Cá voi xanh là loài động vật lớn nhất được biết đến từng sống trên trái đất. Loài động vật biển có vú tuyệt vời này được cho là kẻ cai trị đại dương với chiều dài lên đến 100 feet [hơn 30 mét] và nặng trên 200 tấn. Lưỡi của chúng có thể nặng bằng một con voi và trái tim thì to gần bằng một chiếc ô tô.
Đôi nét về cá voi xanh
Xem thêm: Một con cá voi hấp thụ CO2 bằng hàng vạn cây xanh
Cá voi xanh, còn gọi là cá ông là một loài cá voi thuộc về phân bộ Mysticeti [cá voi tấm sừng hàm].[9] Dài 30 mét [98 ft] và nặng 180 tấn [200 tấn thiếu] hay thậm chí hơn nữa, nó là động vật lớn nhất còn tồn tại và nặng nhất từng tồn tại.
Cơ thể cá voi xanh dài và thon, có thể có màu hơi xanh-xám ở mặt lưng và sáng màu hơn ở mặt bụng. Có ít nhất 3 phân loài cá voi xanh: B. m. musculus sống ở vùng biển bắc Đại Tây Dương và bắc Thái Bình Dương, B. m. intermedia sống ở Nam Băng Dương và B. m. brevicauda [cá voi xanh lùn] sống ở Ấn Độ Dương và nam Thái Bình Dương. Giống như các loài cá voi khác, thức ăn của chúng chủ yếu là sinh vật phù du và giáp xác nhỏ.
Trước thế kỉ 20, cá voi xanh tồn tại với số lượng cá thể lớn ở hầu hết các đại dương trên thế giới. Nhưng hơn 100 năm qua, chúng bị săn bắn đến mức gần như tuyệt chủng cho đến khi được bảo vệ bởi luật pháp quốc tế vào năm 1966. Theo một báo cáo vào năm 2002, có xấp xỉ 5.000 – 12.000 cá thể sống trên toàn thế giới, bao gồm ít nhất 5 nhóm. Trước khi bị săn bắt ráo riết, quần thể cá voi xanh lớn nhất ở vùng biển Nam cực có khoảng 239.000 cá thể [từ 202.000 tới 311.000]. Các quần thể nhỏ hơn khác [khoảng 2000 cá thể] tập trung ở các vùng biển Đông bắc Thái Bình Dương, Nam Cực. Có 2 quần thể khác ở Bắc Đại Tây Dương và ít nhất 2 quần thể nữa ở Nam Bán Cầu. Năm 2014, số lượng cá voi xanh tại California đã phục hồi đến mức gần như trước thời kì săn bắt.
Xem thêm: Có nên phát triển các tour du lịch ngắm cá voi ở Bình Định?
Phân loại cá voi xanh
Phân loại cá voi xanh
Cá voi xanh thuộc về họ Balaenopteridae, họ này bao gồm cá voi lưng gù, cá voi vây, cá voi Bryde, cá voi Sei và cá voi Minke. Balaenopteridae được tin rằng đã tách ra từ các họ khác của phân bộ Mysticeti khoảng giữa thế Oligocene [28 triệu năm trước].
Cá voi xanh thường được phân loại như một trong tám loài của chi Balaenoptera; một tác giả đặt nó trong một chi đơn loài riêng biệt, Sibbaldus, nhưng không được thừa nhận. Phân tích ADN cho thấy cá voi xanh là họ hàng gần của cá voi Sei [Balaenoptera borealis] và cá voi Bryde [Balaenoptera brydei] hơn các loài Balaenoptera khác, và gần với cá voi lưng gù [Megaptera] và cá voi xám [Eschrichtius] hơn là cá voi Minke [Balaenoptera acutorostrata và Balaenoptera bonaerensis].
Có tài liệu về ít nhất 11 trường hợp lai tự nhiên giữa cá voi xanh/cá voi vây. Arnason và Gullberg miêu tả khoảng cách di truyền giữa cá voi xanh và cá voi vây giống khoảng cách giữa người và khỉ đột. Các nhà nghiên cứu ở Fiji tin rằng họ đã chụp được hình một con cá voi lưng gù/cá voi xanh lai.
Xem thêm: Khuyến cáo du khách giữ khoảng cách với cá voi ở Đề Gi
Chế độ ăn nhuyễn thể
Cá voi xanh sống dựa trên một chế độ ăn uống đặc biệt chủ yếu bao gồm các loài động vật giáp xác nhỏ hay còn được gọi là nhuyễn thể. Trong những khoảng thời gian nhất định trong năm, một con cá voi xanh trưởng thành có thể tiêu thụ khoảng 4 tấn nhuyễn thể mỗi ngày.
Cá voi xanh là cá voi tấm sừng hàm, có nghĩa là chúng sở hữu những tấm sừng giống như những chiếc móng tay được gắn vào hàm trên của chúng. Loài động vật khổng lồ này ăn bằng cách mở rộng miệng và nuốt một ngụm nước lớn sau đó sau đó sử dụng chiếc lưỡi khổng lồ để đẩy nước ra và giữ lại thức ăn bằng những tấm sừng trong miệng.
Màu sắc và Hình dáng
Màu sắc và Hình dáng
Cá voi xanh có màu xanh khi ở dưới nước, nhưng khi nổi lên khỏi mặt nước chúng lại có màu xanh xám. Đặc biệt hơn, phần dưới bụng của chúng còn có màu vàng nhạt vì hàng triệu vi sinh vật cư trú trên bề mặt da. Con cá voi xanh có chiếc đầu lớn và phẳng kết hợp thân hình thon dài với chiếc đuôi giống như hai máng chèo giúp chúng có thể dễ dàng lướt đi trong nước.
Xem thêm: Hãi hùng cảnh tàn sát cá voi, nước biển chuyển màu máu
Hành vi và giao tiếp
Hành vi và giao tiếp
Cá voi xanh sống ở tất cả các đại dương trên thế giới, đôi khi chúng cũng bơi trong các nhóm nhỏ nhưng thường là một mình hoặc theo cặp. Vào mùa hè, chúng thường kiếm ăn ở những vùng biển lạnh và tiến hành những cuộc di cư dài về phía Xích đạo khi mùa đông đến.
Những kẻ bơi lội duyên dáng này thường dạo chơi trên đại dương với vận tốc năm dặm mỗi giờ, nhưng có thể tăng tốc lên đến hơn 20 dặm một giờ khi chúng kích động. Cá voi xanh là một trong những động vật phát ra âm thanh lớn nhất hành tinh. Chúng có thể phát ra một loạt những tiếng rêu rên rỉ và thậm chí nếu trong điều kiện tốt, chúng ta có thể nghe thấy cả tiếng kêu của chúng dù ở cách đó 1.000 dặm. Các nhà khoa học cho rằng chúng sử dụng những tiếng kêu này không chỉ để giao tiếp mà còn kết hợp với thính giác nhạy bén để đo độ sâu của đại dương.
Xem thêm: Nguồn gốc tín ngưỡng thờ cá voi
Tiếng kêu của cá voi xanh
Tiếng kêu của cá voi xanh
Cá ông là loài cá được mệnh danh là ca sĩ lãng du khắp đại dương. Bởi lẽ, chúng có thể phát ra âm thanh siêu trầm ở tần số 14Hz. Có lẽ đây là âm thanh lớn nhất trên thế giới hiện nay. Nếu so sánh với tiếng hét của loài người ở mức 70 decibel, âm thanh mà cá voi xanh phát ra cao hơn 120 lần vì nó cực kỳ có hại cho tai người. Đến hiện nay, các nhà khoa học cũng chưa khám phá ra mục đích của những tiếng kêu này. Một số lý do mà các nhà khoa học đưa ra là:
- Nhận biết loài.
- Truyền đạt thông tin.
- Giữ khoảng cách với các cá thể khác.
- Đánh dấu vị trí nguồn thức ăn.
- Giữ tổ chức xã hội.
Cá voi xanh con
Những con cá voi xanh con sau khi sẵn sàng bước vào cuộc sống mới ở thế giới sẽ được xếp vào hàng ngũ những động vật to lớn nhất hành tinh. Sau khoảng một năm sống trong tử cung của cá mẹ, một con cá voi xanh non có thể nặng tới 3 tấn và dài đến 25 feet [gần 8 mét]. Chúng không ăn gì ngoài uống sữa mẹ và tăng khoảng 200 cân mỗi ngày trong năm đầu tiên.
Tuổi thọ của cá voi xanh
Cá voi xanh là loài động vật sống lâu nhất trên trái đất. Các nhà khoa học đã phát hiện ra cách đếm các lớp sáp trên vành tai của một con cá voi đã chết để ước tính tuổi thọ của chúng. Con cá voi xanh già nhất được tìm thấy và ước lượng tuổi thọ của nó vào khoảng 110 tuổi. Ngoài ra, tuổi thọ trung bình ước tính cho cá voi xanh nói chung rơi vào khoảng 80 đến 90 năm.
Tình hình hiện nay của cá voi xanh
Kể từ khi luật cấm săn bắt cá voi được ban hành, người ta đã thực hiện nhiều nghiên cứu nhằm xem các quần thể cá voi xanh hiện nay tăng trưởng về số lượng hay là đang ổn định. Tại Nam Cực, ước tính khả quan nhất cho thấy tốc độ tăng trưởng là 7,3% một năm kể từ lúc việc săn trộm tại Liên Xô chấm dứt, nhưng tổng số cá voi xanh ở đây vẫn không vượt quá 1% vào thời điểm trước khi bị săn. Quần thể tại California hồi phục nhanh hơn, với nghiên cứu năm 2014 cho thấy quần thể này đã đạt 97% số lượng ban đầu.
Số lượng cá voi xanh trên toàn thế giới năm 2002 được ước tính vào khoảng từ 5.000 đến 12.000 con. Tuy nhiên, ở rất nhiều vùng, người ta chỉ có thể suy đoán một cách không chắc chắn.
Cá voi xanh được liệt kê là một trong những loài loài nguy cấp trong Sách đỏ IUCN ngay khi sách này được công bố. Tại Mỹ, Cục Nghề cá Quốc gia đã đặt cá voi xanh dưới sự bảo vệ của Luật Loài Nguy cấp. Quần thể cá voi xanh lớn nhất, gồm khoảng 2.800 con thuộc phân loài B. m. muculus, sinh sống tại Đông Bắc Thái Bình Dương từ Alaska đến Costa Rica. Vào mùa hè người ta có thể thấy chúng tại California. Lâu lâu quần thể này cũng bơi tới Tây Bắc Thái Bình Dương vùng giữa Kamchatka và cực bắc Nhật Bản.
Bảo tồn cá voi xanh
Những cuộc săn bắt dữ dội vào những năm 1900 bởi những người săn dầu cá voi đã đẩy chúng đến bờ vực tuyệt chủng. Từ khoảng năm 1900 và giữa những năm 1960, khoảng 360.000 con cá voi xanh đã bị tàn sát vì những mục đích kinh tế khác nhau. Cuối cùng, chúng cũng được bảo vệ bởi Ủy ban Cá voi Quốc tế năm 1966, nhưng cá voi chỉ được khôi phục một số lượng rất nhỏ và không đáng kể.
Cá voi xanh có khá ít kẻ thù nhưng chúng lại là nạn nhân và bị tấn công bởi cá mập và cá voi sát thủ. Bên cạnh đó, cũng có nhiều trường hợp cá voi xanh bị thương hoặc chết mỗi năm vì va chạm với những tàu đánh cá lớn.
Những điều thú vị về cá voi xanh
Những điều thú vị về cá voi xanh
Khủng long Sauropod vẫn còn ‘bé’ lắm so với cá voi xanh Những con khủng long ăn cỏ Sauropod được xem là loài động vật lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, mức độ khủng của những con khủng long đã tuyệt chủng này vẫn phải ngả mũ chào thua trước cá voi xanh. Bởi lẽ, với con con khủng long Sauropod trưởng thành, tính cả phần đuôi thì nó cũng chỉ dài 25-40m, trọng lượng là 96.4 tấn. Trong khi đó, cá ông lại có chiều dài trung bình là 30-33m, trọng lượng 173 tấn. Vì vậy, so với cá voi xanh thì khủng long Sauropod vẫn còn ‘bé’ lắm.
Trái tim của các voi xanh
Theo nghiên cứu, cá ông là loài động vật có lưỡi lớn và nặng nhất trên thế giới với trọng lượng khoảng 2.7 tấn. Trong khi đó, có nhiều thông tin rằng tim của chúng nặng bằng một chiếc xe 4 bánh nhưng thông tin này vẫn chưa từng được chứng thực vì để có một quả tim của cá voi xanh không hề dễ. Chỉ trong một lần tình cờ phát hiện một con cá voi xanh dài 24m mắc cạn ở Canada, khi lấy trái tim ra thì các nhà nghiên cứu ghi được kích thước tương đương với một chiếc xe hơi. Tuy nhiên, các bạn cũng cần lưu ý rằng đây không phải là cá thể cá ông lớn nhất đã từng được ghi nhận.
Có dương vật lớn nhất thế giới
Theo các nhà khoa học, dương vật của cá ông khá lớn và giữ kỷ lục Guinness thế giới về loài có dương vật dài nhất. Chiều dài trung bình của dương vật của chúng vào khoảng 2.4-3 m. Dương vật của cá ông thường ẩn bên trong cơ thể và chỉ thòi ra mỗi khi giao phối. Mỗi một lần giao phối, con đực có thể xuất 20L tinh trùng.
Di chuyển
Cá ông thường ngụ ở Nam Cực vào mùa hè và săn bắt thức ăn. Sau khi hấp thụ để năng lượng dự trữ và nhiều hơn cho mục đích sinh sản, chúng bắt đầu dùng toàn bộ số năng lượng dự trữ này để di chuyển đến khu vực ấm hơn – nơi được biết đến là nguồn thức ăn gần như khan hiếm.
Là sinh vật sống đơn độc
Cá voi xanh là giống loài có tập tính sống khá kỳ lạ. Trong điều kiện sinh sống bình thường, cá ông thường thích sống 1 mình. Đôi khi, chúng sẽ sống theo cặp là cặp cá đang trong thời kỳ sinh sản hoặc cặp cá mẹ con. Tuy nhiên, kể cả sống theo cặp thì khi bơi chúng cũng không bơi sát nhau. Khoảng cách giữa chúng là vài km. Khi bạn gặp đàn cá voi bơi theo bầy nghĩa là nơi đó có lượng thức ăn lớn và chúng đi cùng nhau để săn mồi.
Cá ông giao tiếp với nhau bằng những bài hát và có thể nghe thấy nhau từ khoảng cách hơn 1600 km
Vì cuộc sống cô độc hàng ngày nên hệ thống giao tiếp của của cá ông khá phát triển. Chúng phát ra những sóng âm ở tần số thấp. Những tần số này có thể đi xa tới hàng nghìn kilomet để tới các cá thể khác. Tuy nhiên, theo các nhà khoa học, gần đây, tần số này phát đi giảm xuống chỉ còn 160km mà thôi. Điều này xảy ra bởi tiếng ồn của các phương tiện giao thông, ô nhiễm tiếng ồn… quá thường xuyên. Trong khi đó, vào năm 1940, một con cá ông có thể nhận và truyền thông tin đến đồng loại với khoảng cách hơn 1.600km.
Các nhà khoa học cũng cho biết có sự thay đổi kỳ lạ trong tần số âm thanh mà các con cá voi xanh phát ra. Trong các bản ghi âm gần đây, tần số này đã giảm xuống đáng kể theo từng năm. Đây là điều khiến các nhà khoa học cảm thấy khó hiểu. Bởi lẽ, nếu thấy khó nghe thì thường cá ông sẽ tăng tần suất âm thanh lên nhưng đây lại giảm xuống bất thường như vậy.