Hỏi Đáp Là gì Ráng lên Ráng là gì Ráng chịu Gáng là gì Ráng chịu đựng

Ráng chịu là gì

- Không chịu đựng thì ai chịu thay, không ráng thì ai làm thay. Việc nhà mình mình, phải cố mà lo đâu ai nhào vô lo hộ cho mình được mà không ráng. Mà bữa nay chú mầy nói vậy là có ý gì vậy?

- Là em muốn nhắc lại lời của ông phó giám đốc Ban quản lý đầu tư xây dựng công trình nâng cấp đô thị thành phố mình.

- Ổng cũng biểu anh em mình ráng lên à?

- Ông ta cũng nói ráng lên, nhưng không phải biểu anh em mình mà biểu người dân ở khu vực đường Chiến Lược, phường Bình Trị Đông A, quận Bình Tân. . . Chẳng là mấy ngày liền nước ngập sâu, do công trình cải tạo kinh Tân Hóa - Lò Gốm thi công vừa chậm, vừa ẩu làm nghẽn dòng chảy. Mà đâu chỉ có ngập.

- Còn chuyện gì nữa?

- Còn làm hư hại bao nhiêu tài sản của dân. Ngay đoạn đầu đường, bàn ghế của cơ sở bán đồ gỗ nằm ngâm nước nhiều ngày qua. Mấy thứ đó mà ngâm nước dài ngày rồi thì chỉ có phơi khô bán làm củi thôi. Kế đó là một cơ sở sản xuất cơ khí, nhiều máy móc trị giá hàng trăm triệu đồng cũng nằm hết dưới nước. E khi nước rút là thành sắt gỉ hết lượt. Lấy chi mà sản xuất. Một cửa hàng bán vật liệu xây dựng cũng bị nước tấn công làm ướt mất mấy tấn xi-măng.

- Thiệt hại ghê quá ha! Vậy những mất mát đó ai phải chịu?

- Ai bị nước ngập thì người đó phải chịu thôi!

- Nhưng lỗi đâu phải do họ. Thế bên thi công phủi tay à?

- Đó là anh em mình nói với nhau chớ cái ông phó giám đốc hồi nãy nói là ổng cũng thấy đau xót với những mất mát, thiệt hại đó, nhưng việc ngập là do nhiều nguyên nhân chớ không chỉ một mình thi công nên không có kinh phí để hỗ trợ. Vì thế, ổng mong bà con thông cảm và…

- Và sao nữa?

- Và biểu mọi người ráng mà chịu đựng thêm vài ba tháng nữa, vì với tiến độ này chắc đến cuối năm là thi công xong.

- Trời đất, sao ổng nói nhẹ hều vậy ta! Bao nhiêu tiền của tan theo nước mà chỉ nói vài ba câu vậy là xong sao?

- Không xong thì làm gì được đây! Người ta đã tuyên bố vậy thì chắc chắn là sẽ vậy. Cho nên phải chấp nhận, phải…

- Ráng mà chịu thôi!

Bài viết cùng chuyên mục:

Bao giờ thi kiểm toán viên, kế toán viên hành nghề năm 2017
Có nên chạy Loship ? đánh giá loship. Kinh nghiệm chạy Loship
Chuyện tản mạn đầu năm, tiền bạc và ái tình
Tâm sự nghề giáo 2019
Làm việc dễ dàng, khoa học hơn với màn hình đa nhiệm Windows 10

“RÁNG LÊN” HAY “RÁN LÊN”?

Khi muốn động viên người khác cố gắng hơn nữa, ta cần dùng “ráng lên” hay “rán lên”? “Ráng lên” hay “Rán lên”? Nghĩa của Rán và Ráng

Nghĩa của Rán và Ráng

Nghĩa của rán và ráng
Ráng sức hay rán sức?
Kết luận

Để làm rõ điều này, trước cần xét nghĩa của “rán” và “ráng”. Về “ráng”, Việt Nam tự điển của Hội Khai Trí Tiến Đức cho hai nghĩa như sau:

1. Đám mây phản chiếu bóng mặt trời về buổi sáng hay buổi chiều: Ráng vàng, ráng trắng.

2. Thứ cây ở dưới nước, cộng dài, lá dầy, người ta dùng để làm chổi: chổi ráng.

==> Có thể thấy, từ “ráng” ở đây không liên quan gì đến “cố gắng” cả.

dùng trong “chiên rán”, vì các thức ăn khi chiên thường giãn nở

Từ nghĩa này mà “rán” mở rộng ra nghĩa bóng “ra sức, cố gắng”.

Trong các tư liệu mà chúng tôi tra cứu được thì chỉ có Từ điển tiếng Việt do Hoàng Phê chủ biên ghi nhận “ráng” là “cố” [gắng]. Tuy được nhiều người coi là “Thánh kinh” nhưng không thể phủ nhận rằng tư liệu này cũng có những sai sót nhất định. Chẳng hạn Từ điển tiếng Việt do Hoàng Phê chủ biên [bản 2003] khẳng định từ láy phải là từ song tiết, tức có hai âm tiết nhưng tại những phần khác, tư liệu này lại công nhận những từ nhiều hơn hai âm tiết như “nhấp nha nhấp nhổm” cũng là từ láy, tức tự mâu thuẫn với chính mình. Chỉ dựa vào một tư liệu vẫn cần được cải thiện để phủ nhận nội dung của hàng loạt tư liệu khác, thiết nghĩ là điều không hợp lý.

Còn nếu nói “từ gì sai người ta dùng nhiều cũng thành đúng” thì điều này có thật sự ổn không còn tuỳ quan điểm của mỗi cá nhân. Vì vậy ở đây, chúng tôi xin căn cứ vào đại đa số tư liệu chính thống của các học giả có uy tín để chọn “rán lên” là cách dùng chính xác.

Ráng sức hay rán sức?

Chữ viết đúng là “rán” [không /g/]. Lý do: “rán” [sức] biến âm từ “tận” 盡 [tận lực], có khi đọc là “tẫn”; quan thoại đọc là “jìn” hay “jĭn”. Theo luật biến âm, “tận” hay “tẫn” không /g/ thì “rán” cũng không /g/.

Theo tđ Huỳnh Tịnh Của, rán [chữ nôm] là “ra sức, căng thẳng, kéo ra cho dài”.

Nguyễn Văn Khôn – rán: to try, to endeavour, to strive; Nguyễn Văn Tạo – rán: to endeavour, strive, do one’s utmost; Đặng Chấn Liêu [Hà Nội] – rán [ráng]: to try one’s best; Đào Đăng Vỹ – rán: S’efforcer à un travail.

Tđ chính tả Lê Ngọc Trụ – rán: tận lực, ra sức nhiều, cố gắng.

Tđ Hoàng Phê [Hà Nội] – rán [ráng]: rán sức.

Tđ Nguyễn Lân – rán: cố gắng.

Tđ Thanh Nghị – rán [s’efforcer]: gắng; thí dụ: rán học.

Tđ Khai Trí Tiến Đức – rán: ra sức, cố gắng; căng cho thẳng.

Tôi nghĩ lỗi viết “ráng” có /g/ là do người Bắc ghi lại âm đọc của người miền Nam [người Nam phát âm “rán” y như “ráng” trong tiếng Bắc]; tuy nhiên trong các tự điển Bắc, vẫn ghi chữ “rán” làm chính, và “ráng” làm phụ [theo nghĩa: còn viết là, hiểu như, cũng nói] nhưng phần thí dụ, luôn luôn dùng ““rán”.

Trong tiếng Việt có chữ “rán” khác theo nghĩa “chiên”, và “ráng” theo nghĩa ráng chiều, ráng nắng hay cây ráng.

Đề nghị: khi viết “rán” theo nghĩa gắng sức, tận lực, nên viết không /g/.

Ráng sức

Kết luận