Từ trước đến nay, các hình ảnh xuất hiện trong thơ thường là những hình ảnh đẹp, thơ mộng như ánh trăng, dòng sông xanh... hay hình ảnh những chiếc xe, đoàn tàu mang ý nghĩa tượng trưng hơn là tả thực. Thế nhưng nhà thơ tiêu biểu của thế hệ nhà thơ trẻ những năm chống Mỹ "Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước - Mà lòng phơi phới dậy tương lai" với hồn thơ nhạy cảm đã đưa vào thơ mình hình ảnh những chiếc xe không kính rất thực nhưng cũng đầy chất thơ. Bài thơ "Bài thơ về tiểu đội xe không kính" của Phạm Tiến Duật đã khắc họa rõ nét hình ảnh những chiếc xe không kính đồng thời ca ngợi vẻ đẹp cuảnhững anh chiến sĩ lái xe trên tuyến đường Trường Sơn ngày ấy.
- Mở bài: Mới đó mà đường Trường Sơn đã bước qua cuộc chiến tranh hơn 40 năm, nhà thơ Phạm Tiến Duật, người hùng của Trường Sơn huyền thoại năm nào giờ cũng đã thành người thiên cổ. Nhớ Trường Sơn, nhớ đường mòn Hồ Chí Minh lại nhớ đến nhà thơ Phạm Tiến Duật. Vừa chiến đấu vừa sáng tác thơ, thơ của Phạm Tiến Duật đã mang tất cả những gì là hiện thực của cuộc sống chiến đấu nơi chiến trường, tiêu biểu như “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”. Bài thơ đã ghi lại những nét ngang tàng, dũng cảm và lạc quan của người chiến sĩ lái xe trong binh đoàn vận tải quân sự, qua đó ca ngợi chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam thời đánh Mỹ.
II. Thân bài:
1. Khái quát tác giả, tác phẩm
- Mỗi đề tài đều mang một nét hay một nét độc đáo. Người viết đề tài nào cũng phải dành tình yêu và sự hiểu biết của mình vào thì mới thành công. Phạm Tiến Duật nhà thơ trẻ tuổi tài cao chọn đề tài người lính trong thời kháng chiến chống Mĩ. Thơ Phạm Tiến Duật thể hiện tình cảm yêu nước và chí khí anh hùng của thế hệ thanh niên trong cuộc chiến tranh chống Mĩ qua những hình ảnh cô gái thanh niên xung phong và anh bộ đội trên tuyến đường Trường Sơn. Lửa đèn, Trường Sơn đông, Trường Sơn tây, Bài thơ về tiểu đội xe không kính, Gửi em, Cô thanh niên xung phong,... là những bài thơ rất nổi tiếng của chàng lính trẻ làm thơ này. - Bài thơ về tiểu đội xe không kính được ông viết vào năm 1969 - khi cuộc chống Mĩ đang diễn ra vô cùng ác liệt. Máy bay giặc Mĩ trút hàng ngàn, hàng vạn tấn bom đạn và chất độc hóa học xuống con đường chiến lược mang tên con đường Hồ Chí Minh. Các trọng điểm mịt mù lửa khói suốt đêm ngày. Những đoàn xe vận tải quân sự vẫn nối đuôi nhau đi lên phía trước. Bài thơ đã ghi lại những nét ngang tàng, dũng cảm và lạc quan của người chiến sĩ lái xe trong binh đoàn vận tải quân sự, qua đó ca ngợi chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam thời đánh Mỹ.
2. Phân tích
- Luận điểm 1:
- Khổ 1+2: Hình ảnh những chiếc xe không kính và Tư thế ung dung hiên ngang của người lính lái xe.
- Hình ảnh những chiếc xe không kính Không có kính không phải vì xe không có kính Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi + Hai câu thơ là lời giải thích lí do những chiếc xe không có kính. Xe không kính không phải do từ khi xuất xưởng đã như vậy mà do bom đạn khốc liệt của chiến tranh đã tàn phá nặng nề. + Liên tiếp những chữ “không” vang lên cùng biên độ câu thơ kéo dài tạo nên một lời giải thích rất thực, đậm chất văn xuôi, nhà thơ muốn phủ định những hình dung về chiếc xe vốn dĩ không có kính, chính chiến tranh mới là nguyên nhân thực sự gây nên sự khuyết thiếu này. + Những động từ mạnh “giật”, “rung” cùng biện pháp điệp đã khơi dậy không khí dữ dội của chiến tranh trên con đường Trường Sơn lửa đạn. + Qua câu thơ, ta thấy rõ hơn hiện thực cuộc chiến khốc liệt, bom đạn kẻ thù trên những con đường ra trận để lại dấu tích trên những chiếc xe không kính. Nhưng sự khốc liệt ấy, những chiếc xe bị tàn phá nặng nề ấy lại xuất hiện trên trang thơ cùng giọng điệu thản nhiên pha chút ngang tàng, ngạo nghễ, góp phần mở ra hình ảnh người chiến sĩ lái xe can trường.
- Tư thế ung dung hiên ngang của người lính lái xe. + Câu thơ rút ngắn còn 6 chữ, nhịp ngắt 2/2/2, tạo nên một giọng điệu khỏe khoắn, chắc chắn. + Nghệ thuật đảo ngữ, đưa từ láy “ung dung” lên đầu câu: nhấn mạnh tư thế hiên ngang, đường hoàng của người lính sau tay lái. Tư thế của một con người hoàn toàn chủ động, điềm tĩnh, bất chấp hiểm nguy, bom đạn + Nghệ thuật điệp từ “nhìn”: khắc họa một ánh mắt luôn hướng về phía trước, tràn đầy lòng quyết tâm.
- Khổ 2: + Nghệ thuật điệp từ “nhìn thấy” “thấy”: diễn tả cảm xúc chân thực của người lính trong buồng lái xe không kính. + Nghệ thuật liệt kê: gió, con đường, sao trời, cánh chim: diễn tả cụ thể, chi tiết hành trình chiến đấu của người lính. \=> Đoạn thơ đưa đến một cái nhìn độc đáo: chiếc xe không có kính lại giúp cho người chiến sĩ lái xe rộng mở tâm hồn, giao hòa cùng thế giới rộng lớn bên ngoài [gió, con đường, sao trời, cánh chim...] người lính không đơn độc trên con đường chiến đấu, đồng hành với họ là thiên nhiên, vũ trụ, đất trời tổ quốc.
Luận điểm 2: Khổ 3+4: Tinh thần dũng cảm bất chấp khó khăn gian khổ và tinh thần lạc quan, sôi nổi của người lính.
Tiểu đội xe không kính viết về gì?
Bài thơ ca ngợi những chiến sĩ lái xe trong đoàn vận tải quân sự trên con đường chiến lược Trường Sơn thời đánh Mĩ: dũng cảm, ngoan cường, lạc quan yêu đời ... trong mưa bom bão đạn; quyết chiến đấu hi sinh vì một lí tưởng cao cả là giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc.
Bài thơ về tiểu đội xe không kính đề tài gì?
"Bài thơ về tiểu đội xe không kính" đã miêu tả hình ảnh những người lái xe ở Trường Sơn trong thời kỳ kháng chiến chống Mỹ, với tư thế kiên cường, tinh thần lạc quan và dũng cảm đối mặt với mọi khó khăn và nguy hiểm trên chiến trường.
Tiểu đội xe không kính chống ai?
Hoàn cảnh sáng tác. Bài thơ về tiểu đội xe không kính được sáng tác trong thời kỳ Chiến tranh kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Bài thơ nằm trong chùm thơ của Phạm Tiến Duật được tặng giải Nhất cuộc thi thơ của báo Văn nghệ năm 1969.
Bài thơ tiểu đội xe không kính nói về tình cảm gì?
'Bài thơ về tiểu đội xe không kính' của Phạm Tiến Duật không chỉ thể hiện tinh thần hiên ngang, bất khuất của người chiến sĩ mà còn khắc họa hình ảnh bi thương của những chiếc xe không kính, là biểu tượng của chiến tranh khốc liệt, của lòng dũng cảm và sự ung dung trước khó khăn, gian khổ của người lính.