1.1. Giới thiệu chung
-
Cơ cấu trục khuỷu thanh truyền chia làm 3 nhóm chi tiết chính. Nhóm pit-tông, nhóm thanh truyền, nhóm trục khuỷu.
-
Khi động cơ làm việc pit-tông chuyển động tịnh tiến trong xilanh, trục khuỷu quay tròn, còn thanh truyền là chi tiết truyền lực giữa pit-tông và trục khuỷu.
1.2. Pit - tông
-
Pit-tông có nhiệm vụ cùng với xilanh, nắp máy tạo thành không gian làm việc, nhận lực đẩy của khí cháy rồi truyền lực cho thục khuỷu để sinh công và nhận lực từ trục khuỷu để thực hiện các quá trình nạp, nén, cháy–dãn nở và thải khí.
a, Đỉnh pit-tông: có 3 dạng: đỉnh lồi, đỉnh bằng, đỉnh lõm.
-
Đỉnh bằng:
-
Kết cấu đơn giản
-
Diện tích chịu nhiệt nhỏ
-
Thường dùng trong động cơ Điezen buồng cháy xoáy lốc
-
-
Đỉnh lồi
-
Mỏng, nhẹ, sức bền lớn.
-
Diện tích chịu nhiệt lớn.
-
Động cơ xăng 4 kỳ và 2 kỳ xupap treo.
-
-
Đỉnh lõm
-
Tạo xoáy lốc nhẹ.
-
Sức bền kém, diện tích chịu nhiệt > đỉnh bằng.
-
Động cơ xăng và Điezen.
-
b, Đầu pit-tông:
-
Có nhiệm vụ bao kín buồng cháy.
-
Đầu pit-tông có các rãnh để lắp xecmăng khí và xecmăng dầu, xecmăng dầu được lắp ở phía dưới.
-
Xec-măng khí ngăn không cho khí trên buồng cháy lọt xuống cate.
-
Xec-măng dầu ngăn không cho dầu bôi trơn từ cate lọt vào buồng cháy.
-
Cấu tạo của xecmăng khí và xecmăng dầu
c, Thân pit-tông:
-
Thân pit-tông có nhiệm vụ dẫn hướng cho pit-tông chuyển động trong xilanh.
-
Trên thân pit-tông có khoan lỗ để lắp chốt pit-tông liên kết với thanh truyền
1.3. Thanh truyền
-
Thanh truyền là chi tiết truyền lực giữa pit-tông và trục khuỷu.
1.3.2, Cấu tạo
-
Thanh truyền được chia làm 3 phần: đầu nhỏ, thân và đầu to.
-
Đầu nhỏ thanh truyền để lắp vơi chốt pit-tông, có dạng hình trụ.
-
Đầu to thanh truyền để lắp với chốt khuỷu, có thể làm liền khối hoặc làm 2 nửa và dùng bu lông ghép lại với nhau.
-
Bên trong đầu to và đầu nhỏ có lắp bạc lót để dảm ma sát và chống mài mòn.
-
1.4. Trục khuỷu
-
Trục khuỷu có nhiệm vụ nhận lực từ thanh truyền tạo ra mô men quay để kéo máy công tác, ngoài ra trục khuỷu còn dẫn động cho tất cả các cơ cấu hệ thống để động cơ hoạt động.
-
Cấu tạo trục khuỷu gồm :
-
Cổ khuỷu lắp trên ổ đỡ trên thân máy và là trục quay của trục khuỷu.
-
Chốt khuỷu lắp đầu to thanh truyền. Cổ khuỷu, chốt khuỷu có dạng hình trụ.
-
Má khuỷu nối chốt khuỷu và cổ khuỷu, trên má khuỷu còn có đối trọng.
-
Đuôi trục khuỷu lắp vớ bánh đà
-
Trục khuỷu động cơ bốn xi lanh
1. Đầu trục khuỷu
2. Chốt khuỷu
3. Cổ khuỷu
4. Má khuỷu
5. Đối trọng
6. Đuôi trục khuỷu
Bài 1
Tại sao ở đầu nhỏ và đầu to thanh truyền cần phải lắp bạc lót hoặc ổ bi?
Hướng dẫn giải:
-
Giảm ma sát giữa các chi tiết khi động cơ làm việc.
-
Dễ dàng tháo lắp, thay thế khi sửa chữa.
Bài 2
Tại sao không làm pit-tông vừa khít với xilanh để không phải sử dụng xecmăng ?
Hướng dẫn giải:
-
Không thể được vì cần độ dãn nở của kim loại.
-
Nếu không có bạc xecmăng thì khi nguội có thể nổ máy được nhưng khi máy nóng thì pittông sẽ giãn nở và làm bó máy.
-
Bạc xecmăng cũng cần có độ hở vài gem.Và nhất là cũng cần phải có những lỗ nhỏ cho nhớt đi qua.
Bài 3:
Nêu nhiệm vụ của pit-tông, thanh truyền và trục khuỷu.
Hướng dẫn giải:
-
Nhiệm vụ của Piston:
-
Tạo ra không gian làm việc.
-
Nhận và truyền lực
-
-
Nhiệm vụ của thanh truyền: truyền lực giữa piston và trục khuỷu.
-
Nhiệm vụ của trục khuỷu:
-
Nhận lực từ thanh truyền tạo moment để quay máy công tác.
-
Dẫn động các cơ cấu và hệ thống của động cơ
-
3. Luyện tập Bài 23 Công Nghệ 11
Như tên tiêu đề của bài Cơ cấu trục khủy thanh truyền, sau khi học xong bài này các em cần nắm vững các nội dung trọng tâm sau:
-
Biết được nhiệm vụ và cấu tạo của các chi tiết chính trong cơ cấu trục khuỷu thanh truyền.
-
Đọc được sơ đồ cấu tạo của piston, thanh truyền và trục khuỷu
3.1. Trắc nghiệm
Các em có thể hệ thống lại nội dung kiến thức đã học được thông qua bài kiểm tra Trắc nghiệm Công nghệ 11 Bài 23 cực hay có đáp án và lời giải chi tiết.
-
Câu 1:
Hãy chọn cụm từ thích hợp điền vào chỗ trống:
”Khi động cơ làm việc, … chuyển động tịnh tiến trong xilanh, … quay tròn, …là chi tiết truyền lực giữa pit-tông và trục khuỷu.”
- A. Pit-tông, trục khuỷu, thanh truyền
- B. Thanh truyền, trục khuỷu, pit-tông
-
C.
Pit-tông, thanh truyền, trục khuỷu
- D. Thanh truyền, pit-tông, trục khuỷu
-
Câu 2:
Cơ cấu trục khuỷu thanh truyền có 3 nhóm chi tiết là:
- A. Nhóm thanh truyền, nhóm trục khuỷu, nhóm xec-măng
- B. Nhóm thanh truyền, nhóm bạc lót, nhóm trục khuỷu
- C. Nhóm pit-tông, nhóm thanh truyền, nhóm trục khuỷu
- D. Nhóm pit-tông, nhóm bạc lót, nhóm trục khuỷu
Câu 2- Câu 5: Xem thêm phần trắc nghiệm để làm thử Online
3.2. Bài tập SGK và Nâng cao
Các em có thể xem thêm phần hướng dẫn Giải bài tập Công nghệ 11 Bài 23 để giúp các em nắm vững bài học và các phương pháp giải bài tập.
Bài tập 1 trang 109 SGK Công nghệ 11
Bài tập 2 trang 109 SGK Công nghệ 11
Bài tập 3 trang 109 SGK Công nghệ 11
4. Hỏi đáp Bài 23 Chương 6 Công Nghệ 11
Trong quá trình học tập nếu có thắc mắc hay cần trợ giúp gì thì các em hãy comment ở mục Hỏi đáp, Cộng đồng Công Nghệ HOC247 sẽ hỗ trợ cho các em một cách nhanh chóng!
Chúc các em học tập tốt và luôn đạt thành tích cao trong học tập!
Để quá trình tiếp thu kiến thức mới trở nên dễ dàng và đạt hiệu quả nhất, trước khi bắt đầu bài học mới các em cần có sự chuẩn bị nhất định qua việc tổng hợp nội dung kiến thức lý thuyết trọng tâm, sử dụng những kiến thức hiện có thử áp dụng giải các bài tập ứng dụng, trả lời câu hỏi liên quan. Dưới đây chúng tôi đã soạn sẵn Công nghệ 11 Bài 23: Cơ cấu trục khuỷu thanh truyền [Ngắn gọn], giúp các em tiết kiệm thời gian. Nội dung chi tiết được chia sẻ dưới đây.
Trả lời câu hỏi SGK Bài 23 Công Nghệ 11 trang 109
Trả lời câu hỏi Bài 23 trang 109 Công nghệ 11
Trên má khuỷu làm thêm đối trọng để làm gì?
Lời giải:
Bài này đang trong quá trình biên soạn.
Giải bài tập SGK Bài 23 Công Nghệ lớp 11
Câu 1 trang 109 Công nghệ 11
Nêu nhiệm vụ của pit-tông, thanh truyền và trục khuỷu.
Lời giải:
- Nhiệm vụ của pittong: Cùng với xilanh và nắp máy tạo thành không gian làm việc, nhận lực đẩy của khí cháy rồi truyền lực cho trục khuỷu để sinh công và nhận lực từ trục khuỷu để thực hiện các quá trình nạp, nén, thải khí.
- Nhiệm vụ của thanh truyền: Chi tiết dùng để truyền lực giữa pittong và trục khuỷu.
- Nhiệm vụ của trục khuỷu: Nhận lực từ thanh truyền để tạo momen quay kéo máy công tác, dẫn động các cơ cấu và hệ thống động cơ.
Câu 2 trang 109 Công nghệ 11
Trình bày cấu tạo của pit-tông, thanh truyền và trục khuỷu.
Lời giải:
- Cấu tạo của pittong: Gồm 3 phần chính đỉnh, đầu và thân.
+ Đỉnh pit-tông: có 3 dạng: đỉnh lồi, đỉnh bằng, đỉnh lõm.
+ Đầu pittong: Có nhiệm vụ bao kín buồng cháy. Đầu pit-tông có các rãnh để lắp xecmăng khí và xecmăng dầu, xecmăng dầu được lắp ở phía dưới. Xec-măng khí ngăn không cho khí trên buồng cháy lọt xuống cate. Xec-măng dầu ngăn không cho dầu bôi trơn từ cate lọt vào buồng cháy.
+ Thân pittong: Thân pit-tông có nhiệm vụ dẫn hướng cho pit-tông chuyển động trong xilanh. Trên thân pit-tông có khoan lỗ để lắp chốt pit-tông liên kết với thanh truyền
- Cấu tạo của thanh truyền: Thanh truyền được chia làm 3 phần: đầu nhỏ, thân và đầu to.
+ Đầu nhỏ thanh truyền để lắp vơi chốt pit-tông, có dạng hình trụ.
+ Đầu to thanh truyền để lắp với chốt khuỷu, có thể làm liền khối hoặc làm 2 nửa và dùng bu lông ghép lại với nhau.
+ Bên trong đầu to và đầu nhỏ có lắp bạc lót để dảm ma sát và chống mài mòn.
- Cấu tạo trục khuỷu gồm :
+ Cổ khuỷu lắp trên ổ đỡ trên thân máy và là trục quay của trục khuỷu.
+ Chốt khuỷu lắp đầu to thanh truyền. Cổ khuỷu, chốt khuỷu có dạng hình trụ.
+ Má khuỷu nối chốt khuỷu và cổ khuỷu, trên má khuỷu còn có đối trọng.
+ Đuôi trục khuỷu lắp vớ bánh đà.
Câu 3 trang 109 Công nghệ 11
Tại sao không làm pit-tông vừa khít với xilanh để không phải sử dụng xecmăng?
Lời giải:
Vì kim loại giãn nở khi nóng ra, nếu làm vừa khít với xilanh thì khi nóng pittong sẽ giãn nở và làm bó máy, ngoài ra bạc xecmang cũng cần có độ hở và có các lỗ nhỏ để cho nhớt đi qua.
Lý thuyết Công Nghệ Bài 23 lớp 11
I - GIỚI THIỆU CHUNG
Cơ cấu trục khuỷu thanh truyền chia làm 3 nhóm chi tiết chính. Nhóm pit-tông, nhóm thanh truyền, nhóm trục khuỷu. Khi động cơ làm việc pit-tông chuyển động tịnh tiến trong xilanh, trục khuỷu quay tròn, còn thanh truyền là chi tiết truyền lực giữa pit-tông và trục khuỷu.
I - GIỚI THIỆU CHUNG
1. Nhiệm vụ
Pit-tông có nhiệm vụ cùng với xilanh, nắp máy tạo thành không gian làm việc, nhận lực đẩy của khí cháy rồi truyền lực cho thục khuỷu để sinh công và nhận lực từ trục khuỷu để thực hiện các quá trình nạp, nén và thải khí.
2. Cấu tạo
Pit-tông được chia làm ba phần chính: đỉnh, đầu và thân.
Đỉnh pit-tông: có 3 dạng: đỉnh lồi, đỉnh bằng, đỉnh lõm.
Đầu pit-tông có các rãnh để lắp xecmăng khí và xecmăng dầu, xecmăng dầu được lắp ở phía dưới. Đáy rãnh lắp xecmang dầu có khoan các lỗ nhỏ thông vào bên trong để thoát dầu.
Thân pit-tông có nhiệm vụ dẫn hướng cho pit-tông chuyển động trong xilanh và liên kết thanh truyền lực. Trên thân pit-tông có khoan lỗ để lắp chốt pit-tông liên kết với thanh truyền.
III - THANH TRUYỀN
1. Nhiệm vụ
Thanh truyền là chi tiết truyền lực giữa pit-tông và trục khuỷu.
2. Cấu tạo
Thanh truyền được chia làm 3 phần: đầu nhỏ, thân và đầu to.
- Đầu nhỏ thanh truyền để lắp vơi chốt pit-tông, có dạng hình trụ.
- Đầu to thanh truyền để lắp với chốt khuỷu, có thể làm liền khối hoặc làm 2 nửa và dùng bu lông ghép lại với nhau.
- Bên trong đầu to và đầu nhỏ có lắp bạc lót hoặc ổ bi. Riêng với đầu to thanh truyền loại cắt làm hai nửa chỉ dùng bạc lót 5 và bạc lót cắt làm hai nửa.
IV - TRỤC KHUỶU
1. Nhiệm vụ
Trục khuỷu có nhiệm vụ nhận lực từ thanh truyền tạo ra mô men quay để kéo máy công tác, ngoài ra trục khuỷu còn dẫn động cho tất cả các cơ cấu hệ thống để động cơ hoạt động.
2. Cấu tạo
Cấu tạo trục khuỷu gồm các chi tiết sau:
- Cổ khuỷu 3 là trục quay của trục khuỷu.
- Chốt khuỷu 2 để lắp đầu to thanh truyền.
- Má khuỷu 4 nối chốt khuỷu và cổ khuỷu.
Cổ khuỷu và chốt khuỷu có dạng hình trụ, má khuỷu có hình dạng tuỳ thuộc từng loại động cơ. Trên má khuỷu thường cấu tạo thêm đối trọng 5. Đối trọng làm liền với má khuỷu hoặc làm riêng rồi hàn hoặc lắp với má khuỷu bằng gugiông.
Đuôi trục khuỷu 6 được cấu tạo lắp bánh đà, cơ cấu truyền tới lực máy công tác.
►►CLICK NGAY vào nút TẢI VỀ dưới đây để tải về Giải SGK Công Nghệ 11 Bài 23: Cơ cấu trục khuỷu thanh truyền file PDF hoàn toàn miễn phí.