Khi các em bé có bất kỳ dấu hiệu lạ, cha mẹ nên chú ý theo dõi, đó có thể là dấu hiệu thông báo cơ thể của con đang gặp vấn đề. Một trong những hiện tượng thường gặp đó là trẻ sơ sinh bị trớ sữa. Các bậc phụ huynh rất lo lắng không biết nguyên nhân của tình trạng này là gì? Chúng ta hãy cùng tìm hiểu nguyên nhân và cách giải quyết ngay nhé!
1. Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh bị trớ sữa
Có thể nói, tình trạng các em bé sơ sinh bị trớ sữa là một hiện tượng thường gặp và có rất nhiều lý do dẫn đến hiện tượng này. Cha mẹ không nên chủ quan mà hãy theo dõi biểu hiện của bé để tìm ra nguyên nhân chính xác.
Sau khi trớ, em bé thường mệt mỏi và có thể quấy khóc.
Khi tìm hiểu về hiện tượng trẻ sơ sinh bị trớ sữa, người ta thường chia làm hai nguyên nhân chính, đó có thể là hiện tượng sinh lý bình thường hoặc là tín hiệu thông báo bé đang bị một bệnh lý nào đó.
1.1. Hiện tượng trẻ bị trớ sữa do sai lầm về ăn uống và chăm sóc của các bậc phụ huynh
Trên thực tế, rất nhiều em bé gặp phải tình trạng trớ sữa do cách chăm sóc và chế độ ăn uống chưa hợp lý.
Khi cho em bé ăn sữa quá nhiều, bú quá no hoặc ép ăn quá mức, hệ tiêu hóa còn yếu nên hoạt động chưa hiệu quả. Lượng sữa không tiêu hóa được khiến bé đầy bụng và xảy ra tình trạng nôn trớ.
Nếu như sau khi bú sữa, trẻ bú không đúng tư thế, bú mình sai cách dẫn đến tình trạng nuốt nhiều khí vào dạ dày cũng khiến cho trẻ bị trớ sữa. Trong trường hợp này, cha mẹ chỉ cần lưu ý tư thế nằm của con sau khi vừa bú sữa là được.
Ngoài ra, bố mẹ cần lưu ý là trớ sữa còn có thể do bố mẹ đặt bé nằm ngay sau khi ăn no, quấn khăn hay quấn rốn quá chặt.
1.2. Hiện tượng trẻ bị trớ do bệnh lý
Nếu trẻ sơ sinh bị trớ sữa kèm các dấu hiệu khác, bạn nên cho bé đi khám sớm.
Đối với một số trường hợp, trẻ sơ sinh bị trớ sữa là do cơ thể đang có vấn đề, nhiều khả năng trẻ nhỏ đang mắc một bệnh lý nào đó. Các bậc phụ huynh hãy theo dõi sát sao tình trạng này để đưa bé đi khám kịp thời.
Cụ thể hơn, khi trẻ bị trớ sữa quá nhiều thì nghi ngờ trẻ có thể đã mắc phải 1 số bệnh lý sau:
-
Bệnh lý đường ruột: tiêu chảy, viêm đường ruột,...
-
Bệnh lý đường hô hấp.
-
Dị tật bẩm sinh đường tiêu.
-
Các bệnh lý ngoại khoa đường tiêu hóa như xoắn ruột, lồng ruột, tắc ruột.
-
Rối loạn thần kinh thực vật làm co thắt môn vị.
-
Bệnh lý nhiễm trùng như viêm màng não, tăng áp lực nội sọ
-
Hội chứng sinh dục thượng thận,...
2. Hiện tượng trẻ sơ sinh bị trớ sữa có nguy hiểm không?
Các bậc phụ huynh không nên chủ quan khi trẻ bị trớ sữa.
Rất nhiều cha mẹ thắc mắc không biết hiện tượng trẻ sơ sinh bị trớ sữa liệu có ảnh hưởng đến sức khỏe của bé hay không? Như đã phân tích ở trên, nếu như tình trạng này diễn ra không thường xuyên và không có các dấu hiệu đi kèm thì cha mẹ có thể yên tâm. Đó chỉ là hiện tượng sinh lý thông thường ở trẻ nhỏ.
Tuy nhiên, nếu em bé thường bị trớ sữa, tình trạng trên diễn ra đột ngột kèm theo một số dấu hiệu như: quấy khóc, chướng bụng hoặc co giật thì bạn không nên chủ quan và cần đưa trẻ đi khám, điều trị sớm. Nếu bệnh để lâu mà không được chữa trị, sức khỏe của em bé có thể bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
3. Cách xử lý tình trạng bé bị nôn, trớ sữa
Khi thấy em bị bé trớ sữa, chắc hẳn cha mẹ đều cảm thấy lo lắng, sốt ruột, vậy chúng ta nên xử lý tình trạng này như thế nào? Các bước bố mẹ cần thực hiện như sau:
-
Bước 1: Ngay khi trẻ nôn trớ phải nghiêng ngay đầu trẻ sang một bên để trẻ không bị sặc chất nôn. Rồi sau đó, người lớn nhanh chóng làm sạch chất nôn trong miệng, họng và mũi trẻ [miệng trước, mũi sau], bằng cách hút hoặc quấn khăn gạc vào ngón tay thấm hết chất nôn trong mồm và họng trẻ.
-
Bước 2: Khum tay vỗ nhẹ hai bên lưng nhằm trấn an trẻ, đồng thời giúp trẻ ho bật nốt chất nôn còn lại trong họng ra ngoài.
-
Bước 3: Lau cổ và người trẻ bằng nước ấm, thay những đồ vải có dính chất nôn cho trẻ.
-
Bước 4: Khi trẻ đã hết cơn nôn, cho trẻ uống nước ấm hoặc ORS ấm từng thìa nhỏ. Cho trẻ bú mẹ hoặc bú bình từ từ. Giúp trẻ ngủ, không dùng thuốc chống nôn khi chưa có ý kiến của bác sĩ.
-
Bước 5: Theo dõi dấu hiệu nôn trớ tiếp theo
Hãy nhớ rằng: tuyệt đối không được cho em bé sử dụng các loại thuốc có tác dụng chống nôn. Nếu bạn không biết cách sử dụng, trẻ có thể bị ảnh hưởng.
Bé nên bú lượng sữa vừa đủ để tránh tình trạng trớ sữa.
4. Làm thế nào để hạn chế tình trạng bé bị trớ sữa
Không bậc cha mẹ nào muốn con của mình bị trớ sữa thường xuyên vì thế bé luôn trong tình trạng mệt mỏi và không hấp thu được nhiều chất dinh dưỡng. Để hạn chế tình trạng trẻ sơ sinh bị trớ sữa, hãy cho trẻ bú từ từ, đủ cữ, không nên ép trẻ ăn quá no. Khi trẻ đã ăn no, cần vỗ ợ hơi, đặt trẻ nằm sau 20 - 30 phút sau bú. Không bế xốc trẻ, đùa với trẻ khi trẻ vừa ăn no.
Mẹ cần massage quanh rốn nhẹ nhàng làm giảm co bóp dạ dày hạn chế nôn trớ. massage bụng mạnh và sâu theo đường đi của khung đại tràng giúp tăng nhu động ruột, tăng tiết dịch, giúp trẻ bài tiết phân đều đặn hàng ngày, làm giảm chướng bụng và nôn trớ. Bên cạnh đó, mẹ cần biết tư thế bú đúng cách và cách ngậm bắt vú đúng.
Tốt nhất, chúng ta không để cho con vừa nằm, vừa bú sữa, tư thế này rất dễ khiến các bé sặc hoặc trớ sữa. Sau khi con bú, bạn cũng không nên cho chúng nằm ngay lập tức. Chúng ta có thể bế bé đứng khoảng 20 - 30 phút nhé!
Bạn không nên cho bé nằm ngay sau khi vừa bú sữa.
Nhìn chung, cha mẹ hãy theo dõi và đừng chủ quan khi thấy trẻ sơ sinh bị trớ sữa, đặc biệt trong trường hợp con trẻ có những dấu hiệu lạ thì bạn nên đưa bé đi khám sớm. Đó có thể là triệu chứng của một bệnh lý liên quan đến hệ tiêu hóa. Với những bí quyết kể trên, cha mẹ có thể áp dụng để hạn chế tình trạng bé bị trớ sữa.
Nôn trớ là triệu chứng rất thường gặp ở bé sơ sinh, có biểu hiện là thức ăn trong dạ dày bị đẩy lên thực quản rồi trào ra miệng. Nôn trớ nhiều có thể khiến bé biếng ăn, từ đó dẫn đến các triệu chứng nguy hiểm như suy dinh dưỡng. Vậy mời mẹ đọc ngay bài viết sau để khám phá mẹo chữa nôn trớ ở trẻ sơ sinh hiệu quả nhé!
Hiện tượng nôn trớ ở trẻ sơ sinh
Hầu hết các bé sơ sinh thường bị nôn trớ, nhất là ở những tuần đầu sau sinh, những khi bé vừa ăn no hoặc vặn người. Hiện tượng nôn trớ thường tự hết sau mỗi 6 – 24 tiếng mà không cần được điều trị đặc biệt. Thế nên chỉ cần bé khỏe mạnh và tiếp tục tăng cân, mẹ không cần phải quá lo lắng. Tuy nhiên, nôn trớ cũng có thể là dấu hiệu của một bệnh lý nào đó. Vậy nên nếu bé nôn trớ kèm theo những dấu hiệu này, mẹ cần ngay lập tức đưa bé đến bệnh viện để được thăm khám:
- Bé bị đau bụng quằn quại
- Bụng bé trướng to
- Bé nôn trớ xong lại rơi vào trạng thái lơ mơ hay bị kích thích tinh thần
- Bé có hiện tượng co giật
- Chứng nôn trớ liên tục xảy ra và kéo dài trên 24 tiếng
- Cơ thể bé có dấu hiệu bị mất nước như khô miệng, ít nước mắt, ít đi tiểu [số lần đi tiểu < 6 lần/ngày]
- Trong bãi nôn trớ của bé thường xuất hiện máu hay màu xanh – vàng
Nguyên nhân gây nôn trớ ở trẻ sơ sinh
Có hai nguyên nhân gây nôn trớ ở trẻ sơ sinh:
Bé nôn trớ do dạ dày của bé nằm ngang, hệ tiêu hóa của bé còn chưa hoàn thiện, cơ thắt tâm vị yếu. Bé sẽ tự động hết nôn trớ sinh lý khi được 12-18 tháng tuổi. Bé cũng có thể bị nôn trớ do rối loạn tiêu hóa, ho, khóc quấy kéo dài. Thực tế, nguyên nhân lớn khiến bé nôn trớ là do chế độ chăm sóc chưa đúng cách như: mùi vị các loại thức ăn không thích hợp, bé bị ép ăn nên sợ ăn, khi ăn có phản xạ nôn; bé ăn phải những thức ăn gây đầy hơi, chướng bụng; cách cho trẻ ăn hay bú không đúng…
Xảy ra khi bé gặp bất thường như tắc ruột, xoắn ruột, teo ruột, hẹp phì đại môn vị và nhiều bệnh lý, viêm nhiễm đường tiêu hóa, đường hô hấp. Lúc này, bé thường nôn trớ kèm theo bụng chướng, đau bụng quằn quại, nôn và co giật, xuất hiện máu khi nôn trớ, mẹ cần cho bé khám bác sĩ để được khám và điều trị
Triệu chứng nôn trớ ở trẻ nhỏ có nguy hiểm không?
Nhiều bố mẹ cho rằng nôn trớ là hiện tượng thường gặp và sẽ tự động biến mất khi bé lớn lên có tâm lý chủ quan. Tuy nhiên, mẹ phải hiểu rằng nhiều khi nôn trớ là một trong những dấu hiệu bệnh lý chẳng hạn như dị tật ở đường tiêu hóa, hẹp tá tràng, hẹp thực quản như đã nói trên. Nếu bé đang bú bình thường bỗng nhiên ói, khóc thét lên, ưỡn bụng, bụng có dấu hiệu phồng lên, có thể bé đã bị tắc ruột hay lồng ruột cần được cấp cứu càng nhanh càng tốt.
Nôn trớ thường khiến bé mệt mỏi, quấy khóc
Với những bé sơ sinh thường bị trớ và giật mình trong lúc ngủ hay mỗi lúc vặn mình, mẹ nên xem lại thực đơn dinh dưỡng cho bé, hoặc khẩu phần ăn hàng ngày của mình vì đây là một dấu hiệu cho thấy bé đang bị thiếu canxi.
Thậm chí, kể cả khi bé nôn trớ không phải vì bệnh lý, việc nôn trớ cũng dễ đem đến sự mệt mỏi cho bé. Sau mỗi lần nôn trớ, bé lại quấy khóc, chán ăn và lười ăn, lâu dài sẽ dẫn đến chứng biếng ăn. Sự thiếu hụt các dưỡng chất vì nôn trớ cũng sẽ dễ làm tăng nguy cơ suy dinh dưỡng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển thể chất và trí não của bé ngay trong giai đoạn vàng, đáng lẽ phải được bổ sung đủ chất.
Cách xử trí khi bé bị nôn trớ
Khi bị nôn trớ, bé sẽ bị mất nước nên mẹ cần giúp bé bổ sung lại lượng chất lỏng này. Dưới đây là những điều mẹ nên làm khi bé bị nôn trớ:
- Khi bé nôn, mẹ nên đỡ bé ngồi dậy để tránh chất nôn sẽ tràn vào khí quản, làm bé bị sặc rất nguy hiểm. Sau khi bé nôn xong, mẹ hãy làm sạch cho bé theo thứ tự miệng trước, họng và mũi sau. Mẹ có thể thấm hết chất nôn trớ trong miệng của trẻ bằng cách hút hoặc quấn khăn gạc vào ngón tay. Làm sạch xong, mẹ nhớ vỗ nhẹ lưng bé để trấn an vì chắc chắn bé nôn xong sẽ rất sợ hãi.
- Mẹ nên chờ cho bé bớt nôn trớ, hãy cho uống một lượng nhỏ nước chín hoặc dung dịch Oresol, bé bị mất nước nhiều nên sẽ khát, khi đưa nước bé sẽ có khuynh hướng uống nhiều, đễ bị nôn thốc tháo, do đó nên cho uống bằng muỗng nhỏ hoặc từng ngụm một .
- Nếu bé đã ngừng nôn trớ, mẹ hãy cho bé uống một lượng nhỏ nước lọc hoặc nước điện giải sau mỗi 30 – 60 phút.
- Trường hợp bé tiếp tục trớ, mẹ hãy cho bé uống luân phiên 50ml nước oserol/ 50ml nước lọc sau mỗi nửa giờ. Sau đó, khi bé ngừng nôn trớ, mẹ hãy hay cho bé bú với số lượng tăng dần từ 80 – 100ml sau mỗi 3 – 4 giờ.
- Sau 12 – 24 giờ mà bé không còn nôn, mẹ có thể cho bé ăn uống như bình thường bắt đầu từ những món ăn dễ tiêu hóa như sữa chua, ngũ cốc nhưng vẫn phải đảm bảo cho bé uống nhiều nước, mẹ nhé!
- Giấc ngủ cũng sẽ giúp bé hồi phục, thoải mái hơn nên mẹ hãy cố gắng dỗ bé ngủ.
- Lưu ý rằng mẹ không nên tự ý cho bé dùng bất cứ loại thuốc chống nôn trớ nào khi không được sự chỉ định của bác sĩ.
Các mẹo chữa nôn trớ ở trẻ sơ sinh
Khi cho bé bú, vì lượng sữa trong dạ dày còn ít khi mới bắt đầu bú nên mẹ hãy cho bé bú bên trái trước, sau đó mới chuyển bé sang bú bầu bên phải vì dạ dày bé đã nhiều sữa, bé cần nằm nghiêng trái. Với cách cho bú này, sữa sẽ dễ dàng xuống và lưu giữ trong dạ dày bé mà không trào ngược ra ngoài. Nếu cho bé bú bình, mẹ nên giữ để đầu vú luôn đầy sữa, tránh để bình sữa nằm nghiêng.
Nếu bé khóc khi đang bú, mẹ nên ngừng ngay vì nếu bú lúc này, bé có thể nuốt nhiều hơi, gây căng dạ dày nên dễ trào ngược. Bố mẹ cũng nên lưu ý không chọc bé cười nhiều vì như thế cũng dễ khiến bé trớ sữa ngoài.
Bên cạnh đó, mẹ không nên cho bé bú quá nhiều, dạ dày căng lên sẽ khiến bé dễ nôn trớ. Mẹ có thể chia thành nhiều bữa và không ép bé. Các cữ ăn hay bú cần cách nhau từ 2 đến 4 giờ. Nếu đang tập cho bé ăn dặm một món mới, mẹ nên bắt đầu với số lượng thật ít sau đó mới tăng dần để thử sự thích ứng của bé.
Mặc quần áo chật hay bị quấn tã, bỉm quá chật cũng là nguyên nhân khiến bé nôn trớ vì thành bụng và dạ dày bị chèn ép, dễ dồn nén. Vì vậy, mẹ nên cho bé mặc càng thoáng càng tốt và nên nới lỏng hơn khu vực quanh bụng cho cho bé ăn hay bú.
- Giữ tư thế đúng sau khi bé bú hoặc ăn
Khi bú hay ăn xong, bé cần được bế cao đầu trong 15-20 phút và vỗ lưng cho ợ hơi, rồi mới nằm nghiêng bên trái trên gối hơi cao. Mẹ nhớ vỗ lưng bé cho tới khi có tiếng ợ lớn nhé. Đây là cách đẩy không khí trong dạ dày ra ngoài để tránh nôn trớ mạnh.
Mẹ cần vỗ lưng nhẹ cho bé khoảng 5 – 15 phút để bé ợ hơi
Mẹ cũng nhớ không bao giờ để bé bú hoặc ăn trong tư thế nằm nhé. Thay vào đó, bé nên được bú trong tư thế cao đầu. Sau khi bé ăn hoặc bú, mẹ cũng không được nâng bé lên xuống, thay đổi tư thế bé đột ngột hay khiến bé cười lớn nhé.
- Khắc phục nguyên nhân về dinh dưỡng
Đừng để bé ăn quá no để tránh cho bé bị nôn trớ, mẹ nhé!
Nếu bé bị nôn trớ do chế độ dinh dưỡng sai cách, mẹ cần chú ý không ép bé ăn vì sẽ làm bé sợ hãi và nôn trớ nhiều hơn, hãy tạo cảm hứng để giúp bé cảm thấy vui vẻ khi ăn. Mẹ chỉ nên cho bé ăn vừa đủ, không để bé ăn quá no. Nhớ rằng khi đưa thức ăn vào miệng của bé, mẹ cần tránh để muỗng ăn ở lâu trong miệng của bé vì như thế sẽ tạo phản xạ nôn. Hãy chú ý mỗi khi cho bé ăn thử thức ăn mới, mẹ cần tập cho bé dần dần để bé dễ thích nghi đồng thời chỉ nên cho bé thử từng chút một để xác định đó có phải là thức ăn khiến bé dị ứng và nôn trớ hay không.
Hy vọng những mẹo chữa nôn trớ ở trẻ sơ sinh trên đây sẽ giúp mẹ yên tâm hơn khi cho bé bú. Chúc mẹ thành công để bé không còn mệt mỏi khó chịu vì các cơn nôn trớ nữa nhé.