Các thiết bị điện – điện tử trên thị trường Việt Nam của chúng ta hiện nay thường sử dụng ở mức điện áp 220V. Thế nhưng, sẽ có lần các bạn gặp phải những món đồ có xuất xứ từ Mỹ hoặc Nhật đòi hỏi sử dụng điện áp 110V và để sử dụng tại lưới điện tại VIệt Nam, chúng ta cần phải có bộ chuyển điện áp từ 220V xuống 110V. Ngoài ra, đối với một số bạn thường đi nước ngoài thì chắc hẳn sẽ quen thuộc với sự khác nhau về điện áp của lưới điện dân dụng giữa các nước.
Tình hình mạng lưới điện đang sử dụng hiện nay trên thế giới
Một thông số khác cũng đáng chú ý là tần số của dòng điện xoay chiều [Viết tắt là AC, đơn vị đo là Hz]. Phần lớn các quốc gia đều sử dụng dòng điện xoay chiều có tần số 50Hz. Một số ít còn lại sử dụng tần số 60Hz. Tiêu chuẩn lưới điện tại Mỹ nói riêng là 120V và 60Hz. Tuy nhiên, điện áp trung bình thực tế tại Mỹ là vào khoảng 117V. Điều này khác hẳn với nhiều nơi khác trên thế giới vốn dĩ chủ yếu sử dụng điện áp từ 220 đến 240V.
I/ Vậy đâu là sự khác nhau giữa điện áp 110V và 220V
Điều đầu tiên cần phải nói ở đây là cả 2 điện áp đều có khả năng gây nguy hiểm đến tính mạng của con người. Dù vậy điện áp càng cao sẽ có mức độ nguy hiểm càng lớn. Như ta đã biết một trong những tác dụng của dòng điện chính là tác dụng sinh lý. Theo nghiên cứu, điện áp 24V và dòng điện 10mA trở lên có thể gây ra chết người. Chính vì thế, hết sức cẩn trọng khi sử dụng điện dù đó là điện áp gì.
Trên mặt lý thuyết, khái niệm điện áp hay hiệu điện thế là chênh lệch điện thế giữa 2 điểm. Hiệu điện thế là công thực hiện được để di chuyển 1 hạt điện tích trong trường tĩnh điện từ điểm này đến điểm khác. Trong hệ đo lường quốc tế, đơn vị của điện áp là Volt [viết tắt là V]. Điện áp càng lớn thì lực đẩy các hạt điện tích càng mạnh. Có thể hiểu một cách nôm na rằng nếu so sánh dòng điện như 1 dòng nước thì hiệu điện thế là lực chảy của dòng nước. Nếu chênh lệch mức nước giữa 2 điểm càng cao thì nước chảy càng mạnh.
Về mặt các thiết bị sử dụng, nhà sản xuất chế tạo các thiết phù hợp với từng chuẩn điện áp được sử dụng tại những nơi khác nhau. Chủ yếu là 100-120V và 220-240V. Một số phương tiện công suất nhỏ thường được sản xuất ở cả 2 mức điện áp 110 và 220V. Những thiết bị có công suất lớn như máy sấy, máy nén,… thường yêu cầu sử dụng mức điện áp 220V.
Về khía cạnh dây dẫn. Một cách cơ bản, dòng điện xoay chiều [AC] được chia thành loại mạch điện 1 pha và 3 pha. Mạch điện 1 pha xoay chiều có hai dây nối với nguồn điện. Tuy nhiên, không giống với mạch điện 1 chiều [DC] có hướng của dòng điện không thay đổi, hướng của cường độ dòng điện trong mạch AC thay đổi nhiều lần mỗi giây tùy theo tần số [ở đây chúng ta đang nói đến 50Hz] của nguồn điện trong mạch. Điện 220V cung cấp cho mỗi hộ gia đình sử dụng là điện xoay chiều 1 pha và có 2 dây: dây pha và dây trung tính [dây nóng và dây nguội].
Tuy nhiên, đường dây phân phối điện mà các bạn thường thấy bên ngoài có thể có 4 dây. 3 dây dẫn điện [dây pha] và cùng chung một dây trung tính [dây nguội]. Hệ thống ba pha có 3 dạng sóng là 2/3 pi radian [120 độ, 1/3 chu kỳ] lệch nhau về mặt thời gian.
Về mặt hiệu quả kinh tế, điện áp 110-120V được cho là an toàn hơn tuy nhiên có mạng lưới phân phối đắt tiền hơn do để đảm bảo công suất, đòi hỏi tiết diện dây dẫn phải lớn hơn nên chi phí nguyên liệu chế tạo dây sẽ lớn hơn. Bên cạnh đó để tránh tổn hao do điện trở thuần gây ra nên dây dẫn cần sử dụng loại nguyên liệu tinh khiết hơn nên tốn kém hơn [dùng đồng ít bị pha]. Ngược lại, điện 240V dễ truyền tải hơn, hiệu suất cao hơn và có mức hao hụt thấp hơn tuy nhiên kém an toàn hơn.
Thời gian đầu, hầu hết các nước đều sử dụng điện áp 110V. Sau đó do nhu cầu sử dụng tăng cao nên cần thiết phải thay dây dẫn để chịu được dòng cao hơn. Khi đó, một số nước chuyển sang sử dụng điện áp tăng gấp đôi, tức 220V. Hệ thống điện nào càng nhỏ, càng non trẻ thì chi chuyển đổi sẽ không cao và ngược lại.
Xét trên khía cạnh kinh tế vĩ mô, điện áp còn là công cụ để điều tiết mậu dịch quốc gia, tránh hàng hóa giá rẻ từ nước này tràn qua nước khác.
Việc lựa chọn sử dụng loại điện áp nào trên phạm vi toàn quốc gia không chỉ dựa trên các yếu tố thuần kỹ thuật mà còn xét đến một số yếu tố khác như quy mô lưới điện, các bối cảnh lịch sử, chính trị,…
II/ Cảnh báo:
1/ Điện 220V cắm vào 110V có sao không ?
220V là điện áp theo tiêu chuẩn của Việt Nam. 110V là điện áp theo tiêu chuẩn của Nhật Bản. Một số người không để ý, có thể sẽ cắm nhầm đồ điện 110V vào ổ điện 220V.
Trong một số trường hợp, trên thiết bị điện 110V được gắn rơ le, cầu chì… Khi điện áp cấp cao hơn điện áp sử dụng, sẽ xảy ra hiện tượng quá tải. Rơle trong máy sẽ ngắt.
Điều này đảm bảo rằng thiết bị điện không bị hỏng hóc. Tuy nhiên, nếu cứ tiếp tục sử dụng thì khả năng cao sẽ xảy ra chập cháy, tỉ lệ hỏng thiết bị là rất cao!
2/ Điện 110V cắm vào 220V có sửa được không ?
Với những thiết bị cơ bản, thường chỉ cần thay thế bộ nguồn là có thể dùng bình thường. Nhưng nhiều thiết bị nhập khẩu đắt tiền hoặc linh kiện rất hiếm để thay thế.
Vì vậy, nên đảm bảo không bị cắm nhầm. Cần đánh dấu kỹ để phân biệt, và sử dụng bộ đổi nguồn với công suất phù hợp.
Máy 110V cắm điện 220V không phải là ít xảy ra, mà đa phần là cắm nhầm điện 110V vào 220V. Thường là máy may cắm nhầm điện 220v, hoặc ampli, đầu CD…
Chi phí sửa chửa hàng nội địa cấm nhầm điện khá cao, nên nhiều người tìm cách chuyển nồi cơm điện 110V sang 220V.
III/ Biện pháp khắc phục:
1/ Sử dụng bộ chuyển điện 220V sang 110V:
Để không còn băng khoăn về việc hỏng hóc thì sự lựa chọn bộ đổi nguồn là biện pháp hữu hiệu nhất đang được sử dụng rộng rãi hiện nay. Còn được gọi là biến áp tự ngẫu 1 pha hoặc bộ chuyển điện 220V sang 110V.
Ở Việt Nam hiện này, 2 thương hiệu bộ đổi nguồn lớn nhất là Lioa và Standa. Mỗi hãng có những thế mạnh riêng, áp đảo các thương hiệu khác về thị phần và doanh số.
Bộ đổi nguồn Lioa có điện áp 100V-120V, dây nhôm, vỏ nhựa, nhiều công suất. Trong khi đó bộ đổi nguồn Standa có điện áp ra 100V – 110V, dây đồng, vỏ kim loại, chỉ có mức công suất lớn.
2/ Các cửa hàng nhận chuyển đổi nguồn điện uy tín hiện nay:
Hiện tại nhu cầu chuyển đổi nguồn điện ngày càng nhiều trên thị trường hiện nay. Nhà nhà mua hàng xách tay Mỹ, hàng xách tay Nhật về sử dụng nhưng không thể cấm trực tiếp vào điện 220V được mà lại muốn đẹp
không cồng kềnh như bộ đổi nguồn như Lioa hoặc Standa. Nên các cửa hàng nhận chuyển đổi nguồn điện hiện nay mọc lên rất nhiều nhằm đáp ứng được nhu cầu của nhiều khách hàng.
IV/ Lưu ý:
Tất cả các thiết bị điện tử hiện nay đều có tuổi thọ riêng từng thiết bị. Vậy nên khi hết tuổi thọ thì thiết bị sẽ có dấu hiệu giảm sút đi đáng kể. Nếu bạn không bảo dưỡng hoặc thay mới thiết bị thì sẽ dẫn đến nhiều nguy cơ thiệt hại thiết bị.
Đặc biệt các bộ chuyển đổi điện hiện nay đều có tuổi thọ riêng từng loại và đương nhiên các thiết bị được các cửa hàng nhận chuyển đổi nguồn điện bạn càng không nắm rõ thiết bị bên trong là gì, khi đến thời hạn bảo dưỡng không được bảo dưỡng hoặc thay mới thì các sản phẩm nội địa Mỹ, Nhật dễ dẫn đến tình trạng chập điện, cháy nổ.
Vậy nên khi ở thị trường Việt Nam, nếu bạn là người kĩ lưỡng thì có thể sử dụng 2 biện pháp trên và nhớ bão dưỡng định kì thiết bị. Còn bạn nào không kĩ lưỡng trong vấn đề bão dưỡng đó, thì có thể tìm mua sản phẩm thiết bị bạn thích tại các nhà phân phối độc quyền sản phẩm đó trên thị trường Việt Nam. Vì các nhà phân phối độc quyền tại thị trường Việt Nam đều được sản xuất sản phẩm điện 220V không cần phải qua bất kì khâu chuyển đổi điện nào, phù hợp tuyệt đối tại thị trường Việt Nam. Nếu muốn an toàn tuyệt đối, hãy chọn các nhà phân phối độc quyền tại thị trường Việt Nam để mua sản phẩm.