Từ vựng ôn thi chuyên anh lớp 10: cần biết tới đâu, học bằng cách nào?
Trong bài viết này:
- I. Ôn luyện từ vựng thi vào 10 chuyên Anh: Cần biết tới đâu?
- II. Ôn luyện từ vựng thi vào 10 chuyên Anh: Học như thế nào cho hiệu quả?
- III. Ôn luyện từ vựng để thi vào 10 chuyên Anh trên TiengAnhK12
- 1. Từ vựng thi vào 10 chuyên Anh: Các từ và cụm từ thông dụng
- 2. Từ vựng thi vào 10 chuyên Anh: Các chủ điểm từ vựng thông dụng
I. Ôn luyện từ vựng thi vào 10 chuyên Anh: Cần biết tới đâu?
Trước hết, các bạn học sinh có ý định thi vào 10 chuyên Anh cần xác định: rất nhiều từ vựng xuất hiện trong đề thi chuyên Anh không nằm trong sách giáo khoa! Do đó, việc tích lũy từ mới mỗi ngày, áp dụng nhiều phương pháp khác nhau để tăng vốn từ vựng là việc mà các bạn nên thực hành thường xuyên.
Dù không có một danh sách cụ thể những từ vựng cần biết để thi vào 10 chuyên Anh, nhưng phân tích các đề thi vào 10 chuyên Anh của các trường qua các năm, trao đổi với các giáo viên giàu kinh nghiệm ôn thi hoặc các giáo viên tham gia biên soạn đề thi chuyên, có thể khẳng định: Thi vào 10 chuyên Anh đòi hỏi vốn từ vựng ở trình độ B2-C1 [B2 là bậc thứ 4 trên tổng số 6 bậc của khung tham chiếu trình độ ngôn ngữ CEFR].
- Các bài đọc hiểu trong đề thi Anh chuyên thường dài, với nhiều từ ở trình độ B2.
- Một số từ trong các câu hỏi về ngữ âm [trọng âm, phát âm] có thể ở mức C1.
- Các câu hỏi về phrasal verbs, idioms có sử dụng những cụm từ có trong những sách/tài liệu ôn thi dành cho trình độ C1.
Để dần dần mở rộng vốn từ vựng tới trình độ B2, không có cách nào tốt hơn, mang lại hiệu quả bền vững lâu dài hơn việc thường xuyên đọc/nghe các sách truyện Tiếng Anh với độ khó tăng dần.
Các hệ thống sách Tiếng Anh dạng điện tử như Kids A-Z Reading, MyOn, Epic! và rất nhiều đầu sách truyện Tiếng Anh nổi tiếng đều phân rõ độ khó của từng cuốn theo một hoặc nhiều thang độ trình độ đọc phổ biến như Lexile, F&P,..., và không khó để đối chiếu các thang đo trình độ đọc đó với khung 6 bậc CEFR. Ví dụ: Đối chiếu Kids A-Z Reading levels với các thang đo trình độ đọc tiếng Anh phổ biến và CEFR levels.
Để tổng kiểm tra vốn từ vựng của mình, học bù nhanh những từ chưa biết, nhằm sẵn sàng chinh phục kỳ thi vào 10 chuyên Anh sắp tới, bạn có thể làm theo một hoặc vài cách dưới đây:
- Học và/hoặc kiểm nhanh theo bộ sách luyện thi kinh điển có tên Destination, ưu tiên các các cuốn B1, B2 trước, xong thì tới cuốn C1-C2. Destination là bộ sách rất hiệu quả để bạn vừa học nhanh các từ vựng quan trọng theo từng chủ đề, vừa tổng ôn ngữ pháp. Xem thêm: Tổng hợp tài liệu luyện thi dành cho các bạn mong muốn vào 10 chuyên Anh >>
- Học và/hoặc kiểm nhanh vốn từ vựng theo bộ sách 4000 essential English words [gồm 6 cuốn] của nhà ngôn ngữ học Paul Nation. 4000 từ vựng trong 6 cuốn này được sắp xếp theo tần suất xuất hiện trong Anh ngữ. Mỗi cuốn giúp bạn học 600 700 từ, chia làm 25-30 units, mỗi unit khoảng 20 từ, có phiên âm, giải nghĩa từ cùng nhiều bài tập để ôn luyện, lại còn có audio đi kèm, nên rất thuận tiện cho bạn nghe đi nghe lại để ghi nhớ.
- Kiểm vốn từ của mình theo danh sách từ vựng Oxford 3000 and 5000 của Oxford Learner's Dictionary. Đây là danh sách 3.000 và 5.000 từ vựng phổ biến nhất trong Tiếng Anh. Các thí sinh muốn thi chuyên Anh cần hướng tới list 5.000 từ. Sau khi mở trang Oxford 3000 and 5000, bạn có thể dùng chức năng Filter để lọc: chỉ xem các từ trong list 3000 hay trong list 5000, hay chỉ xem 2000 từ chênh lệnh giữa hai list, hay chỉ xem các từ có trong một list trong số đó nhưng chỉ thuộc một số trình độ cụ thể của khung CEFR.
II. Ôn luyện từ vựng thi vào 10 chuyên Anh: Học như thế nào cho hiệu quả?
Trong bài Ôn thi tiếng Anh vào 10: 5 sai lầm thường gặp, TiengAnhK12 đã đề cập tới một số sai lầm liên quan tới việc học từ mới tiếng Anh:
- Chỉ đơn thuần ghi từ mới kèm nghĩa bên cạnh: Sợi dây liên kết giữa từ tiếng Anh nghĩa tiếng Việt này rất lỏng lẻo. Cho nên, trừ phi bạn có trí nhớ siêu việt, bạn sẽ quên đến 80-90% những từ mới vừa học theo cách này, nếu không luyện tập thường xuyên.
- Học các từ vựng không liên quan tới các nội dung tiếng Anh khác mà bạn đang luyện: Nếu đang học về các thì trong tiếng Anh, tốt nhất nên học từ vựng phù hợp với nội dung ngữ pháp này. Ví dụ, động từ, giới từ chỉ thời gian... Ngược lại, nếu đang làm bài đọc hiểu chủ đề Môi trường, bạn lại học từ vựng chủ đề khác sẽ vừa mất thời gian, vừa không hiệu quả.
- Quá phụ thuộc vào các công cụ từ điển online để tra nghĩa từ mới: Gặp một từ mới, bạn mở ngay từ điển trên mạng để tra nghĩa. Hoặc có khi chỉ cần gõ vào ô tìm kiếm trên Google là xong. Sự phụ thuộc không bao giờ là tốt. Hiển nhiên rồi, não bộ bạn không mất công ghi nhớ gì nữa thì chắc chắn thông tin thu nạp sẽ chóng bị quên đi.
Như vậy, vấn đề ở đây nằm ở phương pháp học từ mới. Sau đây là một số cách học mà bạn có thể áp dụng:
- Thay vì chỉ ghi nghĩa từ mới, bạn hãy đặt từ trong một mối liên hệ rộng lớn hơn, đa chiều hơn. Ví dụ, cấu tạo danh từ/động từ/tính từ của từ đó; tiền tố - hậu tố đi với từ đó; các cụm thường gặp [collocation] của từ đó
- Một điều vô cùng quan trọng nữa là bạn nên học từ mới trong ngữ cảnh. Chăm chỉ đọc sách báo, xem phim, nghe bài hát tiếng Anh là cách học từ mới trong ngữ cảnh hiệu quả lâu dài.
- Bạn cũng nên viết từ mới ra một cuốn sổ hoặc thực hành luôn các bài tập chọn từ/cụm từ điền vào chỗ trống; chọn một từ phù hợp điền vào các câu khác nhau; kết hợp Động từ và Giới từ; thành lập từ cùng gốc [Word formation]; từ cùng nghĩa; từ trái nghĩa... thay vì chăm chăm dựa vào từ điển online - tra nhanh rồi quên nhanh.
III. Ôn luyện từ vựng để thi vào 10 chuyên Anh trên TiengAnhK12
Trên chuyên mục Ôn thi vào 10 chuyên Anh của TiengAnhK12, bạn dễ dàng vừa ôn nhanh những từ vựng cần biết, vừa vận dụng chúng ngay trong các dạng câu hỏi thường gặp trong các đề thi Anh chuyên. Khi ôn luyện từ vựng theo từng chủ điểm trên TiengAnhK12, bạn được biết đáp án tức thì, được giải thích chi tiết, và được hệ thống tính ra mức Master level, giúp bạn nhận viết những chủ điểm nào cần ưu tiên ôn luyện nhiều hơn.
Dưới đây là các chủ điểm ôn luyện từ vựng chuyên Anh trên TiengAnhK12, nhấp vào link, bạn sẽ được dẫn tới phiên ôn luyện tương ứng:
1. Từ vựng thi vào 10 chuyên Anh: Các từ và cụm từ thông dụng
- Danh từ thông dụng [Frequently used nouns]
- Động từ thông dụng [Frequently used verbs]
- Tính từ thông dụng [Frequently used adjectives]
- Trạng từ thông dụng [Frequently used adverbs]
- Cụm động từ thông dụng [Common phrasal verbs]
- Các từ vựng đi theo cụm [Common collocations]
- Thành ngữ thông dụng [Common idioms]
- Tục ngữ thông dụng [Common proverbs]
2. Từ vựng thi vào 10 chuyên Anh: Các chủ điểm từ vựng thông dụng
- Trang thiết bị [Appliances]
- Môi trường [Environment]
- Giao tiếp và phương tiện truyền thông [Communication and Media]
- Ngôn ngữ [Language]
- Các quốc gia và các nền văn hóa [Countries and Cultures]
- Khoa học, phát minh và công nghệ [Science, inventions and technology]
- Du lịch [Tourism]
- Tin tức, Lối sống và Các vấn đề thời sự [News, lifestyles and current affairs]
- Âm nhạc và nghệ thuật [Music and Arts]
- Giáo dục [Education]
- Công việc và Nghề nghiệp [Work and jobs]
- Con người và các mối quan hệ [Relationships and people]
- Di chuyển và Vận tải [Travel & Transport]
[%Included.TiengAnhK12%]
[%Included.Vao10ChuyenAnh%]