Sáng kiến kinh nghiệm mầm non giáo dục lễ giáo cho trẻ 3 4 tuổi

“Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi” A- PHẦN MỞ ĐẦU I- Tên và địa chỉ trường Mầm non nghiên cứu II- Thời gian sinh viên đi thực tế III- Lý do chọn trường B- PHẦN NỘI DUNG Chương I- Cơ sở khoa học của đề tài 1. Cơ sở lí luận 2. Cơ sở thực tiễn C- GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I- VỀ THỰC TRẠNG ĐỊA PHƯƠNG CỦA NHÀ TRƯỜNG TRONG VIỆC GIÁO DỤC LỄ GIÁO CHO TRẺ 3-4 TUỔI 1. Thuận lợi 2. Một số khó khăn khi giáo dục lễ giáo cho trẻ ở trường MN. II- MỘT SỐ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN Biện pháp 1: Công tác tuyên truyền giáo dục Biện pháp 2: Phối hợp với phụ huynh Biện pháp 3: Đối với cô giáo Biện pháp 4: Lồng ghép giáo dục lễ giáo vào các môn học các hoạt động Biện pháp 5: Giáo dục lễ giáo cho trẻ mọi lúc mọi nơi. D- KẾT LUẬN I- KẾT QUẢ * Về cháu * Về phụ huynh II- BÀI HỌC KINH NGHIỆM III- Ý KIẾN ĐỀ XUẤT IV : TÀI LIỆU THAM KHẢO Trang 1 1 1 1 3 3 3 5 7 7 7 7 8 9 10 12 12 14 15 15 15 15 15 15 A- PHẦN MỞ ĐẦU Người thực hiện: Đặng Thị Thanh Phương -1- Vườn trẻ Sơn Ca “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi” I - Tên : Đặng Thanh Phương - Địa chỉ trường Mầm non nghiên cứu: TRƯỜNG VƯỜN TRẺ SƠN CA - Tổ 1 - Khu 5- Thị trấn Thác Mơ - huyện Phước Long - tỉnh Bình Phước II - Thời gian sinh viên đi thực tế: 2006 đến 2009 III- Lý do chọn trường : Trường Mầm non Sơn ca tọa lạc tại Khu 5- Thị trấn Thác Mơ. Là một vị trí trung tâm Thị trấn cho nên rất thuận lợi cho việc huy động trẻ ra lớp. Phụ huynh học sinh phần lớn đều là CB-CNVC Nhà nước, nhận thức được việc cho trẻ đến trường là quan trọng. Bản thân, khi vừa tốt nghiệp sư phạm Mầm non thì được Sở GD-ĐT Bình Phước phân công về trường địa phương công tác giảng dạy, bản thân cũng từng là cựu học sinh của trường nên được Ban giá m hiệu nhà trường và các cô giáo đồng nghiệp quan tâ m giúp đỡ. Từ việc soạn giảng đến làm đồ dùng đồ chơi phục vụ cho chuyên môn. Bên cạnh đó, gia đình cũng ở gần trường nên tiện cho việc đi lại công tác, yên tâm dạy tốt. Thời gian thực tế tại trường Vườn trẻ Sơn ca là từ năm 2006-2009. B- PHẦN NỘI DUNG Chương I Người thực hiện: Đặng Thị Thanh Phương -2- Vườn trẻ Sơn Ca “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi” CƠ SỞ KHOA HỌC CỦA ĐỀ TÀI 1. Cơ sở lí luận rong Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ VII, Đại hội Đảng lần thứ VIII và Nghị quyết Trung ương II, Đảng đã khẳng định “Phát triển sự nghiệp giáo dục là sự nghiệp của tồn xã hội, của Nhà nước, của cộng đồng, của từng gia đình và của mọi công dân, kết hợp tốt giáo dục trường học và giáo dục gia đình, giáo dục xã hội, xây dựng môi trường giáo dục lành mạnh, người lớn làm gương cho trẻ em noi theo”. Từ lâu, giáo dục lễ giáo cho trẻ đã cuốn hút sự quan tâm của các nhà giáo dục và các bậc phụ huynh, sự quan tâm trên không chỉ ngẫu nhiên, bởi để các nhà tâ m lí học, giáo dục học đã quan tâm đến nhận thức lễ giáo của trẻ vì đây là khâu giao tiếp chiếm một vị trí quan trọng trong đời sống sinh hoạt hàng ngày của trẻ, là nền văn hóa lâu đời và đặc biệt đối với trẻ. Giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi là sự hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ, sự nhận thức qua cách giao tiếp và thông qua các bài thơ, câu chuyện, nhằ m giáo dục đạo đức và lối sống cho trẻ vừa phát triển trí tuệ vừa phát triển đạo đức, thẩm mĩ, vừa phát triển nhân cách của trẻ. Qua tiếp xúc với câu chuyện, bài thơ có nội dung giáo dục lễ giáo tác động đến sự giáo dục lễ giáo cho từng cá nhân trẻ từ ý thức, tình cảm, ý chí của trẻ nhằ m mục đích phát triển nhân cách của trẻ. Qua hoạt động học tập, giao tiếp, góc tuyên truyền và sinh hoạt hàng ngà y của trẻ đều có mối quan hệ với nhau như: thơ, truyện, … tất cả đều cuốn hút tạo điều kiện cho trẻ phát triển tồn diện. * Vai trò của giáo dục lễ giáo trong sự phát triển tâm lí trẻ 3-4 tuổi: - Bước vào trường mầm non tất cả đều có những hình thức hoạt động khác nhau nhưng cùng chung một sự giáo dục nhân cách của trẻ, thông qua cử chỉ, hành động của giáo viên để gây sự chú ý và hoạt động tâm lí của trẻ, phối hợp các dạng hoạt động: Học tập, lao động, trò chuyện, góc tuyên truyền … đều mang ý nghĩa và vai trò giáo dục lễ giáo cho trẻ. Qua những hành vi văn minh và lịch sự của từng trẻ. - Qua tiếp xúc với những hình ảnh có tính giáo dục cao, sẽ hình thành phẩm chất tâm lí và đặc điể m nhân cách cho trẻ. - Giáo dục lễ giáo ảnh hưởng mạnh đến sự hình thành tính chủ định và quá trình tâm lí của trẻ. - Giáo dục lễ giáo bắt đầu hình thành cho trẻ những biểu tượng, sự chú ý, ghi nhớ và cách giao tiếp có chủ định khi tiếp xúc với bài thơ, câu chuyện, hay giao tiếp hàng ngày … trẻ sẽ đi sâu kiến thức và hiểu biết của mình đối với mọ i T Người thực hiện: Đặng Thị Thanh Phương -3- Vườn trẻ Sơn Ca “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi” người, mọi vật xung quanh, trẻ luôn hành động đúng và tập trung ghi nhớ một cách có chủ đích. - Giáo dục lễ giáo ảnh hưởng rất lớn đến sự phát triển ngôn ngữ của trẻ. Qua giáo dục lễ giáo với nhiều hình thức khác nhau, đứa trẻ sẽ tiếp thu và sẽ học theo sự thể hiện của từng nhân vật của các bài thơ, câu chuyện, hình ảnh biế n những cái có trong bài thơ, câu chuyện thành sự hiểu biết và tiếp xúc hàng ngà y của mình, trẻ sẽ ngoan hơn, giỏi hơn. Khi giao tiếp trẻ sẽ nói năng nhẹ nhàng, mạch lạc, có văn hóa trong các câu nói, cử chỉ, hành động của trẻ đối với mọ i người. - Phương tiện tốt nhất để hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ là giáo dục lễ giáo. - Qua các hình thức giáo dục lễ giáo có tác động rất mạnh đến sự phát triể n đời sống tình cảm của trẻ đối với mọi người, đặc biệt là giáo tiếp với cô giáo và bạn bè trong lớp. - Phẩm chất đạo đức và ý chí của trẻ mẫu giáo được hình thành mạnh mẽ trong việc giáo dục lễ giáo, giữ mối quan hệ giao tiếp với bạn bè, cô giáo và người lớn tuổi được bắt nguồn từ giáo dục lễ giáo, trẻ luôn có ý thức trong cách ăn, nói, và hành động đều thể hiện sự nhẹ nhàng, khéo léo hơn nếu được giáo dục và hợp tác chặt chẽ với gia đình và nhà trường. Từ đó, trẻ sẽ tuân theo hành vi chuẩn mực của người lớn. Giáo dục lễ giáo là sự phát huy nhận thức và sự hình thành nhân cách của trẻ 3-4 tuổi. - Giáo dục lễ giáo là gì? là giáo dục cả về phẩm chất đạo đức và tư cách, lối sống của trẻ. Hình thành cho trẻ nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa. - Qua giáo dục lễ giáo, trẻ sẽ lĩnh hội được những mối quan hệ và tình cả m giữa bạn bè, cha mẹ, thầy cô giáo trong các tác phẩm văn học và các hình ảnh có nội dung giáo dục trẻ cao và qua giao tiếp với bạn bè, cô giáo. Đây là phương tiện giáo dục, nhằm hình thành cho trẻ những tình cảm yêu thương, gần gũi vớ i mọi người, kính trọng lễ phép với người thân của mình: + Biện pháp giáo dục trẻ được sử dụng khi giáo viên đề ra nhiệm vụ tìm hiểu kiến thức của trẻ qua giao tiếp với bạn bè hàng ngày. + Trong hành vi cử chỉ của trẻ với mọi người khi đến lớp. + Giáo dục lễ giáo thông qua các tác phẩm văn học và góc tuyên truyền. Trẻ luôn luôn củng cố các kiến thức giáo dục trong các tiết học và các hoạt động hàng ngày của trẻ ở trừơng mầ m non, kích thích ngôn ngữ, sự thông minh, nhanh trí, linh hoạt và nhanh nhẹn trong cách ứng xử với bạn bè. - Các nhà nghiên cứu đã đánh giá cao vai trò đặc biệt của giáo dục lễ giáo với sự phát triển nhân cách cho trẻ. Trẻ luôn giao tiếp và hình thành đúng với lễ giáo, trẻ ngoan ngỗn vâng lời người lớn hơn, từ tốn hơn, tất cả đều được giáo Người thực hiện: Đặng Thị Thanh Phương -4- Vườn trẻ Sơn Ca “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi” dục của cô giáo và mọi người xung quanh trẻ. Tất nhiên tùy thuộc vào sự nhậ n thức của trẻ theo từng độ tuổi để giáo dục. * Tính tích cực nhận thức của trẻ: Như chúng ta biết rằng, ở trường mầ m non đều mang tính đặc trưng của hai xu hướng. . Một là: Mang tính mục đích và tự giáo dục chặt chẽ. . Hai là: Không ngừng nâng cao tính giáo dục trong giao tiếp, tạo cho trẻ sự tự tin trong ăn nói và đối xử với mọi người. Nhiều công trình nghiên cứu tính giáo dục, và các lĩnh vực khác nhau về vấn đề dạy học cho trẻ trong trường mầm non. Luôn kết hợp một cách hợp lý giữa tính tích cực giữa cô và trẻ. 2. Cơ sở thực tiễn: Ngày nay, khi đất nước đang trên đà phát triển tới hội nhập kinh tế, vă n hóa, tha m gia các diễn đàn Quốc tế mở ra cho nước nhà nói chung và giáo dục nói riêng những cơ hội cũng như nhiều thách thức mới. Sự giao lưu hội nhập các nền văn hóa thế giới. Việc giữ gìn và phát huy nền văn hóa dân tộc càng được đề cao, việc chúng ta hội nhập chứ không thể hòa tan, biết học hỏi, tiếp thu những tinh hoa văn hóa của nhân loại để là m giàu thê m nét bản sắc văn hóa riêng của dân tộc mình. Trước những cơ hội và thách thức đó đất nước đang cần có những co n người mới, xã hội chủ nghĩa với những đức tính thông minh, năng động, sáng tạo, dám làm, dám chịu trách nhiệm, sống có nghĩa tình. Giáo dục lễ giáo cho trẻ là một phần quan trọng trong nội dung giáo dục trẻ, đó là khâu đầu tiên hình thành nhân cách cho trẻ đặc biệt là ở lứa tuổi mầ m non. Vì vậy, trong mục tiêu đào tạo ghi rõ “Hình thành cho trẻ những cơ sở ban đầu của nhân cách con người mới xã hội chủ nghĩa: khỏe mạnh, nhanh nhẹnh, phát triển hài hòa, cân đối, giàu lòng yêu thương biết quan tâm, nhường nhịn giúp đỡ mọi người, biết yêu thích và giữ gìn cái đẹp, thông minh, ham hiểu biết, thích khám phá và tìm tòi một số kĩ năng cơ bản như: nhẹ nhàng, khéo léo, biết xin lỗi và nhận lỗi”. Muốn hình thành và phát triển nhân cách cho trẻ ở tuổi mầm non, việc giáo dục lễ giáo cho trẻ đóng vai trò hết sức quan trọng, cần thiết và có ý nghĩa. Khi thực trạng xã hội đang có nhiều thay đổi do ảnh hưởng của nền kinh tế thị trường, xu thế hội nhập các nền văn hóa trên tồn thế giới không ít người. Không giữ được minh tha hóa về đạo đức, đặt lợi ích cá nhân lên trên lợ i ích đất nước, lợi ích tập thể, xem thường đạo lí của dân tộc thì việc giáo dục lễ giáo cho trẻ càng cần thiết hơn, không chỉ với giáo dục mầm non mà còn với các cấp học khác. Bên cạnh đó, nhận thức của một số phụ huynh còn hạn chế, có phụ huynh thì chiều con quá mức thích gì được nấy, cũng có phụ huynh do công việc bộn bề kiếm sống, có điều kiện về kinh tế nên giao hẳn việc chă m sóc giáo dục con Người thực hiện: Đặng Thị Thanh Phương -5Vườn trẻ Sơn Ca “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi” cái cho người giúp việc. Việc đưa trẻ đến trường mầm non chưa được chú trọng còn để trẻ ở nhà chơi tự do, tiếp xúc với môi trường chưa lành mạnh, trẻ còn đang nói ngọng, nói tục, chưa biết kính trọng, lễ phép với người lớn tuổi và bạn bè. Đứng trươc thực trạng đó, là một cô giáo mầm non, người trực tiếp chăm sóc, giáo dục trẻ, tôi không thể không suy nghĩ và nhận thấy rằng việc giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi hiện nay đang là vấn đề bức xúc, là việc là m cần thiết có vai trò to lớn trong việc giáo dục trẻ, không riêng bậc học mầm non mà còn nhiều bậc học khác. Đây là vấn đề lớ của tồn xã hội, việc giáo dục lễ giáo nhằ m tăng cường hiểu biết, mối quan hệ giao tiếp với cộng đồng nhằm đưa trẻ vào môi trường sư phạm thật lành mạnh và trong sáng. Vì vậy, tôi đã chọn đề tài “MỘT SỐ BIỆN PHÁP GIÁO DỤC LỄ GIÁO CHO TRẺ 3-4 TUỔI”. C- GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ I- THỰC TRẠNG ĐỊA PHƯƠNG VÀ CỦA NHÀ TRƯỜNG TRONG VIỆC GIÁO DỤC LỄ GIÁO CHO TRẺ 3-4 TUỔI 1. Thuận lợi: - Bộ giáo dục & Đào tạo cũng không ngừng đổi mới phương pháp, hình thức tổ chức, đổi mới chương trình để cố gắng phát huy hết tính tích cực, chủ động, sáng tạo, thích tìm tòi khám phá cái mới, khai thác hết tiềm năng, năng lực vốn có trong mỗi cá thể. - Các cấp lãnh đạo sở GD-ĐT và phòng GD-ĐT cũng quan tâm và đưa ra những chuyên đề nhằ m nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục trẻ, thực hiệ n được mục tiêu của Ngành. - Trường chúng tôi là trường trọng điểm của Huyện, được sự quan tâm, đầu tư thích đáng của Đảng uỷ, chính quyền địa phương, xây dựng cơ sở vật chất tương đối khang trang và đầy đủ. - Đặc biệt là sự ủng hộ quan tâm của đại đa số phụ huynh trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ đã đóng góp rất lớn về cơ sở vật chất cũng như tinh thần. - Đa số giáo viên đều thấy được vai trò chủ đạo của giờ học hay hoạt động vui chơi ở mọi lứa tuổi. Các giáo viên đều cho rằng giáo dục lễ giáo cho trẻ có vị trí quan trọng đối với mỗi trẻ từ nhỏ đến lớn, đặc biệt là lứa tuổi mầm non, trẻ đang hiếu động nên quên lễ giáo và ý thức giờ học còn hạn chế. Đây là phương tiện giáo dục nhân cách cho trẻ tốt nhất. Người thực hiện: Đặng Thị Thanh Phương -6- Vườn trẻ Sơn Ca “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi” - Tất cả giáo viên đều cho rằng: Mức nhận thức và sự hình thành nhân cách cho trẻ tương đối cao qua các năm. Qua theo dõi cách giao tiếp với bạn bè, cô giáo và sự tiếp thu trong giờ học, đặc biệt là phương thức làm quen với tác phẩ m văn học thông qua nội dung bài thơ, câu chuyện trẻ tiếp thu nhanh. Cho trẻ quan sát các hình ảnh trong tranh, qua hội thi, góc tuyên truyền, bài thơ, câu chuyện để trẻ nhận biết hành vi lễ giáo. 2. Một số khó khăn khi giáo dục lễ giáo cho trẻ ở trường mầm non: - Do một số gia đình trên địa bàn thực sự còn khó khăn, mức thu nhập thấp, một phần họ chưa hiểu được tầm quan trọng của việc cho trẻ đến trường, nên để con ở nhà chơi tự do và để trẻ tiếp xúc với môi trường xấu: ăn nói không lễ phép, không biết chào hỏi ai, nói tục, chửi bậy … đa số các gia đình bây giờ ít con lại có điều kiện nên nuôn chiều con quá mức, con thích gì được nấy. - Bên cạnh những phụ huynh nhiệt tình trong công tác chăm sóc giáo dục trẻ thì cũng không ít những phụ huynh nhận thức còn hạn chế về việc chă m sóc giáo dục lễ giáo cho trẻ. Có một số phụ huynh cho rằng trẻ 3-4 tuổi đi học chỉ để đi chơi. - Môi trường xã hội phức tạp, trẻ tiếp xúc hàng ngày cũng ảnh hưởng không nhỏ đến giáo dục lễ giáo cho trẻ. Nền kinh tế thị trường với nhiều biến động, nhiều gia đình chạy theo đồng tiền kiế m sống không để ý đến việc chă m sóc giáo dục con cái, giao việc chă m sóc, giáo dục con cái cho người giúp việc. Tệ nạn xã hội ngày càng gia tăng, phim ảnh tràn lan, kinh truyền hình giành cho trẻ em còn ít. II- MỘT SỐ BIỆN PHÁP THỰC HIỆN: Biện pháp 1: Công tác tuyên truyền giáo dục - Xây dựng kế hoạch và biện pháp thực hiện chuyên đề giáo dục lễ giáo. Đầu năm học khảo sát một số tiêu chí đề ra đối với trẻ. Họp phụ huynh đầu năm để từ đó tuyên truyền nâng cao nhận thức và trách nhiệm của các bậc phụ huynh trong việc giáo dục con cái ở lứa tuổi mầm non. Đưa ra những nội qui, qui chế của trường, lớp, thông qua cuộc họp phụ huynh, nhất trí để cộng tác phối hợp với phụ huynh đạt hiệu quả cao. Thông qua đó mà phụ huynh hiểu được tầ m quan trọng của việc giáo dục lễ giáo. - Tuyên truyền cách chăm sóc và giáo dục con theo khoa học cho gia đình về kiến thức cơ bản về công tác chăm sóc giáo dục trẻ vào giờ đón trả trẻ. - Xây dựng giáo dục lễ giáo, trang trí hấp dẫn có nội dung tuyên truyền giáo dục như: thường xuyên sưu tầm tranh, ảnh minh hoạ phù hợp với nội dung bài thơ câu chuyện giáo dục trẻ, dán những bức tranh có nội dung giáo dục hành vi của trẻ đối với mọi người, mọi vật xung quanh. Để phụ huynh có thể tha m khảo sau mỗi giờ đón, trả trẻ và để phụ huynh hiểu biết thê m yêu cầu về chuyên đề. Cô giáo thường xuyên trao đổi, thông báo nội dung giáo dục, để từ đó thống nhất nội dung giáo dục cho trẻ ở nhà trường và gia đình. Người thực hiện: Đặng Thị Thanh Phương -7- Vườn trẻ Sơn Ca “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi” .Ví dụ: Tôi dán lên tường lớp tranh một em bé đang mời ông uống nước, em bé tặng quà cho bà bằng hai tay … trẻ nhìn tranh và biết được hành động của em bé này ngoan hay hư nên làm theo hay không là m theo. - Xây dựng môi trường xanh - sạch - đẹp, đầm ấm, vui tươi, khẩu hiệu “Ngày tồn dân đưa trẻ đến trường”, “Lễ tổng kết năm học” hội thi “Bé làm quen với văn học”, “Gia đình dinh dưỡng tuổi thơ”. Thông qua các hoạt động đó mà các cấp lãnh đạo như Ủy ban thị trấn, Phòng Giáo dục, Phụ nữ, Đồn thanh niên, Hội cha mẹ học sinh hiểu được tầm quan trọng của chuyên đề giáo dục lễ giáo cho trẻ mầm non. Làm cho họ thấy được kết quả của các cháu ngà y một ngoan hơn, biết yêu quí và gần gũi với những người thân trong gia đình, yêu quí thầy cô giáo, bạn bè, luôn có nhu cầu được là m việc tốt, góp phần giúp đỡ những người thân thiết bằng những việc là m vừa với sức và phù hợp khả năng của trẻ. Trẻ thích giao tiếp vui vẻ với người xung quanh, biết lễ phép vớ i mọi người, nhường nhịn em bé, giúp đỡ bạn bè. Giáo dục trẻ có đức tính thật thà, biết nhận ra đúng sai, biết nhận lỗi và xin lỗi, biết những hành vi tốt xấu. Hình thành cho trẻ tinh thần đồn kết, giáo dục tình yêu Bác Hồ những người có công với đất nước, các bậc vĩ nhân trên thế giới. Đó là những phương tiện tham mưu tốt nhất, hữu hiệu nhất tạo đà vững chắc để chuyển biến nhận thức của tồn Đảng, tồn Dân và tồn xã hội. . Ví dụ: Cuối mỗi năm học trường chúng tôi tổ chức hội thi “Bé khỏe bé ngoan” cấp lớp, và cấp trường mời các đại biểu có mặt để đại biểu và phụ huynh thấy được kết quả giáo dục của cô trên trẻ. Biện pháp 2: Phối hợp với phụ huynh. Như chúng ta thường dạy trẻ “Cô và mẹ là hai cô giáo, mẹ và cô là hai mẹ hiền”. Tôi hiểu rằng với câu nói đó, lời dạy đó luôn có ý nghĩa gần gũi trẻ và cô, cô và mẹ … mẹ ở nhà là cô giáo và cô giáo ở trường giống như người mẹ thứ hai của trẻ. Nếu sự kết hợp của hai người mẹ tốt thì chắc chắn đứa trẻ sẽ có phẩ m chất đạo đức tốt, ngoan ngỗn, lễ phép, biết giúp đỡ mọi người, mọi vật xung quanh. Do đó, người lớn phải có những cử chỉ ân cần, có lòng vị tha, vă n minh lịch sự trong cuộc sống, tấ m gương sáng cho trẻ noi theo, đó là điều hết sức quan trọng và cần thiết. Thông qua biện pháp này, tôi thường xuyên gặp gỡ trao đổi với phụ huynh vào giờ đón và trả trẻ nhằm tìm hiểu và nắm bắt hồn cảnh gia đình của từng cháu để có biện pháp kịp thời, đối với trẻ có cá tính đặc biệt tôi phải gặp riêng từng phụ huynh để trao đổi và thống nhất biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ. Tìm hiểu điều kiện hồn cảnh sống từng gia đình, nắ m được đặc điểm tâ m sinh lí của trẻ. Đồng thời trao đổi thân mật với gia đình về quá trình học tập cũng như mọi sinh hoạt của trẻ ở lớp. Qua từng thời kì, từng giai đọan nên tổ chức họp phụ huynh để trao đổi với phụ huynh có biện pháp phối hợp giữa gia đình và nhà trường. Người thực hiện: Đặng Thị Thanh Phương -8- Vườn trẻ Sơn Ca “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi” Đối với cô giáo phải nghiêm túc công tác phối hợp với phụ huynh thông qua “Sổ Bé ngoan”, “Sổ liên lạc”, hoặc trực tiếp trao đổi với phụ huynh để dễ dàng theo dõi trẻ hàng ngày. Trao đổi với phụ huynh về giáo dục lễ giáo thông qua các bộ môn làm quen văn học, làm quen với môi trường xung quanh, hoạt động vui chơi âm nhạc, cụ thể về bài thơ, bài hát, câu chuyện qua đó, cô giáo có biện pháp và phương pháp giáo dục trẻ một cách có hiệu quả nhất. . Ví dụ: Ở lớp tôi chủ yếu là con bố mẹ công nhân viên chức, gia đình có điều kiện nên nuông chiều theo mọi yêu cầu của con, con muốn gì bố mẹ đều đáp ứng, nếu bố mẹ không chiều thì trẻ không chịu đến trường. Thấy việc này, tôi đã tham mưu với phụ huynh khi trẻ đã quen với sự nuông chiều thì không phải một sớm một chiều trẻ thay đổi ngay mà phải có sự kết hợp giữa phụ huynh và cô giáo, phải kiên trì dành nhiều thời gian để khuyên răn và nhắc nhở cháu. Cô giáo cũng cần trao đổi với phụ huynh không nên nuông chiều con quá mức, phải nói cho trẻ hiểu cái gì là tốt, cái gì chưa tốt. Dần dần trẻ sẽ hiểu ra những mong muốn của mình dó là sai, là không đúng, là chưa ngoan. Do vậy, về việc kết hợp giữa gia đình và nhà trường hết sức quan trọng để chăm sóc và giáo dục trẻ là một vấn đề không có người lớn nào bỏ qua. Vì trẻ em “Chóng nhớ - mau quên” vì vậy ở lớp có cô giáo, ở nhà có mẹ. Trẻ học đ i đôi với hành, phải kết hợp cuộc sống hàng ngày không để trẻ tuỳ tiện trong mọ i việc là m. Qua đây cũng đòi hỏi mỗi một cô giáo phải làm tốt công tác này. Đó cũng là cơ sở để giáo dục lễ giáo cho trẻ để đạt kết quả cao. Biện pháp 3: Đối với cô giáo Cô giáo như người mẹ thứ hai của trẻ, muốn giáo dục cho trẻ được tốt, cô giáo đóng vai trò hết sức quan trọng luôn là tấm gương sáng cho trẻ noi theo. Thực tế hàng ngày trẻ tiếp xúc với cô giáo qua các hoạt động, qua các hành động, giờ đón, trả trẻ, giờ ăn, giờ ngủ.. trẻ cảm thụ rất nhanh, cô luôn trực tiếp chăm sóc trẻ hàng ngày nhiều hơn ở nhà với bố mẹ, vì suốt ngày trẻ ở trường với cô còn ở nhà với bố mẹ thì rất ít. Vì thế, cô giáo phải luôn tìm tòi và suy nghĩ về những việc làm tốt, câu nói hay, cử chỉ đẹp, thái độ hành vi để giáo dục trẻ phát triển tồn diện, đào tạo con người mới xã hội chủ nghĩa theo đúng mục tiêu của ngành học mầm non mà Bộ Giáo dục - Đào tạo. Giáo viên thực sự yêu nghề, mến trẻ, luôn “Coi trẻ như con đẻ của mình”, tôn trọng mọi ý kiến của trẻ, luôn lấy tình cảm mẹ - con để giáo dục trẻ, luôn tạo cho trẻ sự an tồn tuyệt đối khi ở bên cô, tuyệt đối cô giáo không dùng những hành vi thiếu văn minh đối với trẻ như: chửi bới trẻ, đánh đập trẻ, như vậy trẻ sẽ xa dần cô giáo, xa dần trường lớp, và cung cấp cho trẻ những hành vi ứng xử không tốt. Cô giáo phải thực sự gương mẫu mọi lúc, mọi nơi, ăn nói phải văn minh, lịch sự tôn trọng trẻ, phải đối xử công bằng, vô tư đối với trẻ, quần áo đầu tóc gọn gàng mỗi khi lên lớp. Đặc biệt là khi đứng trước trẻ tôi luôn tỏ thái độ nghiêm túc nhẹ nhàng với mọi người và với trẻ. Bản thân tôi luôn có ý thức xây dựng mố i Người thực hiện: Đặng Thị Thanh Phương -9- Vườn trẻ Sơn Ca “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi” đồn kết, đầm ấm vui tươi trong tập thể sư phạm, tạo sự thân mật “Cô giáo như mẹ hiền”. Nghiêm túc thực hiện chế độ sinh hoạt trong một ngày của trẻ. Cô giáo phải thực sự là tấm gương sáng cho trẻ noi theo. Cô giáo phải luôn tìm tòi sáng tạo trong cách lên lớp thu hút cháu. Cô có thể tự sáng tác ra những câu chuyện bài thơ về lễ giáo và kể cho trẻ nghe, hoặc cô có thể ghi qua băng, dùng rối để kể trẻ sẽ tiếp thu nahnh và dễ nhớ hơn. Cô giáo đã biết ứng dụng các công nghệ hiện đại cho trẻ xe m đĩa qua Video… các câu chuyện về lễ giáo. Phối hợp với phụ huynh học sinh và được nhiều phụ huynh đặt mua những câu chuyện sáng tạo do cô giáo tự biên, tự diễn để không những ở trường mà cả ở nhà, trẻ cũng được nghe những câu chuyện, bài thơ mang tính giáo dục lễ giáo mà không hề gò bó trẻ. . Ví dụ: Tôi đã sáng tác một câu chuyện để giáo dục lễ giáo cho trẻ như s a u: “Trong gia đình kia, bố mất sớm, chỉ có hai mẹ con sống với nhau. Thương con bố mất sơm, người mẹ danh mọi quan tâm chăm sóc cho con, biết mẹ yêu thương, người con hay vòi vĩnh mẹ, cậu thích gì được nấy, không chịu làm việc giúp mẹ, suốt ngày chỉ biết chơi bời phá phách. Người mẹ thấy vậy rất đau lòng bị ốm nặng, nhưng người con không quan tâm. Đến khi đói bụng người con mới chạy về tìm mẹ, thì người mẹ đã mệt lắm rồi. Từ đó, hkông còn ai nấu cơm cho mẹ ăn nữa, không ai chăm sóc tắm rửa cho cậu nữa. Cậu lúc này mới thấy thương mẹ, cậu hối hận lắm, cậu lấy nước cho mẹ uống, cậu thức trắng đêm để quạt mát cho mẹ ngủ. Được cậu chăm sóc, người mẹ dần dần bình phục khỏe lại, cậu mừng lắm. Cậu khóc vì hối hận và vui vì mẹ đã khỏe. Người con bẻn lẻn nói “Con xin lỗi mẹ, con sẽ không bao giờ làm mẹ buồn nữa đâu”. Người mẹ cũng ôm con vào lòng, từ đó hai mẹ con sống với nhau rất vui vẻ, người con làm việc chăm chỉ, nghe lời mẹ”. Cô phải chú ý quan sát trẻ hàng ngày khi thấy trẻ có hành động lễ phép, việc làm tốt, cô giáo phải động viên trẻ kịp thời tuyên dương trẻ trước tập thể, để làm gương và động viên trẻ là m nhiều việc tốt và ngoan hơn để được cô khen nhiều hơn. Ngược lại, khi thấy trẻ là m một việc chưa ngoan, chưa lễ phép cô cũng cần có thái độ nghiêm khắc ngay để trẻ biết được việc đó là sai, trẻ không nên làm như vậy. . Ví dụ: Tôi thấy trẻ nói bậy, tôi lại trực tiếp nới với trẻ, con nói như vậy là không ngoan, chưa lễ phép, lần sau con không nói như vậy nữa. Khi thấy cháu Ngọc Linh có việc là m lạ: Biết nhặt là bỏ vào thùng rác, khi cô đưa gì, biết nói lời cảm ơn, thì ngay lúc đó tôi tuyên dương cháu Linh trước tập thể cho cả lớp vỗ tay khen bạn để động viên trẻ “Nói điều hay làm việc tốt”. Tóm lại, cô giáo luôn là tấm gương sáng cho trẻ noi theo, luôn là người mẹ hiền thứ hai của trẻ. Từ đó, tôi xác định tầm quan trọng của việc giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi. Người thực hiện: Đặng Thị Thanh Phương -10- Vườn trẻ Sơn Ca “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi” Biện pháp 4: Lồng ghép giáo dục lễ giáo vào các môn học các hoạt động Ở trường mầm non, trẻ được thực hiện nhiều hoạt động: Hoạt động học tập có chủ đích, hoạt động vui chơi … việc giáo dục lễ giáo thông qua các môn học trẻ được là m quen như: Qua bài thơ, bài hát, qua câu chuyện hoặc là m quen qua môi trường xung quanh là cần thiết. Đòi hỏi giáo viên phải biết vận dụng một cách sáng tạo thông qua hoạt động học tập có chủ đích, trẻ có những cảm xúc vui vẻ, hóm hỉnh. Đồng thời, phát triển tư duy logic, phản ánh tình yêu quê hương, đất nước, tình cảm giữa những người gần gũi, biết yêu thương, kính trọng cô giáo, biết nhận ra cái thiện, cái ác, tôn trọng lễ phải, lên án cái xấu. Từ đó, cô giáo giúp trẻ hướng tới cái đẹp trong cuộc sống phù hợp với đạo đức thẩ m mỹ của trẻ, cũng từ đó trẻ thể hiện được cảm xúc vui mừng thể hiện sự hồn nhiên trong sáng ngây thơ, thể hiện được tình cảm thiết thực. Thông qua nộ i dung cốt truyện, trẻ nhập được vai vào các nhân vật, hiểu được tính cách của nhân vật, trẻ tự nhân ra được việc làm tốt và việc là m chưa tốt. Qua đó, cô giáo lồng giáo dục lễ giáo cho trẻ giúp trẻ khắc sâu việc tốt cần là m và việc xấu nê n tránh. . Ví dụ: Thông qua câu chuyện “Thỏ con không vâng lời” trẻ biết được việc không vâng lời của thỏ con là không ngoan và vì không vâng lời mẹ nên thỏ con bị lạc đường như vậy là xấu. Nhưng sau đó, thỏ con đã nhận lỗi biết xin lỗi mẹ, biết cảm ơn bác gấu, vì bác gấu đã đưa thỏ con về, như vậy là ngoan. Thông qua câu chuyện đó, cô giáo giúp trẻ khắc sâu việc làm tốt và việc không nên là m cho trẻ, trẻ tiếp nhận một cách thoải mái dễ nhớ. Thông qua việc quan sát các loại rau, các loại cây, cô giáo giúp trẻ tướ i nước, chă m sóc cây, không bứt lá cây, bẻ cành cây, đó chính là những việc là m tốt, nên làm. Khi cô giáo lên lớp, cô cần chú ý sử dụng các phương pháp, biện pháp khác nhau: . Ví dụ: Kể chuyện cô sử dụng băng rối, cũng có thể sử dụng băng hình hoặc có thể dùng băng ghi âm, sử dụng mô hình … để hấp dẫn, thu hút trẻ. Là m cho nội dung câu chuyện được khắc sâu trong trẻ, trẻ dễ nhớ nhớ, nhớ lâu hơn. Bài học đi vào lòng trẻ nhẹ nhàng. . Ví dụ: Cô cho trẻ hát thuộc bài hát “Càng lớn càng ngoan” hàng ngày trẻ hát nhằm tạo cho trẻ có ý thức về lễ giáo hơn. Tóm lại, thông qua tác phả m văn học bài hát, qua làm quen với môi trường xung quanh trẻ cảm thụ được cái hay, cái đẹp biết việc là m tốt, việc làm xấu, yêu thiên nhiên cỏ cây, hoa lá, yêu những người gần gũi xung quanh tôn trọng, lễ phép với người lớn tuổi. Biện pháp 5: Giáo dục lễ giáo cho trẻ mọi lúc, mọi nơi Người thực hiện: Đặng Thị Thanh Phương -11- Vườn trẻ Sơn Ca “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi” Trẻ ở trường cả ngày, ngồi các hoạt động co chủ đích trẻ được chơi tự do, cô giáo phải là người thường xuyên quan sát trẻ khi thấy trẻ có hành vi đẹp, cô kịp thời động viên trẻ. Việc giáo dục lễ giáo có thể tiến hành mọi lúc, mọi nơi. * Giờ đón trẻ, cô giáo nhắc trẻ chào cô, chào các bạn, chào bố mẹ * Khi tổ chức cho trẻ ăn, cô mời trẻ và gợi ý để trẻ mời cô, mời các bạn cùng ăn cơm. Giờ ăn phụ, quà chiều khi cô đưa cho trẻ quà, cô gợi ý để trẻ biết nói “Cháu xin cô”, “Cháu cảm ơn cô”, và nhận quà bằng hai tay. * Gợi ý khi ở nhà trước bữa ăn các con có mời bố mẹ ăn cơm không? * Khi ở nhà, ba mẹ, ông bà cho gì các con nói như thế nào và con nhận bằng mấy tay, trẻ nói đúng cô khen, nếu không đúng cô nhắc nhở trẻ. * Khi trẻ làm sai việc gì, cô cần có mặt kịp thời để giúp trẻ nhận ra cái sai, đúng, trẻ biết xin lỗi khi lỡ làm sai việc gì và hứa không là m sai nữa. * Hàng ngày, trẻ được nhận xét, bình bầu bạn ngoan, bạn không ngoan, vì sao ngoan, vì sao chưa ngoan, động viên trẻ ngoan, nhắc nhở trẻ chưa ngoan và phát cánh hoa bé ngoan cho cháu ngoan vào cuối ngày, phiếu bé ngoan vào cuố i tuần. * Khi bất ngờ có khách đến lớp, cô phải là người chào trước, trẻ sẽ chào theo cô, từ đó tập cho trẻ thói quen chào hỏi khi có khách vào lớp. Kết hợp giáo dục trẻ chào mời khách khi đến nhà. Như vậy, ở mọi lúc, mọi nơi cô giáo cũng có thể giáo dục lễ giáo cho trẻ giúp trẻ “Nói lời hay, làm việc tốt”. C- KẾT LUẬN I- KẾT QUẢ * Về cháu: Qua kết quả đánh giá, điều tra cho thấy chất lượng giáo dục lễ giáo của trường tôi, lớp tôi luôn đạt kết quả cao. Trường tôi là trường trọng điể m, lớp tôi là lớp điể m, luôn được công nhận là lớp chất lượng cao về nề nếp của trẻ, trẻ ngoan ngỗn, lễ phép sạch sẽ và khỏe mạnh. Trẻ biết nói lời hay, làm việc tốt, biết xin lỗi, cảm ơn, biết chào hỏi lễ phép khi có khách vào lớp. Trẻ biết rửa tay bằng xà bông trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh, có ý thức bỏ rác vào thùng rác, không vứt lung tung, bừa bãi. Trẻ biết yêu quí cái đẹp, muốn tạo ra cái đẹp và biết giữ gìn cái đẹp, yê u thiên nhiên, yêu quê hương đất nước, yêu những người gần gũi xung quanh, vâng lời người lớn. Người thực hiện: Đặng Thị Thanh Phương -12- Vườn trẻ Sơn Ca “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi” Trường tôi là một trường tập trung nên khi có khách đến thăm trường, đến thi giáo viên giỏi ai cũng khen các cháu ngoan, lễ phép. * Về phụ huynh: Đa số các bậc phụ huynh đã thấy được tầ m quan trọng của giáo dục lễ giáo ở trường mầm non. Cụ thể, khi đưa, đón trẻ phụ huynh rất vui tươi, nhẹ nhàng, tỏ thái độ thân thiện với cô giáo, nói năng tế nhị. Phụ huynh đã sưu tầm tranh, ảnh, họa báo có nội dung hình ảnh về giáo dục lễ giáo cho cô để cô trang trí ở góc tuyên truyền. Phụ huynh cũng thực sự quan tâm tới cuộc thi “Bé khỏe, bé ngoan” Chương II ĐỀ XUẤT CÁC NHIỆM VỤ, GIẢI PHÁP THỨC HIỆN Qua những năm công tác và tiến hành thực hiện giáo dục lễ giáo cho trẻ, tôi đã rút cho mình bài học kinh nghiệm, để đạt được kết quả như mong muốn, trước hết phải là m tốt công tác tuyên truyền cho các bậc phụ huynh, mọi cấp, mọi ngành có liên quan để họ có nhận thức được giáo dục lễ giáo cho trẻ phù hợp và rộng rãi hơn. Nâng cao sự hiểu biết của phụ huynh về tầm quan trọng của giáo dục lễ giáo. Từ đó, phụ huynh phối hợp với nhà trường, cô giáo để cùng chăm sóc giáo dục trẻ để trẻ phát triển tồn diện để trở thành công dan có đức, có tài trong xã hội. Về phía cô giáo không ngừng nâng cao trình độ, năng lực, linh hoạt, sáng tạo trong cách trang trí, trong khi lên lớp và đặc biệt cô giáo luôn là tấm gương sáng cho trẻ noi theo, mọi cử chỉ hành động, lời ăn, tiếng nói của cô phải luô n mô phạm. Đối với những trẻ chưa ngoan, cô cần có biện pháp nhẹ nhàng, khéo léo để trẻ nghe. Tránh dùng phương pháp nặng nề, vì như thế không đạt được kết quả mong muốn mà có thể sẽ trẻ chống đối và có hành động tiêu cực hơn. Ở góc tuyên truyền, cô luôn thay đổi hình ảnh, tạo sự mới lạ gây chú ý cho trẻ và các bậc phụ huynh, có thể là m một bức tranh, cũng có thể là một bài thơ về lễ giáo. Có như thế mới thu hút được sự chú ý của phụ huynh để công tác phối hợp với phụ huynh đạt hiệu quả cao hơn. Trên đây là một số kinh nghiệ m của cá nhân tôi trong việc giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi, rất mong sự đóng góp ý kiếnk của ban lãnh đạo ngành cũng như đồng nghiệp giúp đỡ tôi thực hiện tốt hơn. Người thực hiện: Đặng Thị Thanh Phương -13- Vườn trẻ Sơn Ca “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi” D- PHẦN KẾT LUẬN Qua thời gian thực tế tại trường Vườn trẻ Sơn Ca, tôi nhận thấy việc giáo dục lễ giáo cho học sinh tại trường đã có nhiều chuyển biến rõ rệt. Trẻ đế n trường ngày một ngoan hơn, do có nhiều trò chơi mang tính giáo dục cao, việc “học mà chơi - chơi mà học” trong trường đã làm cho trẻ hứng thú trong việc học và ham thích đến trường. Tỉ lệ BKBN cũng như tỉ lệ chuyên cần năm sau luôn cao hơn năm trước. Tuy nhiên, để phát huy tối đa kết quả giáo dục lễ giáo cho trẻ trong trường mầ m non cũng như cho trẻ 3-4 tuổi, tôi có một số đề xuất như sau: - Về tài liệu hướng dẫn cho giáo viên tha m khảo cũng như chuyên đề riêng cho “Giáo dục lễ giáo” để giáo viên, phụ huynh học hỏi rất cần thiết nhiều hơn nữa. - Ban Giá m hiệu nhà trường hàng tháng họăc một học kì phải có cuộc họp phụ huynh để tuyên truyền giáo dục lễ giáo. - Về phụ huynh phải cố gắng cho trẻ đi học chuyên cần dù khó khăn ha y bận rộn công việc. Một số phụ huynh cần phải cho trẻ đến trường sớm chứ không nên để trẻ chơi ở nhà. rên đây là một số kinh nghiệm nhỏ của bản thân tôi trong quá trình giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi. Rất mong sự đóng góp ý kiến của Ban lãnh đạo Ngành cũng như của chị em đồng nghiệp giúp đỡ tôi thực hiện tốt hơn. T Phước Long, tháng …… năm 2009 Người viết Đặng Thị Thanh Phương Người thực hiện: Đặng Thị Thanh Phương -14- Vườn trẻ Sơn Ca “Một số biện pháp giáo dục lễ giáo cho trẻ 3-4 tuổi” Tài Liệu Tham Khảo - Sách Tâm lý- Giáo dục lứa tuổi mầ m non - Sách lễ giáo từ 3-4 tuổi - Thực tế của lớp khi đi giảng dạy - Trong Văn kiện Đại hội Đảng lần thứ VII - Đại hội Đảng lần thứ VIII và Nghị quyết Trung ương V. - Sách Giáo dục trẻ ở tuổi Mầm non. Người thực hiện: Đặng Thị Thanh Phương -15- Vườn trẻ Sơn Ca