Chích ngừa covid bị sốt uống thuốc gì
|
Sau tiêm vaccine phòng COVID-19, một số trẻ có thể có biểu hiện đau tại chỗ tiêm và sốt. Đây là phản ứng bình thường chứng tỏ đáp ứng miễn dịch của trẻ với vaccine. Phụ huynh không nên quá lo lắng. Phần lớn các triệu chứng này sẽ giảm và tự khỏi sau một thời gian theo dõi. Đối với trường hợp trẻ sốt nhẹ, theo dõi nhiệt độ của trẻ và dùng biện pháp hạ nhiệt không cần thuốc. Chỉ dùng thuốc paracetamol khi nhiệt độ cơ thể trên 38,5 độ C với liều 10-15 mg/kg/lần. Mỗi lần uống cách nhau 4-6 giờ. Ngoài ra, có thể cho trẻ uống thêm dung dịch bù nước điện giải oresol pha theo thể tích quy định. Có thể dùng thêm các vitamin 3B, C, kẽm… dạng bào chế thích hợp với trẻ tùy độ tuổi. Đặc biệt, cần cho trẻ ăn đầy đủ chất dinh dưỡng, nhiều bữa, ăn lỏng, dễ tiêu hóa. Vệ sinh thân thể, răng, miệng, mũi họng cho trẻ sạch sẽ. Cần cho trẻ mặc đồ thoáng mát, ở phòng thoáng khí. Hướng dẫn trẻ nghỉ ngơi, tập thể dục nhẹ nhàng, hít thở sâu, đều. Không nên bắt trẻ đeo khẩu trang liên tục ngay cả trong nhà để tránh nguy cơ khó thở.  Không dùng thuốc hạ sốt của người lớn cho trẻ nhỏ. Có khá nhiều dạng bào chế chứa paracetamol để chọn lựa phù hợp với trẻ em như sau: - Thuốc dùng đường uống: Đối với trẻ lớn có thể dùng dạng viên uống. Nhưng đối với trẻ nhỏ hơn (khó nuốt) có thể chọn dùng dạng thuốc bột hoặc cốm pha dung dịch, hỗn dịch. Dùng muỗng, thìa (dụng cụ đong) đi kèm sản phẩm để đong thuốc để đảm bảo dùng đúng liều khuyến cáo. - Thuốc đặt hậu môn: Đối với những trẻ không uống được hoặc uống vao bị nôn có thể dùng dạng viên đặt hậu môn. Phụ huynh cần rửa tay sạch sẽ trước và sau khi dùng thuốc cho trẻ. Nên cho trẻ đi vệ sinh trước khi đặt thuốc. Đặt trẻ nằm nghiêng một bên gập gối vào bụng, nhẹ nhàng đưa viên thuốc vào hậu môn trẻ, lưu ý đưa đầu nhỏ của viên thuốc vào trước. Sau đó khép và giữ 2 nếp mông trẻ trong khoảng 2-3 phút, giữ trẻ nằm yên trong vòng 10 phút để tránh viên thuốc không rơi ra ngoài. Nếu viên thuốc bị mềm, có thể để viên thuốc trong ngăn mát tủ lạnh để viên thuốc rắn lại, dễ đút vào hậu môn của bé hơn. Chườm ấm giúp trẻ hạ sốt. 2. Lưu ý khi sử dụng thuốc- Phụ huynh tuyệt đối không được dùng các loại thuốc khác như kháng sinh, kháng viêm… cho trẻ. - Đối với thuốc hạ sốt giảm đau paracetamol hiện có nhiều dạng bào chế, cần lựa chọn dạng thuốc phù hợp với lứa tuổi của trẻ. Không dùng quá liều chỉ định và tuyệt đối không dùng đồng thời paracetamol với các loại thuốc hạ sốt khác như ibuprofen, aspirin... - Riêng acetaminophen là một tên khác của paracetamol nên chú ý chỉ dùng một trong hai loại và xem kỹ về liều lượng phù hợp với lứa tuổi của trẻ. Không được dùng thuốc người lớn pha cho trẻ uống. - Để phát hiện sớm, xử trí đúng phản vệ sau tiêm ngừa, đặc biệt ở trẻ có cơ địa dị ứng, cần phải ở lại điểm tiêm chủng đến mức lâu nhất có thể. Trong 72 giờ sau tiêm ngừa, lúc nào cũng phải có ít nhất một người thân ở bên cạnh để theo dõi giám sát. - Sau khi tiêm chủng, thường mất vài tuần để cơ thể xây dựng khả năng miễn dịch chống lại SARS-CoV-2. Vì vậy, trẻ vẫn có thể bị nhiễm SARS-CoV-2 ngay trước hoặc sau khi tiêm chủng. Điều này là do vaccine vẫn chưa có đủ thời gian để bảo vệ. Cần thực hiện nghiêm túc các quy định 5K để hạn chế nguy cơ này. Xem thêm video đang được quan tâm:Lưu ý khi tiêm vaccine cho trẻ 12-17 tuổi.
BS. Nguyễn Hồng Hà khuyên người đi tiêm không cần băn khoăn chuyện sốt hay không sốt sau tiêm vaccine phòng COVID-19 bởi, sốt cũng như một số triệu chứng thông thường khác sau tiêm vaccine COVID-19 (mệt mỏi, đau đầu, ớn lạnh, đau cơ, đau khớp, ngứa, sưng, đỏ, đau tại chỗ tiêm...) là các phản ứng thông thường cho biết cơ thể đang tạo ra miễn dịch phòng COVID-19. Phản ứng của mỗi người sau tiêm vaccine là khác nhau nên có thể triệu chứng nặng, có thể nhẹ hoặc thậm chí không có triệu chứng. Theo BS. Nguyễn Hồng Hà, các dấu hiệu như tê quanh môi hoặc lưỡi; phát ban, môi mẩn đỏ, tím tái hoặc đỏ da; ngứa, căng cứng, tắc nghẹn, khản đặc ở họng... rất hiếm gặp và tỉ lệ rất nhỏ. Ngoài ra, những biểu hiện hiếm gặp khác là nôn, tiêu chảy, đau quặn bụng; thở dốc, thở khò khè, thở rít, khó thở, cảm giác nghẹt thở, ho; mạch yếu, chóng mặt, choáng/xây xẩm, cảm giác muốn ngã, chân tay co quắp... Diễn biến nặng cực kỳ hiếm gặp và chiếm tỉ lệ vô cùng nhỏ gồm: sốt cao trên 39 độ C, sưng hoặc đỏ lan rộng tại chỗ tiêm, đau cơ dữ dội, tăng huyết áp hoặc tụt huyết áp hoặc kẹt huyết áp... Theo dõi nhiệt độ và thời gian sốt Sau tiêm vaccine, thông thường chỉ sốt nhẹ, và tự khỏi sau 1-2 ngày. Nhưng nếu nhiệt độ cao trên 38,5 độ C, cần chú ý theo dõi nhiệt độ thường xuyên và các biểu hiện khác. Cụ thể nếu thấy sốt cao liên tục trên 39 độ C mà không đáp ứng thuốc hạ sốt, ngoài ra có thể đau đầu dữ dội, đau cơ mà không phải do sang chấn gì, sốt kéo dài 3-4 ngày không dứt thì phải đến bệnh viện hoặc xin tư vấn từ bác sĩ. Không loại trừ người đi tiêm có thể bị nhiễm SARS-CoV-2 và gây sốt, BS. Hà lưu ý. Có thể sử dụng thuốc giảm sốt thông thường Về việc sử dụng thuốc sau khi tiêm, BS. Hà cho biết, sau khi tiêm vaccine COVID-19, nếu người tiêm bị sốt cao trên 38,5 độ C hoặc đau nhiều thì có thể uống thuốc hạ sốt giảm đau paracetamol. Không được dùng thuốc chứa corticosteroid (vì làm giảm tác dụng sinh miễn dịch của vaccine trừ trường hợp bị phản vệ nặng). Sốt phản ứng do tiêm vaccine sẽ đáp ứng tốt với thuốc hạ sốt, chỉ nên sử dụng lại sau mỗi 6-8 tiếng. Thông thường ít khi phải uống thuốc hạ sốt nhiều lần vì phản ứng này sẽ qua đi sau 24-48h. Cần uống nhiều nước nếu sốt Sau khi tiêm vaccine COVID-19, nếu sốt, việc bổ sung nước cho cơ thể là rất quan trọng, Khi uống nước, nên uống từ từ và chia nhỏ lượng nước cần uống. Các loại nước hoa quả có thể uống bổ sung như nước chanh, nước cam, nước bưởi ép để cung cấp thêm vitamin C, A cần thiết cho cơ thể. Ngoài ra, mặc quần áo nhẹ và thoáng mát giúp tránh bị quá nóng. Đến bệnh viện ngay nếu thấy dấu hiệu bất thường Nếu xuất hiện một trong các dấu hiệu dưới đây (dù rất hiếm gặp), cần liên hệ với đội cấp cứu lưu động hoặc đến thẳng các bệnh viện: - Ở miệng thấy có cảm giác tê quanh môi hoặc lưỡi. - Ở da thấy có phát ban hoặc nổi mẩn đỏ hoặc tím tái hoặc đỏ da hoặc chảy máu, xuất huyết dưới da. - Ở họng có cảm giác ngứa, căng cứng, nghẹn họng, nói khó. - Về thần kinh có triệu chứng đau đầu kéo dài hoặc dữ dội, li bì; ngủ gà, lú lẫn, hôn mê, co giật. - Về tim mạch có dấu hiệu đau tức ngực, hồi hộp đánh trống ngực kéo dài, ngất. - Đường tiêu hóa dấu hiệu nôn, đau quặn bụng hoặc tiêu chảy. - Đường hô hấp có dấu hiệu khó thở, thở rít, khò khè, tím tái. - Toàn thân: Chóng mặt, choáng, xây xẩm, cảm giác muốn ngã, mệt bất thường; Đau dữ dội bất thường tại một hay nhiều nơi không do va chạm, sang chấn; Sốt cao liên tục trên 39 độ C mà không đáp ứng thuốc hạ sốt. Sốt cùng với mệt mỏi, đau đầu, đau mỏi toàn thân, ngứa, sưng tại chỗ tiêm là triệu chứng thông thường do phản ứng miễn dịch của cơ thể xảy ra sau tiêm chủng vaccine nói chung mà không chỉ riêng với vaccine chống Covid-19. Phần lớn các triệu chứng sẽ giảm dần và khỏi hoàn toàn sau vài ngày. Trả lời câu hỏi nhiều người băn khoăn có nên uống thuốc hạ sốt trước và sau khi tiêm vaccine phòng Covid-19, theo bác sĩ Trần Thị Lan Hương, thuốc hạ sốt là thuốc điều trị triệu chứng. Vì thế, khi có triệu chứng mới sử dụng thuốc. Bởi thế, việc điều trị thuốc dự phòng để hạ sốt là không cần thiết. Hơn nữa, phản ứng của mỗi người với vaccine là khác nhau, không phải ai cũng sốt sau tiêm. Ngoài ra, mỗi loại thuốc đều có tác dụng điều trị và tác dụng không mong muốn. Dùng không đúng chỉ định không những không đem lại lợi ích, thậm chí có thể cấp cứu vì dùng thuốc không đúng.
Bác sĩ Trần Thị Lan Hương cho rằng, trong trường hợp bị sốt từ 38,5 độ C trở nên thì dùng thuốc hạ sốt, nếu không có chống chỉ định. Việc dùng thuốc hạ sốt đơn thuần là điều trị triệu chứng giúp cơ thể giảm mệt mỏi, mất nước, điện giải. Hiện tại chưa có bằng chứng nào cho thấy thuốc gây ảnh hưởng tới quá trình sinh miễn dịch cũng như hiệu quả của vaccine. Paracetamol là hoạt chất được đánh giá hiệu quả và an toàn giúp giảm đau nhức, mệt mỏi và sốt (cần lưu ý với các trường hợp chống chỉ định). Ngoài ra, khi sốt, cơ thể mất nước điện giải, do đó cần bù nước điện giải bằng oresol, nước trái cây, nước rau, các loại vitamin và các biện pháp cơ học như chườm ấm, mặc quần áo nhẹ nhàng, thoáng mát, tránh thức khuya, ngủ đủ giấc. Mỗi người cần dùng thuốc theo đúng chỉ định. Liều dùng của Paracetamol trong giảm đau hạ sốt là 10-15 mg/kg/ lần. Mỗi lần cách nhau 4-6 giờ, không dùng quá 60mg/kg/ngày. Nếu sau khi tiêm vaccine mà sốt cao kéo dài, uống hạ sốt nhưng không đỡ, tụt huyết áp, tức ngực khó thở thì hãy đến ngay cơ sở y tế. KHÁNH HUYỀN |
