Chào VOA! Tôi có 1 vài thắc mắc trong tiếng Anh nhờ VOA giải đáp như sau: 1-Cho tôi hỏi qui luật viết tắt của các tên quốc gia trên thế giới vì tôi nhận thấy thường là lấy 03 chữ cái đầu để viết tắt như Vietnam là [VIE], Singapore [SIN], Russia [RUS]... Tuy nhiên, Ivory Coast [CDV theo tiếng Pháp], Spain [ESP theo tiếng Pháp], China [CHN], Indonesia [INA]... Vậy có qui luật nào để viết tắt không? 2-Dr [viết tắc của Doctor] khi nào dịch là Bác sỹ & khi nào dịch là Tiến sỹ? 3-CEO và CFO khác nhau thế nào? CEO dịch là GĐ điều hành, vậy chúng ta có thể dịch là Managing Director được không? Sự khác nhau giữa Director, Head, Chairman như thế nào? Xin chân thành cảm ơn! Trường
1. Country Codes
Việc viết tắt tên các nước có nhiều nguồn. Thí dụ mà ông đưa ra lấy 3 chữ cái đầu, để viết tắt tên nước, như Vietnam thì viết tắt là [VIE], Singapore là [SIN]; Russia [RUS]. Ðó là theo qui luât của Ủy ban Thế Vận Hội Quốc Tế.
Nhận xét: Ông viết: “Ivory Coast viết tắt là CDV theo tiếng Pháp” Ðúng ra, Côte d’Ivoire viết tắt là CIV.
Như đã nói, những thí dụ ông đưa ra chỉ là những cách viết tắt theo Ủy Ban Thế Vận Hội Quốc Tế IOC Olympic [International Olympic Committee]. Ngoài lối viết của Uỷ Ban Thế Vận Hội Quốc Tế, còn có lối viết gồm 2 hay 3 mẫu tự của ISO [International Organization for Standardization] - Tổ Chức Tiêu Chuẩn Quốc tế ISO 3166 của Liên Hiệp Quốc.
Qui luật này gồm ba cách: một cách gồm 2 mẫu tự và một cách gồm 3 mẫu tự. Thí dụ: Việt Nam viết theo ISO [2-alpha] [2 alphabetic] là VN, viết theo ISO [3-alpha] là VNM.
Ngoài ra, Liên Hiệp Quốc UN/ISO còn đặt cho mỗi nước một con số để khi không có mẫu tự alphabet Latin có thể tiện dụng.
Ngoài ra, còn có kiểu viết tắt tên nước theo dạng Internet [IANA]. Tức là sau address của một người dùng internet có 2 mẫu tự không viết hoa, hay chữ in biểu hiệu tên nước bắt đầu bằng một dấu chấm: .vn cho Vietnam; .us cho Hoa Kỳ [the United States]; .fr cho Pháp [France].
Tóm lại: Có nhiều cách đặt tên tắt cho các quốc gia, nhưng tựu trung có 3 cách: [1] 2 chữ cái; [2] 3 chữ cái; [3] dùng con số. Việc đặt tên cho các nước thêm phức tạp vì một số cơ quan đặt một qui luật riêng. Bộ ngoại Giao Hoa Kỳ dùng 2 mẫu tự, tuy có dựa vào qui-luật ISO 3166 của LHQ.
Ðể biết rõ thêm chi tiết, xin vào những địa chỉ sau đây:
//www.state.gov/s/inr/rls/4250.htm [Federal Processing Standard 10-4 code]
Cũng vào Google, gõ vào CIA Factbook Appendix D Country Data Codes, hay gõ vào The ISO 3166 Maintenance Agency để xem những câu thường hỏi và giải đáp FAQ.
Xem thêm: website của giáo sư Russ Rowlett thuộc Trường đại học North Carolina: //www.unc.edu/~rowlett/units/codes/country.htm
Xin xem trả lời câu 2 và 3 ở đây.
* Quý vị muốn nêu câu hỏi/ ý kiến/ thắc mắc, xin vui lòng vào trang Hỏi đáp Anh ngữ của đài VOA để biết thêm chi tiết.
Nước Mỹ có tổng diện tích tự nhiên là 9,857,000 km² được chia thành 50 tiểu bang, 1 thủ đô Washington và 16 vùng lãnh thổ. Trong đó, thủ đô Washington còn được gọi là đặc khu Columbia, trong tiếng Anh là District of Columbia [viết tắt là DC].
Trong 50 bang của quốc gia này cũng có một bang trùng tên với thủ đô. Để phân biệt rõ 2 khu vực hành chính hoàn toàn khác nhau này, hãy để ý cách viết Washington D.C là thủ đô Washington và Washington State là bang Washington. Thủ đô Washington nằm ở khu vực bờ Đông, nơi được xem là trung tâm chính trị, ngoại giao, văn hóa, kinh tế và lịch sử lớn nhất của “xứ sở cờ hoa”. Còn bang Washington là một bang nằm tại bờ Tây của nước Mỹ, nơi có thành phố công nghệ nổi tiếng mang tên Seattle và giáp Canada.
Chỉ có 5 trong số 16 vùng lãnh thổ của Mỹ có dân cư sinh sống đáng kể, bao gồm: Puerto Rico, United States Virgin Islands, Guam, Northern Marianas và American Samoa. Còn 11 vùng lãnh thổ kia người ở không đáng kể.
Khi du học Mỹ, các bạn sẽ thường xuyên bắt gặp tên viết tắt các tiểu bang và các vùng lãnh thổ của Mỹ trên các bưu phẩm hay ấn phẩm sách báo. Hệ thống ký tự này được sử dụng cho các địa chỉ bưu điện, xử lý dữ liệu và nhiều mục đích thông thường khác. Nếu nắm rõ tên viết tắt các khu vực hành chính này sẽ giúp bạn thuận lợi và nhanh chóng trong việc tiếp nhận thông tin.
Có 4 cách viết tắt thông dụng:
- Viết tắt bằng hai mẫu tự đầu tiên của tên tiểu bang [Alabama: AL, Arkansas: AR].
- Viết tắt bằng mẫu tự đầu và mẫu tự cuối của tên tiểu bang [Kentucky:KY]
- Viết tắt bằng mỗi mẫu tự đầu tiên của mỗi chữ [New York: NY];
- Viết tắt bằng mẫu tự đầu và mẫu tự nào đó trong tên tiểu bang, thường là phụ âm thứ hai [Texas: TX].
*Sau đây là tên viết tắt của từng tiểu bang:
- Alabama AL
- Alaska AK
- Arizona AZ
- Arkansas AR
- California CA
- Colorado CO
- Connecticut CT
- Delaware DE
- Florida FL
- Georgia GA
- Hawaii HI
- Idaho ID
- Illinois IL
- Indiana IN
- Iowa IA
- Kansas KS
- Kentucky KY
- Louisiana LA
- Maine ME
- Maryland MD
- Massachusetts MA
- Michigan MI
- Minnesota MN
- Mississippi MS
- Missouri MO
- Montana MT
- Nebraska NE
- Nevada NV
- New Hampshire NH
- New Jersey NJ
- New Mexico NM
- New York NY
- North Carolina NC
- North Dakota ND
- Ohio OH
- Oklahoma OK
- Oregon OR
- Pennsylvania PA
- Rhode Island RI
- South Carolina SC
- South Dakota SD
- Tennessee TN
- Texas TX
- Utah UT
- Vermont VT
- Virginia VA
- Washington WA
- West Virginia WV
- Wisconsin WI
- Wyoming WY
- Thủ đô Washington DC
*Tên viết tắt của các vùng lãnh thổ:
- American Samoa AS
- Guam GU
- Quần đảo Bắc Mariana MP
- Puerto Rico PR
- Quần đảo Virgin VI
Trên đây là cách viết tắt tên các bang và vùng lãnh thổ của Bưu kiện Hoa Kỳ. Lối viết tắt này hầu hết dùng 2 ký tự, khá là khác với cách tắt truyền thống rất phổ biến ở thế kỷ trước. Hệ thống tên viết tắt này sẽ giúp xử lý thư tín bằng hệ thống quang học nhận biết mẫu tự [optical character recognition] và trang bị tự động khác. Ngày nay, các chữ viết tắt truyền thống này vẫn còn được sử dụng trong một số loại văn bản pháp lý và bưu điện nhưng không được khuyến khích.