Trên bề mặt của các tế bào hồng cầu, tồn tại một yếu tố quan trọng trong quá trình định danh máu là yếu tố Rh. Điều này không chỉ là một khía cạnh quan trọng của hệ thống máu, mà còn có tầm quan trọng đặc biệt trong lĩnh vực y học và sinh học phân tử. Hãy cùng khám phá sâu hơn yếu tố Rh là gì ngay bây giờ.
Yếu tố Rh là gì?
Yếu tố Rh là gì? Đây là một loại kháng nguyên khác được tìm thấy trên bề mặt của các tế bào hồng cầu. Nếu các tế bào này chứa kháng nguyên Rh, chúng được coi là dương tính với Rh; nếu không, chúng được coi là âm tính. Dựa vào việc có kháng nguyên Rh hay không, mỗi nhóm máu được ký hiệu bằng việc thêm một biểu tượng dương tính hoặc âm tính sau tên, ví dụ như nhóm máu A dương tính được ký hiệu là A+.
Nhóm máu Rh dương là nhóm phổ biến nhất. Sự có mặt của nhóm máu Rh âm tính không phải là một bệnh và thường không ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn. Tuy nhiên, nó có thể ảnh hưởng đến thai kỳ của phụ nữ mang thai và thai nhi. Ví dụ, nếu mẹ mang nhóm máu Rh âm tính mà thai nhi lại mang nhóm máu Rh dương tính, trong quá trình mang thai, phụ nữ mang thai cần được theo dõi và chăm sóc đặc biệt do sự không tương thích Rh giữa mẹ và thai nhi. Yếu tố Rh có thể được thừa hưởng từ cả bố và mẹ.
Cần xét nghiệm máu yếu tố Rh, vì sao?
Nếu hiểu yếu tố Rh là gì rồi thì hẳn bạn đã biết vì sao nên thực hiện xét nghiệm yếu tố này. Kháng nguyên của hệ thống nhóm máu Rh là một thuộc tính di truyền, trong khi kháng thể chống Rh chỉ tồn tại trong cơ thể của những người có nhóm máu Rh âm khi chúng được kích thích bởi tế bào hồng cầu có kháng nguyên D [Rh+]. Loại kháng thể này thường là IgG.
Khi một người có nhóm máu Rh âm chưa từng nhận máu từ người có nhóm máu Rh dương sẽ không xảy ra phản ứng ngay lập tức. Tuy nhiên, sau khi nhận máu từ người có nhóm máu Rh dương, từ 2 đến 4 tuần sau, nồng độ kháng thể chống Rh trong cơ thể tăng lên đủ cao để gây ngưng kết của các tế bào hồng cầu có nhóm máu Rh dương được truyền vào, nhưng phản ứng này diễn ra chậm và nhẹ nhàng.
Sau 2 đến 4 tháng sau khi nhận máu có nhóm máu Rh dương, nồng độ kháng thể chống Rh trong cơ thể của người có nhóm máu Rh âm đạt đến mức cao nhất. Nếu nhận thêm máu có nhóm máu Rh dương lần thứ hai, có thể gây ra các biến chứng nặng, không kém gì các biến chứng khi truyền máu trong hệ thống nhóm máu ABO.
Sau một số lần nhận máu có nhóm máu Rh dương, người có nhóm máu Rh âm trở nên cực kỳ nhạy cảm với kháng nguyên Rh dương, và tai biến khi truyền máu trở nên rất nguy hiểm. Đây là lý do tại sao cần phải chú ý đến những người đã nhận nhiều lần máu và xác định nhóm máu Rh của họ để áp dụng các biện pháp điều trị thích hợp khi cần thiết phải truyền máu.
Xét nghiệm máu Rh dương tính có bị gì không?
Xác định nhóm máu Rh dương hoặc âm có tầm quan trọng không nhỏ trong thực hành truyền máu, đặc biệt là trong lĩnh vực sản khoa. Người có nhóm máu Rh dương không nên nhường máu cho những người có nhóm máu Rh âm vì rủi ro của các tai biến truyền máu vô cùng nguy hiểm. Sự không phù hợp về kháng nguyên D có thể gây ra những phản ứng không mong muốn đối với người nhận máu. Trong tình huống này, tốt nhất là người có nhóm máu Rh âm chỉ nên nhận máu từ những người cùng nhóm máu Rh âm.
Trong lĩnh vực sản khoa, nếu mẹ có nhóm máu Rh âm trong khi bố lại có nhóm máu Rh dương, có khả năng con sẽ mang nhóm máu Rh dương, dẫn đến việc cơ thể mẹ tạo ra kháng thể phá hủy hồng cầu của thai nhi.
Tuy nhiên, nếu đây là lần mang thai đầu tiên của mẹ, thì ít có khả năng gây ra những biến chứng nghiêm trọng cho thai nhi. Tuy nhiên, nếu tình trạng này lặp lại ở các lần mang thai sau, và thai nhi vẫn mang nhóm máu Rh dương, khả năng anti-D sẽ được truyền từ mẹ sang thai nhi qua dạ con, gây ra hiện tượng phá hủy hồng cầu hay gọi là tình trạng tan máu và tiêu hủy tế bào hồng cầu của thai nhi, được biết đến như hiện tượng bất đồng nhóm máu Rh giữa mẹ và con.
Kết quả của hiện tượng này có thể dẫn đến một số tình trạng bệnh lý cho trẻ từ khi mới sinh ra như vàng da sơ sinh, suy giảm trí tuệ, hoặc thậm chí là tình trạng sẩy thai non hoặc thai chết lưu. Để giảm thiểu những tai biến nguy hiểm của hiện tượng bất đồng nhóm máu Rh, có những giải pháp được áp dụng để kiểm soát tình trạng này. Thực tế cho thấy, có những phụ nữ có nhóm máu Rh âm nhưng vẫn có thể sinh con một cách an toàn, thuận lợi và có thể có nhiều đứa con.
Một trong những giải pháp là những người trong gia đình cần được hướng dẫn về cách chăm sóc sức khỏe cá nhân và tự nguyện thực hiện xét nghiệm nhóm máu Rh để biết nhóm máu của mình, từ đó tìm kiếm sự tư vấn từ các chuyên gia y tế và loại bỏ những nguy cơ liên quan đến truyền máu và sinh con. Đặc biệt, đối với phụ nữ có nhóm máu Rh âm, cần chú ý hơn đến vấn đề này trong suốt quá trình mang thai và sinh nở.
Bài viết này đã giải đáp được thắc mắc yếu tố Rh là gì. Xét nghiệm nhóm máu Rh là một xét nghiệm cơ bản và quan trọng mà mọi người, bao gồm cả phụ nữ mang thai, phụ nữ chưa mang thai và đàn ông đều cần thực hiện để xác định nhóm máu của mình có phải là Rh dương hay Rh âm. Nếu phát hiện mình thuộc nhóm máu hiếm, cần thông báo cho bác sĩ trong trường hợp cần truyền máu hoặc nhận máu từ người khác.
Nhóm máu O Rh D dương tính là gì?
Đối với các kết quả của người mà trong cơ thể có kháng nguyên D trên bề mặt hồng cầu thì được gọi là nhóm máu Rh dương hay Rh[D] dương, và ngược lại nếu không có sự xuất hiện của kháng nguyên loại D trên bề mặt hồng cầu thì sẽ cho kết quả nhóm máu Rh âm.
Rh dương tính nghĩa là gì?
Share: Yếu tố Rhesus [Rh] là protein mang tính di truyền được tìm thấy trên bề mặt của các tế bào hồng cầu. Nếu máu của bạn có protein này được xem là là Rh dương tính và ngược lại, nếu không có là âm tính.
Nhóm máu Rh+ và Rh là gì?
Hệ thống nhóm máu RhesusHệ Rh được xác định bằng sự hiện diện của kháng nguyên D trong tế bào hồng cầu gọi là Rh+ [Rhesus D dương], hoặc không có sự hiện diện của kháng nguyên D gọi là Rh- [Rhesus D âm]. Tùy theo mỗi nước sẽ có tỷ lệ số người mang nhóm máu Rh+ và Rh- khác nhau.
nhóm máu ABO Rh là nhóm máu gì?
Nhóm máu ABO hay còn được gọi là nhóm máu hệ ABO. Đây là một trong hai hệ nhóm máu quan trọng nhất trong hoạt động truyền máu, bên cạnh hệ Rh. Hệ nhóm máu ABO gồm 4 nhóm máu là A, B, O và AB, tỷ lệ phân bố của các nhóm máu trong cộng đồng khác nhau ở từng chủng tộc.