-----------------------------------------------------------------------------------
BÀI 2: MỘT SỐ HIỂU BIẾT VỀ NỀN QUỐC PHÒNG TOÀN DÂN, AN NINH NHÂN DÂN
[5 TIẾT]
I. TƯ TƯỞNG CHỈ ĐẠO CỦA ĐẢNG VỀ THỰC HIỆN NHIỆM VỤ GIÁO DỤC QUỐC PHÒNG TRONG THỜI KÌ MỚI.
1. Khái niệm cơ bản về quốc phòng, an ninh
- Quốc phòng: Là công việc giữ nước của một quốc gia, gồm tổng thể các hoạt động đối nội, đối ngoại về quân sự, chính trị, kinh tế, văn hoá, khoa học ...của Nhà nước để phòng thủ quốc gia.
- Quốc phòng toàn dân: là nền quốc phòng mang tính chất “của dân, do dân, vì dân”; phát triển theo hướng toàn dân, toàn diện, độc lập, tự chủ, tự cường và ngày càng hiện đại.
- An ninh quốc gia: là sự ổn định, phát triển bền vững của chế độ xã hội của một quốc gia.
- An ninh nhân dân: Là sự nghiệp của toàn dân, do dân tiến hành; LL ANND làm nòng cốt, dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước.
2. Những tư tưởng chỉ đạo của Đảng
a. Kết hợp chặt chẽ 2 nhiệm vụ chiến lược của cách mạng Việt Nam là xây dựng CNXH và bảo vệ Tổ quốc XHCN
- Là quan điểm chỉ đạo, bao trùm, quan trọng nhất.
- Phản ánh quy luật tồn tại và phát triển của dân tộc: dựng nước đi đôi với giữ nước.
- Tạo nên sức mạnh tổng hợp, bảo đảm cho đất nước phát triển ngày càng bền vững.
b. Kết hợp quốc phòng, an ninh với kinh tế.
- Kết hợp quốc phòng, an ninh với kinh tế trong tình hình hiện nay phải đảm bảo cho kinh tế phát triển và quốc phòng, an ninh được củng cố.
- Quá trình kết hợp phải theo chiến lược quy hoạch đầu tư phát triển toàn quốc.
c. Gắn nhiệm vụ quốc phòng với nhiệm vụ an ninh, phối hợp chặt chẽ hoạt động quốc phòng, an ninh với hoạt động đối ngoại.
- Phát huy cao nhất sức mạnh của từng yếu tố và phát huy sức mạnh tổng hợp của 3 yếu tố đó.
- Hoạt động đối ngoại nhằm mục đích tranh thủ sự ủng hộ rộng rãi của quốc tế để không ngừng tranh thủ mọi nguồn lực từ bên ngoài, tăng cường nội lực trong công cuộc xây dựng phát triển đất nước và củng cố sức mạnh quốc phòng, an ninh.
d. Củng cố quốc phòng, giữ vững an ninh quốc gia là nhiệm vụ trọng yếu thường xuyên của Đảng, Nhà nước và của toàn dân.
Đây nhiệm vụ chung của toàn Đảng, của Nhà nước và của toàn dân, trong đó lực lượng vũ trang nhân dân là lực lượng nòng cốt.
e. Hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ Tổ quốc, thể chế hoá các chủ trương, chính sách của Đảng về xây dựng nền QPTD, ANND; tăng cường quản lí Nhà nước về quốc phòng, an ninh.
- Tiếp tục hoàn thiện hệ thống pháp luật về bảo vệ Tổ quốc.
- Nâng cao chất lượng các cơ quan và cán bộ chuyên trách; nâng cao chất lượng giáo dục quốc phòng, an ninh cho toàn dân.
f. Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, công an; đối với sự nghiệp củng cố nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân vững mạnh.
Nắm vững nguyên tắc Đảng lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt.
II. NHIỆM VỤ, NỘI DUNG, BIỆN PHÁP XÂY DỰNG NỀN QPTD-ANND TRONG THỜI KÌ MỚI.
1. Đặc điểm
* Nền QPTD-ANND là nền quốc phòng, an ninh “của dân, do dân, vì dân”
- Bản chất của nền QPTD-ANND của nước ta dựa trên sức mạnh tổng hợp của toàn dân, cho phép huy động được cao nhất sức người, sức của vào công cuộc xây dựng nền QPTD, nền ANND.
- Đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước về lĩnh vực quốc phòng, an ninh xuất phát từ lợi ích, nguyện vọng và khả năng của nhân dân.
* Nền QPTD-ANND nhằm mục đích duy nhất là tự vệ chính đáng.
Là cơ sở đẻ bảo vệ Tổ quốc, chế độ XHCN, cuộc sống của nhân dân; làm thất bại mọi âm mưu phá hoại của các thế lực thù địch.
* Sức mạnh nền QPTD-ANND là cơ sở để triển khai một chiến lược tổng hợp bảo vệ Tổ quốc.
Để phát huy sức mạnh nền QPTD-ANND phải dựa trên cơ sở sức mạnh tổng hợp của các yếu tố trong và ngoài nước của dân tộc và của thời đại.
* Nền QPTD-ANND được xây dựng toàn diện và từng bước hiện đại.
- Toàn diện: biểu hiện trên các mặt chính trị, quân sự, an ninh, kinh tế, văn hoá, khoa học,…
- Hiện đại: biểu hiện ở sự kết hợp giữa xây dựng con người có giác ngộ chính trị, có tri thức với vũ khí, trang bị kỹ thuật hiện đại; phát triển công nghiệp quốc phòng…
* Nền QPTD gắn chặt với nền ANND.
2. Mục đích: nhằm:
- Bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, thống nhất và toàn vẹn lãnh thổ.
- Bảo vệ Đảng, bảo vệ Nhà nước, nhân dân và chế độ XHCN.
- Bảo vệ sự nghiệp đổi mới, công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước.
- Bảo vệ lợi ích quốc gia, dân tộc.
- Bảo vệ an ninh chính trị, an ninh kinh tế, an ninh tư tưởng văn hoá, xã hội,…
- Giữ vững ổn định chính trị, môi trường hoà bình, phát triển đất nước theo định hướng XHCN.
3. Nhiệm vụ:
a. Nhiệm vụ xây dựng nền QPTD:
- Trong chiến tranh, đánh thắng mọi kẻ thù xâm lược, bảo vệ Tổ quốc và cuộc sống của nhân dân.
- Trong hoà bình, bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc Việt Nam XHCN. Thường xuyên ngăn chặn, đánh bại mọi âm mưu và hành động “DBHB – BLLĐ” của các thế lực thù địch chống phá cách mạng nước ta.
b. Nhiệm vụ xây dựng nền ANND:
- Giữ vững sự ổn định và phát triển của mọi hoạt động, mọi ngành, mọi lĩnh vực.
- Đấu tranh chống lại các hành động gây rối, phá hoại, lật đổ chế độ để bảo vệ đất nước.
- Giữ gìn trật tự an toàn xã hội, bảo vệ những thành quả chung của xã hội và tài sản, tính mạng công dân.
4. Nội dung xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân
a. Xây dựng tiềm lực nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân: cần được xây dựng toàn diện 4 nội dung.
* Xây dựng tiềm lực chính trị, tinh thần:
- Xây dựng tình yêu quê hương đất nước, có lòng tin tuyệt đối với Đảng, Nhà nước, chế độ.
- Xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh; xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân.
- Giữ vững ổn định chính trị, trật tự an toàn xã hội.
- Từng bước cải thiện và nâng cao đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân.
- Thực hiện tốt nhiệm vụ giáo dục quốc phòng, an ninh và nâng cao cảnh giác cách mạng.
* Xây dựng tiềm lực kinh tế:
- Gắn nền kinh tế với quốc phòng,an ninh.
- Đảm bảo cơ sở vật chất cho quốc phòng, an ninh trong thời bình và thời chiến.
- Gắn xây dựng cơ sở hạ tầng của nền kinh tế với xây dựng cơ sở hạ tầng của nền quốc phòng, an ninh.
- Tăng cường hội nhập trong kinh tế để củng cố quốc phòng, an ninh.
- Có kế hoạch động viên nền kinh tế trong thời chiến.
* Xây dựng tiềm lực khoa học, công nghệ:
- Huy động tổng lực các ngành khoa học, công nghệ quốc gia cho quốc phòng, an ninh.
- Chú trọng đào tạo, bồi dưỡng, sử dụng đội ngũ cán bộ khoa học, kỹ thuật.
- Từng bước hiện đại hóa cơ sở hạ tầng, phòng thí nghiệm.
* Xây dựng tiềm lực quân sự, an ninh:
- Xây dựng lực lượng vũ trang theo hướng “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”, lấy xây dựng chính trị làm cơ sở.
- Gắn quá trình công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước với quá trình xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật, vũ khí trang bị cho lực lượng vũ trang.
- Xây dựng đội ngũ cán bộ trong lực lượng vũ trang nhân dân đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
- Chuẩn bị đất nước về mọi mặt, các phương án sẵn sàng động viên thời chiến để đối phó và giành thắng lợi trong mọi tình huống
- Tiếp tục tăng cường công tác nghiên cứu khoa học quân sự, nghệ thuật quân sự.
b. Xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân
- Gắn thế trận quốc phòng với thế trận an ninh trong một tổng thể thống nhất.
- Phân vùng chiến lược về quốc phòng, an ninh, kết hợp với phân vùng kinh tế.
- Xây dựng hậu phương chiến lược, khu vực phòng thủ tỉnh [thành phố] vững mạnh.
5. Biện pháp xây dựng nền quốc phòng toàn dân, an ninh nhân dân
- Tăng cường công tác giáo dục quốc phòng, an ninh.
- Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước đối với nhiệm vụ xây dựng nền quốc phòng, an ninh.
- Không ngừng nâng cao chất lượng các lực lượng vũ trang nhân dân nòng cốt là quân đội và công an.
III. NÂNG CAO TRÁCH NHIỆM CỦA HỌC SINH TRONG XÂY DỰNG NỀN QPTD-ANND.
- Tích cực học tập, rèn luyện, xây dựng niềm tin, bồi dưỡng lòng yêu nước, yêu chế độ, gớp sức cùng với toàn dân phấn đấu vì mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh”.
- Nâng cao nhận thức về kết hợp 2 nhiệm vụ chiến lược xây dựng đất nước phải đi đôi với bảo vệ những thành quả cách mạng.
- Tự giác tích cực học tập, nắm vững kiến thức quốc phòng, an ninh; các kĩ năng quân sự, an ninh; tích cực tham gia các hoạt động về quốc phòng, an ninh do nhà trường, địa phương triển khai.
-----------------------------------------------------------------------------------