên tốt cho sức khỏe. Với những bệnh nhân nghèo, đôi lúc dì còn nhường phần cơm của mình cho họ. Dì Nga luôn hết lòng với công việc của mình bởi lẽ dì rất yêu nghề.
lượng cơ thể đó. Nhưng nhu cầu năng lượng rất đa dạng nó khơng chỉ phụ thuộc vào trọng lượng mà còn phụ thuộc vào đặc tính riêng của từng cá thể [3], [17], [25].
Những biểu hiện về mặt di truyền sẽ phản ánh sự trưởng thành sớm, muộn hoặc bình thường, bên cạnh đó khẩu phần ăn, môi trường sống và
phong cách sống lành mạnh…cũng ảnh hưởng tới sự phát triển [2], [3], [25]. Nhu cầu dinh dưỡng đã có liên quan tương đối chặt chẽ với trọng lượng
cơ thể, mặt khác cần lưu ý rằng nhu
cầu dinh dưỡng còn liên quan với sự phát triển của cơ thể ở từng thời kỳ [25].
1.2. Một số đặc điểm của lao động trí óc
Mỗi ngày có hàng triệu xung động điện xảy ra ở các tế bào thần kinh với khoảng 6000 ý nghĩ xảy ra trong não, phần lớn là lập lại. Người lao động
trí óc, sáng tạo gần như khơng có sự chấm dứt theo thời gian. Một nhà phát minh hay nhà nghiên cứu đã rời phòng làm việc, nhưng những ý nghĩ thì cứ
tiếp diễn khi họ đi trên đường về nhà, đang trò chuyện với gia
đình nhưng những suy nghĩ cứ đeo đuổi và có thể tái hiện ngay cả trong giấc ngủ [38].
Lao động chân tay thường sau vài giờ nghỉ ngơi là có thể phục hồi. Trong khi đó, các hoạt động tâm lý căng thẳng do lao động trí óc như học thi
phải nghỉ vài tuần để phục hồi. Theo các nghiên cứu thì đó là thời gian cần thiết phải nghỉ ngơi để giúp cho não hồi phục tốt. Các nhà khoa học thường
xun luyện tập bộ não thì họ có thể sống và lao động lâu dài hơn người không tham gia lao động trí óc. Tuy
vậy, để giữ được hệ thần kinh lành mạnh
đối với một nhà khoa học khó khăn hơn rất nhiều so với những người làm nghề khác. Hoạt động trí óc lâu dài khơng nghỉ ngơi hợp lý dễ dẫn đến những
cảm xúc tiêu cực gây chấn thương tâm lý nặng nề và có thể làm suy giảm hoặc mất hẳn khả năng lao động. Nhiều nghiên cứu chứng minh rằng nếu nhu
cầu vận động của cơ thể khơng được thỏa mãn thì sẽ phá hủy các chức năng
và cơ cấu của các cơ quan bên trong cơ thể ngay trong thời kỳ còn tuổi trẻ như phổi,
gan và ở mức độ lớn hơn là cả hệ thống thần kinh và tim mạch [1], [11].
Khi não bị suy yếu có thể được báo động bởi các dấu hiệu thường gặp như sau [9]: - Mau mệt nhọc và không thể tập trung lâu để giải quyết một vấn đề.
- Rất khó nhớ nhưng mau qn, khó kiểm sốt được lời nói và việc làm. - Sức chịu đựng kém, dễ bị kích thích, hay nóng tính, khó làm chủ
được cảm xúc…
1.3. Vai trò của dinh dưỡng với lao động trí óc
Lao động trí óc là một hình thức lao động đặc thù của loài
người, xuất hiện từ rất xa xưa, khi con người bắt đầu có tư duy sáng tạo. Sáng tạo nhất
của tạo hóa là bộ não, đây là bước ngoặt to lớn trong q trình tiến hóa, biến con người thành một chủ thể sáng tạo. Điều đó cho thấy bộ não đáng được
bảo vệ như một báu vật quý nhất. Hiện nay, cứ khoảng 10 năm thì khối lượng thông tin vốn đã khổng lồ lại tăng lên gấp đôi [1], nhưng hoạt động của hệ
thần kinh về mặt sinh học cũng như tốc độ dẫn truyền, khả năng tiếp thu, xử lý thông tin của não thì hầu
như khơng đổi, nên con người ngày nay ln
sống trong tình trạng căng thẳng, cuộc sống ln bị đè nặng bởi nhiều áp lực. Ở người lao động trí óc và tĩnh tại, tình trạng thiếu hoạt động và thừa cân
nặng là yếu tố nguy cơ. Hệ thống cơ chiếm 70 tổng số khối lượng cơ thể và tình trạng của nó ảnh hưởng đến tình trạng và chức phận tất cẩ hệ thống chính
của cơ thể. Triết gia cổ đại Aristote nói: “Khơng có gì làm suy yếu và hủy hoại cơ thể bằng tình trạng khơng lao động kéo dài”. Thầy thuốc danh
tiếng
thế kỉ XVIII Tissot khẳng định: “Lao động có thể thay thế các loại thuốc, nhưng khơng có thứ thuốc nào có thể thay thế cho lao động” [13].
Thiếu lao động có ảnh hưởng đặc biệt khơng tốt tới tình trạng và chức phận hệ thống tim mạch. Các chỉ số về chất lượng hoạt động chức phận hệ
thống cơ tim giảm rõ rệt trong điều kiện ít lao động chân tay. Các tai biến như
nhồi máu cơ tim và các rối loạn tim mạch khác ở mức độ nhất định đều liên quan đến tình trạng thiếu lao động chân tay kéo
dài.
Nhu cầu các chất dinh dưỡng với người lao động trí óc là cần thiết để làm thế nào vừa duy trì được lượng năng lượng của khẩu phần ăn là ngang
với lượng năng lượng tiêu hao. Vì thế tính cân đối trong khẩu phần dinh dưỡng là cơ sở của dinh dưỡng hợp lý [13].
Khi não bị căng thẳng, mệt mỏi có thể được báo động bởi các dấu hiệu thường gặp là suy giảm trí nhớ, rối loạn cảm xúc. Do vậy, người lao động trí
óc cần được ăn đủ để bù đắp năng lượng tiêu hao nhưng tránh dư thừa năng lượng
vì dễ dẫn đến tích mỡ trong cơ thể và hạn chế chất béo và chất bột đường.
Các chất khoáng và vitamin cần được tăng cường và là nhu cầu cần thiết chống mệt mỏi, tăng thêm sự minh mẫn trong suy nghĩ. Đặc biệt trong loại
hình lao động mà mắt phải làm việc nhiều đọc sách, tra cứu… thì Vitamin A và β – caroten trong rau, củ, quả ngoài nhiệm vụ bảo vệ tính tồn vẹn của biểu
mơ và chống sự oxy hóa của chất béo của các gốc tự do, nó còn có tác dụng làm tăng “tuổi thọ” cho mắt, khắc phục được các
bệnh về mắt [23].