PCE là một thước đo quan trọng về sức chi tiêu của người tiêu dùng trong thị trường. Chỉ số này ghi nhận sự thay đổi giá cả đối với hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng. Bên cạnh CPI, PCE cũng là yếu tố đo lường thiết yếu đối với tình hình lạm phát của nền kinh tế Mỹ. Tìm hiểu về chỉ số PCE là gì và chỉ số giá PCE là gì, bạn sẽ biết rõ hơn các đặc điểm, thành phần, cách tính và giá trị của chi tiêu tiêu dùng cá nhân.
![Yếu tố so sánh Chỉ số PCE Chỉ số CPI Định nghĩa Là thước đo về giá, chi tiêu tiêu dùng cá nhân về hàng hóa và dịch vụ Là thước đo kiểm tra mức giá trung bình gia quyền của một rổ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng Cơ quan thực hiện Cục Phân tích Kinh tế Mỹ [BEA] Cục Thống kê Lao động Mỹ [BLS] Công thức chỉ số Dựa trên công thức Fisher-Ideal Dựa trên công thức Laspeyres Nguồn dữ liệu Khảo sát kinh doanh Khảo sát chi tiêu của người tiêu dùng thành thị Phạm vi Chi tiêu dịch vụ và hàng hóa của các hộ gia đình, các tổ chức phi lợi nhuận Chi tiêu của các hộ gia đình ở thành thị Ví dụ yếu tố khác nhau cho ngành Hàng không Tính giá vé máy bay dựa trên doanh thu và số km đã bay của hành khách Chỉ số PCE là gì? ][//i0.wp.com/cms.investo.info/wp-content/uploads/2022/10/20230310-Investo-duythanh-PCE-hinh1-1024x640.jpg] Chỉ số PCE là gì?
1. Chỉ số PCE là gì?
PCE là từ viết tắt của Personal Consumption Expenditures. Trong tiếng Việt, PCE được biết đến là chi tiêu tiêu dùng cá nhân.
Vậy chỉ số PCE là gì? Đây là chỉ số thể hiện về chi tiêu hộ gia đình, được thu thập trong một khoảng thời gian xác định cụ thể và được quy về cho từng thành viên/cá nhân trong gia đình.
Chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân PCE là thành phần được sử dụng trong việc đo lường chỉ số giá PCE. Thế chỉ số giá PCE là gì? Đó là một loại chỉ số lạm phát, được Cục Dự trữ Liên bang Mỹ [FED] soi chiếu khi có quyết định điều chỉnh và ban hành về chính sách tiền tệ.
Đặc điểm của chỉ số PCE
- Là thước đo chuẩn xác về số tiền mà người tiêu dùng của từng hộ gia đình đã áp dụng chi tiêu trong nền kinh tế.
- Là căn cứ giúp xác định đối với chỉ số giá PCE toàn phần và chỉ số giá PCE cơ bản [trừ tham số về năng lượng và thực phẩm].
- Là một trong ba thông số chính có trong báo cáo thu nhập cá nhân và chi tiêu [bao gồm chi tiêu tiêu dùng cá nhân PCE, chỉ số giá PCE và mức thu nhập cá nhân PI].
- Là yếu tố để đo lường lạm phát/giảm phát trên loạt các chi phí tiêu dùng, phản ánh những thay đổi trong hành vi của người tiêu dùng.
2. Thành phần của chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân
Chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân là một thông số kinh tế có sự góp mặt của 2 thành phần chính là Dịch vụ và Hàng hóa tiêu dùng.
Về Dịch vụ
Dịch vụ được hiểu là các hoạt động mang đến sự tiện ích cần thiết cho cuộc sống mà mỗi cá nhân không thể tự thực hiện. Dịch vụ sẽ được cung cấp bởi các công ty, doanh nghiệp có tổ chức bày bản, theo hướng chuyên nghiệp và hiệu quả.
Ví dụ:
- Công ty về thẩm mỹ, sức khỏe sẽ được trả tiền để mang đến dịch vụ làm đẹp và chăm sóc tinh thần cho khách hàng.
- Ngân hàng được trả tiền để cung cấp dịch vụ tài chính như hỗ trợ khoản vay vốn, thanh toán hóa đơn, quản lý tài khoản cá nhân,...
- Công ty môi trường sẽ được trả tiền để xây dựng công viên, dọn dẹp đường xá, chăm sóc cảnh quan, cây xanh,...
Về Hàng hóa tiêu dùng
Hàng hóa tiêu dùng được chia thành 2 thành phần nhỏ là hàng hóa tiêu dùng bền và hàng hóa tiêu dùng không bền. Cụ thể:
- Hàng hóa tiêu dùng bền: Là những mặt hàng thường có giá trị cao và có thời hạn sử dụng lâu dài, vững chắc. Người tiêu dùng cũng phải tốn nhiều tiền hơn để sở hữu những loại hàng hóa này. Ví dụ: xe cộ, đồ nội thất đắt tiền, tivi, tủ lạnh, máy móc,...
- Hàng hóa tiêu dùng không bền: Là những mặt hàng thường có giá trị thấp và có thời gian sử dụng nhanh [dưới 3 năm], không tồn tại quá lâu. Ví dụ: hàng tạp hóa, sản phẩm làm đẹp, quần áo, sản phẩm chăm sóc sức khỏe, xăng dầu,...
3. Cách tính chi tiêu tiêu dùng cá nhân
Cần lưu ý về cách tính chi tiêu tiêu dùng cá nhân PCE và chỉ số giá PCE:
Cách tính chi tiêu tiêu dùng cá nhân PCE là gì?
Chỉ số PCE sẽ được tính bằng cách khảo sát và thu thập dữ liệu về tổng mức chi tiêu tiêu dùng cá nhân theo từng giai đoạn của hộ gia đình. Trong đó bao gồm các tham số:
Dịch vụ + Hàng hóa tiêu dùng bền + Hàng hóa tiêu dùng không bền
Cách tính chỉ số giá PCE là gì?
Giống với hầu hết các chỉ số giá, chỉ số giá PCE kết hợp giữa tham số:
Giảm phát [PCE deflator] + Giá trị thực [xác định mức thay đổi giá định kỳ]
Cả chỉ số giá PCE toàn phần và chỉ số giá PCE cơ bản [không bao gồm thực phẩm và năng lượng] đều cho thấy giá cả chi tiêu tiêu dùng cá nhân đã thay đổi như thế nào từ thời kỳ này sang thời kỳ khác.
Nếu phân tích chỉ số giá PCE thành nhiều phần nhỏ thì cũng cho thấy tình trạng lạm phát/giảm phát của PCE theo từng hạng mục.
4. So sánh giữa PCE và CPI
PCE là gì [Chỉ số chi tiêu tiêu dùng cá nhân] và CPI là gì [Chỉ số giá tiêu dùng] đều được sử dụng làm những thông số để đo lường về mức giá và giúp đánh giá tình trạng lạm phát/giảm phát, cũng như sự ổn định kinh tế tổng thể của nền kinh tế Mỹ. Tuy nhiên, hai chỉ số này có một số điểm khác nhau mà bạn cần phải phân biệt rõ:
Yếu tố so sánh
Chỉ số PCE
Chỉ số CPI
Định nghĩa
Là thước đo về giá, chi tiêu tiêu dùng cá nhân về hàng hóa và dịch vụ
Là thước đo kiểm tra mức giá trung bình gia quyền của một rổ hàng hóa và dịch vụ tiêu dùng
Cơ quan thực hiện
Cục Phân tích Kinh tế Mỹ [BEA]
Cục Thống kê Lao động Mỹ [BLS]
Công thức chỉ số
Dựa trên công thức Fisher-Ideal
Dựa trên công thức Laspeyres
Nguồn dữ liệu
Khảo sát kinh doanh
Khảo sát chi tiêu của người tiêu dùng thành thị
Phạm vi
Chi tiêu dịch vụ và hàng hóa của các hộ gia đình, các tổ chức phi lợi nhuận
Chi tiêu của các hộ gia đình ở thành thị
Ví dụ yếu tố khác nhau cho ngành Hàng không
Tính giá vé máy bay dựa trên doanh thu và số km đã bay của hành khách
Tính cho ngành du lịch hàng không và cho các tuyến đường bay mẫu
5. Tại sao FED lại ưa chuộng PCE hơn CPI?
Cục Dự trữ Liên bang Mỹ [FED] ưa chuộng việc sử dụng chỉ số PCE hơn chỉ số CPI vì những lý do chính sau:
- Thứ nhất: Trọng số PCE dựa trên thước đo chi tiêu toàn diện hơn.
- Thứ hai: Thành phần chi tiêu PCE thay đổi phù hợp hơn với hành vi thực tế của người tiêu dùng.
- Thứ ba: Dữ liệu PCE có thể được sửa đổi để bắt kịp thông tin mới có sẵn và phát triển kỹ thuật đo lường.
Trước đây, giới chức Mỹ chưa có sự thống nhất đối với việc sử dụng một thước đo chính xác để đánh giá tình hình lạm phát/giảm phát. Nếu như Chính phủ Liên bang sử dụng chỉ số CPI thì Ủy ban Thị trường Mở Liên bang [FOMC] lại tập trung vào chỉ số PCE.
Tuy nhiên vào năm 2000, việc chính thức chuyển từ CPI sang PCE để làm thước đo lạm phát tổng thể nền kinh tế Mỹ đã được các bên đồng thuận.
Viện dẫn về việc thống nhất này, có 3 lý do chính [như trên] đã được Cựu Chủ tịch Hội đồng Thống đốc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ [FED] Alan Greenspan đưa ra trong bài phát biểu của mình trước Quốc hội Mỹ.
6. Kết luận
Trên đây là một số nội dung tìm hiểu về chỉ số PCE là gì và chỉ số giá PCE là gì. Đây là chỉ số quan trọng, là thước đo cần thiết trong việc xác định giá cả thị trường, tình trạng lạm phát/giảm phát của nền kinh tế Mỹ. Nếu nắm vững chỉ số này, bạn có thể vận dụng vào phân tích tình hình thị trường và dự báo về xu hướng nền kinh tế. Từ đó giúp cho các kế hoạch đầu tư thêm tối ưu và đạt hiệu quả tốt hơn.
Duy Thanh
Investo - Kênh thông tin chứng khoán Mỹ và chứng khoán thế giới hàng đầu Việt Nam. Theo dõi thêm tin tức về các cổ phiếu tiềm năng và thông tin thị trường tài chính khác tại Investo.