Câu hỏi: Con tôi học lớp 3 chuẩn bị tiêm vaccine mũi 1. Tôi xin hỏi gia đình cần lưu ý gì khi con bị sốt?
Trả lời:
Khi trẻ sốt cao quá [38,5 độ C trở lên] thì cần cho uống thuốc hạ sốt. Nếu trẻ sốt thấp hơn thì có thể cho trẻ uống nhiều nước, mặc đồ thoáng, chườm mát cho trẻ. Với những trẻ có tiền sử co giật, nên cho sử dụng thuốc hạ sốt khi trẻ sốt 37,5-38 độ C.
Nên sử dụng Paracetamol với liều lượng 10-15mg/kg cân nặng cơ thể/lần và lặp lại mỗi 6 tiếng. Trong trường hợp sốt kéo dài cần uống lặp lại sau 4 tiếng. Cần hạn chế sử dụng Ibuprofen và tuyệt đối không sử dụng Aspirin, vì những thuốc này có thể gây tác hại cho các cháu.
Có khá nhiều dạng bào chế chứa paracetamol để chọn lựa phù hợp với trẻ em như sau:
- Thuốc dùng đường uống: Đối với trẻ lớn có thể dùng dạng viên uống. Nhưng đối với trẻ nhỏ hơn [khó nuốt] có thể chọn dùng dạng thuốc bột hoặc cốm pha dung dịch, hỗn dịch. Dùng muỗng, thìa [dụng cụ đong] đi kèm sản phẩm để đong thuốc để bảo đảm dùng đúng liều khuyến cáo.
- Thuốc đặt hậu môn: Đối với những trẻ không uống được hoặc uống vào bị nôn có thể dùng dạng viên đặt hậu môn. Phụ huynh cần rửa tay sạch sẽ trước và sau khi dùng thuốc cho trẻ. Nên cho trẻ đi vệ sinh trước khi đặt thuốc.
Đặt trẻ nằm nghiêng một bên gập gối vào bụng, nhẹ nhàng đưa viên thuốc vào hậu môn trẻ, lưu ý đưa đầu nhỏ của viên thuốc vào trước. Sau đó khép và giữ 2 nếp mông trẻ trong khoảng 2-3 phút, giữ trẻ nằm yên trong vòng 10 phút để tránh viên thuốc không rơi ra ngoài.
Nếu viên thuốc bị mềm, có thể để viên thuốc trong ngăn mát tủ lạnh để viên thuốc rắn lại, dễ đút vào hậu môn của bé hơn.
Ngay sau khi cho trẻ uống thuốc hạ sốt, bố mẹ cần lau mát cho trẻ. Cụ thể, lau mát bằng nước ấm ở vùng cổ, nách, bẹn. Đây là những vùng có nhiều mạch máu khi lau sẽ hạ sốt nhanh. Cần nhất là sự kiên trì của các vị phụ huynh, bởi khi lau mát cho trẻ nửa tiếng đồng hồ thì mới giảm khoảng 1 độ C.
Sốt do vaccine thường kéo dài không quá 48 tiếng. Do đó, phụ huynh cần lưu ý rằng, nếu con cháu mình bị sốt 39-40 độ C trở lên và kéo dài hơn 48 tiếng thì cần đưa trẻ đi khám, bởi vì có thể trẻ tình cờ mắc một bệnh khác trước khi tiêm vaccine, điển hình như sốt xuất huyết.
Thực tế cho thấy đã có những trường hợp mắc bệnh khác nhưng lại nghĩ các triệu chứng trong đó có sốt là phản ứng sau tiêm vaccine COVID-19 . Do vậy, sau tiêm vaccine COVID-19 nếu bạn có phản ứng sốt thì cũng vẫn cần cảnh giác.
Sốt là một triệu chứng phổ biến trên lâm sàng. Khá nhiều nguyên nhân dẫn đến sốt, chủ yếu là do virus hoặc nhiễm khuẩn. Bên cạnh đó, sốt cũng có thể do dị ứng với thuốc hay sau tiêm phòng vaccine…
Trong bối cảnh dịch COVID-19 đang diễn biến phức tạp, chiến dịch tiêm chủng vaccine phòng COVID-19 được triển khai rộng khắp. Sau tiêm phòng có thể gặp một số dấu hiệu thông thường trong đó có sốt. Tuy nhiên, nếu không cảnh giác, nhiều người nhầm tưởng sốt mệt do phản ứng sau tiêm nên tự theo dõi tại nhà, khiến bệnh tình diễn biến nặng hơn.
Sốt sau tiêm vaccine phòng COVID-19 là dấu hiệu thông thường
Ở nhiều bệnh cảnh khác nhau như sốt virus , sốt xuất huyết , sốt phát ban lành tính khác… có thể gây nhầm lẫn vì có biểu hiện ban đầu giống nhau như: Sốt, đau đầu, đau mỏi người… Để phân biệt được bệnh cần theo dõi triệu chứng và các dấu hiệu đặc biệt.
Sốt phản ứng sau tiêm vaccine COVID-19
Hầu hết là những phản ứng thông thường liên quan đến phản ứng tại vị trí tiêm và các triệu chứng “giả cúm” như: Đau đầu, ớn lạnh, mệt mỏi, buồn nôn, sốt, chóng mặt, đau cơ, nhịp tim nhanh… Các triệu chứng này xảy ra sớm sau khi tiêm vaccine, tự khỏi và không gây ra vấn đề nghiêm trọng về sức khỏe cũng như không để lại di chứng. Còn các phản ứng nghiêm trọng do vaccine gây ra là cực kỳ hiếm gặp.
Nếu có triệu chứng sốt sau tiêm vaccine phòng COVID-19 vẫn cần cảnh giác với bệnh khác
Sốt do virus
Thường do nhiều loại virus gây ra, phổ biến nhất là virus đường hô hấp, thường gặp lúc thời tiết giao mùa. Mưa nắng, nóng lạnh thất thường là điều kiện cho các loại virus phát triển và gây bệnh. Nhìn chung sốt virus triệu chứng khá giống với cảm cúm thông thường. Tuy nhiên, khi bị sốt virus biểu hiện dễ nhận biết là sốt cao, nhưng ban đầu chỉ sốt nhẹ, sau đó thân nhiệt cơ thể tăng dần từ 39 - 41 độ C. Và tình trạng sốt ở sốt virus sẽ kéo dài ngày hơn, các dấu hiệu nặng nề hơn sốt do cảm cúm.
Sốt do sốt xuất huyết
Dấu hiệu cũng tương tự. Triệu chứng ban đầu là sốt có thể sốt cao 39-40 độ C. Kèm theo người mệt mỏi, đau đầu vùng thái dương, mỏi các cơ, khớp, nôn mửa. Đây là bệnh xảy ra nhiều trong mùa mưa.
Sốt do sốt phát ban
Triệu chứng sẽ sốt cao nhưng là sốt từng cơn, kèm theo các triệu chứng viêm hô hấp trên như: Ho, chảy nước mũi, đau họng... Ban trong sốt phát ban sẽ biến mất nhanh sau khi căng da. Hầu hết các trường hợp sốt phát ban ở người lớn mức độ nhẹ sẽ khỏi sau vài ngày và không gây ra biến chứng gì. Tuy nhiên, một số trường hợp nặng có thể gây ra những biến chứng nguy hiểm.
Lời khuyên của thầy thuốc
Cách để phân biệt sự khác biệt giữa các loại bệnh sốt, chính là theo dõi thời gian kéo dài và mức độ nghiêm trọng của mỗi biểu hiện.
Nếu như bạn cảm thấy tình trạng không được cải thiện trong vòng vài ngày sau tiêm hoặc cảm thấy các tác dụng phụ ngày một tồi tệ hơn thì bạn nên liên hệ với cơ sở y tế để được tư vấn cụ thể. Vì trên thực tế cho thấy, muốn phân biệt được các loại bệnh sốt này, cần phải theo dõi quá trình sốt, đồng thời nhận biết những dấu hiệu đặc biệt, làm một số xét nghiêm cần thiết để phát hiện bệnh kịp thời, đưa ra những hướng xử trí đúng nhất.
Cần uống bù nước và điện giải cho bệnh nhân bằng Oresol theo đúng hướng dẫn sử dụng
Xử trí sốt tại nhà
- Khi đang bị sốt nên ở nơi thông thoáng khí, không có gió lùa.
- Dù cho sốt ở nguyên nhân nào, kể cả do tiêm chủng thì việc đo nhiệt độ nhằm theo dõi đúng tình trạng của sốt là vô cùng quan trọng. Theo dõi nhiệt độ của người bệnh thường xuyên, cứ khoảng 1-2 giờ đo 1 lần.
- Nếu thân nhiệt không quá 39 độ C, người bệnh cần mặc quần áo thoáng mát, không đắp chăn.
- Chườm mát để hạ sốt bằng cách lau người, hoặc tắm cho người bệnh bằng nước ấm. Dùng khăn bông mềm, sạch, nhúng vào chậu nước ấm, vắt hơi ráo rồi lau lên khắp thân mình, nhất là các vị trí như nách, bẹn, chờ bốc hơi thì lau tiếp cho tới khi thân nhiệt hạ xuống dưới 38 độ C. Cần phải theo dõi nếu thân nhiệt lại tăng thì lại chườm tiếp.
- Nếu thân nhiệt bệnh nhân từ 39 độ C trở lên cần uống thuốc hạ sốt Paracetamol theo đúng liều lượng, cân nặng và khoảng cách giữ hai lần uống thuốc ghi trong hướng dẫn sử dụng.
- Cần uống bù nước và điện giải cho bệnh nhân bằng Oresol theo đúng hướng dẫn sử dụng. Người bệnh ăn uống bình thường bằng các loại thức ăn lỏng, dễ tiêu như cháo, súp… uống thêm các loại nước hoa quả như cam, chanh…