Đài thiên văn alma được đặt ở đâu
VLA và ALMA, 2 hệ thống đài quan sát thiên văn vô tuyến "hạng nặng" của nhân loại, đã thu thập được bộ dữ liệu ngoạn mục về 97 ngôi sao non trẻ mang đĩa tiền hành tinh - những "hệ mặt trời" tương lai - trong chòm sao Orion.
Nhóm khoa học gia dẫn đầu bởi tiến sĩ Patrich Sheehan từ Đại học Northwestern và Đài quan sát thiên văn vô tuyến Quốc gia Mỹ đã sử dụng hai hệ thống đài quan sát thiên văn Karl G. Jansky Very Large Array (VLA, đặt tại New Mexico) và Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA, đặt tại sa mạc Atacama của Chile) để nhìn thằng vào một trong các "vườn ươm sao" màu mỡ nhất vũ trụ. Show
Theo Sci-News, đó là Đám mây phân tử Orion, cách Trái Đất 1.400 năm ánh sáng, thuộc chòm sao Orion (Lạp Hộ). Các hệ thống sao non trẻ với đĩa tiền hành tinh cái thì đã tròn, cái còn méo mó được ghi nhận trong ánh sáng vô tuyến bởi ALMA (màu xanh) và VLA (màu cam) - Ảnh: NRAO / AUI / NSF Cấu trúc của đám mây phân tử dày đặc khí bụi này đã giúp hình thành những đĩa lớn khi vật chất trong đám mây sụp đổ, chứ không sụp đổ thẳng lên ngôi sao đang hình thành ở trung tâm đĩa. Đĩa này sẽ bồi tụ ngôi sao dần dần theo thời gian và chính nó có thể trở thành một đĩa tiền hành tinh trong tương lai và giúp ngôi sao thành kẻ không đơn độc, mà sẽ là trung tâm của một "hệ mặt trời" mới. Tổng cộng tới 97 "hệ mặt trời" sơ sinh được VLA và ALMA bắt được tín hiệu. Phát hiện này nằm trong khuôn khổ cuộc khảo sát VANDAM, nhằm tìm kiếm và nghiên cứu các ngôi sao non trẻ. Một số ngôi sao trong số 97 vật thể vừa được xác định có thể đang trưởng thành đáng kinh ngạc, khi các nhà thiên văn đã quan sát được khoảng trống trong các đĩa tiền hành tinh có tuổi đời mới chỉ 100.000 năm. Thông thường những thế giới như hệ Mặt Trời của chúng ta mất tới 1 triệu năm để đĩa tiền hành tinh trông gọn gàng lại và xuất hiện khoảng trống - khởi đầu cho việc xuất hiện hành tinh. Một số vật thể có hình dạng khá bất thường mà các nhà khoa học tin rằng do chúng mới ra đời nên hệ thống đĩa tiền hành tinh vẫn chưa thành hình hoàn toàn. Các phát hiện vừa được công bố trên Astrophysical Journal. Choáng: Đài thiên văn bắt được tín hiệu 97 "hệ mặt trời" mới ra đời(NLĐO)- VLA và ALMA, 2 hệ thống đài quan sát thiên văn vô tuyến "hạng nặng" của nhân loại, đã thu thập được bộ dữ liệu ngoạn mục về 97 ngôi sao non trẻ mang đĩa tiền hành tinh - những "hệ mặt trời" tương lai - trong chòm sao Orion.
Nhóm khoa học gia dẫn đầu bởi tiến sĩ Patrich Sheehan từ Đại học Northwestern và Đài quan sát thiên văn vô tuyến Quốc gia Mỹ đã sử dụng hai hệ thống đài quan sát thiên văn Karl G. Jansky Very Large Array (VLA, đặt tại New Mexico) và Atacama Large Millimeter/submillimeter Array (ALMA, đặt tại sa mạc Atacama của Chile) để nhìn thằng vào một trong các "vườn ươm sao" màu mỡ nhất vũ trụ. Theo Sci-News, đó là Đám mây phân tử Orion, cách Trái Đất 1.400 năm ánh sáng, thuộc chòm sao Orion (Lạp Hộ). Các hệ thống sao non trẻ với đĩa tiền hành tinh cái thì đã tròn, cái còn méo mó được ghi nhận trong ánh sáng vô tuyến bởi ALMA (màu xanh) và VLA (màu cam) - Ảnh: NRAO / AUI / NSF Cấu trúc của đám mây phân tử dày đặc khí bụi này đã giúp hình thành những đĩa lớn khi vật chất trong đám mây sụp đổ, chứ không sụp đổ thẳng lên ngôi sao đang hình thành ở trung tâm đĩa. Đĩa này sẽ bồi tụ ngôi sao dần dần theo thời gian và chính nó có thể trở thành một đĩa tiền hành tinh trong tương lai và giúp ngôi sao thành kẻ không đơn độc, mà sẽ là trung tâm của một "hệ mặt trời" mới. Tổng cộng tới 97 "hệ mặt trời" sơ sinh được VLA và ALMA bắt được tín hiệu. Phát hiện này nằm trong khuôn khổ cuộc khảo sát VANDAM, nhằm tìm kiếm và nghiên cứu các ngôi sao non trẻ. Một số ngôi sao trong số 97 vật thể vừa được xác định có thể đang trưởng thành đáng kinh ngạc: các nhà thiên văn đã quan sát được khoảng trống trong các đĩa tiền hành tinh có tuổi đời mới chỉ 100.000 năm. Thông thường những thế giới như hệ Mặt Trời của chúng ta mất tới 1 triệu năm để đĩa tiền hành tinh trông gọn gàng lại và xuất hiện khoảng trống - khởi đầu cho việc xuất hiện hành tinh. Một số vật thể có hình dạng khá bất thường mà các nhà khoa học tin rằng do chúng mới ra đời nên hệ thống đĩa tiền hành tinh vẫn chưa thành hình hoàn toàn. Các phát hiện vừa được công bố trên Astrophysical Journal. Anh Thư
Đài thiên văn ALMA là công trình hợp tác giữa Chile với các nước châu u, Mỹ và Nhật Bản. Tọa lạc trên độ cao 5.000 mét so với mặt nước biển, việc lắp ráp các ăng ten của ALMA chỉ mới được hoàn thành gần đây, và kính viễn vọng này đã cung cấp những hình ảnh “vô tiền khoáng hậu” về vũ trụ với chỉ một phần của hệ thống hoàn chỉnh. Một thông cáo báo chí của đài ALMA cho biết, đài thiên văn này có thể phát hiện ánh sáng không thể nhìn thấy bằng mắt và sẽ cho nhân loại thấy những chi tiết chưa được biết đến trước đó về sự ra đời của các vì sao, các thiên hà sơ sinh trong vũ trụ lúc ban đầu và những hành tinh kết hợp xung quanh các ngôi sao xa. Đài thiên văn có tổng cộng 66 ăng ten đĩa, hoạt động cùng nhau như một kính viễn vọng đơn nhất. Mỗi ăng ten thu thập bức xạ từ không gian, dữ liệu được tập hợp và xử lý bằng một siêu máy tính. Chi phí của dự án ALMA là khoảng 1,5 tỉ USD. Trùng Quang >> Iran sắp khánh thành đài thiên văn không gian
Dịch COVID-19 đã làm gián đoạn hoạt động nghiên cứu của nhiều nhà khoa học. Các chuyên gia cũng phải tạm ngưng công việc do quy định giãn cách xã hội ở nhiều quốc gia. Hơn nữa, tình hình dịch bệnh ở Nam Mỹ vẫn đang diễn biến phức tạp. Riêng ở Chile, hiện có hơn 150.000 ca nhiễm COVID-19, trong đó có 2.450 trường hợp tử vong. Bà Itziar de Gregorio, Trưởng phòng Khoa học tại Đài thiên văn phía Nam châu Âu (ESO), cho biết hiện tại vẫn giao một nhóm nhỏ các nhà khoa học ở lại trông coi kính thiên văn nhưng buộc phải ngưng hầu hết các hoạt động quan sát. Theo ông Claudio Melo, đại diện ESO tại Chile, cơ quan này vẫn chưa rõ thời gian hoạt động thiên văn trở lại như bình thường ở khu vực Nam Mỹ. Các nhà khoa học tại Đài thiên văn ALMA lo sợ sẽ bỏ lỡ những sự kiện thiên văn quan trọng có thể diễn ra bất ngờ như các vụ nổ tia gamma (GRB) hay việc hình thành siêu tân tinh. ALMA gồm hệ thống 66 ăng-ten đĩa với đường kính 12 m hoặc 6 m, trong đó khoảng cách giữa 2 ăng-ten xa nhất lên đến 16 km. ALMA có thể phát hiện những bức xạ không thể nhìn thấy bằng mắt, có thể theo dõi khoảnh khắc một số ngôi sao ra đời, thiên hà sơ sinh, những hành tinh kết hợp xung quanh các ngôi sao xa… Ngoài ra, ALMA có thể nhìn xuyên qua các đám mây bụi dày đặc sâu trong vũ trụ. Hằng năm, ALMA quan sát vũ trụ đến 4.000 giờ nhưng dự kiến năm nay giảm còn chưa tới 2.000 giờ vì ảnh hưởng của dịch COVID-19. Chi phí xây dựng và vận hành cho ALMA rơi vào khoảng 1,5 tỉ USD. ALMA là một trong số nhiều đài quan sát đặt tại Chile - đất nước thu hút hơn phân nửa các đài quan sát, kính thiên văn lớn trên thế giới. Lý do là bởi các vùng đất sâu trong sa mạc Atacama thuộc cao nguyên Chajnantor (miền Bắc Chile) nằm ở địa điểm cao, khô ráo nên hơi nước trong bầu khí quyển Trái đất không cản trở tầm nhìn. Nhiều nhà khoa học còn ví von bầu trời ở khu vực này vẫn vẹn nguyên như thời sơ khai, chưa chịu nhiều tác động của con người, nhất là ô nhiễm ánh sáng. BT |