Khi áp dụng chính sách thắt chặt tiền tệ thị ngân hàng trung ương sẽ
|
Show
BNEWS Việc các nước phát triển tăng lãi suất không những gây áp lực tương đối lớn cho các nền kinh tế mới nổi, mà còn khiến các nền kinh tế lớn như Mỹ, châu Âu đối diện với thách thức nghiêm trọng. Theo nhật báo kinh tế China Economic Daily, trong thời gian gần đây, việc lạm phát liên tục tăng cao đã khiến các nền kinh tế phát triển, bao gồm Mỹ và châu Âu, gấp rút tăng lãi suất, từ đó đẩy cao rủi ro nợ toàn cầu. Điều này không những gây áp lực tương đối lớn cho các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển, mà còn khiến các nền kinh tế phát triển như Mỹ, châu Âu… đối diện với thách thức nghiêm trọng.Ngày 10/6, Bộ Lao động Mỹ công bố số liệu cho thấy chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của nước này trong tháng Năm đã tăng 1% so với tháng trước và tăng 8,6% so với cùng kỳ năm 2021. Cả hai chỉ số đều vượt qua kỳ vọng của thị trường.Các phân tích cho rằng trước khi công bố số liệu lần này, thị trường từng duy trì thái độ lạc quan về việc “lạm phát đã chạm đỉnh”, nhưng thực tế thì ngược lại. Dữ liệu lạm phát cao đã làm trầm trọng thêm quan ngại của thị trường đối với việc Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) tiếp tục đẩy nhanh tốc độ tăng lãi suất. Việc Mỹ nhanh chóng thắt chặt chính sách tiền tệ đang đẩy cao rủi ro nợ toàn cầu. Đồng USD đóng vai trò là đồng tiền dự trữ quốc tế, do đó sự thay đổi về nguồn cung và lãi suất của đồng tiền này là yếu tố quan trọng ảnh hưởng đến nợ toàn cầu.Trong bối cảnh thanh khoản toàn cầu bị thắt chặt do Fed tăng lãi suất, các vấn đề như chi phí huy động vốn tăng cao, môi trường tài chính bị thu hẹp, vốn quốc tế chảy ra bên ngoài… sẽ xuất hiện. Đối với các nền kinh tế mới nổi, mức độ khó khăn trong việc nhận các khoản vay mới sẽ tăng đáng kể, áp lực trả nợ gia tăng, dẫn đến rủi ro vỡ nợ nghiêm trọng.Đồng thời, kể từ khi dịch COVID-19 xảy ra đến nay, quy mô nợ toàn cầu đã tăng lên nhanh chóng. Đặc biệt, tình hình ở các nền kinh tế mới nổi và đang phát triển càng nổi cộm hơn. Cách đây không lâu, Tổng Giám đốc Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Kristalina Georgieva đã nhấn mạnh rằng hiện nay khoảng 60% các nước thu nhập thấp đang tồn tại vấn đề nợ nghiêm trọng, trong đó một số nước cần tiến hành tái cấu trúc nợ.Tương tự, việc nhanh chóng thắt chặt chính sách tiền tệ cũng sẽ làm trầm trọng thêm rủi ro nợ của Mỹ. Do Chính phủ Mỹ đã không thắt chặt chính sách tài khóa và tiền tệ nhằm kích thích tăng trưởng kinh tế trong những năm gần đây, nên tổng quy mô nợ tích lũy của nước này đã cao ngất ngưỡng.Đầu tháng Hai năm nay, Bộ Tài chính Mỹ công bố số liệu cho thấy quy mô nợ của Chính phủ liên bang Mỹ đã vượt ngưỡng 30.000 tỷ USD. Báo cáo do Fed chi nhánh New York công bố vào đầu tháng Hai cho thấy, chịu ảnh hưởng từ việc gia tăng của các khoản vay mua nhà và ô tô, tổng quy mô nợ hộ gia đình của Mỹ đã tăng 1.020 tỷ USD trong năm 2021, tiệm cận mức 16.000 tỷ USD.Việc Fed tăng lãi suất sẽ khiến chi phí vay nợ của chính phủ và hộ gia đình Mỹ nhanh chóng tăng. Xét từ góc độ chính phủ, báo cáo do Văn phòng ngân sách Quốc hội công bố ngày 25/5 cho thấy lãi suất tăng và nợ tăng sẽ khiến tỷ trọng chi phí lãi vay ròng (NIC) trong Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) tăng gấp đôi trong 10 năm qua, từ 1,6% năm 2022 lên 3,3% vào năm 2032, cao hơn mức bình quân 2% trong 50 năm qua.Xét từ góc độ hộ gia đình, việc Fed tăng lãi suất nhanh sẽ làm gia tăng chi phí nợ của người tiêu dùng Mỹ, khiến tình hình dòng tiền hộ gia đình liên tục xấu đi, từ đó kiềm chế tăng trưởng tiêu dùng. Ngày 10/6, số liệu sơ bộ do Đại học bang Michigan công bố cho thấy chỉ số niềm tin người tiêu dùng trong tháng Sáu của Mỹ là 50,2 điểm, thấp hơn nhiều so với mức kỳ vọng của thị trường là 58,5 điểm và mức 58,4 điểm của tháng Năm.Có thể nói đây là một dấu hiệu không tốt cho nền kinh tế vốn đã tăng trưởng âm trong quý I của Mỹ. Nếu cộng thêm các khoản nợ doanh nghiệp không thể thống kê chính xác, thì không khó để thấy rằng rủi ro suy thoái kinh tế Mỹ đang tăng lên nhanh chóng.Tương tự, vấn đề nợ của châu Âu cũng không hề nhỏ. Dưới sức ép lạm phát cao, ngày 9/6, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) công bố quyết định chấm dứt chương trình mua tài sản từ ngày 1/7, đồng thời có kế hoạch tăng lãi suất chủ chốt thêm 25 điểm cơ bản trong tháng 7/2022.Để kích thích nền kinh tế Khu vực sử dụng đồng euro (Eurozone), ECB bước vào kỷ nguyên lãi suất âm từ tháng 6/2014. Hiện nay, lãi suất tái cấp vốn, lãi suất cho vay giao dịch ký quỹ và lãi suất tiền gửi của ECB lần lượt duy trì ở các mức 0%, 0,25% và -0,5%.Có phân tích nhấn mạnh môi trường lãi suất này đã quá quen thuộc với nhiều chính phủ, doanh nghiệp và gia đình. Việc nợ công của một số quốc gia châu Âu cao như “đập chắn” đã khiến mọi người lo ngại và nếu châu Âu khởi động tăng lãi suất thì khả năng xảy ra khủng hoảng nợ ở những nước có mức nợ công cao, kinh tế tăng trưởng chậm là không hề nhỏ.Mỹ và châu Âu đối diện với rủi ro nợ không những đe dọa đến tăng trưởng kinh tế của chính họ, mà còn gây ra hiệu ứng lan tỏa tiêu cực cho thế giới. Một số phân tích nhấn mạnh kinh tế Mỹ suy thoái sẽ khiến nhu cầu bên ngoài của toàn cầu sụt giảm, làm suy yếu tính an toàn của tài sản dự trữ bằng USD và làm trầm trọng thêm tình trạng hỗn loạn tài chính toàn cầu… Tuần trước, Ngân hàng Thế giới (WB) và Tổ chức Hợp tác và Phát triển Kinh tế (OECD) đã lần lượt hạ dự báo tăng trưởng kinh tế toàn cầu trong năm nay xuống còn 2,9% và 3%.Đối diện với tình hình kinh tế nghiêm trọng, thế giới cần phối hợp và hợp tác thực chất hơn. Tại Hội nghị Bộ trưởng kinh tế và thương mại của BRICS (bao gồm các nền kinh tế lớn mới nổi gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi) lần thứ 12 diễn ra ngày 9/6, các bộ trưởng đã nhất trí tăng cường hợp tác trên các lĩnh vực kinh tế số, đầu tư-thương mại và phát triển bền vững, chuỗi cung ứng, thể chế thương mại đa phương…So với những thông tin tiêu cực liên tục phát đi từ Mỹ và châu Âu, đây có lẽ là một trong số những điểm sáng hiếm hoi của kinh tế thế giới trong tuần qua./.Chính sách tiền tệ linh hoạt, thận trọng, hiệu quảVTV.vn - Việt Nam vẫn đang đảm bảo tăng trưởng cao, với lạm phát thấp. Sự hài hòa giữa chính sách tiền tệ thắt chặt và nới lỏng là mấu chốt để đạt được hiệu quả tối ưu
Chính sách tiền tệ thắt chặt hay nới lỏng? Thắt chặt hay nới lỏng? là câu hỏi không dễ trả lời với các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới thời điểm này. Bởi nới lỏng lạm phát leo thang, còn quá thắt chặt sẽ dẫn đến suy thoái kinh tế. Với Việt Nam, đây cũng là chủ đề được không ít chuyên gia cả trong và ngoài nước đặc biệt quan tâm thời gian qua. Để kiềm chế lạm phát, nhiều ngân hàng trung ương đã tăng lãi suất, nhưng không nhiều ngân hàng trung ương có thể bán trái phiếu Chính phủ để thu tiền về là tín hiệu cho thấy lạm phát chưa thể giảm nhanh được. Theo ông Andrea Coppola, Kinh tế trưởng Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam, nếu áp lực lạm phát gia tăng tới ngưỡng 4% mục tiêu của Việt Nam, thì chính sách tiền tệ cần được thắt chặt, song song với thông điệp rõ ràng, mạnh mẽ để giảm thiểu lạm phát kỳ vọng.  Đồng tiền Việt Nam được đánh giá là ổn định nhất trong khu vực. (Ảnh minh họa - Ảnh: TTXVN) "Chính sách tiền tệ cần tiếp tục tập trung vào lạm phát và chưa nên nới lỏng; đảm bảo sự thống nhất giữa các công cụ lãi suất, trần tăng trưởng tín dụng và ngoại hối", ông Francois Painchaud, Trưởng đại diện Văn phòng Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) tại Việt Nam, đánh giá. Tuy nhiên, cũng có ý kiến cho rằng lạm phát dù giảm chậm, nhưng xu hướng giảm đã thấy rõ, nên việc kiểm soát lạm phát có thể nới lỏng để gia tăng nguồn lực hỗ trợ doanh nghiệp. "Cần nới lỏng việc kiểm soát lạm phát và tăng cường hỗ trợ nhiều hơn cho các doanh nghiệp trong nước để tăng nguồn lực cho các doanh nghiệp này phục hồi để lấy lại đà phát triển, tạo ra vị thế, chỗ đứng để nếu như nền kinh tế thế giới có đi vào lạm phát, khủng hoảng thì chúng ta cũng giữ được thị trường trong nước", ông Hoàng Văn Cường, Phó Hiệu trưởng Đại học Kinh tế quốc dân, nhận định. Do đó, linh hoạt trong cấp vốn tín dụng cũng là vấn đề được các chuyên gia đặc biệt quan tâm. "Một là vào lĩnh vực để sản xuất kinh doanh; hai là bất động sản, đặc biệt là nhà ở công nhân, nhà ở xã hội và bất động sản khu công nghiệp. 14% này không có nghĩa là tháng 3 năm nay so với tháng 3 năm ngoái cũng cứ phải 14% có thể có tháng lên 14,3%, có tháng lại tụt xuống 12 - 13%", ông Võ Trí Thành, thành viên Hội đồng Tư vấn Chính sách tài chính tiền tệ quốc gia, nói. Để góp phần chia sẻ gánh nặng cung ứng vốn cho hệ thống ngân hàng, việc sớm hoàn thiện hành lang pháp lý cho trái phiếu doanh nghiệp cũng là đề xuất được nhiều chuyên gia nhắc tới. Đồng tiền Việt Nam được đánh giá là ổn định nhất trong khu vực, khi chỉ giảm giá khoảng hơn 2,2% so với đầu năm. Trong khi các đồng tiền trong khu vực mất giá từ 5% đến xấp xỉ 10%. Trong khi FED hay ECB lựa chọn diều hâu (chính sách tiền tệ thắt chặt), còn Trung Quốc có thiên hướng bồ câu (nới lỏng), thành công của Việt Nam lại không nằm ở thái cực nào, mà là sự linh hoạt, thận trọng trong các công cụ điều hành. Đây cũng là định hướng được Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh trong hội nghị mới đây. Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại Hội nghị giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng và đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế. (Ảnh: VGP) "Điều hành chuyển trạng thái không đột ngột, không giật cục và hai là không nới lỏng quá, không siết chặt quá, nguyên tắc là như vậy. Nguyên tắc điều hành là những gì đã đúng, đã trúng và đã có thực hiện chứng minh là có hiệu quả thì mình tiếp tục điều hành theo hướng như vậy. Tức là phải giữ được ổn định trong điều kiện bất định, phải giữ được kiên định, nhất quán trong sự chuyển đổi xáo trộn, giữ được thế chủ động trong sự bị động, phải có công cụ kiểm soát rủi ro về suy thoái, khủng hoảng vì nó là thuộc tính đương nhiên của kinh tế thị trường và xây dựng được phòng tuyến hợp tác cạnh tranh kinh tế quốc tế lành mạnh trong điều kiện hội nhập sâu rộng. Tôi nghĩ 5 nguyên tắc này rất quan trọng trong điều hành", Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh. Vì sao Việt Nam được Moody’s nâng xếp hạng tín nhiệm? Cũng trong ngày 14/9, trong chuyến thăm Việt Nam của đại diện Moody's, tổ chức vừa nâng xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam, sự điều hành hài hòa, hợp lý, linh hoạt và có hiệu quả giữa chính sách tài khóa và tiền tệ cũng là một trong những nhân tố then chốt được đánh giá cao. Lý giải về việc nâng hạng nâng xếp hạng tín nhiệm Việt Nam, ông Nishad Majmudar, chuyên gia cấp cao của Moody's, cho biết: "Trước tiên, Việt Nam là một điểm đến đầu tư hấp dẫn, sức hút FDI vượt trội so với khu vực ngay cả trong bối cảnh thế giới nhiều bất ổn vài năm qua. Thứ hai là sự cải thiện trong chính sách tài khóa, quản lý nợ công và chuyển sang các nguồn vốn vay trong nước với chi phí thấp hơn. Cuối cùng, sự cạnh tranh của Việt Nam và môi trường kinh doanh đều cải thiện mạnh mẽ". Đánh giá về chính sách kiểm soát lạm phát của Việt Nam, ông Nishad Majmudar cho rằng Việt Nam đã kiểm soát được tốt lạm phát nhờ sự ổn định tỷ giá. Các biện pháp cắt giảm thuế, phí, bình ổn mặt hàng xăng dầu và lương thực. "Với lợi thế là một nước xuất khẩu lương thực, tôi cho rằng Việt Nam sẽ đạt được mục tiêu lạm phát trong mục tiêu dưới 4% đã đặt ra cho cả năm nay và năm sau", đại diện Moody's nhận định. Thắt chặt hay nới lỏng? Tăng trưởng hay lạm phát? có thể là những câu hỏi khó, nhưng cũng có thể là mục tiêu kép luôn luôn tồn tại song hành. Câu trả lời như lời người đứng đầu Chính phủ đã nhấn mạnh, việc điều hành vừa phải bám sát thực tiễn, trên nền tảng các vấn đề kỹ thuật mang tính kinh tế, vừa phải ổn định chính trị - xã hội, với nghệ thuật điều hành linh hoạt, phù hợp, hiệu quả.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của trên TV Online và VTVGo! Từ khóa: chính sách tiền tệ, kiềm chế lạm phát, tăng trưởng tín dụng, điều hành chính sách, xếp hạng tín nhiệm, Việt Nam, kinh tế Việt Nam, kiểm soát lạm phát, lạm phát Việt Nam, Moody’s, vốn tín dụng, tín dụng ngân hàng, ổn định kinh tế vĩ mô, thúc đẩy tăng trưởng |
