Thụ tinh ống nghiệm [In vitro fertilization - IVF] là một trong những phương pháp hỗ trợ sinh sản phổ biến và có tỷ lệ thành công cao nhất hiện nay, thường được áp dụng cho các cặp vợ chồng có bệnh lý về hệ thống sinh dục hoặc từng thất bại nhiều lần với các phương pháp hỗ trợ sinh sản khác.
Kỹ thuật IVF được thực hiện lần đầu tiên tại Việt Nam vào năm 1997, trải qua hơn 25 năm, phương pháp thụ tinh ống nghiệm IVF đã mang niềm hạnh phúc đến hàng triệu gia đình và là phương pháp hỗ trợ sinh sản nhanh nhất và có tỉ lệ thành công cao nhất hiện nay.
Tuy nhiên, không phải cặp đôi nào cũng có thể thực hiện được kỹ thuật này và cũng không đảm bảo chắc chắn rằng người phụ nữ có thể mang thai và sinh con sau khi làm IVF. Vậy IVF là gì và phương pháp này phù hợp với những ai, tìm hiểu trong bài viết dưới đây.
Thụ tinh ống nghiệm [IVF] là gì?
Thụ tinh ống nghiệm [IVF] là một trong số những kỹ thuật hỗ trợ sinh sản [ART] hiệu quả, nhằm điều trị cho các cặp đôi bị vô sinh - hiếm muộn.
Trong đó, tinh trùng của người chồng và trứng của người vợ sẽ được thụ tinh trong phòng thí nghiệm để tạo thành phôi. Sau khoảng thời gian nuôi cấy phôi bên ngoài [thông thường khoảng 2 - 5 ngày], phôi sẽ được đưa trở lại buồng tử cung của người vợ để phát triển thành thai nhi.
Những ai phù hợp với thụ tinh ống nghiệm?
Tùy thuộc vào bệnh lý của các cặp vợ chồng các bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp hỗ trợ sinh sản phù hợp. Phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm chỉ phù hợp với cặp vợ chồng có nguyên nhân vô sinh nhưng không mất hoàn toàn khả năng sinh sản của vợ hoặc chồng.
Những trường hợp bệnh lý ở các cặp đôi cần hỗ trợ phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm:
- Nữ giới bị tổn thương, tắc nghẽn ống dẫn trứng hoặc đã cắt bỏ vòi trứng: Tình trạng này có thể khiến trứng không thể thụ thai hoặc phôi thai khó di chuyển và làm tổ ở bên trong tử cung.
- Nữ giới bị rối loạn phóng noãn: Chu kỳ rụng trứng diễn ra không đều cũng là nguyên do khiến quá trình thụ thai thất bại.
- Bị suy giảm chức năng buồng trứng sớm: Đây là tình trạng diễn ra ở phụ nữ dưới 40 tuổi. Bệnh lý này khiến buồng trứng mất đi khả năng tạo ra lượng estrogen tối thiểu cho cơ thể và còn gây ra nguyên nhân rụng trứng không đều.
- U xơ tử cung: Là những khối u lành tính trong thành tử cung thường xuất hiện ở phụ nữ trong độ tuổi 30 đến 40, gây cản trở quá trình thụ thai tự nhiên.
- Lạc nội mạc tử cung nặng: Là tình trạng nội mạc tử cung nằm bên ngoài của tử cung, ảnh hưởng trực tiếp tới chức năng của tử cung, buồng trứng, ống dẫn trứng và khả năng thụ thai của người phụ nữ.
- Nam giới có tinh trùng yếu, lượng tinh trùng thấp, xuất tinh ngược hoặc tinh dịch không có tinh trùng: Đây đều là những bệnh lý gây cản trở tới quá trình thụ tinh. Vậy nên đối với trường hợp này các cặp vợ chồng sẽ được bác sĩ tư vấn thực hiện phương pháp thụ tinh nhân tạo hoặc thụ tinh ống nghiệm.
- Cặp vợ chồng đã qua độ tuổi sinh sản, người vợ bị suy giảm chức năng dự trữ buồng trứng.
- Từng thực hiện các phương pháp thụ tinh nhân tạo IUI nhiều lần nhưng không thành công.
- Vợ hoặc chồng mang các gen bệnh như: máu khó đông - Hemophilia, thiếu máu tán huyết - Thalassemia,... cần thực hiện xét nghiệm sàng lọc di truyền tiền làm tổ giúp giảm thiểu nguy cơ con sinh ra vị mắc bệnh.
Cần chuẩn bị những gì trước khi thực hiện IVF?
- Đây chính là thời gian để các cặp vợ chồng chuẩn bị tâm lý,, tài chính, sắp xếp công việc… để bước vào quy trình chính thức của thụ tinh qua ống nghiệm.
- Bạn nên tham khảo thêm thông tin về kỹ thuật IVF [thông tin trên các trang uy tín hoặc từ những mẹ đã làm IVF thành công]
- Lựa chọn các cơ sở uy tín, các bác sĩ có trình độ chuyên môn cao để thực hiện.
- Thay đổi thói quen sinh hoạt: giữ cân nặng ở mức tiêu chuẩn, tập thể dục nhẹ nhàng 30 phút mỗi ngày. Chồng nên ăn uống nhiều thực phẩm giàu màu sắc [ rau, củ,..] để chống quá trình oxy hóa tinh trùng; bỏ rượu bia, thuốc lá,...
Quy trình thực hiện IVF như thế nào?
Đánh giá khả năng sinh sản của hai vợ chồng
- Cặp đôi sẽ được bác sĩ Nam khoa và Sản phụ khoa thăm khám, đánh giá trên lâm sàng, xét nghiệm và những hình ảnh cần thiết nhằm tìm ra các bất thường về chức năng sinh sản và tìm ra nguyên nhân gây chậm con.
- Trong trường hợp phát hiện bất thường, các bác sĩ sẽ điều trị nguyên nhân trước khi tiến hành thực hiện IVF.
- Ngoài ra, người vợ cần được khám tiền mê để đảm bảo người phụ nữ này đủ sức khỏe trong quá trình chọc hút trứng và mang thai. Nếu bác sĩ đánh giá cặp vợ chồng này đủ điều kiện thực hiện và đúng chỉ định, người vợ sẽ được hẹn lịch tái khám.
Kích thích buồng trứng
- Quá trình tiêm thuốc kích trứng thường được bắt đầu vào ngày 2-3 của chu kỳ kinh. Với những phác đồ cập nhật hiện nay, quá trình kích thích buồng trứng thậm chí có thể thực hiện vào bất kỳ ngày nào của chu kỳ kinh nguyệt, mà vẫn đảm bảo tính hiệu quả và phù hợp cho từng đối tượng [ đặc biệt là những phụ nữ kinh thưa như PCOS,..].
- Thời gian tiêm thuốc thường rơi vào khoảng 9 - 12 ngày, trong quá trình tiêm bạn sẽ được bác sĩ hẹn siêu âm, làm xét nghiệm đánh giá quá trình phát triển trứng. Tại thời điểm nang trứng trưởng thành, người vợ sẽ được hẹn tiêm mũi kích rụng trứng cách thời điểm rụng trứng khoảng 36 - 40 tiếng. Trước và trong khi thụ tinh trong ống nghiệm, các bác sĩ sẽ theo dõi buồng trứng của bạn và thời gian rụng trứng.
Chọc hút trứng
Bác sĩ sẽ chọc hút trứng người phụ nữ dưới gây mê, lưu lại viện 2 - 3 giờ để theo dõi sức khỏe. Trứng và dịch nang sau khi được chọc hút sẽ được chuyển đến phòng thí nghiệm. Đồng thời, người chồng cũng sẽ được lấy mẫu tinh trùng hoặc rã đồng tinh trùng đã trữ trước đó.
Thụ tinh
Sau khi đã chọn lựa được tinh trùng và trứng có chất lượng tốt nhất, trứng và phôi sẽ được chuyển đến phòng Lab để tiến hành tạo phôi. Sau thời gian nuôi phôi thường khoảng 2-5 ngày, bạn sẽ được thông báo về số lượng và chất lượng phôi nuôi cấy thành công.
Trong quá trình này, nếu người phụ nữ mong muốn chuyển phôi vào ngay chu kỳ này thì bác sĩ sẽ cho bạn sử dụng thuốc nội tiết để chuẩn bị nội mạc tử cung trước chuyển phôi.
Chuyển phôi
Để chuyển phôi, một chiếc banh được đặt trong âm đạo và phôi được chuyển qua một ống nhựa nhỏ đặt qua cổ tử cung vào trong buồng tử cung.
Kiểm tra kết quả
Phôi sau khi đã ở trong tử cung khoảng 2 tuần thì người vợ sẽ được làm xét nghiệm beta HCG trong nước tiểu hoặc máu của người phụ nữ để kiểm tra xem đã đậu thai hay chưa.
Mang thai bằng thụ tinh trong ống nghiệm có thể khá phức tạp và không dễ dàng vượt qua. Bạn nên thảo luận mọi thứ với chồng và nên nhớ chỉ thực hiện thủ thuật này sau khi bạn đã lên kế hoạch chuẩn bị tốt nhất.
IVF và thụ tinh khác nhau như thế nào?
Cần biết gì về IUI và IVF? Trong thụ tinh nhân tạo [IUI], tinh trùng sẽ được lọc rửa và bơm trực tiếp vào buồng tử cung ở giai đoạn rụng trứng. Còn thụ tinh trong ống nghiệm [IVF] thì có nhiều bước điều trị hơn bao gồm kích thích buồng trứng, lấy trứng, thụ tinh trong phòng thí nghiệm và chuyển phôi.
Phương pháp thụ tinh IVF là gì?
Thụ tinh trong ống nghiệm IVF là kỹ thuật đặc biệt giúp tinh trùng và trứng kết hợp với nhau trong môi trường phòng thí nghiệm. Tinh trùng sau khi được lọc rửa, sẽ được cấy chung với trứng trong đĩa môi trường và để ủ trong tủ. Tinh trùng có thể đi xuyên vào trứng và xảy ra quá trình thụ tinh chỉ trong vài giờ đầu.
Khi nào thì lấy tinh trùng làm IVF?
+ Khi nang noãn đạt đến kích thước tiêu chuẩn, bệnh nhân sẽ được tiêm mũi kích rụng trứng. Sau khoảng 24 đến 36 giờ tiêm, bác sĩ sẽ chọc hút trứng qua đường âm đạo. Cùng lúc đó, nam giới sẽ được thực hiện lấy tinh trùng và chuẩn bị cho việc cấy phôi.
Thụ tinh ống nghiệm bao lâu thì biết có thai?
Khoảng 14 ngày sau khi phôi được đặt vào buồng tử cung, có thể thử thai để biết kết quả.